ADANA İLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI REVİZYONUNUN İPTALİ İÇİN DAVA AÇTIK

GENEL MERKEZ ( )
19.01.2010 (Son Güncelleme: 26.02.2010 17:14:36)

ADANA İDARE MAHKEMESİNE

 

 

DAVACI                                : TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası

                                                  Karanfil Sk.No:28/12 Kızılay/ANKARA 

VEKİLİ                                 : Av.Zühal DÖNMEZ                                                            

DAVALI                                : Adana İl Özel İdaresi

KONU                                  : 1/100.000 ölçekli Adana İli Çevre Düzeni Planı Revizyonunun Onaylanmasına ilişkin  02/11/2009 tarih 171 sayılı İl Genel meclisi Kararının yürütülmesinin durdurulması ve İptali talepleridir.

AÇIKLAMALAR

1/100.000 ölçekli Adana İli Çevre Düzeni Planı İl Genel Meclisinin 03/09/2007 tarih ve 149 sayılı kararı ile onaylanmış ve 04/12/2007 tarih 267 sayılı kararı ile de kesinleşmiştir. Bu plan yürürlükteyken Doğu Akdeniz Petrokimya ve Rafineri Sanayi Tic.A.Ş. tarafından 1/100.000 ve 1/25.000 ölçekli planlarda revizyon yapılması için İl Özel İdaresine başvurulmuştur. İl Genel Meclisinin 07/09/2009 tarih 153 sayılı kararı ile revizyon talebi reddedilmiştir. Red gerekçesinde, dosyanın içeriğinin yetersiz olduğu, kurulacak olana sanayi tesisinin denizi, deniz canlılarını, tarımı ve tarım arazilerini, bitki örtüsünü nasıl etkileyeceği ve insan sağlığı üzerinden ne gibi olumsuzluklara yol açacağı hususunda ciddi kaygılar olduğu, korunmaya alınmış tarihi eserlerin bulunmadığı yönündeki komisyon raporları dikkate alınmıştır,denilmektedir.

Ancak Adana Valiliği 18/09/2009 tarih 6503 sayılı bu kararı yeniden görüşülmek üzere iade etmiştir. Bunun üzerine dava konusu karar alınmıştır. Yani iki aydan az bir süre içerisinde kararlar tersine dönmüş ve öyle anlaşılıyor ki, kurulacak olana sanayi tesisinin denizi, deniz canlılarını, tarımı ve tarım arazilerini, bitki örtüsünü olumsuz etkilemeyeceği ve insan sağlığı üzerinden olumsuzluklara yol açmayacağı!  fikrine varılmıştır.

 

İPTAL NEDENLERİ

YETKİ YÖNÜNDEN

3194 sayılı İmar Kanununa göre Çevre düzeni planı; Ülke ve bölge plan kararlarına uygun olarak konut, sanayi, tarım, turizm, ulaşım gibi yerleşme ve arazi kullanılması kararlarını belirleyen plandır. 2872 Sayılı Çevre Kanununun 9.maddesine göre; 1/50.000-1/100.000 ölçekli çevre düzeni plânları Bakanlıkça yapılır, yaptırılır ve onaylanır. 4856 sayılı Çevre Ve Orman Bakanlığı Teşkilat Ve Görevleri Hakkında Kanunun 2/h maddesinde ise çevre düzeni plânlarını hazırlamak veya hazırlatmak, onaylamak, uygulanmasını sağlamak Çevre ve Orman Bakanlığının görevleri arasında sayılmıştır.  5393 sayılı Belediye Kanununun 18.maddesine göre de; Belediye sınırları il sınırı olan Büyükşehir Belediyelerinde il çevre düzeni planı ilgili Büyükşehir Belediyeleri tarafından yapılır veya yaptırılır ve doğrudan Belediye Meclisi tarafından onaylanır. Görüldüğü gibi Çevre Düzeni Planlarının yapılması ve onaylanması konusunda bir yetki karmaşası bulunmaktadır.

