DÜZCE'DE 122 HEKTAR ARAZİNİN TARIM DIŞINA ÇIKARTILMASINA KARŞI AÇTIĞIMIZ DAVADA, TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI'NIN CEVABI
T.C.
TARIM VE KÖY1ŞLERİ BAKANLIĞI
Hukuk Müşavirliği
SAYI : B.12.0.HKM.0.01-641.02-İD.2008-922 / 9376
KONU: TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası
ANKARA NÖBETÇİ İDARE MAHKEMESİ
Kanalıyla
SAKARYA 2.İDARE MAHKEMESİ BAŞKANLIĞINA
Dosya Esas No:2008/699
CEVAP VEREN (DAVALI) : Tarım ve Köyişleri Bakanlığı - ANKARA
KARŞI TARAF (DAVACI) : TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası
VEKİLİ : Av. Zuhal Dönmez
Bestekar Sok. No:49/5 Kavaklıdere/ ANKARA
KONU : Dava dilekçesine karşı cevaplarımızın arzı, öncelikle yürütmenin durdurulması isteminin akabinde davanın reddi talebi ve 08.10.2008 tarihli ara kararı gereğince bilgi ve belgelerin sunulmasıdır.
TEBLİĞ TARİHİ : 16.10.2008
CEVAPLARIMIZ : Davacı vekili tarafından; Düzce İli Merkez İlçesi Beyköy Beldesi Çalıcuma Köyü ve Hacıahmetler Köyü sınırı içindeki 122 hektarlık 1 nolu alternatif alanın Düzce I.Organize Sanayi Bölgesi genişleme alanı olarak kullanılmak üzere tarım dışı amaçla kullanılmasının uygun bulunmasına ilişkin işlemin öncelikle yürütmenin durdurulması ve iptali talebini içeren işbu dava, aşağıda belirtilen sebeplerle usul ve yasaya aykırı olup reddi gerekmektedir.
Davacı vekili tarafından açılan davanın öncelikle süreaşımı yönünden incelenmesi suretiyle bu yönden reddine karar verilmesini talep ediyoruz. 2571 sayılı İYUK ilgili maddelerinde ve Anayasanın 125 .maddesine göre kişilerin idarenin her türlü eylem ve işlemine karşı yasada gösterilen sürelerde dava açması bir hak olarak tanınmıştır. Ancak bütün idari dava türlerinde dava açabilmek süre ile sınırlandırılmış olup, bu sınırlandırma idari istikrar ilkesi ve kamu düzeninin gereğidir. Yasada öngörülen süre içerisinde dava açma hakkının kullanılmış olması gerekmektedir.
Davacı tarafından açılan dava esas yönünden de hukuki dayanaktan yoksun bulunmaktadır. Davaya dair olarak yapılan yazışma üzerine Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğünden alınan bilgilerde belirtildiği üzere; Düzce İl Tarım Müdürlüğü tarafından 13.08.2007 tarih ve 4841 sayılı yazı ile davaya konu alana ilişkin evrakların değerlendirilmek üzere Genel Müdürlüğe intikal ettirilmesi üzerine yapılan değerlendirme sonucunda yazı ekinde bulunan kamu yararı kararı belgesinin uygun bulunmaması ve söz konusu alanın, birinci kademe inşaatları devam etmekte olan Düzce Ovası Eftene Projesi ve Büyük İstanbul İçmesuyu Projesi kapsamında ve ileride yapılması düşünülen Melen Barajına ait Su Havzası Uzun Mesafeli Koruma Alanı içerisinde kalması nedeni ile tarım dışı amaçla kullanılması uygun görülmemiştir.
Bakanlığımız talimatlarına uygun olarak Düzce Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğünce yeniden alınan kamu yararı kararı belgesinin Bakanlığımıza intikali üzerine konu yeniden değerlendirilmiştir. Alternatif alanın bulunmadığı hususunun Düzce İl Tarım Müdürlüğü tarafından hazırlanan etüd raporunda belirtilmiş olması, ayrıca planlayıcı kuruluş olan Sanayi ve Ticaret Müdürlüğünün belgesinde de mevcut Organize Sanayi Bölgesinin dolduğu, yatırımcıya arazi tahsis edilemediği ve bölgede alternatif arazi bulunmadığının ifade edilmiş olması ve İl Toprak Koruma Kurulunun oy çokluğuyla uygun görüş bildirmiş olması hususları dikkate alınarak, Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğünün 01.10.2007 tarih ve 3952-15658 sayılı yazısı ile, davaya konu talep, 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununun l3. maddesinin (d) bendinde hükme bağlanan istisnalar kapsamında olumlu değerlendirilmiştir.
5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununun "amaç" başlıklı 1. maddesinde ifade edildiği şekilde Kanun ile ‘‘toprağın doğal ve yapay yollardan kaybını ve niteliklerini yitirmesini engelleyerek korunmasını, geliştirilmesini ve çevre öncelikli sürdürülebilir kalkınma ilkesine uygun olarak planlı arazi kullanımını sağlayacak usul ve esasların belirlenmesi" amaçlanmaktadır. Ancak Kanunda zorunlu hallerde amaç dışı kullanımı ile ilgili hükümler de yer almaktadır.
Kanunun 13.maddesinde mutlak tarım arazilerinin, özel ürün arazilerinin, dikili tarım arazileri ile sulu tarım arazilerinin tarımsal üretim amacı dışında kullanılamayacağı belirtilmiştir. Ancak, alternatif alan bulunmaması ve Kurulun uygun görmesi şartına bağlı olarak:
a) Savunmaya yönelik stratejik ihtiyaçlar,
b) Doğal afet sonrası ortaya çıkan geçici yerleşim yeri ihtiyacı,
c) Petrol ve doğal gaz arama ve işletme faaliyetleri,
ç) İlgili Bakanlık tarafından kamu yararı alınmış madencilik faaliyetleri,
d) Bakanlıklarca kamu yararı alınmış plan ve yatırımlar,
e) Kamu yararı gözetilerek yol altyapı ve üstyapısı faaliyetlerinde bulunacak yatırımlar,
f) Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun talebi üzerine Elektrik Piyasası Kanunu uyarınca yenilenebilir enerji kaynak alanlarının kullanımı ile ilgili yatırımları,
g) Jeotermal kaynaklı teknolojik sera yatırımları,
için bu arazilerin amaç dışı kullanım taleplerine, toprak koruma projelerine uyulması kaydı ile Bakanlık tarafından izin verilebileceği hükme bağlanmıştır.
Bu kapsamda gerekli şartları sağlayan müracaatlarda alternatif alanın bulunmaması şartıyla sulu veya kuru, mutlak, özel ürün, dikili ve marjinal tarım alanlarının İllerde oluşturulan Toprak Koruma Kurullarının 3/5 oy çokluğu ile kabul edilmesi halinde müracaatlar Bakanlığımız tarafından olumlu değerlendirilmektedir.
Toprak Koruma Kurulları, 15.12.2005 ve 26024 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu Uygulama Yönetmeliği kapsamında oluşturulmaktadır. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Düzce temsilcisi Toprak Koruma Kurulu üyesi olup,12.07.2007 tarihli Kurul kararında şerhli imzası mevcuttur. Herhangi bir gerekçe göstermemiştir. Alternatif alan bulunduğuna dair bir şerhi de bulunmamaktadır. Kurulda bulunan DSİ temsilcisinin de uygunluk kararına karşı herhangi bir şerhi bulunmamaktadır.
Yukarıda izah edildiği ve dosya kapsamında sabit olduğu üzere İlave Organize Sanayi Bölgesi talebine dair olarak verilen kararın, hukuka, 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununa aykırılık taşımadığı hususu açıktır. Davaya konu edilen idare işlemi mevzuata ve hukuka uygun olup, hukuki dayanaktan yoksun davanın reddi gerekmektedir.
İdari Yargılama Usulü Kanunun 27. maddesi gereğince yürütmenin durdurulması kararının verilebilmesi için idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması ve telafisi güç veya imkansız zararların doğması şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir. Davacı tarafın yasal koşulları bulunmayan yürütmenin durdurulması talebinin de reddi gerekmektedir.
Mahkemenizin 08.10.2008 tarihli ara kararı gereğince yapılan yazışmalar sonucunda Bakanlığımız Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğünden alınan 10.11.2008 tarih 18444 sayılı yazısında 5403 sayılı Kanun kapsamında Bakanlığımız tarafından verilen kararların ilgili Valiliğe bildirildiği; dava konusu işlemin öğrenilmesi ile ilgili olarak da davacı Oda tarafından Bakanlığımıza herhangi bir başvuru yapılmadığının arşiv kayıtlarından anlaşıldığı belirtilmiş olup, söz konusu yazı ve belgeler gönderilmektedir. Ayrıca, Düzce İl Tarım Müdürlüğünden alınan 05.11.2008 tarih ve 5923 sayılı yazıda, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Düzce temsilcisinin Toprak Koruma Kurulu üyesi olduğu, 12.07.2007 tarihli Kurul kararında da şerhli imzasının bulunduğu bildirilmiş olup, ayrıca TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Düzce temsilciliğinin 28.05.2008 tarihli başvuru dilekçesi üzerine belgelerin ilgili temsilciliğe teslim edildiği belirtilmiştir. Davaya dair intikal ettirilen bilgi ve belgeler de dilekçemiz ekinde sunulmaktadır.
NETİCE VE TALEP: Yukarıda arz edilen ve re‘sen nazara alınacak sair nedenlerle, öncelikle yürütmenin durdurulması talebinin reddine, akabinde davanın reddine, yargılama giderlerinin davacı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini arz ve talep ederim.
TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANI ADINA
Deniz EREN
Hukuk Müşaviri
EK:
1 -Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğünün yazısı ve gönderilen belgeler (1 adet dosya)
2-Düzce İl Tarım Müdürlüğünün yazısı ve gönderilen belgeler (1 adet dosya)