KANAL A/EKONOMİ GÜNDEMİ (17.01.2006)
17.01.2006 tarihinde ZMO Adana Şube Başkanı Ayhan Barut “Ekonomi Gündemi” adlı programa konuk olarak katılarak tarımın sorunlarına yönelik görüşlerini beyan etti.
Ayhan BARUT: Ülkemizde uygulanan birkaç tane destekleme modeli var. Bunlardan birisi DGD’dir. DGD’yi tarlayı işleyenin alması gerekirken toprak sahiplerinin aldığı, üretimi artırmaya yönelik değil, regülatör gibi kullanılması gerekirken farklı alanlarda kullanıldı. DGD hiç ekilmeyen dağlık-kıraç arazilere veya pamuk ve karpuz gibi girdisi yüksek olan ürünlerin ekildiği arazilere de aynı veriliyordu. İşte bu uygulama üreticiyi rehavete iten bir modeldir. Tek faydası çiftçi kayıt sistemidir. Buğday, pamuk, mısıra verilecek teşvik primlerinin dosyalarının hazırlanmasında tekrar dosya hazırlama olayını ortadan kaldırmaktadır.
Ürün bazında teşvik primi ise, az ekileni çoğaltmak, çok ekilen ürünü de ektirmemek amacıyla başka bir ürüne verilerek denge oluşturmak amacıyla uygulanıyor. Örneğin pamuk maliyetinin hesaplanmasında 1 Kg kütlü pamuğun maliyeti 95 Ykr’dir. Buna üretici kârıyla 1.1 YTL’ye satılması gerekirken bu gün piyasada oluşan yada büyük alıcı konumunda bulunan Çukobirlik 77 Ykr aldığını düşünürsek piyasa fiyatının ise 65 -55 Ykr olduğunda kârlılıkla satılması gerek rakamla gerçek sattığı rakam arasındaki farkın üreticiye teşvik primi olarak verilmesi gerekir.
Avrupa Birliği ülkelerinde daha yüksek teşvik primleri veriliyor. İspanya’da 36 cent, Yunanistan’da 67 cent ve Amerika’da 25 cent’tir. İşte bu yüzden oralardaki pamuklar dünya piyasalarına yansıdığında bu destek ve teşvikler akabinde daha ucuz oluyor. Bizim ülkemizde ürettiğimiz pamuk, mısır veya buğdayın üretim maliyetleri yüksek olduğu için aradaki farkı teşvik primleriyle karşılamak durumundayız.