SU YAPILARI DENETİM HİZMETLERİ UYGULAMA GENEL TEBLİĞİ'NE KARŞI DAVA AÇTIK
DANIŞTAY İLGİLİ DAİRESİNE
Sunulmak Üzere
DANIŞTAY BAŞKANLIĞINA
DAVACI : TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası
Karanfil Sk.No:28/12 Kızılay/ANKARA
VEKİLİ : Av.Zühal Sirkecioğlu Dönmez-41998670172
DAVALI : Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü
İsmet İnönü Bulvarı Yücetepe/ANKARA
KONU : 03.02.2010 tarih 27482 Sayılı RG‘de yayınlanan " Su Yapıları Denetim Hizmetleri Uygulama Genel Tebliği"nin 6.maddesinin 1-a/6 hükmü ile 11.maddesinin 1.fıkrasının ve 19.maddesinin 5.fıkrasının İptali ile Yürütmenin Durdurulması talepleridir.
AÇIKLAMALAR : Dava konusu Tebliğ, 15/8/2009 tarihli ve 27320 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Su Yapıları Denetim Hizmetleri Yönetmeliğinin uygulanmasına yönelik olarak çıkarılmıştır. Sözkonusu Yönetmeliğin bazı maddelerinin iptali talebi ile müvekkil ODA tarafından dava açılmıştır.
İPTAL NEDENLERİ : 1) Müvekkil Oda, kaynağını Anayasadan alan kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşu olup, üyelerinin tüm toplumsal, ekonomik ve mesleki sorunları ile doğrudan ilgilenmekle yükümlüdür.
7472 Sayılı Ziraat Yüksek Mühendisliği Hakkında Kanun, Ziraat Yüksek Mühendislerinin mesleki iştigal veya ihtısas sahaları dahilinde olmak üzere araştırma, ıslah, yetiştirme, toprak muhafaza, zirai mücadele, ziraat alet ve makinaları, bahçe mimarisi, toprak tasnifi, toprak, su, gıda, yem, kimyevi gübre, nebat tahlilleri, teknoloji, zootekni, zirai ekonomi gibi bilumum zirai hizmet ve faaliyetlerde bulunmaya, lisans aldıkları veya ihtısas yaptıkları sahalara ait keşif, plan ve projeleri hazırlamaya ve tatbik etmeye,bütün bu sahalarda gerekli kontrol, muayane, ekspertiz, ehlivukuf işlerini görmeye, raporlar tanzim etmeye, zirai danışma büroları ve laboratuvarları açmaya, hususi müessese ve işletmeler kurmaya ve idare etmeye veya bunların mesul müdürlüğünü ifaya salahiyetli olduklarını düzenlemiştir.
Ziraat Mühendislerinin Görev Ve Yetkilerine İlişkin Tüzükte de Ziraat Mühendislerinin çalışma Alanları, Görev ve Yetkileri gösterilmiş olup, Sulama, Drenaj ve Tarımsal Yapılar başlıklı 19.maddesi hükmü şöyledir: Tarımsal yapılar ve sulama alanında öğrenim görmüş ziraat mühendisleri, sulama suyu ihtiyacı saniyede 500 litreye kadar olan sulama tesisleri, sulama suyu ve hayvan içmesuyu sağlamak için yapılacak göletler, drenaj, toprak erezyonunu önleyici toprak ve su muhafaza edici tesisler, tarımsal yapılarla ilgili araştırma, etüd, plan, proje uygulama ve kontrol hizmetlerini yapmaya yetkilidirler.
Sulama tesislerinde, suyun tarımda kullanılmasıyla ilgili arazi tesviyesi, tarla başı kanalları, tarla grup yolları, tarla içi sulama ve drenaj tesisleri, arazi ıslahı, toplulaştırması, dağıtımı ve benzeri toprak ve su kullanımını geliştirme projeleri, toprak su bitki ilişkileri etüdleri, fizibilite, planlama, projelendirme uygulama ve kontrolunda tarımsal yapılar ve sulama alanında öğretim görmüş ziraat mühendisleri çalıştırılır.
