TMMOB ZÝRAAT MÜHENDÝSLERÝ ODASI‘NIN "ULUSAL BAKLAGÝL KONSEYÝ KURULUÞ VE ÇALIÞMA ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELÝK TASLAÐINA" ÝLÝÞKÝN GÖRÜÞÜ

5488 sayýlý Tarým Kanunu uyarýnca, tüzel kiþiliðe sahip Ulusal Baklagil Konseyi kurulmasý ve çalýþma yöntem ve esaslarýnýn belirlenmesine yönelik taslak Oda‘mýzca incelenmiþ olup, taslak hakkýndaki görüþlerimiz aþaðýda sunulmuþtur;

1 - Ulusal Baklagil Konseyi‘ne geniþ bir katýlým öngörülmekle birlikte, taslaðýn hiçbir yerinde, Toprak Mahsulleri Ofisi‘ne iliþkin bir ifade bulunmamaktadýr. Oysa Toprak Mahsulleri Ofisi Ana Statüsü‘nde, teþekkülün amaç ve faaliyet konularý arasýnda, Bakanlar Kurulu Kararý ile hububat dýþýndaki diðer tarým ürünleri ile ilgili verilecek görevlerin de yürütülmesine dair bir hüküm bulunmaktadýr. Toprak Mahsulleri Ofisi‘ne 1994 yýlýndan bu yana baklagil alým görevi verilmemekle birlikte, Ana Statü‘de yer alan bu hükme istinaden Taslaðýn Madde 3 (a) bendinde tanýmlanan "Araþtýrma ve Danýþma Kurulu" na Toprak Mahsulleri Ofisi‘nin katýlýmý saðlanmalý, taslaðýn 6 (b) bendinde ifade edilen Konseyin alt gruplarýndan "Ticaret Grubu Üyeleri" arasýna Toprak Mahsulleri Ofisi dahil edilmelidir.

2 - Taslakta meslek kuruluþlarý, mühendis odalarý gibi kavramlar geçmekle birlikte, bunlar tanýmlanmamýþtýr. Bu nedenle taslaðýn 3 üncü maddesi kapsamýnda meslek kuruluþlarý tanýmlanmalý ve bu tanýmda, Anayasa‘nýn 135 inci maddesi hükmüne atýf yapýlmalýdýr. Böylece, halen 44 binin üzerinde ziraat mühendisinin üye olduðu TMMOB Ziraat Mühendisleri Odasý, taslak kapsamýnda tereddütlere yer vermeyecek bir taným açýklýðýna kavuþmuþ olur. Bu taným doðrultusunda, Taslaðýn ilgili maddelerinde geçen farklý ifadeler düzeltilmeli ve birörneklik saðlanmalýdýr.        

3 - Taslaðýn 11 inci maddesi ilk fýkrasýnda; "Konsey Genel Kurulu bu Yönetmeliðin 6 ncý maddesinde belirtilmiþ olan Konseyin alt gruplarýndaki, grup üyelerinin kendi aralarýnda, en yaþlý üyenin baþkanlýðýnda ön seçimle belirleyeceði üçer temsilcinin katýlýmý ile teþekkül eder" denilmektedir. 6 ýncý maddede belirtilen alt grup beþ adet olduðuna göre, toplam on beþ kiþiden oluþan Konsey Genel Kurulu anlaþýlmaktadýr ki, bu da alt gruplarý oluþturan paydaþlarýn özgür iradelerini Genel Kurula taþýma olanaklarýnýn bulunmadýðý anlamýna gelmektedir. Buna karþýlýk, alt grup bileþenlerinin her birinin birer temsilciyle Genel Kurulu oluþturmalarý, daha katýlýmcý, daha iþlevsel ve daha demokratik bir yapý doðuracaðýndan; maddenin buna göre düzenlenmesinde yarar görülmektedir.

4 - Konsey‘in 24 üncü maddede sayýlan gelirleri, Taslak kapsamýnda Konsey organlarýna verilen geniþ görev alaný için hiçbir þekilde yeterli deðildir. Aidat, ücret, danýþmanlýk, reklam yanýnda yurtiçi - yurtdýþý baðýþ, yardým ve fonlardan saðlanacaðý umulan gelirlerin yetersizliði, Konsey‘in ölü doðumuna neden olacaktýr. Ayrýca bir ulusal kurumun, yurtdýþý baðýþ ve yardým ile iþlerini yürüteceðinin ilan edilmesi, ulusal onur açýsýndan da oldukça sorunludur. Bu bakýmdan, Ulusal Baklagil Konseyi‘ne her yýl Tarým bütçesinin belirli bir payýnýn tahsis edileceðinin 24 üncü madde kapsamýnda ifade edilmesi doðru olacaktýr.

5 - Taslaðýn 27 ýncý maddesi (2) inci fýkrasý kapsamýnda, Tarým ve Köyiþleri Bakanlýðý‘nýn Konsey üzerinde her zaman idari ve mali denetim yetkisine haiz olduðu belirtildikten sonra, (3) üncü fýkrasýnda da bir idari vesayet iliþkisinin kurulmasý, Konsey‘in baðýmsýz ve özerk iþleyiþini baþtan ortadan kaldýrmaktadýr.

Bu kapsamda, 27 (2) fýkrasýnda denetleme yetkisinin mali iþler ile sýnýrlý tutulmasý ve Bakanlýða idari denetim yetkisi veren düzenlemenin ortadan kaldýrýlmasý, vesayet iliþkisi kuran 27 (3) fýkra hükmünün ise tümüyle iptali doðru olacaktýr.