“KÖY MERKEZLÝ TARIMSAL ÜRETÝME DESTEK PROJESÝ” NE ÝLÝÞKÝN TMMOB ZÝRAAT MÜHENDÝSLERÝ ODASI’NIN GÖRÜÞLERÝ

Tarým ve Köyiþleri Bakanlýðý, “Köy Merkezli tarýmsal Üretime Destek Projesi” ya da “1000 Köye 1000 Tarým Gönüllüsü” adý altýnda bir Proje’yi yaþama geçirmeye çalýþýyor.

Bakanlýk metinlerine göre, Proje þu saptamalardan yola çýkýyor;

i) Tarýmsal verimliliði yüksek, kaynaklarý etkin kullanan, rekabet gücü yüksek, sürdürülebilir bir tarým sektörü oluþturmak için,

ii) Köylülükten çiftçiliðe geçilmeli,

iii) Üretim piyasa koþullarýnda talebe uygun olarak yönlendirilmeli,

iv) Bunlar için, çaðdaþ yöntem ve teknoloji, yani modern bilgi devreye sokulmalýdýr.

v) Bunun için de, tarýmsal danýþmanlýk ve tarýmsal yayým hizmetlerini yerine getirecek yaklaþýk 1000 gönüllü ziraat mühendisi ve veteriner,

vi) Baþvuru – mülakat sürecini aþtýktan sonra,

vii) TÝGEM, Araþtýrma Enstitüleri ve üniversitelerde uygulamalý oryantasyon eðitimine tabi tutulacak,

viii) Her beþ köye üç yýl süre ile “þarta baðlý - geçici sözleþmeli” olarak görevlendirileceklerdir.

ix) Muhtar ve Tarým Ýlçe Müdürlüðü’nden bir kiþi tarafýndan oluþturulacak heyetin düzenleyeceði performans karnesi, personelin sözleþmesinin uzatýlmasýnda esas alýnacaktýr.

x) Üç yýllýk uygulamadan sonra, mesleki yeterliliðini kanýtlamýþ olanlara, tarýmsal üretim kredisi verilecektir.

Yine Bakanlýk metinlerinde, benzer amaçlarla 1984 – 1993 yýllarý arasýnda uygulanmýþ olan TYUAP Projesi’nde baþarýnýn beklenen düzeyde gerçekleþmemesinin nedenleri olarak;

i) Proje kapsamýnda istihdam edilen personelin köylerde yaþamak istememeleri,

ii) Devlet memuru statüsünde istihdam edilmeleri, süreç içinde siyasi tasavvutlarla kent merkezine tayin edilmiþ olmalarý,

iii) Personelin, köylülerin talep ettikleri bilgilerin tümüne sahip olmamalarý

gösterilmektedir. Bu kapsamda, adý geçen Proje kapsamýnda köy grup teknisyenleri için inþa edilen yaklaþýk 1200 binadan uygun olanlar ve satýn alýnan 1800 motosiklet, “tarým gönüllüleri” nin kullanýmýna verilecektir.

5’i Bakanlýk görevlisi, 4’ü sektör temsilcisi 9 kiþiden oluþan Proje Koordinasyon Kurulu, Proje’nin yürütülmesinde Bakan’a karþý sorumlu olacak olup, Proje’nin kaynaklarý;

i) Bakanlýk tarafýndan oluþturulacak,

ii) Sosyal Yardýmlaþma ve Dayanýþmayý Teþvik Fonu’ndan aktarýlacak,

iii) Ýl Özel Ýdaresi bütçelerinden aktarýlacak tutarlar,

iv) Baðýþ ve yardýmlar,

v) Diðer gelirler

olarak sayýlmaktadýr.

Yine Bakanlýk belgeleri, Proje’nin önemli aþamalarýný þu þekilde saymaktadýr;

i) Tarým danýþmanlarýnýn görev yapacaðý köy veya beldenin saptanmasý

ii) Seçilen köy muhtarý ve Belde Belediye Baþkaný’ndan taahhüt senedi alýnmasý,

iii) Ýl Özel Ýdare Müdürlükleri ile Tarým Ýl Müdürlükleri arasýnda Protokol imzalanmasý,

iv) Protokol yapýlan illerde, ilana çýkýlarak, 22 Eylül – 3 Ekim 2003 tarihleri arasýnda müracaatlarýn alýnmasý,

v) Mülakat komisyonlarýnýn saptanmasý,

vi) Ýl Özel Ýdarelerine kaynak aktarýlmasý,

vii) Bakanlýk Temsilcisi, Tarým Ýl Müdürü, Valilik Temsilcisi ve bir muhtardan oluþan Komisyon aracýlýðýyla 08 – 17 Ekim 2003 tarihleri arsýnda mülakatlarýn yapýlmasý, danýþmanlardan fiyat tekliflerinin alýnmasý, danýþmanlarýn seçilmesi,

viii) 17 Ekim 2003 tarihinde sözleþmelerin imzalanarak danýþmanlarýn göreve baþlatýlmasý,

ix) 20 Ekim – 2 Kasým 2003 tarihleri arasýnda intibak eðitimlerinin yapýlmasý.

