HAVADAN ÝLAÇLAMA YASAKLANDI, SORUN ORTADAN KALKTI MI ?

21 Haziran 2006

Tarým ve Köyiþleri Bakanlýðý, zeytin sineðine karþý yapýlacak ilaçlamalar dýþýnda havadan yapýlan kimyasal ilaç ve gübre uygulamalarýnýn tümünü, 25 Mayýs 2006 tarihili Bakan Olur’u ile yasaklamýþtýr.

Türkiye’de havadan ilaçlama uygulamalarý geniþ alanlarda tek tip ürün deseninin yer aldýðý üretim bölgelerinde, epidemi yaratma olasýlýðý bulunan pamukta yeþil kurt, yaprak kurdu, beyaz sinek ve kýrmýzý örümcek, mýsýrda koçan kurdu ve mýsýr sap kurdu, hububatta süne ve zeytinde zeytin sineðine yönelik olarak, 35 yýlý aþkýn süredir kullanýlan bir ilaçlama tekniðidir.

Sözü edilen Bakan Olur’unda, her ne kadar, süne, zeytin sineði, mýsýr kurdu, mýsýr koçan kurdu, pamukta yeþilkurt ve pamuk yaprak kurduna karþý önerilen havadan ilaçlamalarýn Bakanlýk Tarýmsal Araþtýrmalar Genel Müdürlüðü’nün 2001 yýlýnda aldýðý grup ile kaldýrýldýðý belirtilmekte ise de, bir devlet mücadelesi olarak yürütülen süne ilaçlamalarýnýn 2004 yýlýna kadar havadan yapýldýðý, üretici ilaçlamasýna konu olan diðer tüm alanlarda ise 2005 dahil olmak üzere havadan ilaçlamanýn sürdürüldüðü bilinmektedir.

Avrupa Birliði’ne üye 25 ülkeden 22’sinde havadan ilaçlama, sýnýrlý alanlarda kontrollü olarak yapýlmaktadýr. Buna karþýlýk Belçika ve Avusturya’da tümüyle, Ýskoçya’da ise duyarlý alanlarda yasaklama söz konusudur. Sözü edilen ülkelerin bitkisel üretim deseni ise, havadan ilaçlamayý gerektirir bir yapý sergilememektedir. 

Havadan ilaçlama, ilaçlama tekniðine uygun ilacýn doðru yöntem ve doz ile uygulanmamasý halinde, çevre-insan ve hayvan saðlýðý ile doðal denge üzerinde olumsuz etkiler yapmaktadýr. Bu baðlamda, sözü edilen uygulamanýn düzenlenmesi ve denetlenmesi büyük önem taþýmaktadýr.

Buna karþýn, herhangi bir geçiþ süreci tanýnmadan alýnan yasaklama kararý, Türkiye’de sýklýkla görülen kolaycý kamu yönetimi anlayýþýna bir örnek oluþturmuþ ve üretici açýsýndan ciddi sýkýntýlar doðurmuþtur.

Halen boyu 4 metreyi aþmýþ olan mýsýr, tarlasýna girilemeyen pamuk ve karpuz alanlarýnda, yerden mücadele olanaðý bulunmamaktadýr. Havadan ilaçlamanýn yapýlamamasý durumunda, sözü edilen ürünlerde hastalýk, zararlý ve yabancý ot geliþiminden dolayý, % 40’a yakýn verim ve üretim kayýplarý ortaya çýkacaktýr.   

2004 yýlý da dahil olmak üzere bizzat devlet tarafýndan yapýlan süne mücadelesinde kullanýlan, 2005 yýlý dahil olmak üzere 35 yýldýr üretici tarafýndan kullanýlan havadan ilaçlamanýn, herhangi bir geçiþ süreci tanýnmadan yasaklanmasý doðru deðildir. Çünkü mücadele þeklinin deðiþimi, üretimden baþlayarak bir dizi alanda yapýlacak yapýsal deðiþiklikler ile mümkün olabilecektir.

Sözü edilen ürünlerin, zirai mücadele aletleri ile yerden ilaçlamaya uygun olacak þekilde sýra aralýðý býrakýlarak ekiminin yapýlmasý, ince tekerlekli – yükseltilmiþ traktör ve zirai mücadele aletlerinin üretilerek tarým bölgelerine gönderilmesi, sözü edilen ve çoðu pahalý olan aletlerin satýn alýnabilmesi için bir devlet desteðinin organize edilmesi kapsamýnda sayýlabilecek iþ ve iþlemler, Tarým ve Köyiþleri Bakanlýðý, Sanayi ve Ticaret Bakanlýðý, traktör-tarým alet ve makinalarý üreten, zirai mücadele ilaçlarýný üreten ve daðýtan özel sektör, meslek odalarý, üretici örgütleri ve ilgili tüm kesimlerin katýlýmýyla görüþülüp organize edilmesi gereken geniþ bir çalýþma alanýný oluþturmaktadýr.

Çevre – doða duyarlýlýðý, Ziraat Mühendisleri ODASI’nýn önerdiði Baðýmsýz Tarým Modeli’nin ön koþulu olarak belirtilmiþtir. Bu baðlamda koruma – kullanma dengesi gözetilirken, subjektif deðer yargýlarý yerine bilimsel temelli yaklaþýmlarýn öne çýkarýlmasýnda yarar bulunmaktadýr.

Bu yaklaþým, havadan ilaçlama tekniðine uygun tarým ilaçlarýnýn üretilmesi konusunda kurallar konularak ilaç üreten ve havadan uygulama yapan sektörün buna uygun davranmasýnýn saðlanmasý, uygulamanýn korunmasý gereken duyarlý alanlardan uzak bölgelerde gerçekleþtirilmesi, uygulamanýn ve sonuçlarýnýn izlenip denetlenmesi konularýnda etkin çalýþma üretilmesi gerektiðini ortaya koymaktadýr. AB’ne üye ülkelerden 22’sinde yapýlan uygulama da bu doðrultuda geliþmektedir. 

Bu kapsamda, Tarým ve Köyiþleri Bakanlýðý’ný, havadan ilaçlama yasaðýný kaldýrarak konu ile ilgili gerekli hazýrlýklarý yapmak üzere bir geçiþ süresi tanýmaya; havadan ilaçlamaya yönelik etkin düzenlemeleri gerçekleþtirmeye ve tüm bunlarý katýlýmcý bir yaklaþýmla yaþama geçirmek üzere taraflarla ortak çalýþmaya davet ediyoruz.

Gökhan GÜNAYDIN

Baþkan