<Ý>SAÐLIÐI TEHDÝT ETTÝÐÝ ÝÇÝN AVRUPA’DA YASAKLANAN DÝALÝFOS, BROMOPHOS GÝBÝ ÝLAÇLAR TÜRK ÇÝFTÇÝSÝNE RAHATLIKLA SATILIYOR. RUSYA’YA ÝHRAÇ EDÝLEN SEBZE VE MEYVENÝN DÖNMESÝNE YOL AÇAN SKANDALIN ARKASINDA DA YASAKLI ÝLAÇLARIN KALINTILARI ÇIKTI.

SEBZE-MEYVEDEKÝ ÝLAÇ KALINTISI YÜZÜNDEN YER YER ÝHRACATTA ÝADELERLE KARÞI KARÞIYA KALAN TÜRKÝYE, TARIM ÝLAÇLARININ KULLANIMINI DÜNYA STANDARTLARINA TAÞIYAMIYOR. BUNUN EN SON ÖRNEÐÝ AB ÜLKELERÝNDE YASAKLANAN BAZI ÝLAÇLARIN ÇÝFTÇÝYE TAVSÝYE EDÝLMESÝNDE GÖRÜLDÜ. DÝALÝFOS, BROMOPHOS, PARATHÝON-METHYL VE NUARÝMOL GÝBÝ TARIM ÝLAÇLARI ÝNSAN SAÐLIÐI AÇISINDAN RÝSKLÝ OLDUÐU GEREKÇESÝYLE YASAKLANMIÞTI. ANCAK AYNI ÝLAÇLARDAN BAZILARININ TARIM BAKANLIÐI TARAFINDAN HAZIRLANAN TAVSÝYE LÝSTESÝNDE YER ALMASI KONUYA YENÝ BÝR BOYUT KAZANDIRDI. “UYGULAMA ENDÝÞE VERÝCÝ.” DÝYEN ZÝRAAT MÜHENDÝSLERÝ ODASI BAÞKANI GÖKHAN GÜNAYDIN, RÝSKLÝ ÝLAÇLARIN KULLANIMINDA ÝLAÇ ÞÝRKETLERÝNÝN BASKISININ ETKÝLÝ OLDUÐUNU ÖNE SÜRÜYOR. ÝSMÝNÝ AÇIKLAMAK ÝSTEMEYEN BÝR ZÝRAAT MÜHENDÝSÝ, “AVRUPA’DA YASAKLANMIÞ BÝR ÝLACIN TÜRKÝYE’DE PÝYASADAN ÇEKÝLMESÝ 3 YILI BULUYOR. ÜRETÝCÝ ÞÝRKETLER STOKLARINI ERÝTMEK ÝÇÝN SATIÞA DEVAM EDÝYOR.” DEÐERLENDÝRMESÝNÝ YAPIYOR. TARIM BAKANLIÐI KORUMA KONTROL GENEL MÜDÜRLÜÐÜ ÝSE ÇÝFTÇÝLER ÝÇÝN HAZIRLANAN KÝTAPÇIKTA YER ALAN 4 ZÝRAÝ ÝLACIN AB’DE GÜVENLÝ LÝSTE DIÞINDA OLDUÐUNU KABUL EDÝYOR. “YASAKLANAN ÝLAÇLAR, ÝNSAN, BÝTKÝ VE ÇEVRE SAÐLIÐI AÇISINDAN SAKINCALI MI BULUNDU, YOKSA FÝRMASI MI ÝLACA SAHÝP ÇIKMADI? BUNA DAÝR BÝR BÝLGÝ GÖRÜLMEMEKTEDÝR.” AÇIKLAMASINI YAPAN GENEL MÜDÜRLÜK, AB’DE YASAKLI ÝLAÇLARDAN PRÝMÝPHOS-METHYL’ÝN 19 ÜLKEDE DAHA SATILDIÐINI BÝLDÝRÝYOR.

