TMMOB ZİRAAT MÜHENDİSLERİ ODASI'NIN, ZİRAİ MÜCADELE İLAÇLARININ TOPTAN VE PERAKENDE SATILMASI VE DEPOLANMASI HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK HAKKINDA GÖRÜŞÜ
14/11/2006
Zirai Mücadele İlaçlarının Toptan ve Perakende Satılması ve Depolanması Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, ODA’mızca incelenmiş ve görüşümüz aşağıda belirtilmiştir.
1 – Pratikte karşılaşılan sorunların aşılabilmesi için “Sorumlu Müdür” uygulamasına son verilmeli ve işyeri sahibinin, zirai mücadele ilaçlarının perakende veya toptan satış belgesine sahip olan kişi veya en az %30 paya sahip ortağı olması doğrultusunda düzenleme yapılmalıdır.
2 – Zirai mücadele ilaçlarını perakende ve toptan satacak bayilerin, yalnızca Bitki Koruma Bölümü mezunu veya entomoloji, fitopatoloji ve bitki koruma ilaçları dersi almış olan veya özel kesim veya kamuda bitki koruma alanında en az beş yıl deneyime sahip ziraat mühendisi olmaları şartı getirilmeli, diğer bölüm mezunu ziraat mühendislerinin ise, ODA’mız Meslek İçi Eğitimi Merkezince verilecek eğitimden sonra bu konuda yetkilendirilmeleri hükme bağlanmalıdır.
Ayrıca, Taslağın 3 üncü Maddesiyle getirilmek istenilen “Eğitim” ve “Sınav” la ilgili ifadeler metinden çıkarılmalı ve bayilerin ODA’mıza kayıtlı olmaları şartı ile ilgili ifadeler, bu maddenin sonuna “d” bendi olarak ilave edilmelidir.
3 – Yürürlükte bulunan Yönetmeliğin “Kamu Kurumu Niteliğindeki Kuruluşlarca Satış” başlıklı 9 uncu Maddesi yürürlükten kaldırılmamalıdır. Kamu İktisadi Kuruluşu, İktisadi Devlet Teşekkülü, kooperatif, üretici birlikleri, çiftçi birlikleri, ziraat odaları gibi kuruluşlarda, söz konusu Yönetmelik hükümlerine uygun nitelikteki bayilerin çalıştırılmamaları hizmeti önemli ölçüde aksatacak ve ziraat mühendislerinin çalışma alanlarını ciddi ölçüde daraltacaktır.
4 – Yönetmeliğin “Müeyyideler” başlıklı 21 inci Maddesinde yapılan değişiklikle (15/h) bayilere, insan ve hayvan ilaçları ile insan ve hayvan yemlerini satmaları halinde kapatma cezası verilmesi önlenmektedir. Oysa, bu fiil insan ve hayvan sağlığı açısından çok önemli olup, yürürlükteki Yönetmelikteki haliyle kapatmayı gerektiren bir eylem olarak muhafaza edilmelidir.
Yine bu madde de yapılan bir başka değişiklik, bayinin kendisini kontrolle görevli elemanlara her türlü belge ve bilgiyi verme ve işyerini gezdirme ve gösterme şartını kaldırmaktadır. Önce yazılı uyarı ve daha sonra kapatmayı gerektiren bu hükmün aynen korunması gerekli görülmektedir. Aksi takdirde bayi ile kontrolle görevli personel arasında gereksiz sürtüşmeler ortaya çıkacaktır.
5 – Yönetmeliğin 15, 16 ve 17 nci maddelerinde yer alan ve kapatmayı gerektiren eylemlerden insan ve çevre sağlığı bakımından önemli olanları için kapatma hükmünün bu Yönetmelik değişikliğinde de korunması gereklidir.
6 – Yönetmeliğe, kaçak, sahte ve araç üzerindeki satışlar ile bayilerin mesai saatlerine uymamalarının önlenebilmesi ve denetlenmesine dair caydırıcı yaptırım hükümlerinin ilave edilmesi gereklidir.
