İSTANBUL ÇEVRE DÜZENİ PLANIYLA 8.249 HEKTAR ARAZİNİN TARIM DIŞI AMAÇLA KULLANILMAK İSTENMESİNE KARŞI DAVA AÇTIK

GENEL MERKEZ ( )
09.11.2009 (Son Güncelleme: 19.02.2010 12:37:59)

YÜRÜTMENİN DURDURULMASI İSTEMLİDİR.

  

İSTANBUL 6.İDARE MAHKEMESİNE

  

  

DAVACI                    : TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası

                                     Karanfil Sk.No:28/12 Kızılay/ANKARA

VEKİLİ                      : Av.Zühal DÖNMEZ

DAVALI                    : T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı-ANKARA

KONU                        : Davalı Bakanlığın 1 Mayıs 2009 tarih 35427 sayılı Tarım Dışı Amaçlı Arazi Kullanım İzni verilmesi kararının öncelik ve ivedilikle Yürütülmesinin Durdurulmasına ve İptaline karar verilmesi talebidir.

OLAYLAR                : 1) 22/08/2006 tarihli 1/100.000 ölçekli İstanbul Çevre Düzeni Planı, İstanbul 2.İdare Mahkemesinin 2007/1846E. 2008/516K sayılı kararı ile iptal edilince plan revizyon çalışmaları kapsamında İstanbul Valiliğine 02/12/2008 tarihli yazı yazılarak, plan bütününde "Mutlak Tarım Arazileri" ile çakışan kullanım kararları doğrultusunda işlem yapılması istenmiştir (Ek-1).

            2) Gene İBB tarafından İstanbul Valiliğine 06/03/2009 tarihinde yazı yazılarak tarım dışı fonksiyon verilmiş "Mutlak tarım Arazileri"ne ilişkin kamu yararı kararı gerektiği belirtilmiş, bu yazı üzerine İstanbul Valiliğinin 09/03/2009 tarih 20578 sayılı kararı ile Kamu Yararı Kararı alınmıştır (Ek-2). 09/04/2009 tarihinde de Toprak Koruma Kurulunun oy çokluğu  kararı ile tarım dışı amaçla planlama uygun bulunmuştur (Ek-3).

            3) Elimizde tüm yazışmaları içerir belgeler bulunmadığı için süreci bilgimiz yettiğince özetlemekteyiz. Sayın mahkemenizce getirtilecek işlem dosyasından durum açıkca görülecektir. Öyle anlaşılıyor ki İstanbul Valiliği Kurul Kararını da belirterek 20/04/2009 tarihli yazı ile Tarım ve Köyişleri Bakanlığından uygun görüş istemiş, Bakanlık da dava konusu karar ile Uygun Görüş vermiştir (Ek-4).

            Özetle İstanbul Büyükşehir Belediyesi İstanbul Valiliğinden, büyük ölçekli bir plan için 5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu uyarınca Kamu Yararı Kararı alınmasını istemiş, İstanbul Valisi "1/100.000 ölçekli İÇDP‘nında kamu yararı bulunmaktadır" demiş, bu karar gene İstanbul Valisinin başkanlığını yaptığı Toprak Koruma Kurul Kararına dayanak olmuş. Her iki kararda da Vali Muammer  Güler‘in imzası var.

  

İPTAL NEDENLERİ           : 1) Müvekkil Oda, kaynağını Anayasadan alan kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşu olup, üyelerinin tüm toplumsal, ekonomik ve mesleki sorunları ile doğrudan ilgilenmekle yükümlüdür. Ayrıca ülkemizin tarımsal kaynaklarının, topraklarının korunması için gereken her türlü girişimde bulunmakla yükümlüdür.

