MERA Y�NETMEL��NDE DE��KL�K YAPILMASI HAKKINDA Y�NETMEL�K`E KAR�I DAVA A�TIK

Anasayfa
Liste
MERA Y�NETMEL��NDE DE��KL�K YAPILMASI HAKKINDA Y�NETMEL�K`E KAR�I DAVA A�TIK

MERA Y�NETMEL��NDE DE��KL�K YAPILMASI HAKKINDA Y�NETMEL�K`E KAR�I DAVA A�TIK

GENEL MERKEZ ( )
03.05.2011 (Son G�ncelleme: 03.05.2011 15:26:03)

DANI�TAY ... DA�RES� BA�KANLI�I‘NA

Y�R�TMEN�N DURDURULMASI ve DURU�MA TALEPL�D�R

ANAYASAYA AYKIRILIK �DD�ASI VARDIR

DAVACI : 1) EKOLOJ� KOLEKT�F� DERNE��
�nk�lap Sok. 26/4 K�z�lay/ANKARA

VEK�L� : Av. Mahmut Fevzi �zl�er
Balo Sok. No: 4/16 Kavakl�dere/ANKARA

Av. C�mert Uygar Erdem
�nk�lap Sok. 26/4 K�z�lay/ANKARA

2) Z�RAAT M�HEND�SLER� ODASI

VEK�L� : Av.Z�hal Sirkecio�lu D�nmez
Bestekar Sk.No:49/5 K.Dere/ANKARA

3)TARIM ORMAN, �EVRE VE HAYVANCILIK H�ZMET KOLU KAMU EMEK��LER� SEND�KASI

Adakale Sokak, 8/13 Y.�ehir / ANKARA

VEK�L� : Av. Emrah �ner
Necatibey Cad. 4/132 S�hhiye/ANKARA

DAVALI : TARIM VE K�Y ��LER� BAKANLI�I - ANKARA

KONU : 25.2.2011 tarih ve 27857 say�l� Resmi Gazete‘de yay�mlanarak y�r�rl��e giren, "Mera Y�netmeli�inde De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda Y�netmelik" in (EK 1) Mera Y�netmeli�i‘nin ‘Tahsis Amac�n�n De�i�tirilmesi‘ ba�l�kl� 8 inci maddesinin be�inci f�kras�n�n (a) bendinin (6) numaral� alt bendini de�i�tiren ve ayn� bende (7), (8) ve (9) numaral� alt bentler ekleyen de�i�ikli�in iptali ile 5403 say�l� Kanun‘un 17. maddesinin son f�kras�n�n ve 4342 say�l� Mera Kanunu‘nun 14. maddesinin h bendinin 5. paragraf�nda " (a), (f) ve (g) bentleri hari�," ibaresinin iptali i�in Anayasa Mahkemesi‘ne g�nderilmesi istemi hakk�ndad�r.

RESM� GAZETE‘DE YAYINLANMA TAR�H� : 25.2.2011

DAVA A�MA EHL�YET� VE MENFAAT Y�N�NDEN A�IKLAMALARIMIZ

EKOLOJ� KOLEKT�F� DERNE��; e�itlik�i, �zg�rl�k��, adil, payla��mc�; dayan��may� esas alan bir toplum i�in m�cadele eden bir dernektir. Bu do�rultuda, ekolojik bir toplumsal ya�am�n olu�turulmas�n�, toplumunun ve do�an�n birlikte ya�amas�n�n s�rd�r�lebilir ko�ullara kavu�turulmas�n� ama�layan dernek, �al��malar�nda toplumsal e�itsizlik ve adaletsizli�in sonucu olan k�rsal ve kentsel sorunlara; toplumsal yoksunluk, yoksulluk, �iddet, do�an�n ve do�al hayat�n yok edili�i sorunlar�na odaklanm��t�r. Bu nedenle toplumsal e�itsizli�in ve adaletsizli�in ya�and�� enerji, tar�m, hayvanc�l�k, su, orman, hava, toprak, iklim de�i�ikli�i gibi sorun alanlar�nda ��z�mler �retir. Bar�nma, ula��m, sa�l�k, e�itim, kentle�me, bilim ve teknoloji, biyolojik t�rlerin, yerel k�lt�rlerin, do�an�n korunmas� ve s�rd�r�lebilir k�l�nmas� konular� ba�ta olmak �zere ya�am�n t�m alanlar�nda alternatif politikalar geli�tirmeyi ve uygulamay� ama�lar. Bu sorunlar�n toplumsal bilince ta��nmas�na, ��z�mlenmesine, a��lmas�na y�nelik eme�in �rg�tlenmesini ama� edinir. Eme�in ve do�an�n var olu� ko�ullar�n�n korunmas� ve geli�tirilmesini g�zeterek, y�netim ve �retim ili�kilerinin, �zy�netime dayal� olarak �rg�tlenmesi i�in yerel ve merkezi y�netim politikalar� olu�turmay� ama�lar.

