DALAMAN TİGEM'İN TURİZM BÖLGESİ İLAN EDİLMESİNE KARŞI AÇILAN DAVADA, DANIŞTAY 6. DAİRESİ'NİN YÜRÜTMEYİ DURDURMA İSTEMİNİ REDDEDEN KARARI, DANIŞTAY İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU'NCA BOZULDU
T.C.
DANIŞTAY
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
YD. İtiraz No: 2006/1158
İtiraz Eden (Davacı): Tarım-İş Sendikası Genel Başkanlığı
Vekili: Av.Ahmet Vefa Güntürkün
Bankacı Sokak No:10 Kocatepe/ANKARA
Davacı Yanında Davaya Katılanlar: 1-TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Başkanlığı
Vekili: Av. Zühal Sirkecioğlu Dönmez
Bestekar Sokak No:49/5 Kavaklıdere/ANKARA
2-TEMA- Türkiye Erozyonla Mücadele, Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı
Vekili: Av. Ömer Aykul
Süleymanbey Sokak No:1 Ergün Polat Apt. K:2 D:12 80820-Gayrettepe/İSTANBUL
Karsı Taraf (Davalılar): 1-Başbakanlık-ANKARA
2-Kültür ve Turizm Bakanlığı-ANKARA
İstemin Özeti : Danıştay Altıncı Dairesince verilen ve yürütmenin durdurulması isteminin reddine ilişkin bulunan 7.3.2006 günlü E:2005/999 sayılı karara, davacı itiraz etmekte ve yürütmenin durdurulmasına karar verilmesini istemektedir.
Danıştay Tetkik Hakimi Aylin Bayram‘ın Düşüncesi: İtirazın kabulü gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı Tülin Özgenç‘in Düşüncesi : İtiraz dilekçesinde ileri sürülen nedenler, Danıştay Altıncı Dairesince verilen yürütmenin durdurulması isteminin reddine ilişkin kararın kaldırılmasını gerektirecek nitelikte görülmediğinden, itirazın reddi gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca gereği görüşüldü:
6.1.2005 günlü, 25692 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanan 2004/8328 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 2. maddesinin eki II sayılı Listenin 6. sırasında "Muğla Dalaman Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi" olarak ilan edilen kısmının iptali ve 3. kez yürütmenin durdurulmasına karar verilmesi istemiyle açılan davada; Danıştay Altıncı Dairesince verilen ve yürütmenin durdurulması isteminin reddine ilişkin bulunan 7.3.2006 günlü, E:2005/999 sayılı karara davacı itiraz etmekte ve yürütmenin durdurulmasını istemektedir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2/6. maddesi hükmü uyarınca Danıştay dava dairelerince yürütmenin durdurulması istemlerine ilişkin olarak verilen kararlara karşı bir defaya mahsus olmak üzere itiraz yoluna başvurulması mümkün olup, Danıştay Altıncı Dairesince verilen 19.7.2005 günlü, E: 2005/999 ve 5.1.2006 günlü, E: 2005/999 sayılı yürütmenin durdurulması isteminin reddine ilişkin kararlara 7 günlük yasal süre içerisinde itirazda bulunulmaması nedeniyle anılan kararların kesinleştiği ve davacı tarafından 3. kez yürütmenin durdurulması isteminin reddine ilişkin karara itiraz edildiği anlaşılmakta ise de dosyanın incelenmesinden, davacının 3. kez yürütmenin durdurulması istemine neden olarak dava konusu işlem ile Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi olarak ilan edilen bölgenin sınırlarının 31.1.2006 günlü, 26066 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanan 2006/9952 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile değiştirildiği ve bu karar ile TİGEM Dalaman İşletmesi arazisinin tamamının sınır içerisinde kaldığı, 17.2.2006 günlü, 21462 sayılı Kültür ve Turizm Bakanlığı işlemi ile de TİGEM Dalaman İşletmesine ait arazilerin kamulaştırılmasının düşünüldüğünün bildirildiği hususlarının gösterilmiş olduğunun anlaşılması karşısında belirtilen bu hususlar 3. kez yürütmenin durdurulması isteminin reddine ilişkin karara yönelik itiraz talebinin incelenmesini gerektirecek yeni bir neden olarak kabul edilmekle işin esası incelendi:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 31. maddesinde, bu kanunda hüküm bulunmayan hususlarda ...bilirkişi, keşif, delillerin tespiti... hallerinde Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu hükümlerinin uygulanacağı, ancak, davanın ihbarı ve bilirkişi seçiminin Danıştay, mahkeme veya hakim tarafından re‘sen yapılacağı hükme bağlanmıştır.
Anılan yasa hükmü ile atıfta bulunulan Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 275. maddesinde, mahkemenin, çözümü özel veya teknik bir bilgiyi gerektiren hallerde bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar vereceği, hakimlik mesleğinin gerektirdiği genel ve hukuki bilgi ile çözümlenmesi mümkün olan konularda bilirkişinin dinlenemeyeceği kuralı yer almıştır.
