ADANA'DA, ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ PAMUK ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ'NİN ÜZERİNDE BULUNDUĞU, 1. SINIF TARIM ARAZİSİNİN İHALEYE ÇIKARILMASINA KARŞI DAVA AÇTIK

GENEL MERKEZ ( )
09.12.2006 (Son Güncelleme: 09.12.2006 11:20:20)

YÜRÜTMENİN DURDURULMASI İSTEMLİDİR.

ANKARA NÖBETÇİ İDARE MAHKEMESİNE

 

DAVACI                    : TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası

VEKİLİ                      : Av.Zühal DÖNMEZ

DAVALILAR               :   1- T.C.Maliye Bakanlığı-Bakanlıklar/ANKARA

                                     2- T.C.Tarım ve Köyişleri Bakanlığı-Bakanlıklar/ANKARA

                                     3- T.C.Sağlık Bakanlığı-Bakanlıklar/ANKARA

                                     4- Adana İli Yüreğir İlçe Belediyesi Başkanlığı

                                     Reşatbey Mah. Atatürk Cad. Seyhan / ADANA

                                      5-Adana Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı

                                     Sinanpaşa Mh. Hacı Sabancı Blv. No: 7  Yüreğir/ADANA

                                      6- Toplu Konut İdaresi Başkanlığı

                                      Bilkent Plaza B1 Blok 06800 Bilkent / ANKARA

KONU                        : Adana İli Yüreğir İlçesi sınırları içerisinde bulunan Köprülü Mahallesi 1115 ada 1 nolu parsele kayıtlı taşınmazı tarım toprağı olmaktan çıkaran  imar planları/imar plan tadilatları, Sağlık Bakanlığına yapılan tahsis işlemi ve TOKİ tarafından yapılan 11 Kasım 2006 tarihli ihalenin öncelik ve ivedilikle YÜRÜTMENİN DURDURULMASI na ve İPTALİ ne karar verilmesi talepleridir.

OLAYLAR                 : Adana İli Yüreğir İlçesi sınırları içerisinde bulunan Köprülü Mahallesi 1115 ada 1 nolu parsele kayıtlı 102.208m2 yüzölçümlü taşınmaz, Çukurova Üniversitesi Balcalı Yerleşkesi içinde bulunmaktadır. Sözkonusu taşınmaz 1.sınıf tarım arazisi olup Üniversitenin Pamuk Araştırma ve Uygulama Merkezi bu alanda faaliyet göstermektedir. Taşınmazın 5000 m2 lik kısmında 280 m2 oturum alanlı 2 katlı yönetim binası, laboratuar, ışıklı pamuk tasnif odası,  su toplama ve sulama havuzu, sundurma ve park yerleri, geri kalanı üzerinde ise pamuk ekimine uygunluğunun sağlanması ve verimin artırılması amacıyla yapılan yer altı sulama sistemi bulunmaktadır (Ek-1).

Çukurova Üniversitesinin mülkiyetinde bulunan ve halen Adana Tarım İl Müdürlüğünün kullandığı taşınmaza karşılık, 35 yıl önce Üniversitenin kullanımına bırakılan bu yer Maliye Hazinesine ait olup İl Tarım Müdürlüğüne tahsisli idi. Ancak kısa bir süre önce haricen Sağlık Bakanlığına tahsis edildiği öğrenilmiştir. Daha sonra da TOKİ‘nin internet sitesinden 15 Kasım 2006 tarihinde ihaleye çıkıldığı bilgisine ulaşılmıştır (Ek-2).

Ayrıca gene haricen öğrenilen Yüreğir İlçe Belediyesi Meclisinin 07/09/2006 tarih ve 275 sayılı kararında (Ek-3), 1/1000 ölçekli 18 P-I ve 19 P-IV nolu imar paftaları ile onaylı 1/5000 ölçekli 18-19 NP nolu imar paftasında Sağlık Tesis Alanı olarak yer aldığı, taşınmaz üzerinde TOKİ tarafından 400 yataklı Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Otel Binası, Çarşı Binası, Cami yapılabilmesi için gerekli 1/1000 ölçekli imar plan tadilatı ve imar uygulamasının tamamlanmasında sürecin hızlandırılması amacıyla Büyükşehir Belediyesine yetki devrinin yapılması gerektiği belirtilerek, 1/1000 ölçekli İmar Planı Yapma ve Uygulaması işlerinin yapılması için yetkinin Büyükşehir Belediyesine devri kabul edilmiştir. Bunun üzerine sözkonusu taşınmaz ile ilgili olarak 1/1000 imar planı ve değişikliklerini yapma yetkisi  Adana Büyükşehir Belediyesine geçmiştir. Büyükşehir Belediyesi Meclisinin 13/09/2006 tarih 192 sayılı kararı (Ek-4) ile de; TOKİ tarafından yapımı gerçekleştirilecek hastane alanı olarak tadilatı yapılan sahada "otel, ticaret alanı ve hastane kullanımının oluşturulmasına ait  müşterek komisyon raporunun aynen kabulüne karar verilmiştir.