Bu çerçevede, Türkiye’de 81 ile baðlý 880 ilçede, toplam 1000 danýþman istihdam edilecektir.

TMMOB Ziraat Mühendisleri ODASI, Ýlke olarak;

i) Meslektaþlarýmýza istihdam olanaðý yaratmasý,

ii) Tarýmýn gereksinim duyduðu bilgiyi, toprak ile buluþturmayý

amaçlamasý nedeniyle desteklemektedir.

Bununla birlikte, tarýmýn ekonomik bir sektör olarak desteklenmediði, üretim yapýlarýnýn kýrýldýðý ve giderek dýþa baðýmlý süreçlerin hakim olduðu bir dönemde, köylere gönderilecek mühendislerin, tarýmsal yapýda kayda deðer bir deðiþme yaratmasýnýn oldukça güç olduðunu deðerlendirmektedir.

Bu olumsuz genel çerçevenin, olabildiðince doðru yaklaþýmlar ile doldurulmasý durumunda, sektöre mütevazi bir katký saðlanmasý olanaklý olabilir. Bunun için;

i) Köylere gönderilecek mühendislerin seçiminde, objektif ölçütlere uyulmalýdýr. Mülakat sistemi, bu kapsamdaki en uygun olmayan yöntemdir. Seçim, bilgi ölçen bir yazýlý sýnav sistemi ile gerçekleþtirilmeli, oryantasyon eðitimi sonuçlarý uyarýnca belirlenen baþarý sýralamasýna göre görevlendirme yapýlmalýdýr.

ii) Bu baðlamda, mülakat sisteminin, siyasi iktidar tarafýndan kayýrmacýlýk temelinde kullanýlacaðýndan derin endiþe duyulmaktadýr.

iii) TMMOB Yasasý ve ODA’mýz Tüzüðü hükümleri uyarýnca, “þarta baðlý – geçici sözleþmeli” konumunda istihdam edilecek ziraat mühendislerinin, ODA’mýz üyesi olmalarý zorunludur. Bu gereðe, mutlaka uyulmalýdýr.

iv) Objektif ölçütlere göre seçilen ziraat mühendisleri, görevlendirilecekleri bölgelerin ekolojik koþullarý ve onun belirlediði üretim yapýlarýna göre düzenlenmiþ, uzun süreli ve etkin bir hizmet içi eðitim sürecinden geçirilmelidirler. Ziraat Mühendisleri ODASI, bu süreçte üzerine düþen her türlü iþlevi yerine getirmeye hazýrdýr.

v) Tüm bu aþamalardan sonra köylerde görevlendirilecek ziraat mühendislerinin iþlevlerinin, ekonomik süreçlerle ilintilendirilmesinin zorunlu olduðu deðerlendirilmektedir. Baþka bir deyiþle, planlama ve destekleme sistemlerinde etkili olmayan ziraat mühendisi varlýðýnýn, köylerimizin içinde bulunduðu sosyo-ekonomik koþullar dikkate alýndýðýnda, olumlu sonuçlar doðurmasý beklenemez.

vi) Bu baðlamda, TYUAP Projesi’nin baþarýsýný sýnýrlayan etmenler olarak Bakanlýk metinlerinde sayýlan nedenler, kapsamlý ve ekonomi – politik temelde yapýlmýþ bir analiz sonuçlarýný yansýtmaktan uzaktýr.

vii) TYUAP Projesi’nde kullanýlan bina ve araç – gerecin bir çoðunun kullanýlamaz durumda olduðu bilinmektedir. Bu baðlamda, Proje’ye, uygun mekan – araç/gereç saðlama yeteneðinin kazandýrýlmasý gerekli görülmektedir.

viii) Proje’nin finansman ayaðýnýn, belirsiz ve yetersiz olduðu deðerlendirilmektedir. Bu doðrultuda, Proje’nin, devlet bütçesinden ayrýlmýþ belirli kaynaklar üzerine inþa edilmesinde yarar görülmektedir.

TMMOB Ziraat Mühendisleri ODASI, Proje’nin tüm aþamalarýný yakýndan izleyerek kamusal denetim iþlevini yerine getirecek; objektif ölçütlere uygun ziraat mühendisi istihdamýnýn, sektörün gereksinim duyduðu bilginin alana aktarýlmasýnda etkin olmasý açýsýndan gerekli düzenlemelerin yaþama geçirilmesine katký saðlayacaktýr.

Gökhan GÜNAYDIN
Baþkan