Bunun i�in de hukuka, kamu d�zeni ve kamu yarar�na ayk�r� i�lem, eylem ve d�zenlemeleri yarg� yoluna ta��mak, ihtilaflar�n ��z�lmesini i�in ba�ta dava ve �ikâyet yolu olmak �zere t�m hukuki yollar� yetkili organlar� eliyle kullanmak hak ve menfaatine sahiptir. (EK 2: Ekoloji Kolektifi Derne�i T�z��)

TARIM ORMAN, �EVRE VE HAYVANCILIK H�ZMET KOLU KAMU EMEK��LER� SEND�KASI (TARIM ORKAM SEN): M�vekkil sendika, t�z��nde de yer ald�� zere g�rev ve yetkilerinin gerektirdi�i i�leri ger�ekle�tirirken T�rkiye ormanlar�n�n ve tar�m�n korunmas�n�, nitelik ve niceli�inin artt�r�lmas�n�, hizmetlerden yararlanmada kamu yarar� ilkesinin g�zetilmesini ve ekolojik dengenin korunarak �evre sorunlar�yla da etkin m�cadeleyi ama�lar� aras�nda saym��t�r. �lkenin genel politikalar�n�n belirlenmesinde, uygulamas�nda ve denetiminde s�z sahibi olmay� ve m�dahale etmeyi �zellikle de tar�m ve hayvanc�l��n korunmas� ve geli�tirilmesi konular�nda faaliyet y�r�tmeyi ama�layan sendika bu ama�lar�n�n ger�ekle�tirilmesinde Anayasa ve yasalardan, T�rkiye‘nin de taraf oldu�u uluslar aras� s�zle�me ve belgelerden do�an t�m hak ve yetkilerini kullanmay� g�rev edinmi�tir.

TMMOB Z�RAAT M�HEND�SLER� ODASI: kayna��n� Anayasadan alan, kamu kurumu niteli�inde meslek kurulu�u olup, �yelerinin t�m toplumsal, ekonomik ve mesleki sorunlar� ile do�rudan ilgilenmekle y�k�ml�d�r. Ayr�ca �lkemizin tar�msal kaynaklar�n�n, topraklar�n�n korunmas� i�in gereken her t�rl� giri�imde bulunmakla y�k�ml�d�r.

7472 Say�l� Ziraat Y�ksek M�hendisli�i Hakk�nda Kanun, Ziraat Y�ksek M�hendislerinin toprak muhafazas�na ili�kin hizmet ve faaliyetlerde bulunmaya yetkili olduklar�n� d�zenlemi�tir. Ziraat M�hendislerinin G�rev Ve Yetkilerine �li�kin T�z�kte, toprak ve su muhafazas�n�n toprak bilimi alan�nda ��renim g�rm�� ziraat m�hendisleri taraf�ndan yap�laca��, h�km� yer almaktad�r. 06.04.2005 Tarih, 25778 Say�l� Resmi Gazetede yay�mlanm�� olan T�rk M�hendis ve Mimar Odalar� Birli�i Ziraat M�hendisleri Odas� Ana Y�netmeli�inin 6.maddesine g�re de; �lke tar�m� ve tar�msal �retim kaynaklar�n�n korunmas�, geli�tirilmesi, i�letilmesi ve verimli k�l�nmas�, k�rsal n�fusun toplumsal ve ekonomik kalk�nmas�n�n sa�lanmas�, k�rsal ve tar�msal geli�ime y�nelik strateji, politika, program ve proje olu�turulmas� �al��malar�na katk�da bulunmak amac�yla her t�rl� giri�im ve etkinlikte bulunmak, Odan�n ama� ve g�revleri aras�nda say�lm��t�r. Bu ba�lamda m�vekkil ODA topraklar�n kayb�na neden olacak her t�rl� d�zenlemenin kar��s�ndad�r.

