TARIM VE K�Y��LER� BAKANLI�I, D�ZCE'DE 122 HEKTAR TARIM ARAZ�S�N� YAPILA�MAYA A�AN ��LEM� �PTAL EDEN MAHKEME KARARINA KAR�I TEMY�Z BA�VURUSUNDA BULUNDU

Anasayfa
Liste
TARIM VE K�Y��LER� BAKANLI�I, D�ZCE'DE 122 HEKTAR TARIM ARAZ�S�N� YAPILA�MAYA A�AN ��LEM� �PTAL EDEN MAHKEME KARARINA KAR�I TEMY�Z BA�VURUSUNDA BULUNDU

TARIM VE K�Y��LER� BAKANLI�I, D�ZCE'DE 122 HEKTAR TARIM ARAZ�S�N� YAPILA�MAYA A�AN ��LEM� �PTAL EDEN MAHKEME KARARINA KAR�I TEMY�Z BA�VURUSUNDA BULUNDU

GENEL MERKEZ ( )
15.10.2009 (Son G�ncelleme: 22.02.2010 17:10:56)

T.C.
TARIM VE K�Y��LER� BAKANLI�I
Hukuk M��avirli�i

SAYI: B.12.0.HKM.0.01.641.02-�D.2008-922

KONU: TMMOB Ziraat M�hendisleri Odas�

Y�R�TMEN�N DURDURULMASI TALEPL�D�R

DANI�TAY �LG�L� DA�RE BA�KANLI�INA
Sunulmak �zere
ANKARA N�BET�� DARE MAHKEMES�
Kanal�yla
SAKARYA 2.�DARE MAHKEMES� BA�KANLI�INA

Dosya No: 2008/ 699 E.
2009/378 K.

TEMY�Z TALEB�NDE BULUNAN (DAVALI) : Tar�m ve K�yi�leri Bakanl��-ANKARA

DAVACI: TMMOB Ziraat M�hendisleri Odas�

VEK�L� : A v.Zuhal D�nmez
Bestekar Sok. No:49/5 Kavakl�dere/ ANKARA

TALEP KONUSU : Sakarya 2. �dare Mahkemesinin 14.05.2009 tarih ve 2008/699 E.-2009/ 378 K. say�l� karar�n�n temyizen incelenerek �ncelikle y�r�t�lmesinin durdurulmas�na, akabinde bozulmas�na karar verilmesi talebidir.

TEBL�� TAR�H� : 22.06.2009

TEMY�Z NEDENLER�

Davac� vekili taraf�ndan, D�zce �li Merkez �l�esi Beyk�y Beldesi �al�cuma K�y� ve Hac�ahmetler K�y� s�n�r� i�indeki 122 hektarl�k i nolu alternatif alan�n D�zce 1.0rganize Sanayi B�lgesi geni�leme alan� olarak kullan�lmak �zere tar�m d�� ama�la kullan�lmas�n�n uygun bulunmas�na ili�kin i�lemin iptali talebi ile Bakanl��m�z aleyhine a��lan davada s�re a��m�na ve esasa dair savunmalar�m�z dikkate al�nmaks�z�n "dava konusu i�lemin iptaline" karar verilmi� olup, mahkeme karar� usul ve kanuna uygun bulunmamaktad�r.

5403 say�l� Toprak Koruma ve Arazi Kullan�m� Kanununun "ama�" ba�l�kl� l. maddesinde ifade edildi�i �ekilde Kanun ile "topra��n do�al ve yapay yollardan kayb�n� ve niteliklerini yitirmesini engelleyerek korunmas�n�, geli�tirilmesini ve �evre �ncelikli s�rd�r�lebilir kalk�nma ilkesine uygun olarak planl� arazi kullan�m�n� sa�layacak usul ve esaslar�n belirlenmesi" ama�lanmaktad�r. Ancak Kanunda zorunlu hallerde ama� d�� kullan�m� ile ilgili h�k�mler de yer almaktad�r.