5302 Sayılı Kanun uyarınca İl Özel İdaresi tarafından yapılan 1/100.000 ölçekli plana yapılan itirazlar kabul edilmeyerek plan kesinleşmiştir. Planda revizyon isteyen Doğu Akdeniz Petrokimya ve Rafineri San. Ve Tic. A.Ş. ise itiraz etmemiştir ve plan iptali için dava açmamıştır. Daha sonra da 1/100.000 ölçekli ve 1/25.000 ölçekli Çevre Düzeni Planlarında Revizyon yapılması için İl Özel İdaresine başvurmuştur. Başvuruyu reddeden İl Genel Meclisi Kararı 1/100.000 ölçekli plan içindir. 1/25.000 ölçekli planla ilgili bir karar olmadığı gibi böyle bir yetkisi de yoktur. Adana Valiliği 1/100.000 ölçekli plana ilişkin red kararını yeniden görüşülmek üzere meclise geri göndermiş ve Meclis de birden bire fikrini değiştirerek bu revizyonu onaylamıştır. 1/25.000 ölçekli plana ilişkin başvuru ve revizyon konusunda ise bir bilgi bulunmamaktadır. Tüm bu konular ortada bir yetki karmaşasının varlığını göstermektedir. Bu nedenle iptale konu karar Yetki yönünden hukuka uygun değildir.

ESAS YÖNÜNDEN

             1) 11 Kasım 2008 tarihinde yayınlanan Çevre Düzeni Planlarına Dair Yönetmelikte  Plan Revizyonu şöyle tanımlanmıştır: Çevre düzeni planının ihtiyaca cevap vermediği veya 9 uncu maddede belirtilen gerekçelerin planın vizyonu, amacı, hedefleri, stratejileri, ilke ve politikaları açısından plan ana kararlarını, sürekliliğini, bütünlüğünü etkilemesi halinde çevre düzeni planı bütününde yapılan değişikliği ,ifade eder.

Revizyon, ilave ve değişikliklerin yapılmasını düzenleyen 9.maddede de, hangi durumlarda revizyon yapılabileceği sayılmıştır. Bunlar arasında Kamu yatırımları da vardır. Doğu Akdeniz Petrokimya ve Rafineri Sanayi Tic. A.Ş. tarafından kurulması planlanan Doğu Akdeniz Petrokimya ve Rafineri Sanayi Entegre Tesislerinin bir kamu yatırımı olduğunu gösteren belge olarak EPDK tarafından verilmiş olan Kamu Yararı Kararı gösterilmektedir. Kamu Yararı Kararı ancak ilgili Bakanlıklar tarafından alınabilir, EPDK‘nın böyle bir yetkisi bulunmamaktadır. EPDK petrol, doğalgaz ve elktrik üretim ve dağıtım konusunda lisans verebilir.

2) 3194 sayılı İmar Kanununda, Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz, denilmektedir. Oysa revizyon planda, 5403 sayılı Kanununa uygun bir tarım dışı kullanım kararı alınmamıştır. 28 Temmuz 2009 tarih 2009/15251 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının varlığı Toprak Koruma Kurul kararı ile Tarım Bakanlığından Uygun Görüş alınması gerekmediği anlamına gelmez. Tam tersine Bakanlar Kurulu Kararı 3083 sayılı Kanuna dayanmaktadır ve bu Kanunun 19.maddesinde; uygulama alanlarında bulunan tarım arazisi, zorunlu sebepler olmadıkça tarım dışı amaçlarla kullanılmaz. Ancak zorunlu hallerde, uygulama alanlarındaki arazi ilgililerin müracaatı üzerine uygulayıcı kuruluşun izni ile tarım dışı amaçlarda kullanılabilir, denilmektedir. Dolayısıyla revizyon plan kapsamındaki tarım arazilerinin (ki tamamı bu şekildedir) tarım dışı kullanımına ilişkin bir karar alınmamıştır. Bu nedenle de revizyon planın iptali gerekir.

3) Kurulacak olan Rafineriye ilişkin ÇED Olumlu Belgesi 16/11/2007 tarihli olup, 1/100.000 ölçekli planın kesinleşmesinden önceye aittir. Dolayısıyla ÇED Raporu da henüz asıl Plan ortada yokken yapılmıştır. Dolayısıyla ÇED Raporu yeniden aranmalıdır.