İPTAL NEDENLERİ                       : 1) Müvekkil Oda, kaynağını Anayasadan alan kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşu olup, üyelerinin tüm toplumsal, ekonomik ve mesleki sorunları ile doğrudan ilgilenmekle yükümlüdür. Ayrıca ülkemizin tarımsal kaynaklarının, topraklarının korunması için gereken her türlü girişimde bulunmakla yükümlüdür.

7472 Sayılı Ziraat Yüksek Mühendisliği Hakkında Kanun, Ziraat Yüksek Mühendislerinin toprak muhafazasına ilişkin hizmet ve faaliyetlerde bulunmaya yetkili olduklarını düzenlemiştir. Ziraat Mühendislerinin Görev Ve Yetkilerine İlişkin Tüzükte, toprak ve su muhafazasının toprak bilimi alanında öğrenim görmüş ziraat mühendisleri tarafından yapılacağı, hükmü yer almaktadır. 06.04.2005 Tarih, 25778 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış olan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Ziraat Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliğinin 6.maddesine göre de; Ülke tarımı ve tarımsal üretim kaynaklarının korunması, geliştirilmesi, işletilmesi ve verimli kılınması, kırsal nüfusun toplumsal ve ekonomik kalkınmasının sağlanması, kırsal ve tarımsal gelişime yönelik strateji, politika, program ve proje oluşturulması çalışmalarına katkıda bulunmak amacıyla her türlü girişim ve etkinlikte bulunmak, Odanın amaç ve görevleri arasında  sayılmıştır. Bu bağlamda müvekkil ODA tarım topraklarının kaybına neden olacak her türlü düzenlemenin karşısındadır.

            2) a. İptale konu işlemler ile söz konusu arazinin tarım dışı kullanıma açılması Anayasaya aykırıdır.

Anayasal hükümler : T.C. Anayasası Devlete, 44. maddesi ile "toprağın verimli olarak işletilmesini korumak ve geliştirmek...", 45. maddesi ile de "tarım arazileri ile çayır ve meraların amaç dışı kullanılmasını ve tahribini önlemek..." görevlerini yüklemiştir. Anayasamızın 45. maddesinin gerekçesinde; "Madde, Devlete tarım arazilerinin ve çayırlarla meraların amaç dışı kullanılmasını önleme görevi vermektedir. Bu ifade ile amaçlanan tarım arazilerinin endüstri ve şehirleşme sebebiyle yok edilmesinin önlenmesidir. Devlet, bu amaçla yasal düzenlemeler yapmalıdır" ifadesi yer almaktadır.

Anayasamızın 166. maddesi, "Ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmayı, özellikle sanayiin ve tarımın yurt düzeyinde dengeli ve uyumlu biçimde hızla gelişmesini, ülke kaynaklarının döküm ve değerlendirilmesini yaparak verimli şeklide kullanılmasını planlamak, bu amaçla gerekli teşkilatı kurmak Devletin görevidir" hükmünü amirdir.

Yine Anayasamızın 56. maddesine göre; "Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek devletin ve vatandaşların ödevidir".

Tüm bu maddelerle birlikte Anayasanın mülkiyet hakkının kullanımını düzenleyen 35. maddesi, herkesin mülkiyet ve miras haklarına sahip olduğunu belirttikten sonra, "mülkiyet hakkının kullanılması toplum yararına aykırı olamaz" demektedir. Bu sınırlama, her türlü mülkiyet için, dolayısıyla toprak mülkiyeti için de geçerlidir.