7472 Sayılı Ziraat Yüksek Mühendisliği Hakkında Kanun, Ziraat Yüksek Mühendislerinin toprak muhafazasına ilişkin hizmet ve faaliyetlerde bulunmaya yetkili olduklarını düzenlemiştir. Ziraat Mühendislerinin Görev Ve Yetkilerine İlişkin Tüzükte, toprak ve su muhafazasının toprak bilimi alanında öğrenim görmüş ziraat mühendisleri tarafından yapılacağı, hükmü yer almaktadır. 06.04.2005 Tarih, 25778 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış olan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Ziraat Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliğinin 6.maddesine göre de; Ülke tarımı ve tarımsal üretim kaynaklarının korunması, geliştirilmesi, işletilmesi ve verimli kılınması, kırsal nüfusun toplumsal ve ekonomik kalkınmasının sağlanması, kırsal ve tarımsal gelişime yönelik strateji, politika, program ve proje oluşturulması çalışmalarına katkıda bulunmak amacıyla her türlü girişim ve etkinlikte bulunmak, Odanın amaç ve görevleri arasında  sayılmıştır. Bu bağlamda müvekkil ODA tarım topraklarının kaybına neden olacak her türlü düzenlemenin karşısındadır.

            2) a. İptale konu işlemler ile söz konusu arazinin tarım dışı kullanıma açılması Anayasaya aykırıdır.

Anayasal hükümler : T.C. Anayasası Devlete, 44. maddesi ile "toprağın verimli olarak işletilmesini korumak ve geliştirmek...", 45. maddesi ile de "tarım arazileri ile çayır ve meraların amaç dışı kullanılmasını ve tahribini önlemek..." görevlerini yüklemiştir. Anayasamızın 45. maddesinin gerekçesinde; "Madde, Devlete tarım arazilerinin ve çayırlarla meraların amaç dışı kullanılmasını önleme görevi vermektedir. Bu ifade ile amaçlanan tarım arazilerinin endüstri ve şehirleşme sebebiyle yok edilmesinin önlenmesidir. Devlet, bu amaçla yasal düzenlemeler yapmalıdır" ifadesi yer almaktadır.

Anayasamızın 166. maddesi, "Ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmayı, özellikle sanayiin ve tarımın yurt düzeyinde dengeli ve uyumlu biçimde hızla gelişmesini, ülke kaynaklarının döküm ve değerlendirilmesini yaparak verimli şeklide kullanılmasını planlamak, bu amaçla gerekli teşkilatı kurmak Devletin görevidir" hükmünü amirdir.

Yine Anayasamızın 56. maddesine göre; "Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek devletin ve vatandaşların ödevidir".

Tüm bu maddelerle birlikte Anayasanın mülkiyet hakkının kullanımını düzenleyen 35. maddesi, herkesin mülkiyet ve miras haklarına sahip olduğunu belirttikten sonra, "mülkiyet hakkının kullanılması toplum yararına aykırı olamaz" demektedir. Bu sınırlama, her türlü mülkiyet için, dolayısıyla toprak mülkiyeti için de geçerlidir.

            İptalini talep ettiğimiz, dava konusu taşınmazların tarım arazisi olmaktan çıkarılmasına ilişkin işlemlerin Anayasaya aykırı olduğu açıktır.

            b. Birinci Sınıf Tarım Toprağı olan dava konusu taşınmazların tarım arazisi olmaktan çıkarılması 5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununa aykırıdır. Toprağın doğal veya yapay yollarla kaybını ve niteliklerini yitirmesini engelleyerek korunmasını, geliştirilmesini amaçlayan Kanunun 3.maddesinin (d) fıkrasında, Tarım arazisinin tanımı yapılmıştır. Buna göre;  Toprak, topografya ve iklimsel özellikleri tarımsal üretim için uygun olup, hâlihazırda tarımsal üretim yapılan veya yapılmaya uygun olan veya imar, ihya, ıslah edilerek tarımsal üretim yapılmaya uygun hale dönüştürülebilen araziler tarım arazisidir.