DAVA A�MA S�RES� Y�N�NDEN A�IKLAMALARIMIZ

2577 say�l� �YUK‘un 7. maddesinin 1. f�kras�nda dava a�ma s�resinin, �zel kanunlarda ayr� s�re g�sterilmeyen hallerde Dan��tay‘da ve idare mahkemelerinde altm�� g�n oldu�u, bu s�relerin idari uyu�mazl�klarda yaz�l� bildirimin yap�ld�� tarihi izleyen g�nden itibaren ba�layaca��, d�rd�nc� f�kras�nda ise ilan� gereken d�zenleyici i�lemlerde dava s�resinin ilan tarihini izleyen g�nden itibaren ba�layaca�� ancak bu i�lemlerin uygulanmas� �zerine ilgililerin d�zenleyici i�lem veya uygulay�c� i�lem veyahut her iki i�leme aleyhine birden dava a�abilece�i kurala ba�lanm��t�r.

2577 say�l� yasan�n 8. maddesinin 1. f�kras�nda "s�reler, tebli�, yay�n veya ilan tarihini izleyen g�nden itibaren i�lemeye ba�lar" h�km�ne yer verilmi�tir.

Y�r�tme ve idarenin genel, objektif ve bireysel nitelikte olmayan i�lemlerinin d�zenleyici idari i�lem olarak da tarif edildi�i d��n�ld��nde dava konusu idari i�lemin d�zenleyici bir idari i�lem oldu�u konusunda bir ��phe yoktur.

Bu nedenle d�zenleyici i�lem niteli�inde olan an�lan y�netmelik h�k�mlerine kar��, Resmi Gazete‘de ilan tarihini izleyen g�nden itibaren 60 g�n i�inde i� bu dava a��lm��t�r.

HUKUKA AYKIRILIKLAR

Mera Y�netmeli�i 31.07.1998 tarih ve 23419 say�l� Resmi Gazete‘de yay�mlanarak y�r�rl��e girmi�tir. Bu y�netmeli�in amac�, Mera Kanunu‘nun uygulanmas�na y�nelik usul ve esaslar�n d�zenlenmesidir. 4342 say�l� Mera Kanunu‘nun amac� ise 1. maddesinde, daha �nce �e�itli kanunlarla tahsis edilmi� veya kadimden beri kullan�lmakta olan mera, yaylak, k��lak ve kamuya ait otlak ve �ay�rlar�n tespiti, tahdidi ile k�y veya belediye t�zel ki�ilikleri ad�na tahsislerinin yap�lmas�n�, belirlenecek kurallara uygun bir �ekilde kulland�r�lmas�n�, bak�m ve �slah�n�n yap�larak verimliliklerinin art�r�lmas�n� ve s�rd�r�lmesini, kullan�mlar�n�n s�rekli olarak denetlenmesini, korunmas�n� ve gerekti�inde kullan�m amac�n�n de�i�tirilmesini sa�lamak, olarak belirtilmi�tir. Dava konusu Y�netmelik ise, bu Kanun‘a dayan�larak 25.2.2011 tarihli Resmi Gazete‘nin 27857 say�l� n�shas�nda yay�mlanarak y�r�rl��e giren "Mera Y�netmeli�inde De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda Y�netmelik"‘tir.

Buna g�re hukuka ayk�r�l�klar ve Anayasaya ayk�r�l�k iddialar�m�z a�a��da ayr�nt�l� olarak tart��lm��t�r.