Ziraat fakültelerinde tarımsal yapılar ve sulama konusundaki öğrenimini kültür teknik,toprak ve tarım makineleri bölümlerinde görmüş olan ziraat mühendisleri de yukarıda sayılan hizmetleri yapmaya yetkilidirler.
Görüldüğü gibi Tüzük, bu alanda uzman ziraat mühendislerinin görev yapabileceğini düzenlemiştir.
06.04.2005 Tarih, 25778 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış olan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Ziraat Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliğinin 6.maddesine göre de; Üyelerin hak ve yetkilerini savunmak, ortak gereksinimlerini karşılamak, mesleki uygulamaları kolaylaştırmak, mesleğin genel yararlara uygun olarak gelişmesini sağlamak ve bu yetkilerin kullanılabilmesini gerçekleştirmek üzere resmi ve özel kuruluşlarda girişimlerde bulunmak, müvekkil ODA‘nın amaç ve görevleri arasında sayılmıştır. Bu bağlamda müvekkil ODA dava konusu işlemden olumsuz etkilenen üyesi Ziraat Mühendislerinin menfaatlerini korumak için işbu davayı açmış bulunmaktadır.
2) Tebliğin 6.maddesinin 1.fıkrasının a/6 bendine göre Şirket bünyesinde kilit personel özelliklerini haiz en az iki mühendis istihdam edilecektir. Bunlardan, biri inşaat mühendisi olmak üzere diğeri makine, elektrik (elektrik, elektronik, elektrik-elektronik), jeoloji, harita ve çevre mühendislerinden herhangi biri olacaktır.
Tebliğin 11.maddesinin 1.fıkrasında da, Su yapılarının projelerinin etüt, planlama, teknik araştırma, proje yapımı, proje kontrolü, proje tasdiki, inşa ve denetim faaliyetlerinden birinde en az 10 yıl çalışmış, inşaat, makine, elektrik (elektrik, elektronik, elektrik-elektronik), jeoloji, harita ve çevre mühendisleri kilit personel olabilirler, denilmektedir.
Tebliğin dayanağı olan Su Yapıları Denetim Hizmetleri Yönetmeliğinin 4.maddesinin (g) fıkrasında tanımlanmış olan Su yapıları, ziraat mühendislerinin yetki alanındaki yapıları da kapsamaktadır. "Yeraltı ve yerüstü sularından faydalanmak ve bunların zararlarını önlemek amacıyla yapılacak yapılar ile bunların tamamlayıcı tesisleri" tanımına, Ziraat Mühendislerinin Görev Ve Yetkilerine İlişkin Tüzüğün 19.maddesinde gösterilmiş olan ziraat mühendislerinin yetkisindeki sulama, drenaj ve sulama ile ilgili tarımsal yapılar da girmektedir. Bu yapıların tamamında ziraat mühendisliği mesleğine ihtiyaç vardır ve aslında davalı İdarede uzun yıllardır ziraat mühendisleri su yapılarının projelendirilmesinde görev almış ve halen almaktadırlar.
Yönetmeliğin amacı "yeraltı ve yerüstü sularından faydalanmak ve bunların zararlarını önlemek amacıyla yapılacak her türlü su yapılarının inşası esnasında yatırımların hızlandırılması, taşkın, deprem gibi doğal felaketlerden sonra meydana gelebilecek ülke kaynaklarının israfının önlenmesi" olarak tanımlanmıştır. Dayanağı olan, 6200 Sayılı Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğü Teşkilat Ve Vazifeleri Hakkında Kanunda hangi işi hangi mühendisliklerin yapacağına dair bir ayrım bulunmamakla birlikte, teşkilat şemasında bulunan Tarım Müşavirliğinin görevleri "Umum Müdürlüğün tarım ve toprak ile ilgili konularda soracağı mevzuları inceleyip teknik mütalaasını bildirmek, sulama bölgelerinde tarımı geliştirmeye matuf teklifler yapmak" olarak gösterilmiştir. Gene, su yapıları tanımına Ziraat Mühendislerinin Görev Ve Yetkilerine İlişkin Tüzüğün 19.maddesinde yer alan "sulama tesisleri, sulama suyu ve hayvan içmesuyu sağlamak için yapılacak göletler, drenaj, toprak erezyonunu önleyici toprak ve su muhafaza edici tesisler" de girmektedir. Dolayısıyla Yönetmelik ile Tüzüğün ilgili maddesi ihlal edilmiştir.