            İptalini talep ettiğimiz, dava konusu taşınmazın tarım arazisi olmaktan çıkarılması, yapılaşmaya açılmasına ilişkin işlemlerin Anayasaya aykırı olduğu açıktır.

            b. 1.Sınıf Tarım Toprağı olan  dava konusu taşınmazın imara açılması, tarım arazisi olmaktan çıkarılması 5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununa aykırıdır. Toprağın doğal veya yapay yollarla kaybını ve niteliklerini yitirmesini engelleyerek korunmasını, geliştirilmesini amaçlayan Kanunun 3.maddesinin (d) fıkrasında Tarım arazisinin tanımı yapılmıştır. Buna göre;  Toprak, topografya ve iklimsel özellikleri tarımsal üretim için uygun olup, hâlihazırda tarımsal üretim yapılan veya yapılmaya uygun olan veya imar, ihya, ıslah edilerek tarımsal üretim yapılmaya uygun hale dönüştürülebilen araziler tarım arazisidir.

Davalıların el birliği ile yapılaşmaya açtıkları arazi, bu tanıma göre de tarım arazisidir. Kanunun 4.maddesinde de, Devletin hüküm ve tasarrufu altında ve Hazinenin özel mülkiyetinde olan araziler ile kamu kurumlarına, gerçek ve tüzel kişilere ait olan arazilerin mülkiyet hakkı kullanılırken toprağın; bitkisel üretim fonksiyonu, endüstriyel, sosyo-ekonomik ve ekolojik işlevlerinin tamamen, kısmen veya geçici olarak engellenmemesi amacıyla araziyi kullananlar, bu Kanunun öngördüğü tedbirleri almakla yükümlüdür, denilmektedir. Görüldüğü gibi davalı idareler, 1.sınıf tarım arazisi üzerinde ticaret alanı, otel, hastane yapılmasının yolunu açan kararları alarak Kanunun kendilerine yüklediği görevleri yerine getirmemişlerdir.

Dikkat çekici bir nokta ise hastane yapımının ön planda tutulmaya çalışılmasıdır.  Hastanenin plana alınması amacının, ortada bir kamu yararı olduğu izlenimi yaratarak kamuoyunun tepkisini çekmemek olduğu düşünülmektedir, çünkü Yüreğir yapılaşmanın en hızlı ve yoğun yaşandığı bir bölgedir, sulama kanalları, 1.sınıf araziler görmezden gelinerek yapılaşmıştır. Üniversitenin kullandığı taşınmaz üzerinde de hastanenin yanı sıra otel, ticaret merkezleri, konut yapılacaktır. Ayrıca buraya hastane yapılmasının kamu yararı da yoktur, çünkü hemen yanı başında 887 yataklı Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Balcalı Hastanesi bulunmaktadır. Ayrıca büyük bir hastane olan Adana Devlet Hastanesi bu bölgededir.

             Tarım arazilerinin amaç dışı kullanımını düzenleyen 5403 Sayılı Kanunun 13.maddesinde, mutlak tarım arazileri, özel ürün arazileri, dikili tarım arazileri ile sulu tarım arazilerinin tarımsal üretim amacı dışında kullanılamayacağı belirtilmiştir. Ancak, alternatif alan bulunmaması ve Kurulun uygun görmesi şartıyla; savunmaya yönelik stratejik ihtiyaçlar, doğal afet sonrası ortaya çıkan geçici yerleşim yeri ihtiyacı, petrol ve doğal gaz arama ve işletme faaliyetleri, ilgili bakanlık tarafından kamu yararı kararı alınmış madencilik faaliyetleri, bakanlıklarca kamu yararı kararı alınmış plân ve yatırımlar için bu arazilerin amaç dışı kullanım taleplerine, toprak koruma projelerine uyulması kaydı ile Bakanlık tarafından izin verilebilir.

            Dava konusu olayda ise alternatif alan araştırması yapılmamış, Kurul kararı alınmamıştır.

