<Ý>FAO, BELÝRLEDÝÐÝ TEMADA; TÜM DÜNYADA HIZLA ARTAN AÇLIÐIN VE ÇEVRESEL YIPRANMALARIN ÖNÜNE GEÇÝLMESÝ ÝÇÝN FARKLI KÜLTÜRLERÝN DÜNYA TARIMINA KATKI SAÐLAMASI GEREKTÝÐÝNE VE KÜLTÜRLERARASI DÝYALOGUN ÖNCELÝKLÝ BÝR KOÞUL OLDUÐUNA DÝKKAT ÇEKMEYÝ HEDEFLÝYOR.

BÝRLEÞMÝÞ MÝLLETLER GIDA VE TARIM ÖRGÜTÜ FAO’NUN RAPORUNA GÖRE; 6.5 MÝLYAR OLAN DÜNYA NÜFUSUNUN YAKLAÞIK 1 MÝLYARA YAKINI AÇLIK ÇEKÝYOR. YAKLAÞIK 852 MÝLYON ÝNSAN ÝSE AÇLIKLA SÜREKLÝ KARÞI KARÞIYA. BU RAKAM GEÇEN YIL 842 MÝLYON ÝDÝ. ÖTE YANDAN ÝSTATÝSTÝKLER; DÜNYADA MÝLYONLARCA BEBEÐÝN PROTEÝN VE ENERJÝ EKSÝKLÝÐÝ NEDENÝYLE AKUT VE KRONÝK BESLENME YETERSÝZLÝÐÝ BELÝRTÝLERÝ ÝLE YAÞADIÐINI ORTAYA KOYUYOR; 300 MÝLYON ÇOCUK YAÞINA GÖRE OLMASI GEREKEN VÜCUT AÐIRLIÐININ ALTINDA VE 180 MÝLYON ÇOCUK DA CÜCE KALMIÞ DURUMDA. HER YIL 5 YAÞIN ALTINDA 11 MÝLYON ÇOCUK AÇLIK VE BESLENME YETERSÝZLÝÐÝ NEDENÝYLE HAYATINI KAYBEDÝYOR.

BU YIL 16 EKÝM DÜNYA GIDA GÜNÜ’NÜN ANA TEMASI ‘TARIM VE KÜLTÜRLERARASI DÝYALOG’. FAO, BELÝRLEDÝÐÝ TEMADA; TÜM DÜNYADA HIZLA ARTAN AÇLIÐIN VE ÇEVRESEL YIPRANMALARIN ÖNÜNE GEÇÝLMESÝ ÝÇÝN FARKLI KÜLTÜRLERÝN DÜNYA TARIMINA KATKI SAÐLAMASI GEREKTÝÐÝNE VE KÜLTÜRLERARASI DÝYALOGUN ÖNCELÝKLÝ BÝR KOÞUL OLDUÐUNA DÝKKAT ÇEKMEYÝ HEDEFLÝYOR. TARIM KONUSUNDA KÜLTÜRLERARASI DÝYALOGA ÖNEM VERÝLMESÝNÝN, KAYNAKLARIN VERÝMLÝ KULLANILMASININ YOLUNU AÇACAÐI, BAÞTA AÇLIK TEHDÝDÝ ALTINDAKÝ ÜLKELER OLMAK ÜZERE, DÜNYA GENELÝNDE TARIMSAL GELÝÞMEYÝ HIZLANDIRACAK BÝR SÜRECÝ BAÞLATACAÐI KAYDEDÝLÝYOR.

GIDA VE TARIM SEKTÖRÜNÜN SORUNLARA KARÞI GÜÇBÝRLÝÐÝ

TMMOB GIDA MÜHENDÝSLERÝ ODASI, ZÝRAAT MÜHENDÝSLERÝ ODASI VE KÝMYA MÜHENDÝSLERÝ ODASI DÜNYA GIDA GÜNÜ NEDENÝYLE ANKARA’DA 14-15 EKÝM TARÝHLERÝNDE BÝR SEMPOZYUM GERÇEKLEÞTÝRDÝ. ÝKÝ GÜN SÜREN SEMPOZYUM SÜRESÝNCE ‘TARIM VE KÜLTÜRLERARASI DÝYALOG’, ‘GIDA SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI’, ‘ULUSLARARASI ANLAÞMALAR ÇERÇEVESÝNDE GIDA SEKTÖRÜ’, ‘GIDA DENETÝMLERÝ’, ‘ÝZLENEBÝLÝRLÝK’ KONULU PANELLER YAPILDI. SEMPOZYUMU DÜNYA GIDA DERGÝSÝ’NE DEÐERLENDÝREN GMO YÖNETÝM KURULU BAÞKANI PETEK ATAMAN, ÞUNLARI SÖYLEDÝ:

“BU ETKÝNLÝK 3 ODA’NIN ÖRNEK BÝR DAYANIÞMASI OLARAK ANILACAK. AYNI SEKTÖRÜ PAYLAÞMAKTA OLAN MESLEKLERÝN TEMSÝLCÝLERÝ OLARAK BU BÝRLÝKTELÝÐÝN ÝLK ADIMINI ‘MESLEKTAÞLARIMIZIN HAKLARINI SAVUNMADA ORTAK BÝR YOL ÝZLEME’ KARARI ÝLE ATTIK. YAKLAÞIK BÝR YILDIR SORUMLU YÖNETÝCÝ BELGESÝNÝN VERÝLMESÝNDE AYNI YOLU ÝZLÝYOR, ÇALIÞANLARIN SORUNLARI ÝLE ÝLGÝLÝ ORTAK HAREKET EDÝYOR, GÖRÜÞE SUNULAN MEVZUAT TASARILARINI BÝRLÝKTE ÝNCELÝYOR VE TEK BÝR GÖRÜÞ OLUÞTURUYORUZ. ULAÞTIÐIMIZ NOKTANIN; GIDA DENETÝMLERÝNDE YAÞANAN GEREK KURUMLARARASI, GEREKSE KURUMSAL YETKÝ ÇEKÝÞMELERÝNDE ÇOK ÖNEMLÝ BÝR MESAJ OLDUÐUNA ÝNANIYORUM.

AÇILIÞTA KONUÞAN ZMO BAÞKANI GÖKHAN GÜNAYDIN ÝSE TARIM SEKTÖRÜNÜN SON YILLARDA ÝYÝ BÝR GELÝÞÝM ÝZLEMEDÝÐÝNÝ BELÝRTEREK, “GÝRDÝLERÝN HIZLA YÜKSELDÝÐÝ, ÇIKTILARIN REEL OLARAK GERÝLEDÝÐÝ BÝR ORTAMDA TARIMSAL YAPININ SÜRDÜRÜLEBÝLÝRLÝÐÝNDE ÖNEMLÝ KIRILMALARIN MEYDANA GELMESÝ TESADÜF DEÐÝL” DEDÝ.

SEMPOZYUM ÇERÇEVESÝNDE YAPILAN ‘ULUSLARARASI ANLAÞMALAR ÇERÇEVESÝNDE GIDA SEKTÖRÜ’ PANELÝNDE KONUÞAN ZMO YÖNETÝM KURULU ÜYESÝ FATÝH TAÞDÖÐEN, DTÖ’NÜN TARIM VE GIDA PERSPEKTÝFÝ ADLI BÝR SUNUM YAPTI.

TARIMA 10 MÝLYAR DOLAR KAYNAK ÞART

DÜNYADA TARIMA YILDA TOPLAM 325 MÝLYAR DOLAR KAYNAK AYRILDIÐINI BELÝRTEN TAÞDÖÐEN, “ABD 2003 YILINDA YAYIMLAMIÞ OLDUÐU TARIM KANUNU ÝLE TARIM SEKTÖRÜNÜ DESTEKLEMEK ÜZERE ÖNÜMÜZDEKÝ BEÞ YILDA HER YIL 75 MÝLYAR DOLAR TAHSÝS ETTÝ. AB ÜLKELERÝ HER YIL TARIMINA 43 MÝLYAR EURO AKTARIYOR. TÜRKÝYE ÝSE SADECE 2.5 MÝLYAR DOLAR AYIRIYOR. BUNUNLA BÝRLÝKTE DÜNYADA EN ÇOK ÝHRACAT SÜBVANSÝYONU KULLANAN ABD VE AB’NÝN YILDA YAKLAÞIK 15 MÝLYAR DOLAR BU ALANA KAYNAK TAHSÝS EDERKEN MÜZAKERE SÜRECÝNÝN PAZARA GÝRÝÞE ODAKLANMASI ASLINDA HEDEFÝN, ADÝL, ÞEFFAF VE SÜRDÜRÜLEBÝLÝR BÝR ANLAÞMA YAPMAKTAN ÇOK MEVCUT TARIMSAL PAZARLARIN GELÝÞTÝRÝLMESÝ VE ULUSLARARASI MAHÝYETTE BÝR ANLAÞMA ÝLE DE PAZARIN GARANTÝ EDÝLMESÝ OLDUÐU AÇIKÇA GÖRÜLÜYOR” DEDÝ.

