UZMANLAR, HEMEN HEMEN TÜM BÝTKÝLERE GELÝÞÝM DÜZENLEYÝCÝSÝ VERÝLDÝÐÝNÝ VE DENETÝM YAPILMADIÐINI BELÝRTTÝLER

ÞULE KÖKTÜRK

TARIMDA HORMON KULLANIMI, SAÐLIÐIMIZI TEHDÝT ETMEYE DEVAM EDÝYOR. GEÇEN GÜNLERDE, YAÞLARI 2.5 ÝLE 6 ARASINDA DEÐÝÞEN ÜÇ KIZDA, YEDÝKLERÝ HORMONLU ÇÝLEKLER NEDENÝYLE ''ERGENLÝK'' BELÝRTÝLERÝ GÖRÜLDÜÐÜ ÝDDÝASI, GIDALARDA HORMON TARTIÞMASINI YENÝDEN GÜNDEME GETÝRDÝ. ZÝRAAT MÜHENDÝSLERÝ ODASI ÝLE TARIM VE KÖY ÝÞLERÝ BAKANLIÐI'nýn Türkiye'DE DOMATES, PATLICAN VE SAKIZ KABAÐI DIÞINDA HERHANGÝ BÝR BÝTKÝDE HORMON KULLANILMADIÐINI BELÝRTMESÝNE KARÞIN YURTTAÞLAR TEDÝRGÝN. TIP ÇEVRELERÝ, BÝTKÝDEKÝ HORMONUN ÝNSAN SAÐLIÐINI OLUMSUZ ETKÝLEDÝÐÝNÝ VURGULUYOR.

ANKARA TÝCARET ODASI VE TÜRKÝYE ZÝRAATÇÝLER DERNEÐÝ'nce hazýrlanan ''Sofradaki SOS'' raporuna göre de çilekte hormon kullanýldýðýna iliþkin bir kanýt bulunmuyor, ancak domates, patlýcan, patates, kabak, üzüm, elma, kavun, buðday, arpa, yulaf, çavdar ve çeltikte hormon kullanýlýyor. Rapora göre, hormon, tarým ilacý, antibiyotik, katký maddesi ve kimyasal gübreler ölçülü kullanýlmaz ve denetimi iyi yapýlmazsa insan saðlýðýný tehdit ediyor, hastalýklara, sakatlýklara, erken ölümlere davetiye çýkarýyor.

Ýstanbul Týp Fakültesi Büyüme Geliþme ve Pediatrik Endokrinoloji Bilim Dalý öðretim üyesi Prof. Dr. Feyza Darendeliler , içinde hormon olan gýdalarýn alýnmasý durumunda özellikle küçük çocuklarýn vücutlarýnda hormonal deðiþiklikler meydana geldiðini belirterek þöyle konuþtu: ''Eðer alýnan gýdada östrojen varsa, hormona baðlý olarak meme büyümesi oluþur. Çocuklarda erken yaþlarda baþka nedenlere baðlý olarak erken ergenlik olabilir. Beyin tümörü, yumurtalýk kisti gibi vücuttaki hormonlarýn deðiþmesine yol açan etkenler nedeniyle 6 yaþlarýnda ergenlik olabilir. Çocuk bu hormonu dýþarýdan aldýðýnda da bu etkiler görülür. Dýþarýdan hormon alýmý küçük erkek çocuklarýnda meme büyümesi, yetiþkin erkekte meme büyümesi ve kadýnlarda âdet düzensizliðine neden olur'' diye konuþtu.

'HER BÝTKÝDE KULLANILIYOR'

Gýda Mühendisleri Odasý Baþkaný Petek Ataman da Türkiye'DE HEMEN HEMEN TÜM BÝTKÝLERDE, AÐIRLIKLA MEVSÝM DIÞI ÜRETÝMLERDE BU BÝTKÝ GELÝÞÝM DÜZENLEYÝCÝLERÝN KULLANILDIÐINI VURGULADI.