            3. Yüreğir İlçe Belediyesi Meclisinin 07/09/2006 tarih ve 275 sayılı kararı ile Adana Büyükşehir Belediye Meclisinin 13/09/2006 tarih 192 sayılı kararı hukuka aykırı olup iptalleri gerekir. Kararlardan anlaşılacağı üzere 1/1000 ölçekli plan değişikliğine ilişkin kararın ne zaman askıya çıktığı bilinmemektedir, itirazların süresinde yapılmasını engellemek için kağıt üzerinde askıya çıkmış gibi gösterilmiştir. Gene haricen, 16 Ekim 2006 tarihinde planın askıdan indiği öğrenilmiştir. İlçe Belediyesinin, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun 27.maddesine göre "sen yap" diyerek Adana Büyükşehir Belediyesine gönderdiği plan tadilatı işinin yapılması konusunda, Adana Büyükşehir Belediyesi Meclisinin karar alması gerekir. İlçe Belediye Meclis kararının dayanağını oluşturan 5216 sayılı Kanunun 27.maddesinin 4.fıkrasının 2.cümlesi aynen şöyledir: " İlçe veya ilk kademe belediyelerine ait görevlerden bir veya birkaçı, bedeli kendileri tarafından karşılanmak ve istekte bulunmak kaydıyla, büyükşehir belediye meclisinin kararına dayanarak, ortaklaşa veya bizzat büyükşehir belediyesi tarafından yapılabilir. Öyle anlaşılıyor ki Adana Büyükşehir Belediye Meclisi bu konuda bir karar almadan, doğrudan doğruya gündemine gelen plan tadilatı teklifini görüşerek kabul etmiştir. Oysa Meclisin önce İlçe Belediyesine ait görevin bizzat kendileri tarafından yapılması konusunda karar alması, daha sonra konuyu görevli komisyona havale etmesi ve komisyon çalışmasından sonra plan tadilatı konusunu görüşerek bu konuda karar vermesi ve aynı kanunun 14.maddesine göre kararı Başkana göndermesi gerekmektedir. Başkanın, Meclis kararının yeniden görüşülmesi talebi yoksa karar kesinleşir. Kesinleşen kararın uygulanabilmesi ise,  Mahallin En Büyük Mülki İdare Amirine gönderilmesi ile mümkündür.

Bütün bunların anlatılma nedeni şudur: Yüreğir Belediyesi Meclisinin 7 Eylül Perşembe günlü "görevimi sen yap" kararının 5393 Sayılı Belediye Kanunun 23.maddesine  göre kesinleşmesi gerekir. Meclis kararı önce Belediye Başkanına gider, başkanın yeniden görüşülmesi talebi yoksa kesinleşir ve uygulanabilmesi için Mahallin En Büyük Mülki İdare Amirine gönderilmesi gerekir. Bu aşamadan sonra karar, Adana Büyükşehir Belediyesine gönderilir ve Büyükşehir Belediyesi Meclisi Yüreğir‘in teklifini görüşüp "evet bu işi bizzat biz yapacağız" kararını verir. Bu kararın kesinleşmesi için bu kez 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun 14.maddesine göre Büyükşehir Belediye Başkanına gönderilmesi, başkanın yeniden görüşülmesi talebi yoksa kesinleşmesi ve uygulanabilmesi için Mahallin En Büyük Mülki İdare Amirine gönderilmesi gerekir. Daha sonra da bizzat yapmaya karar verdiği Plan Tadilatı işinin görüşülüp karar bağlanması için toplanır ve aynı şekilde 5216 sayılı kanunun 14.maddesine göre, Plan Tadilatına ilişkin olarak aldığı kararı Büyükşehir Belediye Başkanına göndermesi, başkanın yeniden görüşülmesi talebi yoksa kesinleşmesi ve uygulanabilmesi için Mahallin En Büyük Mülki İdare Amirine gönderilmesi gerekir. Görüldüğü gibi ortada 3 ayrı karar olması gerekir, bu kararların ilgili kanunlara uygun olarak kesinleştirilmiş ve uygulanabilir hale getirilmiş olması gerekir. Bütün bunların yapılıp yapılmadığı bilinmemektedir, bu nedenle Mahkemeniz tarafından istenecek dosyada yer alması olası tüm karar ve yazışmalar geldiğinde durum anlaşılacaktır. Eğer karar alma süreçleri ilgili hükümlere uygun yerine getirilmişse, 7 Eylülden itibaren 6 gün gibi kısa bir süre içinde bütün bunların nasıl yapıldığı şaşırtıcı olacaktır.   

            Bir başka konu da şudur: Adı geçen Belediyeler 3194 sayılı İmar Kanununa göre plan yapmaktadırlar. Oysa, İmar Kanununun 8.maddesinin son fıkrası ile Tarım arazilerinin, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamayacağı, hükmü getirilmiştir. Oysa öyle anlaşılmaktadır ki bu hükme uygun işlem yapılmamıştır.