Kanunun 4.maddesinde de, Devletin hüküm ve tasarrufu altında ve Hazinenin özel mülkiyetinde olan araziler ile kamu kurumlarına, gerçek ve tüzel kişilere ait olan arazilerin mülkiyet hakkı kullanılırken toprağın; bitkisel üretim fonksiyonu, endüstriyel, sosyo-ekonomik ve ekolojik işlevlerinin tamamen, kısmen veya geçici olarak engellenmemesi amacıyla araziyi kullananlar, bu Kanunun öngördüğü tedbirleri almakla yükümlüdür, denilmektedir.

Tarım arazilerinin amaç dışı kullanımını düzenleyen 5403 Sayılı Kanunun 13.maddesinde, mutlak tarım arazileri, özel ürün arazileri, dikili tarım arazileri ile sulu tarım arazilerinin tarımsal üretim amacı dışında kullanılamayacağı belirtilmiştir. Ancak, alternatif alan bulunmaması ve Kurulun uygun görmesi şartıyla; savunmaya yönelik stratejik ihtiyaçlar, doğal afet sonrası ortaya çıkan geçici yerleşim yeri ihtiyacı, petrol ve doğal gaz arama ve işletme faaliyetleri, ilgili bakanlık tarafından kamu yararı kararı alınmış madencilik faaliyetleri, bakanlıklarca kamu yararı kararı alınmış plân ve yatırımlar için bu arazilerin amaç dışı kullanım taleplerine, toprak koruma projelerine uyulması kaydı ile Bakanlık tarafından izin verilebilir.

Toprak Koruma Kurulu, İBB‘nce hazırlanan plan üzerine alınmıştır. Genel bir düzenleyici işlem niteliğinde olan bu büyük ölçekli plan için Kamu Yararı Kararı alınması mümkün değildir. Bu kararın amacı, gerekçesi yoktur, sebebi belirsizdir. 5403 Sayılı Kanunun 13.maddesinde Kamu Yararı kararının nasıl ve ne için alınacağı bellidir. Valilik tarafından Kamu Yararı Kararı alınamaz.

5403 sayılı Yasanın 13/d maddesinde kamu yaran kararı alma konusunda ilgili bakanlıkların münhasıran yetkili kılındığı görülmektedir. Bakanlıklardan anlaşılması gereken ise Bakanlık merkez teşkilatıdır.

Oysa dava konusu işlemle ilgili Bakanlık tarafından alınmış bir kamu yararı kararı yoktur. Valiliğin  böyle bir karar alma yetkisi Kanuna göre yoktur. Türkiye‘nin bir çok bölgesinde gündeme gelen tarım dışı kullanım kararlarının iptali talebi ile tarafımızca birçok dava açılmıştır. Bunlardan Adana 2.İdare Mahkemesi, Sakarya 2.İdare Mahkemesi, Balıkesir İdare Mahkemesi kararları ektedir.

3) İptale konu karar ile birlikte sözkonusu mutlak tarım arazilerinin tarım dışı kullanıma açılması sonucu telafisi imkansız zararların ortaya çıkacağı muhakkaktır, bu nedenle acilen Yürütmenin Durdurulmasına karar verilmesini talep etmekteyiz.

 

HUKUKİ NEDENLER          : Anayasa, İYUK, 7472 Sayılı Kanun, 5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu, 3194 sayılı İmar Kanunu, Ziraat Mühendislerinin Görev   ve Yetkilerine İlişkin Tüzük, Yönetmelikler, İlgili tüm  mevzuat.

 

DELİLLER                             : Ekler

SONUÇ VE SİSTEM             :Yukarıda açıklanan nedenlerle; tarım arazilerin tarım dışı amaçla kullanılmasının Uygun Bulunmasına ilişkin 1 Mayıs 2009 tarih 35427 sayılı davalı idare işleminin öncelik ve ivedilikle Yürütülmesinin Durdurulmasına ve İptaline; yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine  karar verilmesini saygı ile arz ve talep ederim.

 

Av.Zühal Sirkecioğlu Dönmez

Davacı Vekili

EKİ: Vekaletname

        Konuyla ilgili belgeler

 

Okunma Sayısı: 589