Kanunun 13. maddesinde ‘mutlak tar�m arazilerinin, �zel �r�n arazilerinin, dikili tar�m arazileri ile sulu tar�m arazilerinin tar�msal �retim amac� d��nda kullan�lamayaca�� belirtilmi�tir. Ancak, alternatif alan bulunmamas� ve Kurulun uygun g�rmesi �art�na ba�l� olarak;

a) Savunmaya y�nelik stratejik ihtiya�lar,

b) Do�al afet sonras� ortaya ��kan ge�ici yerle�im yeri ihtiyac�,

e) Petrol ve do�al gaz arama ve i�letme faaliyetleri,

�) �lgili Bakanl�k taraf�ndan kamu yarar� al�nm�� madencilik faaliyetleri,

d) Bakanl�klarca kamu yarar� al�nm�� plan ve yat�r�mlar,

e) Kamu yarar� g�zetilerek yol altyap� ve �styap�s� faaliyetlerinde bulunacak yat�r�mlar,

j) Enerji Piyasas� D�zenleme Kurumunun talebi �zerine Elektrik Piyasas� Kanunu uyar�nca yenilenebilir enerji kaynak alanlar�n�n kullan�m� ile ilgili yat�r�mlar�,

g) Jeotermal kaynakl� teknolojik sera yat�r�mlar�, i�in bu arazilerin ama� d�� kullan�m taleplerine, toprak koruma projelerine uyulmas� kayd� ile Bakanl�k taraf�ndan izin verilebilece�i" h�kme ba�lanm��t�r.

D�zce �l Tar�m M�d�rl�� taraf�ndan 13.08.2007 tarih ve 4841 say�l� yaz� ile davaya konu alana ili�kin evraklar�n de�erlendirilmek �zere Tar�msal �retim ve Geli�tirme Genel M�d�rl��ne intikal ettirilmesi �zerine yap�lan de�erlendirme sonucunda yaz� ekinde bulunan kamu yarar� karar� belgesinin uygun bulunmamas� ve s�z konusu alan�n, birinci kademe in�aatlar� devam etmekte olan D�zce Ovas� Eftene Projesi ve B�y�k �stanbul ��mesuyu Projesi kapsam�nda ve ileride yap�lmas� d��n�len Melen Baraj�na ait Su Havzas� Uzun Mesafeli Koruma Alan� i�erisinde kalmas� nedeni ile tar�m d�� ama�la kullan�lmas� uygun g�r�lmemi�tir.

Bakanl��m�z talimatlar�na uygun olarak D�zce Sanayi ve Ticaret �l M�d�rl��nce yeniden al�nan kamu yarar� karar� belgesinin Bakanl��m�za intikali �zerine konu yeniden de�erlendirilmi�tir. Alternatif alan�n bulunmad�� hususunun D�zce �l Tar�m M�d�rl�� taraf�ndan haz�rlanan et�t raporunda belirtilmi� olmas�, ayr�ca planlay�c� kurulu� olan Sanayi ve Ticaret M�d�rl��n�n belgesinde de mevcut Organize Sanayi B�lgesinin doldu�u, yat�r�mc�ya arazi tahsis edilemedi�i ve b�lgede alternatif arazi bulunmad��n�n ifade edilmi� olmas� ve �l Toprak Koruma Kurulunun oy �oklu�uyla uygun g�r�� bildirmi� olmas� hususlar� dikkate al�narak, Tar�msal �retim ve Geli�tirme Genel M�d�rl��n�n 01.10.2007 tarih ve 3952-15658 say�l� yaz�s� ile, davaya konu talep, 5403 say�l� Toprak Koruma ve Arazi Kullan�m� Kanununun B.maddesinin (d) bendinde h�kme ba�lanan istisnalar kapsam�nda olumlu de�erlendirilmi�tir.

Bakanl��m�z Tar�msal �retim ve Geli�tirme Genel M�d�rl��n�n 01.10.2007 tarih ve B.12.0.TUG.0.l1.03.509.01-3952-15658 say�l� karar�; Anayasan�n 44. ve 45. maddeleri gere�i 441 say�l� Tar�m ve K�yi�leri Bakanl��n�n Kurulu� ve G�revleri Hakk�nda Kanun H�km�nde Kararnameye dayan�larak Bakanl��m�zca haz�rlanan ve 19.07.2005 tarih ve 25880 say�l� Resmi Gazetede yay�nlanarak y�r�rl��e giren 5403 say�l� Toprak Koruma ve Arazi Kullan�m� Kanununun 13. maddesi (d) bendi gere�ince olu�turulmu�tur.