Anılan hükümlere göre, ancak çözümü özel veya teknik bilgiyi gerektiren konularda Mahkemece konusunda uzman bilirkişilere inceleme yaptırılması gerektiği, hukuki ve genel bilgilerin yeterli olduğu konularda ise bilirkişi incelemesi yoluna gidilemeyeceği sonucuna varılmaktadır.
Olayda, davacı tarafından, aralarında TİGEM Dalaman işletmesine ait arazilerin de bulunduğu alanın "Muğla-Dalaman Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi" olarak ilan edilmesine ilişkin dava konusu Bakanlar Kurulu Kararının, bölgenin niteliği dikkate alınmadan tesis edildiği, alandaki arazilerin 1. sınıf tarım arazisi olduğu, bu arazilerin başka bir amaçla kullanımı halinde toprakların kaybına neden olunacağı, karar ile bölgede oluşturulacak turistik ve ticari tesislerin nüfus artışına ve kentsel sorunlara neden olunacağı iddia edilmekte, davalı idare tarafından ise, kararın 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu ve Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgeleri ile Turizm Merkezlerinin Belirlenmesine ve ilanına ilişkin yönetmelik hükümlerine uygun olarak alındığı, bölgede henüz planlama yapılmadığı, planlama aşamasında tarım arazilerinin eko-turizm hedefleri çerçevesinde korunarak turizme kazandırılacağı savunulmaktadır.
2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu‘nun 3. maddesinde, Kültür ve Turizm Koruma ve Geliştirme Bölgelerinin, tarihi ve kültürel değerlerin yoğun olarak yer aldığı ve/veya turizm potansiyelinin yüksek olduğu yöreleri korumak, kullanmak, sektörel kalkınmayı ve planlı gelişimi sağlamak amacıyla değerlendirmek üzere sınırları Bakanlığın önerisi ve Bakanlar Kurulu Kararıyla tespit ve ilan edilen bölgeleri ifade ettiği; 4. maddesinde de bu bölgelerin tespitinde; Ülkenin doğal, tarihi, arkeolojik ve sosyo-kültürel turizm değerleri, kış, av ve su sporları ve sağlık turizmi ile mevcut diğer turizm potansiyelinin dikkate alınacağı hükme bağlanmıştır.
Dava konusu Bakanlar Kurulu Kararı ile sınırları belirlenen ve daha sonra 2006/9952 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile de sınırları değiştirilen alanın Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi olarak ilan edilmesinin 2634 sayılı Yasa ile belirlenen koşullara ve mevzuata uygun bulunup bulunmadığının belirlenmesi teknik bilgiyi gerektirmesi nedeniyle konunun yerinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmak suretiyle davacı iddiaları, davalı idarelerin savunmaları, bölgenin niteliği de dikkate alınarak açıklığa kavuşturulması ve işlemin mevzuata ve kamu yararına uygun bulunup bulunmadığının tespiti gerektiğinden, Danıştay Altıncı Dairesince bu yola başvurulmaksızın karar verilmesinde isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, yerinde yaptırılacak keşif ve bilirkişi incelemesi sonucuna göre yürütmenin durdurulması istemi hakkında yeniden bir karar verilmek üzere davacı itirazının kabulüne, 12.10.2006 günü oybirliği ile karar verildi.
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu
Başkanvekili Gönül Önbilgin
2.Daire Başkanı Mustafa Birden
11.Daire Başkanı Mustafa İlhan Dinç
8.Daire Başkan V. Ayla Alkıvılcım
5.Daire Başkanı Turan Falcıoğlu
13.Daire Başkanı M.Faruk Öztürk
10.Daire Başkan V. Mehmet Rıza Ünlüçay
12.Daire Başkanı Yücel Irmak
2.Daire Üyesi Kamuran Erbuğa
12.Daire Üyesi Sabriye Köprülü
13.Daire Üyesi Z. Ayla Perktaş
11.Daire Üyesi Ahmet Hamdi Ünlü
11.Daire Üyesi İzge Nazlıoğlu
13.Daire Üyesi Ali Öztürk
5.Daire Üyesi Günay Erden
13.Daire Üyesi Orhun Yet
5.Daire Üyesi Esen Erol
8.Daire Üyesi Dr. Tacettin Şimşek
11.Daire Üyesi M.Nihat Turan
2.Daire Üyesi Ayfer Özdemir
8.Daire Üyesi Alaattin Öğüş
2.Daire Üyesi Kırdar Özsoylu
5.Daire Üyesi Sadri Bozkurt
12.Daire Üyesi Zeynep Kavlak
10.Daire Üyesi O.Cem Erbük
8.Daire Üyesi Sıddık Yıldız
12.Daire Üyesi Efser Koçakoğlu
10.Daire Üyesi Nüket Yoklamacıoğlu
10.Daire Üyesi İbrahim Berberoğlu