Mýsýr, genellikle çok nemli iklim bölgelerinde yetiþtirilebilen, tek yýllýk Buðdaygiller familyasýndan, özellikle yaðý doymamýþ yað grubunda olan bir tarým bitkisidir.

Mýsýr bitkisi, insan gýdasý ve hayvan yemi olarak kullanýlmasýnýn yaný sýra, sanayide birçok ürünün ham maddesidir. Geliþmiþ ülkelerde tüketilen mýsýrýn büyük bir kýsmý hayvan yemi olarak kullanýlýrken, az geliþmiþ ve geri kalmýþ ülkelerde çok büyük bir kýsmý insan beslenmesinde kullanýlmaktadýr.

ABD, Çin ve AB en büyük ekim alanlarýna sahip ülkelerdir.

ABD‘de etanol üretiminde hammadde olarak mýsýr kullanýlmaktadýr Etanol mýsýr piyasasýný iki þekilde etkilemektedir. Bunlardan birincisi, etanol üretiminin hammaddesi olarak mýsýrýn kullanýmý iken, diðeri yan ürünleri (DDGS ve CGF) ile yem sanayine hammadde üretmesidir.

Türkiye‘de tahýllar içinde buðday ve arpadan sonra en geniþ ekim alanýna sahiptir. Türkiye‘de mýsýr ekim alanlarýnýn en fazla olduðu bölge Akdeniz Bölgesi olup, bunu Güneydoðu Anadolu ve Karadeniz Bölgeleri takip etmektedir.

Türkiye`de mýsýr; yem, niþasta, glikoz, yað ve son yýllarda biyoetanol üretiminde kullanýlmaktadýr.

Mýsýr Tüketiminin Sektörel Daðýlýmý (%)

Daha çok Çukurova, Amik Ovasý ve Güneydoðu Anadolu Bölgesi`nde yetiþtirilen mýsýr, özellikle pamuk olmak üzere buðday ve yaðlý tohumlara münavebeli ekilen bir üründür.

Türkiye`de mýsýr üretiminde 2000-2013 yýllarý arasýndaki 12 yýllýk dönemde oldukça önemli deðiþim olmuþtur. Bu çerçevede mýsýr ekim alanlarý %20, üretim %181, verim ise %115 artmýþtýr. Bu deðiþimde etkili olan faktörler þunlardýr;

·  Hibrit tohumlarýn kullanýmý,

·  Bölgeye uygun tohum çeþitlerinin kullanýmý

·  Yetiþtirme tekniklerinin geliþmesi,

·  Etlik piliç yemi üretimi baþta olmak üzere yem sanayi talebindeki artýþ,

·  Ýkinci ürün üretiminin artmasý,

·  Pamuða alternatif olarak mýsýr ekiminin artmasý,

·  GAP alanýnda ve Ege Bölgesi`nde ekim alaný artýþý,

·  Dünya piyasalarýnda artan mýsýr fiyatlarýnýn yurtiçi fiyatlara da yansýmasý,

·  Prim ve gübre, mazot gibi desteklerle üretimin özendirilmesi,

·  2007 ve 2014 yýlý haricindeki dönemin genelinde iklimsel faktörlerin üretimi olumlu yönde etkilemesi.

 TÜRKÝYE`DE YILLARA GÖRE MISIR EKÝM ALANI, ÜRETÝMÝ VE VERÝMÝ 

YILLARA GÖRE MISIR EKÝM ALANI VE ÜRETÝMÝ

Çukurova geleneksel mýsýr üretim bölgesidir ve halen en önemli üretim bölgesi olma konumunu sürdürmektedir. Bölgede özellikle de Adana`da mýsýr üretiminin geliþmesinde, 1980`li yýllarda yürütülen ikinci ürün mýsýr projesinin katkýsý oldukça önemlidir. Diðer yandan, Türkiye`deki 6 niþasta bazlý þeker fabrikasýndan 3`ünün Adana`da bulunmasý, yüksek kapasiteli mýsýr özü yaðý üretim tesislerinin bulunmasý, diðer bölgelerde bulunan yem vb. mýsýr iþleme tesisleri için tedarik merkezi olmasý gibi faktörler de bölge üretimini geliþtiren etkenler olmuþtur.

Güneydoðu Anadolu 2000 yýlýndan bu yana mýsýr üretiminin 48 bin tondan, 1,63 milyon tona yükselerek en hýzlý artýþýn gerçekleþtiði bölge olarak dikkat çekmektedir. Bölgede sulamaya yeni açýlan alanlarýn yaný sýra pamuk alternatifi ekimdeki artýþ mýsýr üretimini etkileyen en önemli faktörler olmuþtur. Ýkinci ürün mýsýr ekiminin bölgede geliþmesi de mýsýr üretimini önemli derecede artýrmýþtýr.