4) Bölgede çok sayıda tarihi eser bulunmaktadır ve SİT alanıdır. Nitekim Müze Müdürlüğü tarafından hazırlanan Raporda çok sayıda tarihi ve arkeolojik eser gösterilmektedir. Bunların korunmasına ilişkin bir çalışma ya da bilgi de bulunmamaktadır.

5) Revizyon, Kıyı Kanununa uygun değildir. ÇED Raporunda kıyıda yapılacak tesisler için dolgu yapılıp yapılmayacağına ilişkin bir bölüm de yer almaktadır. Gerek kıyı tesisleri gerek dolgu için Kıyı Kanununa uygun hareket edilmesi gerekir. Dolayısıyla  Revizyon Plana ilişkin ilgili idarelerin kararları da gerekir. Yumurtalık Belediyesi Başkanlığının kararı bulunmamaktadır. Bu da dava konusu plan revizyonunun hukuka uygun olmadığını göstermektedir.

4) Basında ve kamuoyunda çok konuşulan, hatta TBMM‘de soru önergesi olan söz konusu rafinerinin kuruluşu ile ilgili olaylardan ortaya çıkan şudur ki, tek hedef, Başbakan‘a yakınlığı ile bilinen Çalık Grubunun bu Rafineriyi kurmasıdır. Müvekkil ODA, hukuka uygun olan her yatırımı desteklemektedir. Ancak görünen odur ki, burada amaç hukuka uygunluk değildir.

Özetle, revizyon ile deniz ve deniz canlıları, tarım ve tarım arazileri, tarihi eserler ve arkelolojik alanlar tehlike altındadır.

                MENFAAT İLİŞKİSİ

Müvekkil Oda, kaynağını Anayasadan alan kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşu olup, üyelerinin tüm toplumsal, ekonomik ve mesleki sorunları ile doğrudan ilgilenmekle yükümlüdür. Ayrıca ülkemizin tarımsal kaynaklarının, topraklarının korunması için gereken her türlü girişimde bulunmakla yükümlüdür.

7472 Sayılı Ziraat Yüksek Mühendisliği Hakkında Kanun, Ziraat Yüksek Mühendislerinin toprak muhafazasına ilişkin hizmet ve faaliyetlerde bulunmaya yetkili olduklarını düzenlemiştir. Ziraat Mühendislerinin Görev Ve Yetkilerine İlişkin Tüzükte, toprak ve su muhafazasının toprak bilimi alanında öğrenim görmüş ziraat mühendisleri tarafından yapılacağı, hükmü yer almaktadır. 06.04.2005 Tarih, 25778 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış olan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Ziraat Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliğinin 6.maddesine göre de; Ülke tarımı ve tarımsal üretim kaynaklarının korunması, geliştirilmesi, işletilmesi ve verimli kılınması, kırsal nüfusun toplumsal ve ekonomik kalkınmasının sağlanması, kırsal ve tarımsal gelişime yönelik strateji, politika, program ve proje oluşturulması çalışmalarına katkıda bulunmak amacıyla her türlü girişim ve etkinlikte bulunmak, Oda‘nın amaç ve görevleri arasında sayılmıştır. Bu bağlamda müvekkil ODA tarım topraklarının kaybına neden olacak her türlü düzenlemenin karşısındadır.

HUKUKİ NEDENLER         : Anayasa, İYUK, Çevre Kanunu, İmar Kanunu, İl Özel İdaresi Kanunu, 3083 sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu Kanunu, 7472 Sayılı K.,  Ziraat   Mühendislerinin  Görev ve Yetkilerine İlişkin Tüzük, Yönetmelikler, İlgili tüm  mevzuat.

SONUÇ ve İSTEM              : 1/100.000 ölçekli Adana İli Çevre Düzeni Planı Revizyonunun Onaylanmasına ilişkin  02/11/2009 tarih 171 sayılı İl Genel meclisi Kararının yürütülmesinin durdurulması ve İptaline, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini  saygı ile arz ve talep ederiz. 

 

Av. Zühal DÖNMEZ

Okunma Sayısı: 1265