TARIM ARAZ�LER�NE �L��K�N Y�R�TMEY� DURDURMA KARARI

Anasayfa
Liste
TARIM ARAZ�LER�NE �L��K�N Y�R�TMEY� DURDURMA KARARI

TARIM ARAZ�LER�NE �L��K�N Y�R�TMEY� DURDURMA KARARI

GENEL MERKEZ ( )
09.04.2004 (Son G�ncelleme: 09.04.2004 16:41:34)

T.C. DANI�TAY
ONUNCU DA�RE
ESAS NO : 2003/3518

DAVACI VE Y�R�TMEN�N DURDURULMASINI �STEYEN: G�KHAN G�NAYDIN
TMMOB Z�RAAT M�HEND�SLER� ODASI BA�KANI
KARANF�L SOK. NO:28/12 - KIZILAY/ANKARA

DAVALI : TARIM VE K�Y��LER� BAKANLI�I - ANKARA

�STEM�N �ZET� : 13.6.2003 TAR�H VE 25137 SAYILI RESM� GAZETE DE YAYIMLANAN
TARIM ARAZ�LER�N�N KORUNMASI VE KULLANILMASINA DA�R Y�NETMEL��N 3, MADDES�N�N E, G, I, �, J, K, M, N, O , � FIKRALARININ, 5.MADDES�NDE YERALAN "�Z�NLEND�R�LMES� TALEP ED�LEN ARAZ� MUTLAK TARIM ARAZ�S� �SE BU Y�NETMEL��N 9, 10, 11 VE 13 �NC� MADDELER�NDE YER ALAN �ST�SNALAR HAR�� M�D�RL�KLER�NCE DO�RUDAN REDDED�L�R" �BARES�N�N, 6. MADDES�N�N 2. PARAGRAFININ T�M�YLE, 7. MADDES�N�N �LK PARAGRAFINDAK� "11 VE 13'�nc�" ibaresinin, 8.maddesindeki "marjinal tar�m arazileri i�erisinden veya" ibaresinin, 9. maddesinin ilk paragraf�ndaki "marjinal tar�m arazilerinden ba�lamak kayd�yla" ibaresinin ve b, e ve f f�kralar�n�n t�m�yle, 10. maddesinin b f�kras�nda yeralan "�retim ve depolama tesisleri ile bunlara ait ek tesisler" ibaresinin ve c ve d f�kralar�n�n t�m�yle, 10.maddesinin son paragraf�n�n t�m�yle, 11.maddesinin 2. f�kras�n�n, 13.maddesinin ilk paragraf hari� t�m b�l�mlerinin iptali ve y�r�tmenin durdurulmas� istenilmektedir.

Dan��tay Tetkik Hakimi : Yunus �etin

D��ncesi : Y�r�tmenin durdurulmas� isteminin reddi gerekti�i d��n�lmektedir.

Dan��tay Savc�s� : Nevzat �zg�r

D��ncesi : Y�r�tmenin durdurulmas�na karar verilebilmesi i�in, 2577 say�l� idari Yarg�lama Usul� Kanununun 27 inci maddesinde �ng�r�len ko�ullar�n ger�ekle�medi�i anla��ld��ndan, istemin reddi gerekece�i d��n�lmektedir.

T�RK M�LLET� ADINA

H�k�m veren Dan��tay Onuncu Dairesince daval� idarenin savunmas� al�nd�ktan sonra incelenmesine karar verilen y�r�tmenin durdurulmas� istemi, savunman�n geldi�i g�r�lmekle yeniden incelendi, gere�i g�r��ld�:

Dava; 13.6.2003 tarih ve 25137 say�l� Resmi Gazetede yay�mlanan Tar�m Arazilerinin Korunmas� ve Kullan�lmas�na Dair Y�netmeli�in 3. maddesinin e, g. �, i, j, k, m, n, o , � f�kralar�n�n, 5.maddesinde yeralan "izinlendirilmesi talep edilen arazi mutlak tar�m arazisi ise bu y�netmeli�in 9, 10. 11 ve 13 �nc� maddelerinde yer alan istisnalar hari� ii M�d�rl�klerince do�rudan reddedilir" ibaresinin, 6. maddesinin 2, paragraf�n�n t�m�yle, 7. maddesinin ilk paragraf�ndaki "11 ve 13'�NC�" �BARES�N�N, 8.MADDES�NDEK� "MARJ�NAL TARIM ARAZ�LER� ��ER�S�NDEN VEYA" �BARES�N�N, 9. MADDES�N�N �LK PARAGRAFINDAK� "MARJ�NAL TARIM ARAZ�LER�NDEN BA�LAMAK KAYDIYLA" �BARES�N�N VE B, E VE F FIKRALARININ T�M�YLE, 10. MADDES�N�N B FIKRASINDA YERALAN "�RET�M VE DEPOLAMA TES�SLER� �LE BUNLARA A�T EK TES�SLER" �BARES�N�N VE C VE D FIKRALARININ T�M�YLE, 10.MADDES�N�N SON PARAGRAFININ T�M�YLE, 11.MADDES�N�N 2. FIKRASININ, 13.MADDES�N�N �LK PARAGRAF HAR�� T�M B�L�MLER�N�N �PTAL� �STEM�YLE A�ILMI�TIR.
DAHA �NCE 26.8.1998 G�NL� 23445 SAYILI RESM� GAZETEDE YAYIMLANAN "TARIM ALANLARININ TARIM DI�I GAYE �LE KULLANILMASINA DA�R Y�NETMEL�K"�N �SM� VE BAZI MADDDELER�N�N �PTAL� �STEM�YLE A�ILAN DAVA, DANI�TAY ONUNCU DA�RES�NCE �NCELENM�� VE TARIM ALANLARININ TARIM DI�I GAYE �LE KULLANILMASININ TESP�T�N�N, TARIM VE K�Y��LER� BAKANLI�INCA, �LG�L� KURULU�LARLA ��B�RL�� SURET�YLE YAPILMASI VE TARIM ALANLARININ KORUNMASI ��N GEREKL� TEDB�RLER�N ALINMASI GEREK�RKEN, BEL�RT�LEN ��B�RL�� VE KOORD�NASYON SA�LANMAKSIZIN K�Y H�ZMETLER� GENEL M�D�RL��NCE �IKARILMI� OLMASI, HUKUKA AYKIRI BULUNARAK 29.11.2000 G�NL�, E:1999/130, K:2000/5886 SAYILI KARARLA Y�NETMEL��N �PTAL�NE H�KMED�LM��; BU DURUM �ZER�NE TARIM VE K�Y��LER� BAKANLI�INCA, 10.8.2001 G�NL�, 24489 SAYILI RESM� GAZETE'de "Tar�m Arazilerinin Korunmas� ve Kullan�lmas�na Dair Y�netmelik" yay�mlanmak suretiyle y�r�rl��e konulmu�, an�lan Y�netmeli�i y�r�rl�kten kald�ran ve baz� h�k�mleri dava konusu edilen Tar�m Arazilerinin Korunmas� ve Kullan�lmas�na Dair y�netmelik 13.6.2003 tarih ve 25137 say�l� Resmi Gazetede yay�mlanarak y�r�rl��e girmi�tir.

Anayasan�n 45.maddesinde; "Devlet, tar�m arazileri ile �ay�r ve meralar�n ama� d�� kullan�lmas�n� ve tahribini �nlemek, tar�msal �retim planlamas� ilkelerine uygun olarak bitkisel ve hayvansal �retimi art�rmak maksad�yla, tar�m ve hayvanc�l�kla u�ra�anlar�n i�letme ara� ve gere�lerinin ve di�er girdilerinin sa�lanmas�n� kolayla�t�r�r." h�km� yeralm��t�r.

441 say�l� Tar�m ve K�yi�leri Bakanl��n�n Kurulu� ve G�revleri Hakk�nda Kanun H�km�nde Kararnamenin 2/i maddesinde; ta��n�r, ta��nmaz �ift�i mallar�n�n korunmas�n� �zel kanunlara g�re sa�lamak i�in ilgili kurulu�larla i�birli�i yapmak ve tar�m d��nda kullan�lmaya tahsis edilecek araziyi tespit etmek, bunlar�n kullan�lmas�na izin vermek i�in ilgili kurulu�larla koordinasyonu sa�lamak, ayn� maddenin (t) f�kras�nda; tar�m alanlar�n�n gayesine uygun bir �ekilde kullan�lmas�n� sa�lamak, denetlemek ve ilgili kurulu�larla i�birli�i yapmak g�revi Tar�m ve K�yi�leri Bakanl��n�n g�revleri aras�nda say�lm��, 10/a maddesinde ise, tar�m alanlar�n�n gayesine uygun bir �ekilde kullan�lmas� i�in prensip ve esaslar� belirlemek, bu konuda Bakanl�k d��ndaki ilgili kurulu�larla i�birli�i yapmak g�revi Koruma Kontrol Genel M�d�rl��ne verilmi�, 3202 say�l� K�y Hizmetleri Genel M�d�rl�� Te�kilat ve G�revleri Hakk�nda Kanunun 2/g maddesinde; tar�m alanlar�n�n gayesine uygun bir �ekilde kullan�lmas�n� sa�lamak, denetlemek ve bu konu ile ilgili di�er kurulu�larla i�birli�i yapmak K�y Hizmetleri Genel M�d�rl��n�n g�revleri aras�nda g�sterilmi�, Sekizinci be� Y�ll�k Kalk�nma Plan�nda da tar�m alanlar�n�n korunmas�na y�nelik bir tak�m �nlemler d�zenlenmi�tir.

13.6.2003 tarih ve 25137 say�l� Resmi Gazetede yay�mlanan Tar�m Arazilerinin Korunmas� ve Kullan�lmas�na Dair Y�netmeli�in 1.maddesinde; Y�netmeli�in amac�n�n, 441 say�l� Tar�m ve K�yi�leri Bakanl��n�n Kurulu� ve G�revleri Hakk�nda Kanun H�km�nde kararname ve 3202 say�l� k�y Hizmetleri Genel M�d�rl�� Te�kilat ve G�revleri Hakk�nda Kanun uyar�nca, tar�m arazilerinin korunmas�n� ve amac�na uygun bir �ekilde kullan�lmas�n� sa�lamak ve bu alanlar�n hangi zorunlu hallerde tar�m d�� ama�larla kullan�labilece�ine dair usul ve esaslar� belirlemek oldu�u kurala ba�lanm��, 3.maddesinde de y�netmelikte ge�en kavramlar�n tan�m� yap�lm��t�r. Davac� taraf�ndan, iptali ve y�r�t�lmesinin durdurulmas� istenilen bu tan�mlar;

�e) Tar�m Arazileri S�n�f�: Do�al �zellikleri ve yap�lan tar�m �ekline g�re; nitelikleri Bakanl�k�a belirlenen Mutlak tar�m Arazileri, �zel �r�n Arazileri, Dikili Tar�m Arazileri, Marjinal Tar�m Arazilerini ifade eder.

g) Mutlak Tar�m Arazisi: Bitkisel �retimde; topra��n fiziksel, kimyasal ve biyolojik �zelliklerinin kombinasyonu y�re ortalamas�nda �r�n al�nabilmesi i�in s�n�rlay�c� olmayan, topo�rafik s�n�rlamalar� yok veya �ok az olan; �lkenin tar�msal �retiminde �lkesel, b�lgesel veya yerel �nemi nedeniyle tar�mda kalmas� gereken, halihaz�r tar�msal �retimde kullan�lan veya bu ama�la kullan�ma elveri�li arazilerdir.

�) �zel �r�n Arazileri; Mutlak tar�m ar'AZ�LER� VE D�K�L� TARIM ARAZ�LER� DI�INDA TOPRAK VE TOPO�RAF�K SINIRLAMALARI NEDEN�YLE Y�REYE ADAPTE OLMU� HER T�RL� B�TK�SEL �RET�M YAPILAMAYAN SADECE �ZEL B�TK�SEL �R�NLER�N YET��T�R�C�L�� LE, SU �R�NLER� YET��T�R�C�L��N�N VE AVCILI�ININ YAPILAB�LD��, �LKEN�N TARIMSAL �RET�M�NDE �LKESEL, B�LGESEL VEYA YEREL �NEM� NEDEN� �LE TARIMDA KALMASI GEREKEN ARAZ�LERD�R.

�) MARJ�NAL TARIM ARAZ�S�: MUTLAK TARIM ARAZ�LER�, �ZEL �R�N ARAZ�LER� VE D�K�L� TARIM ARAZ�LER� DI�INDA KALAN, TOPRAK VE TOPO�RAF�K SINIRLAMALARI NEDEN�YLE �ZER�NDE SADECE GELENEKSEL TOPRAK ��LEMEL� TARIMIN YAPILDI�I, YEREL �NEM� OLAN VE KULLANIM KARARLARININ YEREL �HT�YA�LARA G�RE BEL�RLEND�� ARAZ�LERD�R.

J) �RT� ALTI TARIM ARAZ�LER�: �KL�M VE D��ER DI� ETK�LER�N OLUMSUZLUKLARININ KALDIRILMASI VEYA AZALTILMASI ��N CAM, NAYLON VE BENZER� MALZEME KULLANILARAK OLU�TURULAN �RT�LER ALTINDA �LER� TARIM TEKN�KLER� KULLANILARAK TARIM YAPILAN ARAZ�LERD�R.

K) SULU TARIM ARAZ�S�: DEVLET YATIRIMLARI �LE SULAMAYA A�ILMI� VEYA SULAMA PROJES� KAPSAMINDA OLAN ARAZ�LERD�R.

M) TARIMSAL AMA�LI YAPILAR: TARIMSAL �RET�M ��N �HT�YA� DUYULAN YAPILAR �LE TARIMSAL �R�NLER�N �RET�LD�KTEN SONRA �LK ��LEME VE DE�ERLEND�RMES�N� YAPMAK AMACIYLA ��LETME ��ER�S�NDE �N�A ED�LEN, ��LETME SAH�B�NE A�T YAPILARDIR.

N) TARIMSAL AMA�LI ENTEGRE YAPILAR: TARIMSAL �R�NLER�N �RET�M�NDEN SONRA ��LENEREK F�Z�KSEL VEYA K�MYASAL �ZELL�KLER� DE��T�R�L�P B�R VEYA B�RDEN FAZLA YEN� �R�NE D�N��T�R�LMES�N�N YAPILDI�I TES�SLERD�R.

O) ARSA; YERLE��M ALANLARI ��NDE VEYA DI�INDA �LG�L� KURULU�LARDAN UYGUN G�R�� ALINARAK KULLANILAN PLANI ARAZ�LERD�R.

�) YERLE��M ALANI: KONUT, KONAKLAMA, TUR�ZM, SANAY�, ASKER� VE BENZER� AMA�LARLA PLANLANARAK YAPILA�MI� VEYA ESK�DEN BER� BU AMA�LA KULLANILAN PLANI BULUNMAYAN KASABA, BELDE VE K�Y YERLE��K ALANLARI �LE ARSA N�TEL�� KAZANMI� ARAZ�LERD�R.� �EKL�NDED�R.

TARIM ARAZ�LER�N�N KORUNMASINI VE AMACINA UYGUN B�R �EK�LDE KULLANILMASINI SA�LAMAK VE BU ALANLARIN HANG� ZORUNLU HALLERDE TARIM DI�I AMA�LARLA KULLANILAB�LECE��NE DA�R USUL VE ESASLARI BEL�RLEMEK AMACIYLA �IKARILAN Y�NETMEL�KTE GE�EN KAVRAMLARIN TANIMLAMASI YAPILIRKEN, AMACI; TOPRAK EROZYONUNA YOL A�MAYACAK �EK�LDE ARAZ�LER�N EN YO�UN TARIMSAL KULLANIMINI SA�LAYACAK TARIMSAL KULLANIM VE MUHAFAZA TEDB�RLER�N�N B�R KOMB�NASYONUNA G�T�RECEK �LG�L� B�T�N VER�LER� B�R ARAYA GET�RMEK OLAN VE ARAZ� ��LEME �EK�LLER�N�N BEL�RLENMES� ��FTL�K PLANLAMASI, TARIMI SINIRLAYAN FAKT�RLER�N BEL�RLENMES�N� �FADE EDEN VE �NCEK� D�ZENLEMELERDE DE YARARLANILAN ARAZ� KULLANMA KAB�L�YET SINIFLAMASI S�STEM� �LE B�RL�KTE TARIM ARAZ�LER�N�N �NEM�NE G�RE YAPILAN TARIM ARAZ�LER� SINIFLAMASI VE BUNUNLA �LG�L� TANIMLARA DA YER VER�LD��, TARIMSAL ARAZ�LER�, TARIMSAL �RET�MDEK� �NEM�NE G�RE D�RT KATEGOR�YE AYIRAN TARIM ARAZ�LER� �NEM SINIFLAMASI S�STEM�N�N DE TARIM ARAZ�LER�N�N AMA� DI�I KULLANIMINI �NLEMEYE Y�NEL�K OLDU�U ANLA�ILMAKTADIR.

BU NEDENLE, YUKARIDA YAZILI MEVZUAT H�K�MLER�N�N DAVALI �DAREYE VERD�� YETK� �ER�EVES�NDE, BELL� B�R ALANIN D�ZENLENMES� AMACIYLA HAZIRLANAN VE GENEL D�ZENLEY�C� KURALLAR ��EREN Y�NETMEL�KTE GE�EN KAVRAMLARI TANIMLAYAN VE YUKARIDA BAHSED�LEN D�ZENLEMELERDE HUKUKA AYKIRILIK G�R�LMEM��T�R.

Y�NETMEL��N 5.MADDES�NDE; "ARAZ�N�N TARIM DI�INA �IKARILIR N�TEL�KTE OLUP OLMADI�ININ DE�ERLEND�R�LMES�NDE, SINIF TESP�T� KULLANIM �EKL� VE TARIMSAL �ZELL�KLER ESAS ALINIR. �Z�NLEND�R�LMES� TALEP ED�LEN ARAZ� MUTLAK TARIM ARAZ�S� �SE BU Y�NETMEL��N 9,10,11 VE 13 �NC� MADDELER�NDE YER ALAN �ST�SNALAR HAR��, �L M�D�RL�KLER�NCE DO�RUDAN REDDED�L�R. KARAR, GERE�� N �LG�L�S�NE, B�LG� ��N HAZIRLANACAK RAPOR �LE B�RL�KTE BAKANLI�A G�NDER�L�R. D��ER TALEPLER, �L M�D�RL�KLER�N�N HAZIRLAYACA�I TARIMSAL ET�T RAPORU �LE B�RL�KTE, 7472 SAYILI Z�RAAT Y�KSEK M�HEND�SL�� HAKKINDA KANUN VE BUNA BA�LI OLARAK Y�R�RL��E KONULMU� BULUNAN T�Z��N YETK� VERD�� TEKN�K ELEMANLARCA, "TE-STANDART-1" DAH�L�NDE TOPRAK ET�TLER� YAPILMAK �ZERE, �LG�L� B�LGE M�D�RL�KLER�NE G�NDER�L�R. B�LGE M�D�RL��NCE EN KISA S�REDE HAZIRLANAN TOPRAK ET�T RAPOR VE HAR�TALARI, �� M�D�RL��NE G�NDER�L�R. �� M�D�RL�� Z�NLEND�RME KARARINI VER�R. KARARINI GERE�� N �LG�L� KURULU�LARA, �STAT�ST�K B�LG� DERLENMES� ��N BAKANLI�A VE K�Y H�ZMETLER� GENEL M�D�RL��NE B�LD�R�R." KURALI YERALMI� OLUP; DAVACI TARAFINDAN ANILAN MADDEDE YERALAN "�Z�NLEND�R�LMES� TALEP ED�LEN ARAZ� MUTLAK TARIM ARAZ�S� �SE BU Y�NETMEL��N 9,10,11 VE 13 �NC� MADDELER�NDE YER ALAN �ST�SNALAR HAR��, �L M�D�RL�KLER�NCE DO�RUDAN REDDED�L�R." �BARES�N�N �PTAL� �STEN�LMEKTED�R.

Y�NETMEL��N DAVA KONUSU ED�LMEYEN 4.MADDES�NDE, Y�NETMEL��N 2 �NC� MADDES�NDE BEL�RT�LEN KANUNLAR KAPSAMI DI�INDA KALAN ALANLARDA, HER �L�EKTEK� B�LGE PLANLARI, �EVRE D�ZEN�

PLANLARI, NAZIM �MAR PLANLARI, MEVZ�� MAR PLANLARI, UYGULAMA �MAR PLANLARI VE BUNLARIN EK� �MAR PLANLARI �LE YERLE��M ALANLARINDAK� �LAVE �MAR PLANLARI ��N �HT�YA� DUYULAN ARAZ�N�N TARIM DI�I AMA�LI FAAL�YETLERE TAHS�S�N�N �L M�D�RL��N�N �ZN�NE TAB� OLDU�U BEL�RT�LM��, 5.MADDES�NDEK� �PTAL� �STEN�LEN �BAREDE DE, �Z�NLEND�R�LMES� TALEP ED�LEN ARAZ�N�N MUTLAK TARIM ARAZ�S� OLMASI HAL�NDE Y�NETMEL��N 9.10.11. VE 13 �NC� MADDELER�NDE YERALAN �ST�SNALAR HAR�� M�D�RL��NCE DO�RUDAN REDDED�LECE�� NG�R�LM��T�R.

ANAYASANIN SOSYAL VE EKONOM�K HAKLAR VE �DEVLER BA�LIKLI ��NC� B�L�M�N�N KAMU YARARI BA�LIKLI IIL.ALT B�L�M�NDE YERALAN 45.MADDES�NDE, "DEVLET, TARIM ARAZ�LER� �LE �AYIR VE MERALARIN AMA� DI�I KULLANILMASINI VE TAHR�B�N� �NLEMEK, TARIMSAL �RET�M PLANLAMASI �LKELER�NE UYGUN OLARAK B�TK�SEL VE HAYVANSAL �RET�M� ARTIRMAK MAKSADIYLA TARIM VE HAYVANCILIKLA U�RA�ANLARIN ��LETME ARA� VE GERE�LER�N�N VE D��ER G�RD�LER�N�N SA�LANMASINI KOLAYLA�TIRIR." H�KM�N�N YER ALMASI, BU ANAYASAL G�REV� Y�R�TMEK AMACI �LE 441 SAYILI KANUN H�KM�NDE KARARNAME �LE KURULAN TARIM VE K�Y��LER� BAKANLI�ININ DA TARIM ALANLARININ GAYES�NE UYGUN B�R �EK�LDE KULLANILMASINI SA�LAMAK VE TARIM ALANLARININ GAYES�NE UYGUN B�R �EK�LDE KULLANILMASI ��N PRENS�P VE ESASLARI BEL�RLEMEK G�REV�N�N BULUNMASI KAR�ISINDA, TARIM ARAZ�LER�N�N KORUNMASI VE KULLANILMASINA DA�R Y�NETMEL��N AMA� MADDES�NDE DE BEL�RT�LD�� G�B� DEVLETE, TARIM ARAZ�LER�N�N AMA� DI�I KULLANILMASINI VE TAHR�B�N� �NLEME G�REV�N�N VER�LD�� ANLA�ILMAKTADIR.

BU G�REV�N AMACINA UYGUN OLARAK YER�NE GET�R�LMES�N� SA�LAMAK, KAMU �HT�YA�LARININ GEREKT�RD�� DURUMLARDA, BU �HT�YA�LARIN G�DER�LMES�N�, ANAYASANIN VE KANUNUN KEND�S�NE VERD�� G�REV�N ASIL AMACINA AYKIRI OLMAMAK KO�ULUYLA OBJEKT�F KURALLARA BA�LAMAK DAVALI �DAREN�N G�REV VE YETK�S� DAH�L�NDE BULUNMAKTADIR.

ANILAN MADDE �ST�SNALARIN BEL�RLENMES�NE �L��K�N B�R MADDE OLMAYIP ARAZ� �ZELL�KLER�N�N VE YETENEK SINIFININ BEL�RLENMES� HUSUSUNU D�ZENLED��NDEN,KURAL OLARAK �Z�NLEND�R�LMES� TALEP ED�LEN ARAZ� MUTLAK TARIM ARAZ�S� �SE BU ARAZ�LERE Y�NEL�K TARIM DI�INA �IKARILMA TALEPLER�N�N DO�RUDAN REDDED�LECE��N� BEL�RLEMEKTE,ANCAK BU KONUDA "Y�NETMEL��N 9,10,11 VE 13 �NC� MADDELER�NDE YER ALAN �ST�SNALAR HAR��" DEMEK SURET�YLE;BA�VURU,ANILAN MADDELERDE SAYILAN �ST�SNALAR ARASINDA �SE �� M�D�RL�KLER�NE DE�ERLEND�RME YETK�S� VERMEKTED�R.OYSA MUTLAK TARIM ARAZ�LER�N�N KORUNMASI AMACINA UYGUN OLARAK,�ST�SNALARI DE�ERLEND�RME KONUSUNDA, �L M�D�RL�KLER�NE DE�ERLEND�RME YETK�S� VER�LMES� DAVALI �DAREYE ANAYASA VE YASA �LE VER�LEN G�REV�N AMA� VE KAPSAMI �LE BA�DA�MADI�I SONUCUNA VARILDI�INDAN ANILAN D�ZENLEMEDE YER ALAN "BU Y�ETMEL��N 9,10,11 VE 13 �NC� MADDELER�NDE YER ALAN�ST�SNALAR HAR��" �BARES�NDE KAMU YARARI VE HUKUKA UYGUNLUK BULUNMAMAKTADIR.

Y�NETMEL��N 6.MADDES�NDE; "TARIM DI�I MAKSATLA ARAZ� KULLANMAK ��N YAPILACAK' izin talepleri, arazinin do�al durumu ve mevcut kullanma �ekli bozulmadan �nce yap�l�r. Bozulan arazinin nitelikleri tespit edilemedi�i durumlarda ve dikili alanlarda kesme ve s�kme yap�larak arazinin mevcut kullanma �ekli bozulduktan sonra izin talebinde bulunulmas� halinde, tar�msal et�t ve toprak et�t raporu d�zenlenmez, uygun g�r�� verilmez.

Ancak, arazinin do�al durumu her ne sebeple olursa olsun tahrip edilmesi halinde, arazinin bozulmayan k�sm� veya benzer �zellik g�steren biti�ik konumdaki arazilerden yararlan�larak tar�msal et�t ve toprak et�t raporu d�zenlenir,. tar�m d�� ama�la kullan�l�p kullan�lmayaca�� bu Y�netmelik h�k�mlerine g�re �l M�d�rl��nce karara ba�lan�r." kural� yeralm�� olup, davac� taraf�ndan an�lan maddesinin 2.f�kras�n�n iptali istenilmektedir.

Maddenin 1.f�kras�nda, tar�m d�� maksatla arazi kullanmak i�in yap�lacak izin taleplerinin arazinin do�al durumu ve mevcut kullanma �ekli bozulmadan yap�laca�� belirtilmesine ve bozulan arazinin niteliklerinin tespit edilemedi�i durumlarda ve dikili alanlarda kesme veya s�kme yap�larak arazinin mevcut kullanma �ekli bozulduktan sonra izin talebinde bulunulmas� halinde, tar�msal et�d ve toprak et�d raporunun d�zenlenmeyece�i ve uygun g�r�� verilmeyece�i belirtilmesine ra�men, ikinci f�krada, "arazinin do�al durumu her ne sebeple olursa olsun tahrip edilmesi halinde" ibaresi getirilerek birinci f�kra ile �eli�ki olu�turacak bi�imde d�zenleme yap�lm��t�r.

Arazinin do�al durumunun bozulma �ekli i�in belli istisnalar (kaz�, dolgu... vs) getirilmesi m�mk�n iken herhangi bir s�n�rlama belirtmeksizin d�zenlemeye gidilmesi tar�m arazilerinin ama� d�� kullan�lmas�n� ve tahribini �nleme g�revi ile ba�da�mamaktad�r.

Tar�m d�� maksatla arazi kullanmak i�in yap�lan izin taleplerine konu arazinin, do�al durumunun tahrip edilmesine herhangi bir istisna getirmeden her ne sebeple olursa olsun tahrip edilen bu arazilerin tar�m d�� ama�la kullan�labilmesine imkan tan�yan d�zenlemede kamu yarar�na, yukar�da belirtilen yasal d�zenlemelere ve y�netmeli�in amac�na uygunluk bulunmamaktad�r.

Y�netmeli�in Tar�m D�� Ama�la Kullan�lamayacak Araziler ba�l�kl� 7.maddesinde;tar�m d�� ama�larla kullan�lmaya tahsis edilemeyecek araziler say�l�rken Y�netmeli�in 11 ve 13.maddesinde belirtilen istisnalar bunlardan hari� tutulmu�tur. Madde metninde iptali istenilen "11 ve 13 �nc�" ibaresinde yeralan 11.maddede, tar�msal ama�l� yap�lar,. 13.maddede ise plan de�i�ikli�i yap�lmas�n�n esaslar� a��klanm��t�r.

Y�netmeli�in b�t�nl�� i�erisinde 11.maddede d�zenlenen, tar�msal i�letmenin ekonomik olarak y�r�t�lmesini sa�lamak i�in gerekli boyut, vas �f ve hacimdeki tar�msal ama�l� yap�lar ile 13.maddesindeki plan de�i�ikli�i s�recindeki plan kapsam�na al�nacak arazilerin tar�m d�� ama�la kullan�lamayacak arazilerden istisna tutulmas�nda mevzuat h�k�mlerine ayk�r�l�k bulunmamaktad�r.

Y�netmeli�in Tar�m D�� Kullan�lacak Arazilerde �ncelik S�ras� ba�l��n� ta��yan 8.maddesinde; "Tar�m d�� ama�l� arazi kullan�m ihtiya�lar� �ncelikle marjinal tar�m arazileri

i�erisinden veya arazi kullanma kabiliyet s�n�f� Vll�'SINIF OLAN ARAZ�LERDEN KAR�ILANIR. BU SINIF ARAZ�LERDEN KAR�ILANAMAMASI HAL�NDE VII., VI., V., IV. VE III.SINIF KURU TARIM ARAZ�LER�NDEN KAR�ILANAB�L�R. ANCAK, BU DURUMDA VII's�n�ftan III.s�n�f�na do�ru bir �ncelik s�ras�n�n g�zetilmesi zorunludur." kural� yeralmakta, davac� taraf�ndan, madde metnindeki "marjinal tar�m arazileri i�erisinden veya" ibaresinin iptali istenilmektedir.

Y�netmeli�in 3/i maddesinde, mutlak tar�m arazisi, �zel �r�n arazileri ve dikili tar�m arazileri d��nda kalan toprak ve topo�rafik s�n�rlamalar� nedeniyle �zerinde sadece geleneksel toprak i�lemeli tar�m�n yap�ld��, yerel �nemi olan ve kullan�m kararlar�n�n yerel ihtiya�lara g�re belirlendi�i araziler olarak tan�mlanan marjinal tar�m arazilerinin di�er arazilere g�re daha az verimli olup daha �ok yerel ihtiya�lar�n kar��lanmas� amac�yla ve ekolojik zorunluluktan dolay� tar�msal faaliyete tahsis edilen araziler olmas� nedeniyle tar�m d�� ama�l� arazi kullan�m ihtiyac�n�n �ncelikle bu arazilerden ba�lamas�n� �ng�ren d�zenlemede hukuka ayk�r� bir y�n bulunmamaktad�r.

Y�netmeli�in 9.maddesinde, "Marjinal Tar�m arazilerinden ba�lamak kayd�yla, daha uygun alternatif araziler bulunmad�� takdirde, a�a��da belirtilen genel maksatlar i�in ger�ek ihtiyaca cevap verecek miktarlardaki di�er kuru tar�m yap�lan araziler ile ekonomik verim al�namayan dikili tar�m arazileri, kamu yarar�n�n g�zetilmesi ve tar�msal faaliyetlere zarar vermeyecek tedbirlerin al�nmas� kayd�yla, tar�m d�� faaliyetlere tahsis edilebilir." kural� getirilmi�, an�lan maddede;

b) Mevcut yerle�im alanlar�na ilave olarak belediye veya m�cavir alan s�n�rlar� i�inde ilgili belediye taraf�ndan imar plan� yap�lmak istenen yerlerde,

e) Kat� at�klar�n etkisiz hale getirilmesi i�in yap�lan tesisler ve ek tesisleri

f) Ceza infaz kurumlar� ve tutukevieri yap� ve tesisleri, bunlar aras�nda say�lm��t�r.

Maddede tahsis ko�ullar� belirlendi�inden ve kamu yarar� ile tar�msal faaliyetlere zarar vermeme ilkelerinin dikkate al�nmas� zorunlulu�u getirildi�inden 9.maddede iptali istenilen "marjinal tar�m arazilerinden ba�lamak kayd�yla "ibaresi ile ayn� maddenin (b), (e) ve (f) f�kralar� y�n�nden 2577 say�l� Yasan�n 27.maddesinde �ng�r�len ko�ullar�n ger�ekle�medi�i anla��ld��ndan an�lan maddelere y�nelik olarak y�r�tmenin durdurulmas� isteminin reddi gerekmektedir.

Y�netmeli�in 10.maddesinde; "tar�m d�� ama�larla kullan�labilecek sulu tar�m arazileri ve di�er araziler g�sterilmi�, an�lan maddede; "sulu tar�m arazileri tar�m d�� ama�l� kullan�mlara tahsis edilemez. Ancak, daha uygun alternatif alanlar tespit edilemedi�i durumlarda a�a��da belirtilen genel ama�lar i�in ihtiyaca cevap verecek miktarlardaki her s�n�f ve �zellikte tar�m arazileri, tar�msal faaliyetlerin zarar g�rmemesi i�in gerekli tedbirlerin al�nmas� �art�yla, tar�m d�� faailiyetlere tahsis edilebilir.

a) Karayollar�, demiryollar�, k�y yollar� ve benzeri yollar,

b) Su temini ve enerji �retimi ama�l� baraj, g�let, elektrik santralleri, su kuyusu ve bunlara ait ek tesisler; ham petrol ve do�algaz arama, �retim ve depolama tesisleri ile bunlara ait ek tesisler; santral yolu, �alt merkezi, direk, pilon, k�k, trafo, enerji nakil hatlar�, cebri boru g�zergah�, ar�tma ve bunlara ait pompaj tesisleri ve g�zergahlar�, trafik kontrol ve g�venlik istasyonlar�,

c) Milli savunma tesisleri, hava alanlar� ve ek tesisleri,

d) Sera ve Sera Organize Sanayi B�lgeleri.

Yukar�da belirtilen genel ama�lar i�in yap�lan m�racaatlar ii M�d�rl�� taraf�ndan incelenir ve alternatif olmad�� kanaatine var�l�rsa uygun g�r�� verilir, alternatif alan tespiti halinde m�racaat ii M�d�rl�� taraf�ndan reddedilir, kararlar gere�i i�in ilgili kurulu�a ve haz�rlanan raporla birlikte istatistik bilgi edinilmesi i�in Bakanl��a g�nderilir." kural� yeralm��t�r.

Davac� taraf�ndan, 10.maddenin (b) f�kras�nda yeralan "�retim ve depolama tesisleri ile bunlara ait ek tesisler "ibaresi ile (c) ve (d) f�kralar�n�n ve son paragraf� n t�m�yle iptali istenilmektedir.

Ham petrol ve do�al gaz arama, �retim ve depolama tesisleri ile bunlara ait ek tesisler, milli savunma tesisleri, hava alanlar� ve ek tesislerinin milli menfaatlere uygun olarak yap�lmas�nda kullan�lan tar�m arazilerinin, tar�msal faaliyetlerin zarar g�rmemesi i�in gerekli tedbirlerin al�nmas� �art�yla tar�m d�� faaliyetlere tahsis edilmesinde kamu yarar�na ayk�r�l�ktan s�zetmeye imkan bulunmad�� gibi, Sera ve Sera Organize Sanayi B�lgelerinin de yap�s� gere�i bu arazilere kurulmas�nda tar�msal arazilerin amac�n�n d��nda kullan�lmas�na yola�aca��ndan bahsetmeye imkan bulunmamaktad�r.

Y�netmeli�in 11.maddesinde; "�ift�iye ait tar�msal i�letmenin ekonomik olarak y�r�t�lmesini sa�lamak i�in gerekli boyut, hacim ve vas�fta; k�mes, ah�r, a��, depo, so�uk hava deposu, yemlik ve yem haz�rlama tesisleri, mand�ra, bal�k �retim tesisleri, ar� hane, su ve yem deposu, g�bre ve silaj �ukuru ile ilgili olarak Bay�nd�rl�k ve iskan M�d�rl�� veya Belediyelere yap�lan m�racaatlar ii M�d�rl��ne intikal ettirilir. ii M�d�rl�� bu talepleri inceler ve bu tesislerin, yukarda belirtilen �zelliklere uyan tesislerden olmas� alinde, arazi s�n�flar�na bak�lmaks�z�n toplam kullan�m alan� 5000 m2 yi ge�memek kayd�yla izin vererek, haz�rlanacak tar�msal et�t raporu ile birlikte Bakanl��a istatistik bilgi edinilmesi i�in g�nderir.

Tar�msal �retimi te�vik etmek maksad�yla, alternatif alan bulunamamas� halinde plan ve projeleri �l M�d�rl��nce incelenip, tar�msal nitelikli oldu�una karar verilen, tar�msal �r�nlerin i�lenmesi ve de�erlendirilmesi ile ilgili tesisler i�in ihtiya� duyulan tar�m arazileri, i�letmenin toplam arazi varl��n�n 2/100'�N� GE�MEYECEK �EK�LDE, ARAZ� SINIFINA BAKILMAKSIZIN �L M�D�RL��NCE TARIM DI�I KULLANIMA TAHS�S ED�L�R." KURALI YERALMI� OLUP, �PTAL� �STEN�LEN 2. FIKRADA �NCEL�KLE, TARIMSAL �RET�M� TE�V�K ETMEK MAKSADIYLA ALTERNAT�F ALAN BULUNAMAMASI HAL�NDE TARIMSAL N�TEL�KL� OLDU�UNA KARAR VER�LEN, TARIMSAL �R�NLER�N ��LENMES� VE DE�ERLEND�R�LMES� �LE �LG�L� TES�SLER ��N �HT�YA� DUYULAN TARIM ARAZ�LER�NDEN BAHSED�LM��T�R.

HANG� YAPILARIN TARIMSAL N�TEL�KL� VEYA TARIMSAL �RET�M� TE�V�K EDER N�TEL�KTE OLDU�UNA DAVALI �DARECE KARAR VER�LMES�NDE, DAVALI �DAREN�N KURULU� KANUNUNDA VER�LEN G�REV VE YETK�LER �ER�EVES�NDE MEVZUATA AYKIRILIK BULUNMAMAKTADIR.

KALDI K�, MADDEN�N �LK PARAGRAFINDA TARIMSAL ��LETMEN�N EKONOM�K OLARAK ��LET�LMES� ��N GEREKL� OLDU�U BEL�RT�LEN VE SAYMA YOLUYLA SINIRLAMALAR GET�R�LEN TES�SLER ��N TARIMSAL �RET�M� TE�V�K AMA�LI D�ZENLEME YAPILMASINDA KAMU YARARINA DA AYKIRILIK G�R�LMEM��T�R.

Y�NETMEL��N 13.MADDES�NDE; "BU Y�NETMEL��N Y�R�RL��E G�RMES�NDEN �NCE ONAYLAMI� OLAN HER T�R VE �L�EKTEK� PLANLARDA, TARIM ARAZ�S� OLARAK KALAN ALANLARDA VE M�CAV�R ALAN VE BELED�YE SINIRLARI ��NDE VE DI�INDA YAPILACAK HER T�R ZORUNLU PLAN DE��KL�KLER� VE BU ALANLARDA YER ALAN TARIM ARAZ�LER�N�N KULLANIMA A�T KARARLAR ALINMADAN �NCE �� M�D�RL��N�N UYGUN G�R��N�N ALINMASI ESASTIR. PLANLARDA VE SINIRLARDA YAPILACAK DE��KL�KLER ��N, 1/25000 VEYA DAHA B�Y�K �L�EKL� HAR�TALARLA B�RL�KTE �L M�D�RL��NE M�RACAAT ED�L�R.

�L M�D�RL�� A�A�IDAK� ZORUNLU HALLER ��N PLAN DE��KL�� ZN�N� VEREB�L�R:

A) PLANLI ALAN BELED�YE VEYA M�CAV�R ALANI ��ER�S�NDE �SE; BELED�YE H�ZMETLER�N�N Y�R�T�LMES� VE ALT YAPI TES�SLER� ��N �N�A ED�LECEK YAPILARA Y�NEL�K �LG�L� BELED�YE TARAFINDAN YAPILAN ARAZ� TALEPLER�,

B) PLANLI ALAN BELED�YE VEYA M�CAV�R ALANI ��NDE VEYA DI�INDA OLMASI HAL�NDE;

1) TARIMSAL �RET�M� TE�V�K ETMEK AMACIYLA KURULMU� TARIMSAL �R�NLER�N ��LENMES� VE

DE�ERLEND�R�LMES� �LE �LG�L� ENTEGRE N�TEL�KL� SANAY� TES�SLER�N�N GEL��T�R�LMES� VE REKABET G�C�N�N ARTIRILMASI ��N, MEVCUT YAPILARA �LAVE TES�SLER�N KURULMASINA Y�NEL�K ARAZ� TALEPLER�,

2) D��ER SANAY� TES�SLER�N�N BULUNDU�U PLANLI ALANLARDA; SANAY� TES�SLER�N�N REKABET G�C�N�N ARTTIRILMASI ��N �HT�YA� DUYULAN, �LER� TEKNOLOJ� KULLANIMI SA�LAYARAK �RET�M� ARTIRACAK VE MEVCUT TES�SLERLE ENTEGRE �ALI�MA ZORUNLULU�U BULUNAN �LAVE TES�SLER�N KURULMASINA Y�NEL�K ARAZ� TALEPLER�,

BU MADDE KAPSAMINDA YUKARIDA SAYILAN ZORUNLU HALLER ��N �HT�YA� DUYULAN ARAZ�LER; �NCEL�KLE TARIM DI�I KULLANIM PLANI BULUNAN TES�SLERE SINIR VE D��K POTANS�YEL� KURU TARIM ARAZ�LER�NDEN KAR�ILANIR; E�ER B�YLE B�R ARAZ� YOK �SE GER�EK �HT�YACA CEVAP VERECEK M�KTARDA ALAN MEVCUT PLANLI ALANA SINIRI OLAN D��ER TARIM ARAZ�LERD�NDEN KAR�ILANAB�L�R." H�KM� GET�R�LM�� OLUP, DAVACI TARAFINDAN ANILAN MADDEN�N �LK PARAGRAF HAR�� T�M�YLE �PTAL� �STEN�LMEKTED�R.

3046 SAYILI YASA UYARINCA BAKANLI�I TEMS�LEN �� SEV�YES�NDE KURULAN VE BAKANLI�IN BA�LI OLDU�U T�M MEVZUATI UYGULAMAKLA G�REVL� VE SORUMLU BULUNAN �L M�D�RL�KLER�N�N TARIM ARAZ�LER�N�N KORUNMASI VE KULLANILMASINA DA�R Y�NETMEL��N Y�R�RL��E G�RMES�NDEN �NCE HER T�R VE �L�EKTEK� PLANLARDA TARIM ARAZ�S� OLARAK KALAN ALANLARDA VE M�CAV�R ALAN VE BELED�YE

SINIRLARI ��NDE VE DI�INDA YAPILACAK HER T�RL� ZORUNLU PLAN DE��KLER� VE BU ALANLARDA YER ALAN TARIM ARAZ�LER�N�N KULLANIMINA DA�R KARAR ALINMADAN �NCE UYGUN G�R��N�N ALINMASINI �NG�REN D�ZENLEMEDE, �DAREN�N B�T�NL�� LKES�NE AYKIRILIK BULUNMADI�I G�B�, GEL��EN �LKE �HT�YA�LARI G�Z�N�NE ALINARAK D�ZENS�Z, PLANSIZ VE DAHA �OK ARAZ� KAYBINA YOLA�ACAK �EK�LDE BU �HT�YA�LARIN KAR�ILANMASINI �NLEMEK AMACIYLA GET�R�LEN D�ZENLEMEN�N KAMU YARARINA UYGUN OLDU�U SONUCUNA VARILMI�TIR.

A�IKLANAN NEDENLERLE, 13.6.2003 TAR�H VE 25137 SAYILI RESM� GAZETEDE YAYIMLANAN TARIM ARAZ�LER�N�N KORUNMASI VE KULLANILMASINA DA�R Y�NETMEL��N 3. MADDES�N�N E,G,L,�,J,K,M,N,O,� FIKRALARINA VE 11. MADDEN�N 2. PARAGRAFINA Y�NEL�K Y�R�TMEN�N DURDURULMASI �STEM�N�N REDD�NE OYB�RL��YLE, 5. MADDES�NDE YERALAN" BU Y�NETMEL��N 9,10,11 VE 13'�nc�" maddelerinde yeralan istisnalar hari�" ibaresinin ve 6. maddesinin 2. paragraf�na y�nelik y�r�tmenin durdurulmas� isteminin kabul�ne oybirli�iyle, 7. maddesinin ilk paragraf�ndaki "11 ve 13 �nc�" ibaresine, 8. maddesindeki "marjinal tar�m arazileri i�erisinden veya" ibaresine, 9. maddenin ilk paragraf�ndaki "marjinal tar�m arazilerinden ba�lamak kayd�yla veya" ibaresine ve (b), (e) ve (f) f�kralar�na, 10. maddesinin (b) f�kras�ndaki "�retim ve depolama tesisleri ile bunlara ait ek tesisler" ibaresine ve (c) ve (d) f�kralar� ile son paragraf�na, 13. maddesinin ilk paragraf hari� t�m b�l�mlerine y�nelik y�r�tmenin durdurulmas� isteminin reddine oy�oklu�uyla 20.1.2004 tarihinde karar verildi.

Ba�kan
Zafer KANTARCIOGLU

�ye
Ali �ZT�RK

�ye
Ahmet BA�PINAR

�ye
Orhun YET

�ye
Suna T�RKO�LU

T.C. DANI�TAY
ONUNCU DA�RE
Esas No : 2003/3518

AZLlK OYU

Dava; 13.6.2003 tarih ve 25137 say�l� Resmi Gazetede yay�mlanan Tar�m Arazilerinin Korunmas� ve Kullan�lmas�na Dair Y�netmeli�in 3. maddesinin e, g, i, i, j, k, m, n, o , � f�kralar�n�n, 5. maddesinde yeralan "izinlendirilmesi talep edilen arazi mutlak tar�m arazisi ise bu y�netmeli�in 9, 10, 11 ve 13 �nc� maddelerinde yer alan istisnalar hari� ii M�d�rl�klerince do�rudan reddedilir" ibaresinin, 6. maddesinin 2. paragraf�n�n t�m�yle, 7. maddesinin ilk paragraf�ndaki "11 ve 13'�NC�" �BARES�N�N, 8.MADDES�NDEK� "MARJ�NAL TARIM ARAZ�LER� ��ER�S�NDEN VEYA" �BARES�N�N, 9. MADDES�N�N �LK PARAGRAFINDAK� "MARJ�NAL TARIM ARAZ�LER�NDEN BA�LAMAK KAYDIYLA" �BARES�N�N VE B, E VE F FIKRALARININ T�M�YLE, 10. MADDES�N�N B FIKRASINDA YERALAN "�RET�M VE DEPOLAMA TES�SLER� �LE BUNLARA A�T EK TES�SLER" �BARES�N�N VE C VE D FIKRALARININ T�M�YLE, 10.MADDES�N�N SON PARAGRAFININ T�M�YL�, 11.MADDES�N�N 2. FIKRASININ, 13.MADDES�N�N �LK PARAGRAF HAR�� T�M B�L�MLER�N�N �PTAL� �STEM�YLE A�ILMI�TIR.

ANAYASANIN SOSYAL VE EKONOM�K HAKLAR VE �DEVLER BA�LIKLI ��NC� B�L�M�N�N KAMU YARARI BA�LIKLI IIL.ALT B�L�M�NDE YER ALAN VE TARIM, HAYVANCILIK VE BU �RET�M DALLARINDA �ALI�ANLARIN KORUNMASI BA�LIKLI 45.MADDES�NDE "DEVLET, TARIM ARAZ�LER� �LE �AYIR VE MERALARIN AMA� DI�I KULLANILMASINI VE TAHR�B�N� �NLEMEK, TARIMSAL �RET�M PLANLAMASI �LKELER�NE UYGUN OLARAK B�TK�SEL VE HAYVANSAL �RET�M� ARTIRMAK MAKSADIYLA TARIM VE HAYVANCILIKLA U�RA�ANLARIN ��LETME ARA� VE GERE�LER�N�N VE D��ER G�RD�LER�N�N SA�LANMASINI KOLAYLA�TIRIR..." H�KM� YER ALMI�TIR.

ANAYASA'da �ng�r�len bu g�revi y�r�tmek amac� ile 441 say�l� Kanun H�km�nde Kararname ile Tar�m ve K�yi�leri Bakanl�� kurulmu�, 2.maddesinin (t) bendinde Tar�m alanlar�n�n gayesine uygun bir �ekilde kullan�lmas�n� sa�lamak, denetlemek ve ilgili kurulu�larla i�birli�i yapmak, ad� ge�en Bakanl��n g�revleri aras�nda say�lm��t�r.

Yukar�dan itibaren belirtilen Anayasa ve Tar�m ve K�yi�leri Bakanl��n�n kurulu�u ile ilgili Kanun H�km�nde Kararname h�k�mleri, Devlete, tar�m arazilerinin ama� d�� kullan�lmas�n� ve tahribini �nleme g�revini vermi�tir.

Bu g�revin amac�na uygun olarak yerine getirilmesini sa�lamak, kamu ihtiya�lar�n�n gerektirdi�i durumlarda, bu ihtiya�lar�n giderilmesini, Anayasan�n ve Kanunun kendisine verdi�i g�revin as�l amac�na ayk�r� olmamak ko�uluyla objektif ko�ullara ba�lamak daval� idarenin g�revi ve yetkisindedir.

Y�netmeli�in 9. maddesinde; " Marjinal tar�marazilerinden ba�lamak kayd�yla, daha uygun alternatif araziler bulunmad�� takdirde, a�a��da belirtilen genel maksatlar i�in ger�ek ihtiyaca cevap verecek miktarlardaki di�er kuru tar�m yap�lan araziler ile ekononmik verim al�namayan dikili tar�m arazileri, kamu yarar�n�n g�zetilmesi ve tar�msal faaliyetlere zarar vermeyecek tedbirlerin al�nmas� kayd�yla, tar�m d�� faaliyetlere tahsis edilebilir." Kural� getirilmi�, an�lan madde de;

b) Mevcut yerle�im alanlar�na ilave olarak belediye veya m�cavir alan s�n�rlar� i�inde

ilgili belediye taraf�ndan imar plan� yap�lmak istenen yerlerde,

e) Kat� at�klar�n etkisiz hale getirilmesi i�in yap�lan tesisler ve ek tesisleri,

f) Ceza infaz kurumlar� ve tutukevieri yap� ve tesisleri bunlar aras�nda say�lm��t�r.

Oysa, ayn� y�netmeli�in 8. maddesinde, tar�m d�� ama�l� arazi kullan�m ihtiya�lar� �ncelikle marjinal tar�m arazileri i�eresinden veya arazi kullanma kabiliyet s�n�f� Vll�'SINIF OLAN ARAZ�LERDEN KAR�ILANIR. BU SINIF ARAZ�LERDEN KAR�ILANAMAMASI HAL�NDE V��., V�., V., LV. VE IIL.SINIF KURU TARIM ARAZ�LER�NDEN KAR�ILANAB�L�R. ANCAK BU DURUMDA VII.SLNLFTAN IIL.SINIFA DO�RU B�R �NCEL�K SIRASININ G�ZET�LMES� ZORUNLUDUR KURALI GET�R�LEREK, TARIM DI�INDA KULLANILACAK ARAZ�LERDE B�R �NCEL�K SIRASI BEL�RLENM��T�R.

9. MADDEDE, KAMU YARARININ G�ZET�LMES� VE TARIMSAL FAAL�YETLERE ZARAR VERMEYECEK TEDB�RLER�N ALINMASI KAYDIYLA TARIM DI�I FAAL�YETLERE TAHS�S ED�LEB�LECEK ARAZ�LER G�STER�LM��T�R. ANCAK, 9.MADDEN�N DAVA KONUSU ED�LEN (B), (E) VE (F) FIKRALARINDA BAHSED�LEN YAPI VE TES�SLER� �LE YERLER�N, Y�NETMEL��N 8.MADDES�NDE �NG�R�LEN �NCEL�K SINIRLANDIRMASININ DI�INDA TUTULMASINA OLANAK BULUNMADI�INDAN, ANILAN FIKRALARDA YERALAN D�ZENMELER�N, DEVLET�N TARIM ARAZ�LER�N�N AMA� DI�I KULLANILMASINI VE TAHR�B�N� �NLEME G�REV�YLE BA�DA�MADI�I, D�ZENLEMEDE KAMU YARARINA VE MEVZUATA UYGUNLUK BULUNMADI�I SONUCUNA VARILMI�TIR.

Y�NETMEL��N 10.MADDES�NDE, SULU TARIM ARAZ�LER�N�N TARIM DI�I AMA�LI KULLANIMLARA TAHS�S ED�LEMEYECE�� KURALA BA�LANIRKEN, DAHA UYGUN ALTERNAT�F ALANLAR TESP�T ED�LEMED�� DURUMLARDA MADDEDE BEL�RT�LEN GENEL AMA�LAR ��N �HT�YACA CEVAP VERECEK M�KTARLARDAK� HER SINIF VE �ZELL�KTE TARIM ARAZ�LER�N�N, TARIMSAL FAAL�YETLER�N ZARAR G�RMEMES� ��N GEREKL� TEDB�RLER�N ALINMASI �ARTIYLA TARIMDI�I FAAL�YETLERE TAHS�S ED�LEB�LECE�� BEL�RT�LEREK, BU KURALA �ST�SNA GET�R�LM��, MADDEN�N (B) FIKRASINDA YERALAN �RET�M VE DEPOLAMA TES�SLER� �LE BUNLARA A�T EK TES�SLER, (C) FIKRASINDA, M�LL� SAVUNMA TES�SLER�, HAVAALANIARI VE EK TES�SLER�, (D) FIKRASINDA, SERA VE SERA ORGAN�ZE SANAY� B�LGELER� BU GENEL AMA�LAR ARASINDA SAYILMI�TIR.

BU MADDEDE DE, 8.MADDEDE �NG�R�LEN TARIM DI�INDA KULLANILACAK ARAZ�LERDE �NCEL�K SIRASINI BEL�RLEYEN KURALIN GEN��LET�LMES� SURET�YLE, TARIM ALANLARININ AMA� DI�INDA KULLANILMAMASI ASIL HEDEF�N�N DI�INA �IKILDI�I VE D�ZENLEMEDE KAMU YARARINA UYGUNLUK BULUNMADI�I ANLA�ILMAKTADIR.

Y�NETMEL��N 13.MADDES�NDE YERALAN VE DAVA KONUSU ED�LEN D�ZENLEMELERE GEL�NCE;

YUKARIDA DA BAHSED�LD�� G�B�, TARIM ARAZ�LER�N�N AMA� DI�I KULLANILMAMASI ESASTIR. BU �LKEN�N AKS�NE TARIM ALANLARININ AMA� DI�I KULLANIMI ANCAK, BU KONUDA KAMU YARARI BULUNMASI VE TARIMSAL GEL��MEN�N ENGELLENMEMES� DURUMUNDA M�MK�ND�R. DAVA KONUSU D�ZENLEMEN�N SINIRLI TARIM ARAZ�LER�N� TAHR�P OLMASINA VE KAMU YARARININ ZEDELENMES�NE NEDEN OLACA�I ANLA�ILDI�INDAN AMA� DI�I KULLANIMA OLANAK TANIYAN Y�NETMEL�K KURALI HUKUKA AYKIRIBULUNMAKTADIR.

Y�NETMEL��N 7.MADDES�NDE, TARIM DI�I AMA�LA KULLANILAMAYACAK ARAZ�LER SAYILIRKEN Y�NETMEL��N 11 VE 13.MADDELER�NDE BEL�RT�LEN �ST�SNALAR HAR�� TUTULMU�TUR. IPTAL� �STEN�LEN "11 VE 13 �NC�" �BARES�NDEK� MADDELERDE YERALAN D�ZENLEMELERDE YUKARIDA BAHSED�LEN TARIM ARAZ�LER�N�N AMA� DI�I KULLANILMAMASI ESASINA AYKIRI BULUNDU�UNDAN ANILAN D�ZENLEMEDE MEVZUATA UYARLIK G�R�LMEM��T�R. �YE AHMET BA�PINAR BU G�R��E KATILMAMI�TIR.

A�IKLANAN NEDENLERLE, TARIM ARAZ�LER�N�N KORUNMASI VE KULLANILMASINA DA�R Y�NETMEL��N 7.MADDES�N�N �LK PARAGRAFINDAK� "11 VE 13'�nc�" ibaresinin, 9. maddesinin ilk paragraf�ndaki "marjinal tar�m arazilerinden ba�lamak kayd�yla" ibaresinin ve (b), (e) ve (f) f�kralar�n�n, 10.maddesinin (b) f�kras�nda yeralan "�retim ve depolama tesisleri ile bunlara ait ek tesisler "ibaresinin ve (c) ve (d) f�kralar�n�n ve 10.maddenin son paragraf�n�n, 13.maddenin ilk paragraf hari� t�m b�l�mlerinin y�r�t�lmesinin durdurulmas� gerekti�i oyu ile �o�unlu�un karar�na kat�lm�yoruz..

�ye Ahmet BA�P�NAR
�ye Orhun YET

T.C. DANI�TAY
ONUNCU DA�RE
Esas No : 2003/3518

AZLlK OYU

Tar�m Arazilerinin Korunmas� ve Kullan�lmas�na Dair Y�netmeli�in "Tar�m D�� Kullan�lacak Arazilerde �ncelik S�ras�" ba�l��n� ta��yan 8.maddesinde;" Tar�m d�� ama�l� arazi kullan�m ihtiya�lar� �ncelikle marjinal tar�m arazileri i�erisinden veya arazi kullanma kabiliyet s�n�f� Vll�'SINIF OLAN ARAZ�LERDEN KAR�ILANIR. BU SINIF ARAZ�LERDEN KAR�ILANAMAMASI HAL�NDE VII., VI., V., IV. VE IIL.SINIF KURU TARIM ARAZ�LER�NDEN KAR�ILANAB�L�R. ANCAK, BU DURUMDA VLI's�n�ftan IIl.s�n�f�na do�ru bir �ncelik s�ras�n�n g�zetilmesi zorunludur." kural� yeralmakta, davac� taraf�ndan, madde metnindeki "marjinal tar�m arazileri i�erisinden veya" ibaresinin iptali istenilmektedir.

Y�netmeli�in dava konusu edilmeyen 3/f maddesinde; "Arazi Kullanma Kabiliyet S�n�flamas� topra�� korumak ve �zelliklerine uygun olarak planl� ve dengeli bir �ekilde kullan�lmas�n� sa�lamak amac�yla I'DEN V�� YE KADAR YAPILAN SINIFLAMADIR". �EKL�NDE TANIMLANMI�TIR.

BUNA G�RE, 8.MADDEDE YUKARIDA YAPILAN TANIMLAMAYA UYGUN OLARAK TARIM DI�I AMA�LI ARAZ� KULLANIM �HT�YA�LARININ �NCEL�KLE ARAZ� KULLANMA KAB�L�YET SINIFI V�� OLAN ARAZ�LERDEN KAR�ILANACA�INA, BU SINIF ARAZ�LERDEN KARI�LANMAMASI HAL�NDE V�., V., IV. VE ��. SINIF KURU TARIM ARAZ�LER�NDEN KAR�ILANAB�LECE��NE VE BU DURUMDA �NCEL�K SIRASININ G�ZET�LMES�N�N ZORUNLU OLDU�UNA �L��K�N D�ZENLEME YAPILMI�KEN, BU SINIFLAMAYI VE SIRALAMAYI BOZACAK �EK�LDE MADDE METN�NE "MARJ�NAL TARIM ARAZ�LER�NDEN BA�LAMAK KAYDIYLA" �BARES�N�N KONULMASINDA MEVZUATA UYGUNLUK BULUNMADI�I G�B�, BU D�ZENLEMEN�N TARIM ARAZ�LER�N�N AMA� DI�I KULLANILMAMASI ESASINA AYKIRI OLDU�U VE DEVLET�N TARIM ARAZ�LER�N�N AMA� DI�I KULLANILMASINI VE TAHR�B�N� �NLEME G�REV�YLE BA�DA�MADI�I SONUCUNA ULA�ILDI�INDAN, 8.MADDEDEK� "MARJ�NAL TARIM ARAZ�LER�NDEN BA�LAMAK KAYDIYLA VEYA" �BARES�NE Y�NEL�K Y�R�TMEN�N DURDURULMASI �STEM�N�N KABUL� GEREKT�� OYU �LE �O�UNLU�UN KARARINA KATILMIYORUM

�YE
AHMET BA�PINAR

�K/17.2.2004

Okunma Say�s�: 3191

Payla�:

Facebook Twitter Whatsapp

T�m Hukuki �al��malar�m�z

TARIM ARAZ�LER�NE �L��K�N Y�R�TMEY� DURDURMA KARARI

�ubeler

H�zl� Ula��m

Sosyal Medya

E-Liste