MÜZAKERE BELGESÝ KAPSAMINDA BULUNAN VE YÜRÜTÜLMEKTE OLAN MÜZAKERE SÜRECÝNÝN ÜÇ TEMEL AYAÐI BULUNDUÐUNU KAYDEDEN TAÞDÖÐEN, ÞUNLARI SÖYLEDÝ:

“BUNLAR YÝNE PAZARA GÝRÝÞ, ÝÇ DESTEKLER VE ÝHRACAT SÜBVANSÝYONLARIDIR. BUNLARDAN EN ÖNEMLÝSÝ PAZARA GÝRÝÞTÝR. MÜZAKERELERÝN ÇERÇEVESÝNÝ ÇÝZEN BELGE ÝLE PAZARA GÝRÝÞ KAPSAMINDA BANT UYGULAMASI BELÝRLENDÝ. BANT SAYISI, HER BANT ARALIÐINA GÝREN TARÝFE SAYISI VE HER BANT ARALIÐI ÝÇÝN UYGULANACAK OLAN ÝNDÝRÝM YÖNTEMÝ BU SÝSTEMÝN CAN ALICI NOKTALARIDIR. HEDEF YÜKSEK TARÝFELERDE YÜKSEK ORANDA ÝNDÝRÝM. TÜRKÝYE’DE ETTE YÜZDE 225, HUBUBATTA YÜZDE 180, ÞEKERDE YÜZDE 135 GÝBÝ TARIM SEKTÖRÜMÜZÜN ANA TAÞIYICISI OLAN ÜRÜNLERDE TARÝFELER ÇOK DÜÞÜK SEVÝLERE ÝNECEK. GELÝÞMÝÞ ÜLKELERÝN YOÐUN TARIMSAL DESTEÐÝ VE DÜÞÜK ÜRETÝM MALÝYETÝ ÝLE SORUNLARI ÇÖZÜLMÜÞ TARIMSAL ALTYAPISI KARÞISINDA TARIM SEKTÖRÜMÜZÜ KORUYAN TEK ARAÇ TARÝFELERDÝR. TARÝFELERÝN KORUNMA ENSTRÜMANI OLARAK KAYBEDÝLMESÝ DURUMUNDA SONUÇ; FELAKETTÝR.”

TAÞDÖÐEN, DTÖ’NÜN YIKICI ETKÝSÝNÝ MÝNÝMÝZE ETMEK ÝÇÝN TÜRKÝYE’NÝN TARIMSAL ALTYAPI SORUNLARINI ÇÖZMEK VE ÜRETÝMDE MALÝYETLERÝ DÜÞÜRMEK ZORUNDA OLDUÐUNU VE TARIMA YILDA 10 MÝLYAR DOLAR AYIRMASI GEREKTÝÐÝNÝ SÖZLERÝNE EKLEDÝ.

GIDA YASASI YENÝDEN DÜZENLENMELÝ

SEMPOZYUM SONUNDA HAZIRLANAN SONUÇ BÝLDÝRGESÝNDE 5179 SAYILI YASANIN YENÝDEN DÜZENLENMESÝ GEREKTÝÐÝ BELÝRTÝLDÝ. BÝLDÝRGEDE AYRICA ÞU GÖRÜÞLERE YER VERÝLDÝ:

“TARIM VE KÖYÝÞLERÝ BAKANLIÐI TARAFINDAN HAZIRLANMIÞ OLAN ‘ULUSAL BÝYOGÜVENLÝK YASA TASLAÐI’, ODALARIMIZIN; GDO’LARIN ÝNSAN, BÝTKÝ VE HAYVAN SAÐLIÐINA VE BÝYOLOJÝK ÇEÞÝTLÝLÝÐÝMÝZE ZARAR VERECEÐÝ, TARIMDA DIÞA BAÐIMLILIÐA NEDEN OLACAÐI VE GIDA GÜVENCEMÝZÝ TEHDÝT EDECEÐÝ YÖNÜNDEKÝ GÖRÜÞ VE ÇEKÝNCELERÝ DÝKKATE ALINARAK YENÝDEN DÜZENLENMELÝ. BAKANLIÐIN YENÝDEN YAPILANDIRILMASI ÇALIÞMALARINDA KAMU YARARI ÝLE KAMU HÝZMETÝ ARASINDAKÝ BAÐI KESMEYEN BÝR ÝLKESELLÝK ÝÇERÝSÝNDE, KATILIMCILIK ANLAYIÞINA UYGUN BÝR ÞEKÝLDE ÇALIÞMALAR YÜRÜTÜLMELÝ VE BU DOÐRULTUDA BÝR YAPI KURULMALI. TÜKETÝCÝ, GIDA KONUSUNDA DOÐRU BÝLGÝLENDÝRÝLMELÝ, BAKANLIÐIN ALT ÇALIÞMA GRUPLARINDA TÜKETÝCÝYÝ TEMSÝL EDEN SÝVÝL TOPLUM ÖRGÜTLERÝ DE YER ALMALI.”

TARIM SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERÝLERÝNE DE YER VERÝLEN BÝLDÝRGEDE, SEKTÖRÜN AB ÝLE REKABET EDECEK BÝR KONUMDA OLMADIÐI AKTARILDI:

“TARIM SEKTÖRÜ; ALT YAPI SORUNLARI, GÝRDÝ MALÝYETLERÝNÝN YÜKSEKLÝÐÝ VE TARIMA VERÝLEN SÜBVANSÝYONLARIN DÜÞÜKLÜÐÜ NEDENLERÝYLE ÜRETÝM MALÝYETLERÝNÝN YÜKSEK OLMASI SONUCUNDA AB ÝLE REKABET EDEBÝLECEK SEVÝYEDE DEÐÝLDÝR. BU KOÞULLARDA TARIMSAL ÜRÜNLERÝN AB ÝLE SERBEST DOLAÞIM KAPSAMI DAHÝLÝNE ALINMASI, TÜRK TARIMININ GERÝ DÖNÜLMEZ ÖLÇÜDE TAHRÝBÝNE YOL AÇACAK. SÜRDÜRÜLMEKTE OLAN AB VE DTÖ SÜRECÝ, TARIM VE GIDA SEKTÖRÜNÜN ORTA – UZUN DÖNEMDEKÝ YAPISI ÜZERÝNDE TEMEL BELÝRLEYÝCÝ BÝR ROL OYNAYACAK. DTÖ SÜRECÝNDE GELÝÞMÝÞ ÜLKELERCE ÖNERÝLEN “LÝBERALÝZASYON” SÜRECÝ, EÞÝT OLMAYANLAR ARASINDA ADALETSÝZ BÝR REKABET ORTAMINI HEDEFLEMEKTEDÝR. AB ÝSE GENÝÞLEME SÜREÇLERÝNE FON SAÐLAMAMAKTA, TARIMA VE SERBEST DOLAÞIMA KALICI DEROGASYONLAR GETÝREREK, TÜRKÝYE’YÝ KENDÝ AÞKIN ÜRETÝM KAPASÝTESÝ ÝÇÝN PAZAR HALÝNE GETÝRMEYE ÇALIÞMAKTADIR. BU SONUCUN ÖNÜNE GEÇEBÝLMEK ÝÇÝN, GELÝÞMÝÞ ÜLKELERCE YILLARDIR UYGULANDIÐI ÜZERE, ÜLKEMÝZDE DE ALTYAPI SORUNLARININ ÇÖZÜMÜ ÝLE ÜRETÝM MALÝYETLERÝNÝN DÜÞÜRÜLMESÝ ÝÇÝN TARIM SEKTÖRÜNE YILDA EN AZ 10 MÝLYAR DOLAR KAYNAK TRANSFERÝ ZORUNLUDUR.”