BÖLGELERE GÖRE MISIR ÜRETÝMÝ (2013)

ÝLLERE GÖRE MISIR EKÝM ALANI VE ÜRETÝMÝ (2013)

MISIR DIÞ TÝCARETÝ

Ülkemiz mýsýr ithalat ve ihracat miktarlarýna ait veriler aþaðýdaki tabloda görülmektedir. TÜÝK verilerine göre 2012/13 dönemi ülkemiz mýsýr ürünü yeterlilik derecesi %77,5 oranýnda olup, yurt içi kullaným ve üretim miktarýna baðlý olarak oluþan arz-talep dengesizliði ithalat yoluyla giderilmektedir. Ayrýca uygulanan gümrük vergisi oraný ve Dâhilde Ýþleme Rejimi (DÝR) kapsamýnda kullanýlan belge sayýsý da ithalat miktarýný doðrudan etkilemektedir. Son dönemde en fazla mýsýr ithalatý 1.818.458 ton ile 2003 yýlýnda, en fazla ihracat ise 325.434 ton ile 2009 yýlýnda gerçekleþmiþtir. 2013 yýlýnda mýsýr ihracatý 210.927 ton, ithalatý ise 1.548.133 ton olmuþtur. 2013 yýlý mýsýr ithalatýnýn % 88,38`i DÝR kapsamýnda gerçekleþtirilmiþtir. Ülkemiz, mýsýr ithalatýný aðýrlýklý olarak Rusya Federasyonu, Ukrayna, Bulgaristan, Romanya, Fransa ve Macaristan`dan yapmaktadýr.

TÜRKÝYE`NÝN MISIR ÝTHALAT VE ÝHRACAT MÝKTARLARI

MISIR MÜDAHALE ALIM FÝYATI

Ülkemizde mýsýr hasadý, 31 Temmuz 2014 itibariyle Çukurova ve Amik Ovasý‘nda baþlamýþtýr. TMO mýsýr müdahale alým fiyatýný 15 Aðustos 2014 günü açýklamýþtýr. 2013 yýlýnda, 640 TL/Ton olarak açýklanmýþ olan mýsýr müdahale alým fiyatý; 2014 yýlýnda ton baþýna 680 TL olarak belirlenmiþtir. Bu fiyata ilave olarak geçtiðimiz yýllarda olduðu gibi 40 TL/Tonluk primin yanýnda gübre, mazot ve toprak analizi gibi destek ödemelerine 2014 yýlýnda da devam edileceði bildirilmiþtir.

Tablodan görüleceði gibi; son 5 yýllýk dönemde mýsýr müdahale alým fiyatý toplam %51 oranýnda artýrýlmýþ; buna karþýlýk prim desteðinde hiçbir artýþ yapýlmamýþtýr (40 TL/Ton). Buna karþýlýk söz konusu bu dönemde mazot fiyatý %87; gübre fiyatlarý ise %62-75 oranýnda artmýþ; yani ticaret hadleri çiftçinin aleyhine geliþmiþtir.

YILLARA GÖRE TMO MISIR ALIM FÝYATLARI (TL/Ton)

GÝRDÝ FÝYATLARINDAKÝ DEÐÝÞÝM

TMO TARAFINDAN BU YIL MISIR ALIMLARINDA ÝZLENECEK POLÝTÝKALAR AÞAÐIDAKÝ ÞEKÝLDE BELÝRTÝLMÝÞTÝR;

·  TMO, mýsýr üretimi yapýlan bölgelerdeki tüm iþyerlerinde 18 Aðustos 2014, Pazartesi günü itibariyle mýsýr alýmýna baþladý.

·  Çiftçi Kayýt Sistemi‘ne kayýtlý üreticiler, belgelerindeki üretim miktarýnýn tamamýný peþin satabilecek veya emanete býrakabileceklerdir.

·  ÇKS Belgesi olmayanlar ise üreticiden aldýðýný belgelemek kaydýyla TMO depolarýna emanete býraktýklarý ürünlerini, 1 Ocak 2015 – 31 Mayýs 2015 tarihleri arasýnda TMO‘ya satabileceklerdir.

·  TMO, üreticilerimizin iþyerleri önünde uzun süre beklemelerini önlemek amacýyla geçen yýl olduðu gibi 2014 yýlýnda da mýsýr alýmlarýný Randevulu olarak yapacaktýr. Randevusuz alým yapýlmayacaktýr.

·  Randevular, randevu.tmo.gov.tr, www.randevu.tmo.gov.tr ve www.tmo.gov.tr internet adresleri üzerinden veya TMO iþyerlerinden alýnabilecektir.

·  Pazar günleri hariç haftanýn 6 günü alým yapýlacaktýr.

·  Emanet alýmlar, geçici alým merkezleri dahil boþ depo kapasitesi olan tüm iþyerlerimizde yapýlacaktýr.

·  Ürünlerini TMO depolarýna emanete býrakan üreticiler, talepleri halinde makbuz senediyle TMO‘dan %30 avans alabilecek veya anlaþmalý bankalardan kredi kullanabileceklerdir. ÇKS belgesi olmayanlar ise anlaþmalý bankalardan makbuz senediyle yalnýzca kredi kullanabileceklerdir.

·  Bu yýl ürün bedelleri, ürünün TMO‘ya teslim tarihinden itibaren 30 gün içerisinde üretici banka hesaplarýna aktarýlacaktýr.

·  Ürününü anlaþmalý bankalardan alýnan ürün kartý ile teslim eden üreticilere ise 30 gün yerine, 10 gün içerisinde ödeme yapýlacaktýr. (Ziraat Bankasý, Halkbank, Akbank, ING Bank, Garanti Bankasý, Yapý Kredi Bankasý, Denizbank, TEB, Albaraka Türk ve Ýþ Bankasý)

Mýsýr Üretim Alanlarýnýn Sorunlarý ve Çözüm Önerileri