ÝHRAÇ EDÝLEN YAÞ SEBZE VE MEYVENÝN GÜMRÜKTEN GERÝ DÖNMESÝNDE ÝTHALATÇI ÜLKELERÝN YASAKLADIÐI ZÝRAÝ ÝLAÇ KALINTILARI ÖNEMLÝ ROL OYNUYOR. BÝR SÜRE ÖNCE ÜRÜNLERDE YÜKSEK DOZDA ACETAMÝPRÝD TESPÝT EDÝLDÝÐÝ ÝÇÝN AVRUPA’YA ÝHRACAT YAPAN 8 ÞÝRKETE YASAK GETÝRÝLMÝÞTÝ. SÖZ KONUSU ÝLACIN SADECE DOMATESTE KULLANILMASI ÝÇÝN RUHSAT VERÝLÝRKEN, FÝRMALARIN BÜTÜN SEBZELER ÝÇÝN TAVSÝYE ETTÝÐÝ ORTAYA ÇIKMIÞTI. RUSYA ÝSE AKDENÝZ SÝNEÐÝ VE ÝLAÇ KALINTISI GEREKÇESÝYLE HAZÝRAN AYI BOYUNCA TÜRKÝYE’DEN SEBZE MEYVE ALIMINI DURDURMUÞTU. ÝKÝ ÜLKE ARASINDAKÝ KRÝZ, BAÞBAKAN TAYYÝP ERDOÐAN’IN RUSYA DEVLET BAÞKANI VLADÝMÝR PUTÝN ÝLE YAPTIÐI TELEFON GÖRÜÞMESÝNÝN ARDINDAN AÞILMIÞTI. UZMANLAR TARTIÞMALARIN TARIM ÝLAÇLARINDAKÝ BAÞIBOÞLUÐU GÖZLER ÖNÜNE SERDÝÐÝ GÖRÜÞÜNDE BÝRLEÞÝYOR. TARIM BAKANLIÐI SEKTÖRE ÇEKÝDÜZEN VERECEK ADIMLAR ATMAYA BAÞLADI. ANCAK BAKANLIÐIN YAYIMLADIÐI ‘2005 YILI ANKARA BASIMLI’ KÝTAPÇIKTA, AB GIDA VE VETERÝNERLÝK OFÝSÝ TARAFINDAN YASAKLANDIÐI BÝLÝNEN BAZI ÝLAÇLARIN TAVSÝYE EDÝLMESÝ ÞAÞKINLIKLA KARÞILANDI. KÝTAPÇIKTAKÝ BÝRÇOK ÝLACIN AVRUPA’DA GERÝ ÇEKÝLDÝÐÝNÝ TESPÝT EDEN BATI AKDENÝZ TARIMSAL ARAÞTIRMA LABORATUVARI’NA GÖRE, ETKEN MADDE DEÐERLERÝ KÝLOGRAMDA 0,01 MÝLÝGRAMI AÞAN ÝLAÇLAR AVRUPA’DA YASAK KAPSAMINDA. AYNI ÝLAÇLAR TÜRKÝYE’DE RAHATLIKLA SATIN ALINABÝLÝYOR. TEL KURDU ÝÇÝN TAVSÝYE EDÝLEN CHLORPYRÝPHOS ETHYL ARTIK AVRUPA’DA KULLANILMIYOR. YASAKLILAR LÝSTESÝNDEKÝ ENDOSÜLFAN’IN TÜRKÝYE’DEKÝ YILLIK TÜKETÝM MÝKTARI 150 BÝN LÝTREYÝ BULUYOR. YÝNE SAKINCALI BULUNAN METHAMÝDOPHOS DA YILDA 320 BÝN LÝTRE TÜKETÝLÝYOR. AYNI ÞEKÝLDE ZARARLI OLAN PARATHÝON-METHYL 250 BÝN LÝTRELÝK SATIÞ RAKAMINA ULAÞIYOR. KULLANILMAYA DEVAM EDÝLEN ACEPHATE, ALDÝCARB, METALAXYL VE PARATHÝON-METHYL’ÝN RUHSATLARI AB’DE ÝKÝ YIL ÖNCE KALDIRILDI. EGE ÜNÝVERSÝTESÝ ZÝRAAT FAKÜLTESÝ BÝTKÝ KORUMA BÖLÜMÜ ÖÐRETÝM ÜYESÝ PROF. DR. NAFÝZ DELEN, “LÝMÝTLERÝN BELÝRLENMESÝNDE, AB’DE ÝNSAN SAÐLIÐI ÖN PLANA ÇIKARKEN TÜRKÝYE’DE ÝHRACAT GÖZ ÖNÜNE ALINIYOR.” TESPÝTÝNÝ YAPIYOR. AKDENÝZ ÜNÝVERSÝTESÝ ZÝRAAT FAKÜLTESÝ BÝTKÝ KORUMA BÖLÜM BAÞKANI OKTAY YEÐEN DE BAKANLIÐIN ZÝRAÝ MÜCADELEYE YETERÝNCE ÖNEM VERMEDÝÐÝNÝ ÖNE SÜRÜYOR. ÝHRACATÇILAR, TARIM BAKANLIÐI’NIN ÝNSAN VE ÇEVRE SAÐLIÐINA ZARARSIZ OLDUÐU BELÝRTÝLEN YENÝ ÝLAÇLARA RUHSAT VERMEMESÝNDEN YAKINIYOR. ANTALYA YAÞ MEYVE SEBZE ÝHRACATÇILARI BÝRLÝÐÝ BAÞKANI MUSTAFA SATICI, 15 YILDIR TARIM ÝLACI RUHSATLARININ YENÝLENMEDÝÐÝNÝ VURGULAYARAK, “BAKANLIKTAN RUHSAT ALMAK ÇOK ZOR OLDUÐU ÝÇÝN YASAKLANAN ÝLAÇLARIN GERÝ ÇEKÝLMESÝ ÝLAÇ ÞÝRKETLERÝNÝN ÝÞÝNE GELMÝYOR.” DÝYOR. BAKANLIÐIN KALINTI MESELESÝNÝ ÇÖZME YERÝNE ÇÝFTÇÝYE YASAK ÝLAÇ TAVSÝYE ETMESÝNE ANLAM VEREMEDÝÐÝNÝ ÝLERÝ SÜREN SATICI, KÝTAPÇIÐI ‘TARIM BÜROKRASÝSÝNÝN AB’DEN NE KADAR UZAK OLDUÐUNUN BÝR GÖSTERGESÝ’ DÝYE NÝTELÝYOR. ANTALYA ZÝRAAT MÜHENDÝSLERÝ ODASI BAÞKANI VAHAP TUNCER, ZÝRAÝ ÝLAÇLARIN YÜZDE 45’ÝNÝN ÝNSAN SAÐLIÐI AÇISINDAN RÝSKLÝ OLDUÐUNA DÝKKAT ÇEKÝYOR: ETKEN MADDE DEÐERÝ YÜKSEK OLAN CARBARLY VE ENDOSÜLFAN MEVCUT BÖCEK ÝLAÇLARININ YÜZDE 50’SÝNÝ TEÞKÝL EDÝYOR. BU TÝP ÝLAÇLARIN ÇOÐU GELÝÞMÝÞ ÜLKELERDE YASAKLANMIÞTIR YA DA GERÝ ÇEKÝLMÝÞTÝR.” MSG ZÝRAÝ DANIÞMANLIK GENEL MÜDÜRÜ MEHMET SAÝT GÜÇÝN DE BAKANLIÐIN ÝLAÇ RUHSATLARINI ACÝLEN GÜNCELLEMESÝ GEREKTÝÐÝNÝ SÖYLÜYOR. DÝALÝFOS, BROMOPHOS, PARATHÝON-METHYL VE NUARÝMOL’ÜN AB’DE GÜVENLÝ LÝSTE DIÞINDA OLDUÐUNU KABUL EDEN KORUMA KONTROL GENEL MÜDÜRLÜÐÜ, AB ÜYESÝ ÜLKELERDE DE ORAN FARKLILIÐI OLDUÐUNU BELÝRTÝYOR. GENEL MÜDÜR YARDIMCISI HULUSÝ ÖTEBAY, PHOSMET’ÝN 6, PROPARGÝTE’NÝN 12, MYCLOBUTANYL’ÝN 16 ÜLKEDE RUHSATLI OLDUÐUNUN ALTINI ÇÝZÝYOR. ÖTEBAY, ÜLKELERÝN TÜKETÝM ALIÞKANLIKLARINA GÖRE YASAK KOYDUKLARINI ÝFADE EDEREK, “BU DURUM, O AKTÝF MADDELÝ ÝLACIN YASAKLANDIÐI ANLAMINA GELMEMEKTEDÝR. AB VEYA DÜNYANIN GELÝÞMÝÞ ÜLKELERÝNDE ÝNSAN, BÝTKÝ VE ÇEVRE SAÐLIÐI AÇISINDAN SAKINCALI BULUNARAK YASAKLANAN HÝÇBÝR ÝLAÇ, TÜRKÝYE’DE RUHSATLI BULUNMAMAKTADIR.” DÝYOR. FÝRMALARIN BAKANLIÐA HERHANGÝ BÝR BASKILARININ SÖZ KONUSU OLMADIÐINI DÝLE GETÝREN ÖTEBAY, RUHSATLANDIRMA ÝLE ÝLGÝLÝ DE GÜNCELLEME KARARININ 2 EYLÜL 2004’TE 25571 SAYILI RESMÝ GAZETE’DE YAYIMLANDIÐINI KAYDEDÝYOR.

MUSTAFA KEMAL ÜNÝVERSÝTESÝ ZÝRAAT FAKÜLTESÝ BÝTKÝ KORUMA BÖLÜM BAÞKANI PROF. DR. ABDURRAHMAN YÝÐÝT, ÜRETÝCÝ ZAÝM SAT'ýn bahçesine Akdeniz Sineði tuzaðý kuruyor. Yiðit, “Amacýmýz, kimyasal ilaçlar kullanmadan bazý çekici maddelerle bezenmiþ tuzaklarý aðaçlara asarak bu zararlý böcekle mücadele etmek. Aðaçlarý ilaçlamadan kurtlanma oranýný azaltmayý hedefliyoruz. Aðaçlar meyve verene kadar bu tuzak yöntemini takip edeceðiz.” þeklinde konuþtu.

Þaban Gündüz
Antalya