Yasal olmayan plan değişikliğinin bu şaşırtıcı hızla yapılıp kesinleştirilmesi ve aynı hızla ihaleye çıkması ve ihalenin yapılması sonucunda bir tarım arazisi imara açılmıştır. Tüm bu nedenlerle sözkonusu meclis kararlarının ve  Yüreğir Belediyesinin sınırları içinde bulunan Köprülü Mahallesi 1115 ada 1 parsel ile ilgili olarak yapılan 1/1000 ölçekli imar planı değişikliğinin İptalini talep ediyoruz.

4. İptale konu işlemlerde Kamu Yararı bulunmamaktadır. Çukurova, ülkemizin en verimli topraklarına sahip, romanlara konu olmuş bölgesidir. Bunun doğal sonucu olarak Adana‘da ilk kurulan fakülte Ziraat Fakültesidir (Ek-4). Bugün Çukurova Üniversitesinin üzerinde yer aldığı Kampus alanı Ziraat Fakültesi Araştırma ve Uygulama Arazisi olarak 31.05.1969 tarihinden itibaren kullanılmaktadır. Dilekçe ekinde sunduğumuz (Ek-5) dava konusu parselin kullanımına yönelik raporda açıklandığı gibi, Ziraat Fakültesi bünyesinde kurulan ve daha sonra Üniversitenin Araştırma Merkezlerinden biri haline dönüştürülen Pamuk Araştırma ve Uygulama Merkezi, uluslararası nitelik taşıyan ve FAO‘ya (Dünya Gıda ve Tarım Örgütü) bağlı Akdeniz Ülkeleri Pamuk Çalıştayının ülkesel koordinatörlüğü görevini yapmaktadır (Ek-6). Merkez aynı zamanda bu çalıştayın pamuk ıslahı ve biyoteknolojisi grup başkanlığını yürütmektedir. Bu düzeyde uluslar arası öneme sahip olan Pamuk Araştırma Merkezinin yer aldığı 1115 ada 1 parsel, özellikle pamuk tarımına elverişli sulu mutlak tarım arazisi olma özelliğine sahip ender alanlardandır. Daha önce de davalı idarelerin benzer girişimleri olmuş, ancak yargı kararları ile iptal edilmiştir. Adana 1.İdare Mahkemesinin 2000/1193E. Sayılı dosyasında görülen dava sonucu üniversitenin kullanımındaki arazinin  "sağlık tesisi" alanına dönüştürülmesine ilişkin işlem iptal edilmiş ve bu karar Danıştay tarafından da Onanmıştır (Ek-7). 

HUKUKİ NEDENLER          : Anayasa, İYUK, 7472 sayılı kanun, 5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu, 3194 sayılı İmar Kanunu, 5393 sayılı Belediye Kanunu, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu, 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu, Ziraat Mühendislerinin Görev   ve Yetkilerine İlişkin Tüzük, Yönetmelikler, İlgili tüm    mevzuat.

DELİLLER                             : Ekler

SONUÇ VE SİSTEM             :Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1.sınıf tarım arazisi olan Adana İli Yüreğir İlçesi sınırları içinde bulunan ve mülkiyeti hazineye ait 1115 ada 1 nolu parsele kayıtlı 102.208m2 yüzölçümlü taşınmazın;

•·        üzerine sağlık tesisi yapılmak üzere Sağlık Bakanlığına tahsisine ilişkin T.C.Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı işleminin,   

•·        Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından 15.11.2006 tarihinde yapılan inşaat ihalesinin,

•·        üzerinde TOKİ tarafından 400 yataklı Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Otel Binası, Çarşı Binası, Cami yapılabilmesi için gerekli 1/1000 ölçekli imar plan tadilatını gerçekleştirmek üzere alınan Yüreğir İlçe Belediyesi Meclisinin 07/09/2006 tarih ve 275 sayılı kararı ile Adana Büyükşehir Belediye Meclisinin 13/09/2006 tarih 192 sayılı kararının,

Öncelikle Yürütmelerinin Durdurulmasına ve iptaline karar verilmesine, Yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine, karar                 verilmesini saygı ile arz ve talep ederim.

Av.Zühal DÖNMEZ

Davacı Vekili

 

EKİ:  1) Vekaletname

         2) 7 adet Ek‘i içeren dosya

         3) Araziye ait fotoğraflar ve CD.

 

Okunma Sayısı: 3752