Sa�l�kl� �evrede ya�amak sa�l�kl� bir planlama ile m�mk�n olur. G�n�m�zde artan n�fus, altyap� ve geli�en teknolojiler kar��s�nda �nemli tar�m arazilerini korumak; kullan�m b�t�nl�� sa�lanarak yerle�im alanlar�, ula��m, ileti�im, elektrifikasyon, at�k y�netimi gibi alt yap� hizmetlerini minimum alan kullanacak �ekilde planlama ile m�mk�nd�r. Aksi takdirde �arp�k yap�la�may� engelleme ve tar�m arazilerini koruma imkans�z hale gelecektir. 5403 say�l� Kanun kapsam�nda Bakanl��m�zca yap�lan �al��malar Kanunda belirtilen bu amac� ger�ekle�tirmeye y�neliktir.

Mahkeme karar�nda kamu yarar� karar�n�n Bakanl�k ta�ra te�kilat� olan D�zce Sanayi ve Ticaret �l M�d�rl�� taraf�ndan al�nm�� olmas� nedeniyle dava konusu i�lemde hukuka uyarl�k bulunmad�� ifade edilmi� ise de, Mahkemece ula��lan sonu� hukuki isabetten yoksundur. Kanunda "Bakanl�klarca kamu yarar� karar� al�nm�� plan ve yat�r�mlar" ifadesi Kanunun ��kar�lmas� s�ras�nda g�ndeme gelmi�, ayr�ca TBMM alt komisyonlar�nda tart��lm��t�r. Burada kastedilen, Kamula�t�rma Kanununda yer alan bir kamu yarar� karar� de�ildir: Kamula�t�rma Kanunundan farkl� olarak t�m kamu kurumlar� de�il sadece bakanl�klarca kamu yaran oldu�unun belirlenmesi bu alanda yeterli daraltma getirece�i i�in uygun g�r�lm��t�r. Bakanl�klar da sadece merkez kurumlar� olmay�p bakanl�klar� olu�turan merkez, ta�ra, ba�l� veya ilgili kurulu�lar� olabilece�i kararla�t�r�lm��t�r.

Nitekim bakanl�klar�n kurulu� ve g�rev esaslar�n� belirleyen 3046 say�l� Kanunun 5. maddesinde; "Bakanl�klar, merkez te�kilat� ile ihtiyaca g�re kurulan ta�ra ve yurt d�� te�kilat�ndan ve ba�l� ve �lgili kurulu�lardan meydana gelir" h�km�ne yer verilmi�tir. Bakanl�klar�nkurulu� kanunlar� da bu h�kme dayanmaktad�r.Bakanl��m�z�n kurulu�unu d�zenleyen 441 say�l� "Tar�m ve K�yi�leri Bakanl��n�n Kurulu� ve G�revleri Hakk�nda Kanun H�km�nde Kararname"nin "Te�kilat" ba�l�kl� 3. maddesinde de "Tar�m ve K�yi�leri Bakanl�� te�kilat�, merkez, ta�ra ve yurt d�� te�kilat� ile ba�l� ve ilgili kurulu�lardan meydana gelir" denilmektedir. Bu h�k�mler dikkate al�narak Bakanl��m�z, 16.02.2006 tarih ve B.12.0.TUG.0.1 1.1 1.00-043-0721-01929 say�l� Talimat‘� Valililiklere g�ndermi�tir (Ekte). Bu Talimatta Bakanl�klar�n kurulu� kanunu gere�i merkez, ta�ra ve ba�l� kurulu�lardan meydana geldi�i ger�e�inden hareketle bakanl�klar� olu�turan merkez, ta�ra ve ba�l� kurulu�lar�n konu ile ilgili birimi taraf�ndan 5403 say�l� Kanun kapsam�nda Kamu Yaran Karar� verebilece�i belirtilmi�tir. Bug�ne kadar da t�m illerde bu talimat do�rultusunda kanuna uygun olarak i�lem tesis edilmi�tir. Konunun kanunda yer al�� amac� da bu uygulama do�rultusundad�r.