HORMONLARIN YASAL LÝMÝTLERÝN ÜZERÝNDE KULLANIMI, ÝLACIN ÖZELLÝÐÝ VE KALINTI MÝKTARINA GÖRE AKUT ZEHÝRLENMEDEN MERKEZÝ SÝNÝR SÝSTEMÝ ÜZERÝNE ETKÝYE, VÜCUDUN SAVUNMA MEKANÝZMASINI OLUMSUZ YÖNDE ETKÝLEMEKTEN, SOLUNUM GÜÇLÜKLERÝ VE KANSERE KADAR ETKÝLERÝ GÖRÜLDÜÐÜNE DÝKKATÝ ÇEKEN ATAMAN, ''DOZ AÞIMINDA ÝNSANLARDA HORMON DÜZEYÝNÝ ETKÝLEDÝÐÝ YÖNÜNDE BÝLÝMSEL BÝR RAPOR YOK. ÜLKEMÝZDE YAPILAN TARAMALAR VE ANALÝZLER 'çilekte limit dýþý ilaç kullanýmý olmadýðýný' GÖSTERÝYOR'' DÝYE KONUÞTU.

ZÝRAAT MÜHENDÝSLERÝ ODASI BAÞKANI GÖKHAN GÜNAYDIN ÝSE TÜRKÝYE'de yalnýzca domates, patlýcan ve sakýzkabaðýnda hormonun, kýþýn 13 derecenin altýnda meyvelerin soðukta tutulabilmesini saðlamak için kullanýldýðýný belirterek ''Çilekte hormon kullanýlmýyor. Çocuklarýn yedikleri çilek nedeniyle erken geliþtiði iddiasýnýn, bütün araþtýrmalarý yapýldýktan sonra ortaya konulmasý gerekiyordu'' dedi.

Tarým ve Köyiþleri Bakanlýðý Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüðü'NÜN ''BÝTKÝ GELÝÞÝMÝNÝ DÜZENLEYÝCÝLER (BGD) HORMONLAR'' BAÞLIÐI ÝLE HAZIRLADIÐI ÇALIÞMAYA GÖRE DE, BÝTKÝ BÜYÜME VE GELÝÞMESÝNDE EN ÖNEMLÝ ROL OYNAYAN HORMONLARDAN 5 ANA HORMON GRUBUNUN, BÝTKÝNÝN BÜNYESÝNDE BULUNDUÐU YAPILAN ARAÞTIRMALARLA ORTAYA KONMUÞ.

BUNLAR; OXÝNLER, SÝTOKÝNÝNLER, GÝBBERELLÝNLER, ETÝLEN VE ABA. BAKANLIÐA GÖRE, TÜRKÝYE'de yalnýzca domates, patlýcan ve kabakta zaman zaman bir kýsým üreticilerce kullanýlýyor ve hormonlar insan saðlýðýna zarar vermiyor.

Ürünü mevsiminde tüketin

ATO ve TZD tarafýndan hazýrlanan raporda yiyeceklerle ilgili dikkat edilmesi gereken noktalar ve öneriler þöyle:

* Domates çekirdeksiz ve içi výcýk výcýksa, patlýcan içi süngerimsi ve çekirdeksizse, kabak çekirdeksizse, biber aþýrý büyük ve etliyse, çekirdek evi boþ, etli kýsmý sertse, patates þekilsiz ve patates yumrularý yapýþýksa, içinde kararmalar varsa, karpuz çekirdek yerleri boþsa hormonlu olduðu anlamýna geliyor.

* 15 Ekim-10 Kasým ve 10 Nisan-5 Mayýs tarihleri arasýnda domates, 15 Kasým-15 Mayýs tarihleri arasýnda patlýcan, 1 Kasým-15 Mayýs tarihleri arasýnda kabak yenilmemeli, kýþ gýdalarý kýþýn, yaz gýdalarý yazýn tüketilmeli.