7 – Bayi denetimlerinin, 24.07.2002 tarih ve 24825 sayılı Ziraat Mühendislerinin Hizmet Alanlarındaki Çalışmalarıyla İlgili Mesleki Denetim Uygulamaları ve Disiplin Hükümleri Hakkında Yönetmeliğe göre ODA’mızca her İl için yetkilendirilmiş denetçilerle hem teknik hem de etik yönden birlikte yapılmasının daha etkili ve faydalı olacağı düşünülmekte olup, Yönetmelik değişikliğine bu doğrultuda bir hükmün ilave edilmesi gerekli görülmektedir.
8 – Bayilerin işyerlerinde, Yönetmelikte tanımı yapılan Bitki Koruma Ürünleri ve çevre sağlığı ilaçları dışında hiçbir malın satılamayacağı hususu da Yönetmeliğe eklenmelidir.
9 – Yönetmelik değişikliğine, bayilerin aynı zamanda tarımsal danışmanlık yapmalarını önleyecek bir hükmün de ilave edilmesi, gerekli görülmektedir.
10 – Bayilik ruhsatı alınmasından önce ODA’mızca düzenlenen Üyelik Belgesi eşliğinde üyelerimiz için Tescil Belgesi düzenlenmesi uygulamasına Şubelerimizce başlanmış olduğundan, Belge alan üyelerimizin belge düzenleme tarihinden başlamak üzere bir yıl sonra üyelik şartlarını sürdürdükleri ve meslek etiğine aykırı hareket edip etmedikleri yönünden değerlendirilmek üzere ODA’mıza başvurması ve tescil belgelerini vize ettirmeleri zorunluluğu getirilmiştir. Değerlendirmenin olumsuz olması halinde, sonucun Tarım İl Müdürlüklerine bildirilmesi ve olumsuzluk ortadan kalkıncaya kadar bayi’e ihtar verilmesi ve olumsuzluğun devam etmesi halinde, Bayilik Belgesinin geçersiz kabul edilmesinin doğru olacağı düşünülmekte olup, Yönetmeliğe bu doğrultuda bir ifadenin eklenmesi gerekli görülmektedir.
11 – Yönetmeliğin 18 inci maddesinin (p) bendinde yapılan değişikliğe paralel olarak aynı maddenin (r) bendinin yürürlükten kaldırılmasıyla ilgili bir düzenleme yapılması gerekmektedir.
12 – Yönetmeliğin 10 uncu maddesinde yapılan değişikliğe, “Bayilik veya Toptancı İzin Belgesi alanlar, kaza, hastalık, askerlik ve benzeri mücbir sebepler dışında en geç altı ay içinde …” şeklinde bir eklemenin yapılması gerekli görülmektedir.
13 – Taslağın 7 inci Maddesi ile onbeş metrekareden yirmi metrekareye çıkarılması tasarlanan perakende ilaç satış yerlerinin otuz metrekare olarak değiştirilmesinin daha doğru olacağı düşünülmektedir.
14 – 21.08.1996 tarih ve 22734 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren bu Yönetmelik üzerinde değişik zamanlarda çok sayıda değişiklik yapılmış, kullanımı ve takibi zor bir durum yaratılmıştır. Bu olumsuzluğun giderilmesi için Yönetmelik üzerinde yapılan bu değişiklikleri içeren, günümüz anlayışıyla hazırlanacak ve tüm konuları içerecek şekilde yeni bir Yönetmeliğin yürürlüğe konulmasının daha doğru olacağı düşünülmektedir.
15 – Bu alanda nihai hedef olan “Reçeteli Satış” uygulamasına olanak verecek şekilde bu Yönetmelikte gerekli düzenlemelerin yapılması, bunun mümkün olamaması halinde, her düzeyde yeni mevzuat düzenlemelerinin yapılması çalışmalarına özel önem ve öncelik verilmelidir.
Diğer taraftan, insan ve çevre sağlığı ile çok yakından ilgili ve mutlaka uzmanlık gerektiren bir alan olan zirai mücadele ilaçları satışlarını yapan ilkokul mezunu binlerce bayinin hala faaliyette bulunmalarının önlenmesi ODA’mızca zorunlu görülmektedir.