1) Mera Y�netmeli�inde De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda Y�netmeli�in 2. Maddesinin 2. f�kras� ile, Mera Y�netmeli�i‘nin ‘Tahsis Amac�n�n De�i�tirilmesi‘ ba�l�kl� 8.maddesinin 5. f�kras�n�n a bendinin 6. alt bendini de�i�tiren ve imar plan� olmaks�z�n vaziyet plan�na g�re tahsis amac�n�n de�i�tirilmesine ili�kin" Do�al afet b�lgelerinde yerle�im yeri i�in ihtiya� duyulan yerlerin tahsis amac� de�i�ikli�i talebinde, s�z konusu yerin afet b�lgesi ilan edildi�ine ve Do�al Afet Sigortalar� kapsam�nda oldu�una dair belge, vaziyet plan� ve Komisyonca istenecek di�er bilgi ve belgeler" ibaresinin, iptali istemi hakk�nda:

25.2.2011 tarih ve 27857 say�l� Resmi Gazete‘de yay�mlanarak y�r�rl��e giren "Mera Y�netmeli�inde De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda Y�netmelik", Mera Kanunu‘nun ruhuna, planl� k�rsal ve kentsel politika yakla��m�na oldu�u kadar, afet y�netimi yakla��m�na da ayk�r�l�klar i�ermektedir.

Di�er yandan bu de�i�iklik, a��k�a hukuka ayk�r�d�r. Afet alanlar�nda veya afete ba�l� olarak imara a��lacak alanlarda yap�la�maya gidilmesi i�in bir planlama yap�lmas�, imar planlar�n�n haz�rlanmas� gerekti�i 3194 say�l� Kanun‘un amir h�k�mlerindendir. Bu y�ndeki d�zenleme 3194 say�l� �mar Kanunu‘nun "�mar planlar�nda Bakanl��n yetkisi" ba�l�kl� 9. maddesinde d�zenlenmi�tir. Bu maddeye g�re, "Bakanl�k gerekli g�r�len hallerde, kamu yap�lar� ve enerji tesisleriyle ilgili alt yap�, �st yap� ve iletim hatlar�na ili�kin imar plan� ve de�i�ikliklerinin, umumi hayata m�essir afetler dolay�s�yla veya toplu konut uygulamas� veya Gecekondu Kanunu‘nun uygulanmas� amac�yla yap�lmas� gereken planlar�n ve plan de�i�ikliklerinin, birden fazla belediyeyi ilgilendiren metropoliten imar planlar�n�n veya i�erisinden veya civar�ndan demiryolu veya karayolu ge�en, hava meydan� bulunan veya havayolu veya denizyolu ba�lant�s� bulunan yerlerdeki imar ve yerle�me planlar�n�n tamam�n� veya bir k�sm�n�, ilgili belediyelere veya di�er idarelere bu yolda bilgi vererek ve gerekti�inde i�birli�i sa�layarak yapmaya, yapt�rmaya, de�i�tirmeye ve re‘sen onaylamaya yetkilidir."

Kanun maddesindeki d�zenlemeden de anla��laca�� zere afetler dolay�s�yla yap�la�mas� gereken veya yeni yap�la�ma alanlar�n�n belirlenmesinde planlama yap�lmas� gerekti�i Kanun maddesinde a��k�a d�zenlenmi�tir. Planlama yakla��m� hem kentsel hem de k�rsal politikan�n temel ilkesi, gelece�i tasarlaman�n �n ko�ulu olarak Kanun maddesinde d�zenlenmi�tir. T�rkiye gibi deprem b�lgesinde bir �lkede pek �ok yery�z� faaliyetlerine ba�l� olarak afetler meydana gelmi�tir. Bununla birlikte, T�rkiye‘deki sosyo ekonomik ko�ullar�n tetiklemesi ile de su havzalar�nda yap�la�ma, iklim de�i�ikli�i, kurakl�k, �evresel bozulma sonucunda afetler ya�anmakta ve bu afetlerin s�kl�� da giderek artmaktad�r. Bu nedenle de �mar Kanunu do�rultusunda afet alanlar�nda ve afet sonras� yeni yap�la�ma alanlar�nda afete duyarl� bir planlama yakla��m�n�n geli�tirilmesi esast�r. Bay�nd�rl�k Bakanl��‘n�n 1999 sonras� deprem stratejisi de afete duyarl� bir planlama yakla��m� olmu�tur.

