FINDIK FİYATININ SEZON ÖNCESİ AÇIKLANMASINI OLUMLU BULUYORUZ! AMA…
Geçtiğimiz yıl geç açıklanan fındık fiyatları, fındık üreticisini tüccara zorunlu kılmış, ürünlerini düşük fiyattan satmalarına neden olmuştu. 2019 yılı fındık fiyatlarının sezon öncesi açıklanmış olması üreticiler açısından olumlu bir gelişmedir.
Ziraat Mühendisleri Odası olarak bu yılki rekoltenin 650-700 bin ton civarında gerçekleşeceğini tahmin etmekteyiz. Buna karşın Bakanlık henüz rekolteye ilişkin herhangi bir açıklama yapmamış olup, bu açıklamanın bir an önce yapılması gerekmektedir.
Bu yıl fındık fiyatlarındaki üretici beklentisi 20 TL civarında olmasına karşın, Giresun kalite kabuklu fındık için 17 lira, Levant kaliteli kabuklu için de 16.5 lira olarak açıklanan taban fiyat, beklentinin altında kalmıştır.
Son beş yıldaki TUİK verilerine göre Türkiye’nin dekara en yüksek fındık verimi 95 kg ile 2017 yılında gerçekleşmiştir. Bu veri esas alındığında, fındıkta dekara 170 TL olan alan bazlı destek ve 14 TL olan gübre-mazot desteği kapsamında, çiftçi kilo başına yaklaşık 2 TL’lik bir gelir daha elde edebilecektir.
2007 yılında Fındık Tarım Satış Kooperatifleri Birliği’nin (FİSKOBİRLİK) fındık alımında baş aktör rolü elinden alınarak, fındık alım görevi tecrübesi olmayan, alım noktalarında deposu hatta teşkilatı dahi bulunmayan TMO’ya verilmişti. Ancak bugüne kadar geçen süreç içerisinde TMO’nun fındık üretim bölgelerinde teşkilatını oluşturduğu, merkez laboratuvarını yeterli hale getirdiği, fındık depo yatırımlarını planlamasına aldığı görülmektedir.
Fındık alım ve depolama altyapısını güçlendiren TMO’nun üreticileri mağdur etmeden daha bütünleyici bir organizasyon içinde olabilmesi için artık Fiskobirlik ile beraber hareket etmesi de gerekmektedir.
Unutulmaması gereken husus, tarım birliklerinin işletme ve tesislerinin özelleştirilmesini amaçlayan 4572 sayılı Kanun’un çıkarılması sonrası, FİSKOBİRLİK’in diğer tarımsal birlikler gibi üreticiden koparılarak bir tabela örgütüne dönüştürülmüş olmasıdır. Bu durum kaçınılmaz olarak fındık üreticilerinin sahipsiz kalmasına, özel şirketlerin sürecin tüm aşamalarında belirleyici olmasına yol açan bir yapı ortaya çıkarmıştır.
Fiskobirlik’in daha etkin olabilmesi için, finansal olarak desteklenmesi gerekmektedir. Yıllardır bu ürünün ana oyuncusu olmuş Fiskobirlik, artık asli görevine daha aktif olarak dönmeli, üretici de kendi birliğine sahip çıkmalıdır.
Fındık alım fiyatını zamanında açıklayan TMO’nun, hasatla beraber üreticiden alıma başlayacağını, hatta gerektiğinde daha güçlü müdahale alımı dahi yapabileceğini açık bir şekilde ifade etmesi yerinde olacaktır. Bu şekilde fındığın piyasada açıklanan değerin üzerinden alınması da mümkün olacaktır.
Artık TEKELCİ ZİHNİYET’in kendisini piyasada alternatifsiz görmesi bir an önce önlenmelidir.
Hem vatandaşın, hem de ülkenin daha fazla kazanması için, devletin artık tarıma, üreticisine daha fazla sahip çıkması ve piyasaya seyirci kalmaması gerekmektedir.
Fındık üreticilerimize bereketli bir hasat yılı dileriz.
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası
