SU YAPILARI DENETİM HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİ'NİN BAZI MADDELERİNİN İPTALİ VE YÜRÜTMESİNİN DURDURULMASI İSTEMİYLE DAVA AÇTIK

GENEL MERKEZ ( )
24.09.2009 (Son Güncelleme: 24.09.2009 18:09:39)

YÜRÜTMENİN DURDURULMASI VE DURUŞMA TALEPLİDİR

DANIŞTAY İLGİLİ DAİRESİNE

Sunulmak Üzere

DANIŞTAY BAŞKANLIĞINA

 

 DAVACI                               : TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası

                                               Karanfil Sk.No:28/12 Kızılay/ANKARA

 VEKİLİ                                 : Av.Zühal Sirkecioğlu Dönmez  

DAVALI                                : Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü

                                              İsmet İnönü Bulvarı Yücetepe/ANKARA

KONU : 15.08.2009 tarih 27320 Sayılı RG‘de yayınlanan " Su Yapıları Denetim Hizmetleri Yönetmeliği"nin  1., 2., 3. maddelerinin ve 4.maddesinin 1.fıkrasının (d) bendinin İptali ile Yürütmenin Durdurulması talepleridir.

AÇIKLAMALAR: 1) Dava konusu Yönetmelik, gerçek veya tüzel kişiler tarafından, yeraltı ve yerüstü sularından faydalanmak ve bunların zararlarını önlemek amacıyla yapılacak her türlü su yapılarının inşası esnasında yatırımların hızlandırılması, taşkın, deprem gibi doğal felaketlerden sonra meydana gelebilecek ülke kaynaklarının israfının önlenmesi, çevre ile uyumlu uygulama projelerinin ve yapım aşamasındaki teknik denetimlerinin yapılması ve bu denetimi yapacak firmalara verilecek izin belgeleri ile çalıştıracakları yetkili elemanların niteliklerine ilişkin usul ve esasları belirlemek amacıyla çıkarılmış olup, gerçek veya tüzel kişiler tarafından tesis edilecek su yapılarının proje onayını, yapım aşamasındaki denetim iş ve işlemlerini ve bu işlemlerin yerine getirilmesi aşamasında denetim firmalarının görev ve sorumlulukları ile bu firmaların yetkilendirilmesini ve bu işlerde çalışacak denetim elemanlarının niteliklerinin belirlenmesini, yetki belgesi ile ilgili işlemlerin yapılmasını, yetkilendirilmiş firma ve bu firmalarda çalışan denetim elemanlarının görev ve sorumlulukları ile su yapıları denetim hizmet sözleşmesinin düzenlenmesi ve hizmet bedellerinin ödenmesine ilişkin hususları kapsamaktadır.

Böylece Yönetmelik, DSİ Genel Müdürlüğü‘nün kendisinin yapması gereken denetim hizmetlerini özel sektöre devretmesi amacını taşımaktadır. Bu bir taşeronlaştırma uygulaması olup, hem dayanağı Kanuna hem de Kamu Yararına aykırıdır.

2) Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından çıkarılan dava konusu Yönetmelik ile Ziraat Mühendislerinin bir kısım yetkileri ellerinden alınmak istenmektedir. Aslında bu Yönetmeliğin yayınlanma gerekçesi de budur. Son birkaç yıldır su yapıları ile ilgili proje ve ihalelerde davalı İdarece ziraat mühendisleri anahtar personel olmaktan çıkarılmıştır. Davalı İdare ile yapılan yazışmalarda, konusu sulama ve drenaj olan ihalelerde, Ziraat Mühendislerinin Görev ve Yetkilerine İlişkin Tüzüğün 19.maddesine göre yetkili ziraat mühendislerine anahtar personel olarak yer verilmesi istenmiş, ancak Kurum çıkardığı bu Yönetmelik ile ziraat mühendislerini tamamen devre dışı bırakma yolunu seçmiştir. Oysa üst hukuk normlarına aykırı bu yönetmelik ile bunu gerçekleştirmesi mümkün değildir.

İPTAL NEDENLERİ: 1) Müvekkil Oda, kaynağını Anayasadan alan kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşu olup, üyelerinin tüm toplumsal, ekonomik ve mesleki sorunları ile doğrudan ilgilenmekle yükümlüdür.

7472 Sayılı Ziraat Yüksek Mühendisliği Hakkında Kanun, Ziraat Yüksek Mühendislerinin   mesleki iştigal veya ihtısas sahaları dahilinde olmak üzere araştırma, ıslah, yetiştirme, toprak muhafaza, zirai mücadele, ziraat alet ve makinaları, bahçe mimarisi, toprak tasnifi, toprak, su, gıda, yem, kimyevi gübre, nebat tahlilleri, teknoloji, zootekni, zirai ekonomi gibi bilumum zirai hizmet ve faaliyetlerde bulunmaya, lisans aldıkları veya ihtısas yaptıkları sahalara ait keşif, plan ve projeleri hazırlamaya ve tatbik etmeye,bütün bu sahalarda gerekli kontrol, muayane, ekspertiz, ehlivukuf işlerini görmeye, raporlar tanzim etmeye, zirai danışma büroları ve laboratuvarları açmaya, hususi müessese ve işletmeler kurmaya ve idare etmeye veya bunların mesul müdürlüğünü ifaya salahiyetli olduklarını düzenlemiştir.

Ziraat Mühendislerinin Görev Ve Yetkilerine İlişkin Tüzükte de Ziraat Mühendislerinin çalışma Alanları, Görev ve Yetkileri gösterilmiş olup, Sulama, Drenaj ve Tarımsal Yapılar başlıklı  19.maddesi hükmü şöyledir:   Tarımsal yapılar ve sulama alanında öğrenim görmüş ziraat mühendisleri, sulama suyu ihtiyacı saniyede 500 litreye kadar olan sulama tesisleri, sulama suyu ve hayvan içmesuyu sağlamak için yapılacak göletler, drenaj, toprak erezyonunu önleyici toprak ve su muhafaza edici tesisler, tarımsal yapılarla ilgili araştırma, etüd, plan, proje uygulama ve kontrol hizmetlerini yapmaya yetkilidirler.

Sulama tesislerinde, suyun tarımda kullanılmasıyla ilgili arazi tesviyesi, tarla başı kanalları, tarla grup yolları, tarla içi sulama ve drenaj tesisleri, arazi ıslahı, toplulaştırması, dağıtımı ve benzeri toprak ve su kullanımını geliştirme projeleri, toprak su bitki ilişkileri etüdleri, fizibilite, planlama, projelendirme uygulama ve kontrolunda tarımsal yapılar ve sulama alanında öğretim görmüş  ziraat mühendisleri çalıştırılır.

Ziraat  fakültelerinde tarımsal yapılar ve sulama konusundaki öğrenimini kültür teknik,toprak ve tarım makineleri bölümlerinde görmüş olan ziraat mühendisleri de yukarıda sayılan hizmetleri yapmaya yetkilidirler.

Görüldüğü gibi Tüzük, bu alanda uzman ziraat mühendislerinin görev yapabileceğini düzenlemiştir.

06.04.2005 Tarih, 25778 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış olan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Ziraat Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliğinin 6.maddesine göre de; Üyelerin hak ve yetkilerini savunmak, ortak gereksinimlerini karşılamak, mesleki uygulamaları kolaylaştırmak, mesleğin genel yararlara uygun olarak gelişmesini sağlamak ve bu yetkilerin kullanılabilmesini gerçekleştirmek üzere resmi ve özel kuruluşlarda girişimlerde bulunmak, müvekkil ODA‘nın amaç ve görevleri arasında sayılmıştır. Bu bağlamda müvekkil ODA dava konusu işlemden olumsuz etkilenen üyesi Ziraat Mühendislerinin menfaatlerini korumak için işbu davayı açmış bulunmaktadır.

2) Yönetmeliğin  Amaç, Kapsam ve Dayanak Maddelerini düzenleyen 1., 2. ve 3.maddeleri iptal edilmelidir.

Yönetmeliğin Amaç ve Kapsam maddelerinden, bu Yönetmeliğin çıkarılma nedeninin  DSİ Genel Müdürlüğü‘nün kendisinin yapması gereken denetim hizmetlerini özel sektöre devretme amacı olduğu anlaşılmaktadır. Bu bir taşeronlaştırma uygulamasıdır ve Yönetmeliğin dayanağını oluşturan Kanuna aykırıdır. Yönetmeliğin Dayanak Maddesi olan 3.maddede; Yönetmelik, 18/12/1953 tarihli ve 6200 sayılı Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğü Teşkilat ve Vazifeleri Hakkında Kanunun 2.maddesine dayanılarak hazırlanmıştır, denilmektedir. Dayanak Kanunun 2.maddesinde ise özelleştirme yapılabileceğine dair açık bir  hüküm yoktur. Oysa Anayasanın 47.maddesine göre devlet, kamu iktisadi teşebbüsleri ve diğer kamu tüzelkişileri tarafından yürütülen yatırım ve hizmetlerden hangilerinin özel hukuk sözleşmeleri ile gerçek veya tüzelkişilere yaptırabileceği veya devredebileceği kanunla belirlenir. Dayanak Kanunun 2.maddesinde su yapılarının gerçek ve tüzel kişiler tarafından yapılabileceğine dair bir hüküm bulunmadığı gibi bu yapıların proje onayını, yapım aşamasındaki denetim iş ve işlemlerinin özel denetim firmaları tarafından yapılabileceğine dair bir hüküm de yoktur. Kanunun 2.maddesinin (b) bendinde yer alan Sulama tesislerini kurmak, sulama sahalarında mevcut parsellerin tamamını veya aksamını gösterir harita ve planları yapmak veya yaptırmak ve icabı halinde kadastrosunu yaptırmak; hükmünden anlaşılması gereken sulama tesislerinin DSİ tarafından kurulacağı, kadastrosunun ve haritasının ise yaptırılabileceğidir. Elbette ki tüm bu işlerin denetimi konusunda yetkili olan kuruluş DSİ‘dir.

Örneğin 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun ile 3194 Sayılı Kanunda gösterilen bazı yapıların denetimi işi özelleştirilmiş ve Yapı Denetim Kuruluşları oluşturulmuştur. Dava konusu Yönetmeliğin dayanağı olan Kanunda ise böyle bir açık yetki veren düzenleme yoktur. Özelleştirme uygulamasının yönetmelikle getirilmesi ise tamamen Anayasaya aykırıdır. Bu nedenle ve özelleştirme uygulamasının kamu yararına aykırı olması nedeniyle Yönetmeliğin Amaç, Kapsam ve Dayanak Maddeleri Anayasa ve Kanuna aykırıdır, iptali gerekir. Bu maddelerin iptali halinde Yönetmeliğin uygulanması mümkün olamayacağından yönetmeliğin tümünün iptali gerekir.

3) Yönetmeliğin 4.maddesinin 1.fıkrasının (d) bendi iptal edilmelidir. Hükümde, su yapılarının projelerinin etüd, planlama, teknik araştırma, proje yapımı, kontrolü, tasdiki ve denetim faaliyetlerinin herhangi birinde çalışmış İnşaat mühendisi, makine, elektrik (elektronik, elektrik-elektronik), jeoloji, harita ve çevre mühendislerinden herhangi birinin Kilit Personel olabileceği belirtilmektedir. Yönetmeliğin 4.maddesinin (g) fıkrasında tanımlanmış olan Su yapıları, ziraat mühendislerinin yetki alanındaki yapıları da kapsamaktadır. "Yeraltı ve yerüstü sularından faydalanmak ve bunların zararlarını önlemek amacıyla yapılacak yapılar ile bunların tamamlayıcı tesisleri" tanımına, Ziraat Mühendislerinin Görev Ve Yetkilerine İlişkin Tüzüğün 19.maddesinde gösterilmiş olan ziraat mühendislerinin yetkisindeki sulama, drenaj ve sulama ile ilgili tarımsal yapılar da girmektedir. Bu yapıların tamamında ziraat mühendisliği mesleğine ihtiyaç vardır ve aslında davalı İdarede uzun yıllardır ziraat mühendisleri su yapılarının projelendirilmesinde görev almış ve halen almaktadırlar.

Yönetmeliğin amacı "yeraltı ve yerüstü sularından faydalanmak ve bunların zararlarını önlemek amacıyla yapılacak her türlü su yapılarının inşası esnasında yatırımların hızlandırılması, taşkın, deprem gibi doğal felaketlerden sonra meydana gelebilecek ülke kaynaklarının israfının önlenmesi" olarak tanımlanmıştır. Dayanağı olan, 6200 Sayılı Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğü Teşkilat Ve  Vazifeleri Hakkında Kanunda hangi işi hangi mühendisliklerin yapacağına dair bir ayrım bulunmamakla birlikte, teşkilat şemasında bulunan Tarım Müşavirliğinin görevleri "Umum Müdürlüğün tarım ve toprak ile ilgili konularda soracağı mevzuları inceleyip teknik mütalaasını bildirmek, sulama bölgelerinde tarımı geliştirmeye matuf teklifler yapmak" olarak gösterilmiştir. Gene, su yapıları tanımına Ziraat Mühendislerinin Görev Ve Yetkilerine İlişkin Tüzüğün 19.maddesinde yer alan "sulama tesisleri, sulama suyu ve hayvan içmesuyu sağlamak için yapılacak göletler, drenaj, toprak erezyonunu önleyici toprak ve su muhafaza edici tesisler" de girmektedir. Dolayısıyla Yönetmelik ile Tüzüğün ilgili maddesi ihlal edilmiştir.

Su Yapılarının projelerinin etüd, planlama, teknik araştırma, proje yapımı, kontrolü, tasdiki ve denetim faaliyetlerinin inşaat, makine, elektrik, jeoloji, harita ve çevre mühendislerinin faaliyet alanına girdiği, ziraat mühendisliğinin faaliyet alanına girmediği gibi bir yorumla yola çıkıldığı anlaşılmaktadır ki bu yorumun dayanağı hem mevzuatta hem de uygulamada yoktur.

4) Kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı olan ve telafisi imkansız zararların ortaya çıkması muhtemel bu hükmün yürütülmesinin durdurulmasına karar verilmesini talep etmekteyiz. Bütün teknik imkânları kullanarak toprak ve su kaynaklarını muhafaza etmeliyiz. Toprak ve su, tarımın esas unsurlarıdır. Sulama tesisleri, sulama suyu ve hayvan içme suyu sağlamak için yapılacak göletler, drenaj, toprak erezyonunu önleyici toprak ve su muhafaza edici tesislerin yapımının ziraat mühendisleri tarafından gerçekleştirilmesi gerekir. Maddede sayılan meslek gruplarının hiçbiri bu tesislerin yapımında bilgi sahibi olamaz. Çoraklaşan toprağı ıslah etmek, drenajını sağlamak, kirlenen toprağı temizlemek, toprağı oluştuğu yerde tutmak, suyu da toprağa eriştiği noktada yarayışlı duruma geçirmek, fazla suyun süzülmesi için gerekli yapıları planlamak ziraat mühendislerinin bileceği ve yapacağı işlerdir. Çünkü su yapıları herhangi bir betonarme yapı değildir. Bu nedenle de yalnızca inşaat mühendisinin veya jeoloji, harita, çevre makine, elektrik mühendisinin işi olamaz.

Bu çerçevede, 7472 sayılı Ziraat Yüksek Mühendisliği Hakkında Kanun‘un 2 inci maddesi ve Ziraat Mühendislerinin Görev ve Yetkilerine İlişkin Tüzüğün 19 uncu maddesine açıkça aykırı olan ve ilgili bölümden mezun ziraat mühendislerinin özlük hakları kullanımına engel olmak yanında kamu su yatırımlarının uzman olmayan kişilerce yapılması suretiyle yurttaşın can ve mal güvenliğini tehlikeye düşürecek, kamu yararına aykırı iş ve işlemlerin doğmasına neden olacak Yönetmelik hükmünün öncelikle yürütmesinin durdurulması talep edilmektedir.

HUKUKİ NEDENLER: Anayasa, İYUK, 7472 Sayılı K., 6968 Sayılı K., Ziraat  Mühendislerinin Görev ve Yetkilerine İlişkin Tüzük, Dava konusu Yönetmelik ve diğer Yönetmelikler, İlgili tüm  mevzuat.

SONUÇ ve İSTEM: Açıklanan ve Yüksek Mahkemenizce re‘sen dikkate alınacak nedenlerle, dava konusu Yönetmeliğin 1., 2., 3. maddelerinin ve  4.maddesinin 1.fıkrasının (d) bendinin İptali ve Yürütmenin Durdurulmasına, yargılamanın duruşmalı yapılmasına, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini  saygı ile arz ve talep ederim.

 

Av.Zühal DÖNMEZ

Davacı Vekili

 

Okunma Sayısı: 2168