Afet riski olan alanlarda planlama yakla��mlar� ve tasar�mlar� geli�tirilmi� ve bu konuda ilkeler konulmaya �al��lm��t�r. 3194 say�l� �mar Kanunu‘nun 9. maddesinde afet alanlar�nda veya afet alanlar� i�in yerle�im alan� se�iminde planlama yapmak esast�r. Bu esas do�rultusunda, 7269 say�l� Afetler Kanunu‘nun 2. maddesi, afet riski olan b�lgelerde, afet riskinin harita ve krokiler �zerinde belirlenmesi ve ilan�; 3. maddesi ise bu b�lgelerde yap�lacak veya de�i�tirilecek yap�larda uyulmas� gereken teknik �artlar�n belirlenmesi, bu �artlara uyulmas�n�n zorunlu k�l�nmas�, yer kaymas�, kaya d��mesi, �� gibi afetlere u�rayabilecek meskun alanlarda al�nacak �nlemlerin hangi kurulu�lar taraf�ndan y�r�t�lece�ine ili�kin h�k�mleri d�zenlemektedir. Ayr�ca Kanun‘un 14. maddesinde, afete maruz yerle�me alanlar�nda-olmu� veya muhtemel afetler nedeniyle- yap� yap�lmas� yasa�� getirilmektedir.

Bu maddeler gere�ince, afet ya�anan ya da afet tehlikesi ve riski olan b�lgelerde imar planlar�n�n yap�lmas�na esas jeolojik et�t ve jeolojik-jeoteknik et�tler yap�lmaktad�r. Afet alanlar�nda imar planlar�na esas bu jeolojik et�t �al��malar�, Plan Yap�m�na Ait Esaslara Dair Y�netmelik kapsam�na da al�nm��t�r. �mar planlar�nda, afet alanlar�nda al�nmas� gereken �nlemlerin neler oldu�unun belirlenmesi, bu belirleme yap�l�rken de jeolojik - jeofizik teknik et�tlere dayand�r�lmas� gerekti�i bu y�netmelikte de kural olarak kabul edilmektedir. Planlama �al��malar�, plan kararlar� b�t�nl�� i�inde plan hedefleri, afet alanlar�n�n y�netiminin nas�l yap�laca��, afet alanlar�ndaki stratejilerin nas�l belirlenece�ini g�sterir. Bu plan hedefleri, politika ve stratejilere dayal� olarak, makroform kararlar�, geli�me alanlar� ile d�n��me konu alanlar aras�ndaki ili�ki b�t�nl��, arazi kullan�m bi�imleri ve yo�unluklar belirlenecektir. Bununla birlikte de yeni merkezlerin do�mas�, ula��m ve alt yap� konular�nda temel kararlar verilecektir.

Plan�n alt �l�ekli planlama �al��malar�n� y�nlendirmesi ve afet y�netimini uygulanabilir hale getirmesi bu planlama ile birlikte, afet y�netimi i�in zorunlu olan planlama kararlar�n�n olu�mas�na esas bilimsel raporlarla m�mk�n olmaktad�r.

Bu do�rultuda da s�ylemek gerekir ki, hangi alan�n yap�la�maya a��lmamas� gerekti�i bu plan kararlar� ve bu kararlar�n dayana�� olan bilimsel raporlarla �ekillenir. Yer bilimsel verilerin plan kararlar�na yans�t�lmas�, imar plan�, tasar�m� ve plan notlar� ile m�mk�n olmaktad�r. Planlama a�amas�nda, y�ksek e�ilimli alanlar, 1. ve 2. s�n�f tar�m alanlar�, orman alanlar�, jeolojik ve arkeolojik sit alanlar�, sulak alanlar gibi e�ik alanlar yap�la�maya uygun olmayan alanlar olarak belirlenmektedir. B�lge ve �evre d�zeni plan� gibi �st �l�ek planlara altl�k olu�turacak yer bilimsel �al��malarda, yerle�meye uygun olmayan alanlar�n hassas olarak belirlenmesi m�mk�n olmayaca�� i�in uygulama imar planlar�nda kesin veriler kullan�larak, uygulama �l�e�indeki planlarda yerle�ime a��lacak alan�n, nas�l planlanaca�� belirlenecektir. Ancak bu tahsis de�i�iklikleri bilimsel ve hassas raporlara dayan�larak m�mk�n olabilecektir. Bu nedenle de bir meran�n yerle�ime a��l�p a��lmamas� karar�, vaziyet planlar� ile verilemez. Tahsis de�i�ikli�inin afet y�netimi gibi bir olguya dayan�larak yap�lmas�, uygulama �l�e�inden ba�layarak, bilimsel yerbilim et�tlerine dayal� uygulamaya y�n verecek �l�eklerde ve ayr�nt�da planlar ve planlama yakla��m� ile m�mk�nd�r.

Bu yakla��m hem �mar Kanunu‘nun, Afet Kanunu‘nun emredici h�km�d�r; Hem de afete duyarl� bir planlama yakla��m�n�n kriteridir. Afet tehlikesi ve risklerine kar�� tedbirler, imar planlar�nda yer bilimsel verilere dayan�larak haz�rlanabilir. Oysa ki y�netmelikte tahsis de�i�ikli�i i�in "vaziyet plan�" yeterli g�r�lm��t�r. Vaziyet plan�, yap�lar�n arazide �stten g�r�n��n�, konumunu, yerle�me bi�imini g�steren bir t�r yap�n�n arazideki konumunu g�sterir eskizlerdir. Bu vaziyet planlar�, arazideki yap�la�man�n nas�l olaca��, bu arazinin yap�la�maya m�sait olup olmad��n� g�steren planlar de�ildir. Sadece yap�n�n arazideki konumunu g�steren bir pland�r. Oysa ki afet riskleri ve �nlemler, naz�m ve uygulama imar planlar�nda, bu planlar�n raporlar�nda ve a��klama notlar�nda g�sterilebilir.

Naz�m �mar Plan�: (De�i�ik:2.9.1999/23804 R.G.) Onayl� halihaz�r haritalar �zerine varsa kadastral durumu i�lenmi� olan, varsa b�lge ve �evre d�zeni planlar�na uygun olarak haz�rlanan ve arazi par�alar�n�n; genel kullan�� bi�imlerini, ba�l�ca b�lge tiplerini, b�lgelerin gelecekteki n�fus yo�unluklar�n�, gerekti�inde yap� yo�unlu�unu, �e�itli yerle�me alanlar�n�n geli�me y�n ve b�y�kl�kleri ile ilkelerini, ula��m sistemlerini ve problemlerinin ��z�m� gibi hususlar� g�stermek ve uygulama imar planlar�n�n haz�rlanmas�na esas olmak �zere 1/2000 veya 1/5000 �l�ekte d�zenlenen, detayl� bir raporla a��klanan ve raporu ile bir b�t�n olan pland�r.

Uygulama �mar Plan�: (De�i�ik:2.9.1999/23804 R.G.) Onayl� halihaz�r haritalar �zerine varsa kadastral durumu i�lenmi� olan ve naz�m imar plan�na uygun olarak haz�rlanan ve �e�itli b�lgelerin yap� adalar�n�, bunlar�n yo�unluk ve d�zenini, yollar� ve uygulama i�in gerekli imar uygulama programlar�na esas olacak uygulama etaplar�n� ve esaslar�n� ve di�er bilgileri ayr�nt�lar� ile g�steren ve 1/1000 �l�ekte d�zenlenen raporuyla bir b�t�n olan pland�r.

Plan notlar�, planlama esaslar� afet y�netiminde uygulaman�n nas�l olaca��n�, idari mercilerle, sosyal ve ekonomik gruplar�n nas�l bir yol izleyece�i bu uygulama ve naz�m imar planlar� ile �ekillenebilmektedir.

Ancak, dava konusu edilen y�netmeli�in, "Do�al afet b�lgelerinde yerle�im yeri i�in ihtiya� duyulan yerlerin tahsis amac� de�i�ikli�i talebinde, s�z konusu yerin afet b�lgesi ilan edildi�ine ve Do�al Afet Sigortalar� kapsam�nda oldu�una dair belge, vaziyet plan� ve Komisyonca istenecek di�er bilgi ve belgeler" maddesi a��k�a hukuka ayk�r�d�r. 3194 say�l� �mar Kanunu‘nun 9. maddesine g�re, bir meran�n imar plan� yap�lmadan vaziyet plan�na g�re afet b�lgesi amac�yla tahsis amac� de�i�tirilemez.

Bununla birlikte de Afet Kanunu‘nun afet alanlar� i�in yap�la�ma ko�ullar�n�n teknik ve bilimsel de�erlendirme yap�lmas� gerekti�ine dair yukar�da vurgulad��m�z d�zenlemelere ayk�r�d�r. Afet alanlar� i�in mera alanlar�n�n tahsisinde de�i�iklik yap�lmas� i�in �ncelikli olarak bu alanlarda bir planlama yakla��m� geli�tirilerek plan kararlar� al�nmas� ve naz�m ve uygulama imar planlar�n�n yap�lmas� gerekir. Bu planlarda da Afet Kanunu do�rultusunda jeolojik et�tler yap�larak, bu alan�n yerle�ime uygun olup olmad��n�n tespiti gerekir.

Bu y�nde planlama yap�lmadan, planlamaya esas jeolojik ve jeoteknik �al��malara dayanmadan, bir mera alan�n vaziyet plan�na g�re de�i�tirilmesi Mera Yasas�‘ndan beklenen amaca taban tabana z�t olacakt�r. Bu do�rultuda bu yer tahsisi yap�lmas� d��n�len alanlar�n, tahsis yap�ld�ktan sonra, afet i�in yerle�ime uygun olmad�� ortaya ��karsa; ekonomik ve sosyal olarak verimli kullan�lmas� gereken maddi zenginli�in savurganca t�ketilmesine yol a�acak idari kararlar�n do�mas�na sebep olacakt�r. Ayn� zamanda da planl� afet y�netimini esas alan yaz�l� mevzuata ayk�r�l�k olu�acakt�r. Planlamaya dayal� olarak, teknik ve bilimsel raporlar do�rultusunda uygulama ve naz�m imar plan� b�t�nl�� i�inde, plan kararlar�na yans�t�lm�� afet y�netimi ilkesi do�rultusunda bir mera alan�n�n tahsis de�i�ikli�i i�in ba�vuru yap�lmas� gerekirken, Kanuna ayk�r� Y�netmelik De�i�ikli�i‘nin iptali gerekecektir.

Ayn� Y�netmeli�in, ‘Tahsis Amac� De�i�ikli�i‘ ba�l�kl� 8. maddesinin 5. f�kras�n�n a bendinin 4. alt bendi de, tam da yukarda s�yledi�imiz gerek�eler do�rultusunda �u �ekilde d�zenlenmi�tir:

"K�y yerle�im yerleri yap�lmas� i�in gerekli bulunan yerlerin tahsis amac� de�i�ikli�i taleplerinde, ilgili kamu kurum ve kurulu�lar� taraf�ndan haz�rlanm�� olan k�y yerle�im plan� ve gerek�eli karar�, Valilik oluru ile Komisyonca istenecek di�er bilgi ve belgeler.

Uygulama imar plan� veya uygulama planlar�na ilave imar plânlar�n�n haz�rlanmas� i�in gerekli bulunan yerlerin tahsis amac� de�i�ikli�i talebinde, 3194 say�l� �mar Kanununa g�re haz�rlanm�� olan uygulama imar planlar�, belediye meclis kararlar�, ask� ilan tutanaklar�, itiraz olmad��na dair tutanak, ilave imar plan� ise mevcut planla ba�lant�s�n� g�sterir pafta ile Komisyonca gerekli g�r�len di�er bilgi ve belgeler istenir."