Bakanl�klar�n sadece merkez kurulu�u olarak d��nmenin konunun mant��na da uygun olmad�� kanaatindeyiz. ��yle ki; Hakkari‘nin veya �stanbul‘un bir il�esinde kurulmu� bir tesisin ilave elektrik ihtiyac�n� kar��lamak i�in kurulacak 3 metrekarelik bir direk yerinin ya da daha b�y�k ilave alan ihtiyac�n�n, �nemli tar�m arazisi �zerinde kurulmas�nda alternatifsizli�ine de bak�larak kamu yarar� olup olmayaca��n�, bakanl��n merkez te�kilat�ndan �ok ta�ra birimlerinin tespiti daha do�ru ve daha pratik olacakt�r. Bu nedenle Kanunda kastedilen sadece merkez birimi olmay�p bakanl�klar� olu�turan ilgili biriminin karar�d�r. Aksi halde karar�n isabetsizli�i yan�nda a��r� b�rokratik y�k getirilmi� olacakt�r. Bakanl�� sadece merkezde bulunan birimlerin faaliyetleri ile s�n�rlamak bakanl�klarca ta�rada yap�lan �al��malar� yok saymak anlam�na gelir. Ayr�ca davada konu edilen kamu yarar� belgesi �lin Valisi taraf�ndan verilmi�tir. 5442 say�l� �l �daresi Kanununun 9. maddesinde" Vali, ilde Devletin ve H�k�metin temsilcisi ve ayr� ayr� her Bakan�n m�messili ve bunlar�n idari ve siyasi y�r�tme vas�tas�d�r." h�1an�ne de uygundur. Kamu yarar� belgesi, Bakanl��m�z�n karar� i�in gerekli belgelerden birisidir. Alternatifsizli�i, �evre tar�m alanlar�na olumsuz etkisi, b�t�nl��n bozulup bozu1mayaca�� ve kurul karar� di�er zorunlu belgelerdir. Bunlar�n hepsi olsa bile Bakanl�k, tar�msal �nemi nedeniyle, uygun g�rmeyebilir. Kanun bu yetkiyi vermektedir.

Toprak Koruma Kurullar�, Vali ba�kanl��nda, ilgili kamu kurumlar�, sivil toplum ve meslek �rg�tlerinden olu�maktad�r. Kamu yarar� olmayan bir talebin kurullarca uygun g�r�lmesi m�mk�n de�ildir. Her arazinin alternatifi vard�r. Ancak plan b�t�nl��, alt yap� ihtiyac�, �evre, kamu yaran gibi kazan�mlar nedeniyle kanunda istisnalara yer verilmi�tir. Orman veya mera de�ilse Bolu Da��na ��karak veya k�y� �eridine inerek kilometrelerce uzakta yerler bulunabilir. Bu da ilave altyap� ilave ba�lant� yap�lar� anlam�na gelir ki, daha �ok toprak kaybedilmesi ve arazi bozulmas�na neden olur. Sadece topra��n tar�msal �retim fonksiyonunun kaybedilmesi de�il biyolojik �e�itlilik, su depolamas�, karbon tutumu gibi fonksiyonlar�n� da yok eden bir alternatif yakla��m� kabul edilemez. Bu nedenle plan b�t�nl�� ve altyap� �htiyac� d��n�lmeden alternatif belirlemek tar�m arazilerinin daha fazla yok edilmesi ve toprak kayb� anlam�na gelir. Bakanl��m�zca verilen kararlarda bu hususlar g�zetilmekte, �retilemeyen topra��m�z�n kayb� de�il korunmas� ve kamu yarar�na verimli kullan�lmas� ama�lanmaktad�r.

Yukar�da izah edildi�i ve dosya kapsam�nda sabit oldu�u �zere davaya konu �lave Organize Sanayi B�lgesi talebine dair olarak verilen karar�n, kanuna ve hukuka ayk�r�l�k ta��mad�� hususu a��kt�r. Bakanl��m�z taraf�ndan hukuka uygun olarak tesis edilmi� olan dava konusu i�lem hakk�nda iptal h�km� verilmi� olmas� hukuki isabetten yoksun bulunmaktad�r.

SONU� VE TALEP : Yukar�da arz olunan ve re‘ sen nazara al�nacak di�er nedenlerle Sakarya 2. �dare Mahkemesinin 14.05.2009 tarih ve E.2008/699, K.2009/378 say�l� karar�n�n �ncelikle y�r�t�lmesinin durdurulmas�na, akabinde bozulmas�na; yarg�lama giderlerinin davac� taraf �zerinde b�rak�lmas�na karar verilmesini arz ve talep ederim.

T.C. TARIM VE K�Y��LER� BAKANLI�I

Deniz EREN
Hukuk M��avirli�i

Okunma Say�s�: 528

Payla�:

Facebook Twitter Whatsapp

T�m Hukuki �al��malar�m�z

TARIM VE K�Y��LER� BAKANLI�I, D�ZCE'DE 122 HEKTAR TARIM ARAZ�S�N� YAPILA�MAYA A�AN ��LEM� �PTAL EDEN MAHKEME KARARINA KAR�I TEMY�Z BA�VURUSUNDA BULUNDU

�ubeler

H�zl� Ula��m

Sosyal Medya

E-Liste