Su Yapılarının projelerinin etüd, planlama, teknik araştırma, proje yapımı, kontrolü, tasdiki ve denetim faaliyetlerinin inşaat, makine, elektrik, jeoloji, harita ve çevre mühendislerinin faaliyet alanına girdiği, ziraat mühendisliğinin faaliyet alanına girmediği gibi bir yorumla yola çıkıldığı anlaşılmaktadır ki bu yorumun dayanağı hem mevzuatta hem de uygulamada yoktur.
3) Tebliğin 19/5.maddesinde de Su Yapıları Denetim Komisyonu‘nun (SYDK) Gerekli gördüğü hallerde denetim elemanları için bedeli karşılığında meslek içi eğitim ve faaliyet programları tertip edeceği, bu eğitimlerin düzenlenmesi amacıyla gerektiğinde, kamu veya özel sektör kuruluşları, vakıf, oda ve dernekler ile işbirliği yapacağı, düzenlenmiştir.
Tebliğin dayanağı olan Su Yapıları Denetim Hizmetleri Yönetmeliğinde ve Yönetmeliğin dayanağı Kanunda olmayan bir düzenleme getirilmiştir.
4) Kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı olan ve telafisi imkansız zararların ortaya çıkması muhtemel bu hükümlerin yürütülmesinin durdurulmasına karar verilmesini talep etmekteyiz. Bütün teknik imkânları kullanarak toprak ve su kaynaklarını muhafaza etmeliyiz. Toprak ve su, tarımın esas unsurlarıdır. Sulama tesisleri, sulama suyu ve hayvan içme suyu sağlamak için yapılacak göletler, drenaj, toprak erezyonunu önleyici toprak ve su muhafaza edici tesislerin yapımının ziraat mühendisleri tarafından gerçekleştirilmesi gerekir. Maddede sayılan meslek gruplarının hiçbiri bu tesislerin yapımında bilgi sahibi olamaz. Çoraklaşan toprağı ıslah etmek, drenajını sağlamak, kirlenen toprağı temizlemek, toprağı oluştuğu yerde tutmak, suyu da toprağa eriştiği noktada yarayışlı duruma geçirmek, fazla suyun süzülmesi için gerekli yapıları planlamak ziraat mühendislerinin bileceği ve yapacağı işlerdir. Çünkü su yapıları herhangi bir betonarme yapı değildir. Bu nedenle de yalnızca inşaat mühendisinin veya jeoloji, harita, çevre makine, elektrik mühendisinin işi olamaz.
Bu çerçevede, 7472 sayılı Ziraat Yüksek Mühendisliği Hakkında Kanun‘un 2 inci maddesi ve Ziraat Mühendislerinin Görev ve Yetkilerine İlişkin Tüzüğün 19 uncu maddesine açıkça aykırı olan ve ilgili bölümden mezun ziraat mühendislerinin özlük hakları kullanımına engel olmak yanında kamu su yatırımlarının uzman olmayan kişilerce yapılması suretiyle yurttaşın can ve mal güvenliğini tehlikeye düşürecek, kamu yararına aykırı iş ve işlemlerin doğmasına neden olacak Yönetmelik hükmünün öncelikle yürütmesinin durdurulması talep edilmektedir.
HUKUKİ NEDENLER: Anayasa, İYUK, 7472 Sayılı K., 6968 Sayılı K., Ziraat Mühendislerinin Görev ve Yetkilerine İlişkin Tüzük, Dava konusu Tebliğ, dayanak Yönetmelik, İlgili tüm mevzuat.
SONUÇ ve İSTEM: Açıklanan ve Yüksek Mahkemenizce re‘sen dikkate alınacak nedenlerle, dava konusu Tebliğin 6.maddesinin 1-a/6 hükmü ile 11.maddesinin 1.fıkrasının ve 19.maddesinin 5.fıkrasının İptali ve Yürütmenin Durdurulmasına, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini saygı ile arz ve talep ederim.
Av.Zühal DÖNMEZ
Davacı Vekili