Y�netmelikteki bu maddeyle dahi �eli�ecek bi�imde afet b�lgelerinde, afet y�netimine dayal� imar planlar�na, plan karar ve notlar�na ve Afet Kanunu‘na g�re jeolojik yer et�tleri a��s�ndan yerle�ime uygun olup olmad��na ili�kin bilimsel verilere dayanmaks�z�n, bir mera alan�n�n kullan�m bi�iminin de�i�tirilerek yerle�ime a��labilmesi olana�� getirilmi�tir. Bu olana�� sa�layan d�zenleme a��k�a hukuka ayk�r�l�k ta��maktad�r. Bir mera alan�n afet riski nedeniyle yerle�ime a��labilmesi, yukarda say�lan kanunlardaki emredici d�zenlemeler ve afete duyarl� planlama yakla��m� do�rultusunda, her �eyden �nce 3194 say�l� Kanun‘a g�re planlamay� ve 7269 say�l� Afet Kanunu‘na g�re bilimsel afet y�netimini esas alan bir d�zenleme ile m�mk�n olacakt�r. Bu nedenle dava konusu edilen Y�netmeli�in planlamay� ve afet y�netimini esas almayan, �mar Kanunu‘na, Afet Kanunu‘na ve Mera Kanunu‘na ayk�r� Mera Y�netmeli�i‘nin Tahsis Amac�n�n De�i�tirilmesi ba�l�kl� 8.maddesine eklenen: "6) Do�al afet b�lgelerinde yerle�im yeri i�in ihtiya� duyulan yerlerin tahsis amac� de�i�ikli�i talebinde, s�z konusu yerin afet b�lgesi ilan edildi�ine ve Do�al Afet Sigortalar� kapsam�nda oldu�una dair belge, vaziyet plan� ve Komisyonca istenecek di�er bilgi ve belgeler." ibaresinin iptali gerekir.

2) "Mera Y�netmeli�inde De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda Y�netmelik" in 2. maddesinin 3. ve 5. f�kras� ile Mera Y�netmeli�i‘nin 8. maddesinin 5. f�kras�n�n a bendine eklenen 7. ve 8. alt bendlerde yer alan, meralar�n tahsis amac�n�n �ED OLUMLU veya �ED Gerekli de�ildir karar� al�nmadan, �evre D�zeni Plan� yap�lmadan, yaln�zca �ED RAPORU ile ve vaziyet plan� ile de�i�tirilebilmesine y�nelik d�zenlemelerin, iptali istemi hakk�nda:

25.2.2011 tarih ve 27857 say�l� Resmi Gazete‘de yay�mlanarak y�r�rl��e giren, "Mera Y�netmeli�inde De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda Y�netmelik" ile Mera Y�netmeli�i‘nin ‘Tahsis Amac� De�i�ikli�i" ba�l�kl� 8. maddesinin 5. f�kras�n�n a bendine eklenen iki yeni alt bend de, �evre Kanunu‘na ayk�r�d�r.

Mera Y�netmeli�inde De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda Y�netmeli�in 2. maddesi ile Mera Y�netmeli�i‘nin 8. maddesinin a bendine eklenen 7 numaral� alt bendde, "Enerji Piyasas� D�zenleme Kurumu‘nun talebi �zerine, 20/2/2001 tarihli ve 4628 say�l� Elektrik Piyasas� Kanunu, 18/4/2001 tarihli ve 4646 say�l� Do�al Gaz Piyasas� Kanunu ve 4/12/2003 tarihli ve 5015 say�l� Petrol Piyasas� Kanunu h�k�mlerine g�re, petrol iletim faaliyetleri ile elektrik ve do�al gaz piyasas� faaliyetleri i�in gerekli bulunan mera, yaylak ve k��laklar�n zorunlu hallerde, ilgili m�d�rl�k veya Genel M�d�rl�kten yat�r�m projesi, gerek�eli rapor, lisans, talep edilen alan�n 1/5000 �l�ekli harita �zerine i�lenmi� vaziyet plan�, �ED raporu gerektiren yat�r�mlar i�in �ED raporu, komisyonca istenecek di�er bilgi ve belgeler ile tahsis amac� de�i�ikli�i yap�labilir." Denmi�tir.

Yine dava konusu Y�netmeli�in 2. maddesiyle Mera Y�netmeli�i‘nin 8. maddesinin a bendine eklenen 8 numaral� alt bendi ise, "Jeotermal kaynakl� teknolojik seralar i�in ihtiya� duyulan yerlerin tahsis amac� de�i�ikli�i taleplerinde mera, yaylak ve k��laklarda bulunan jeotermal kaynaklar�n ve jeotermal kaynaklar�n bulundu�u ayn� parselde bu kaynaklar�n kullan�laca�� teknolojik seralar ile bu alanlar�n d��nda bulunan jeotermal kayna��n, teknolojik seralara ta��nmas� veya iletilmesi i�in ihtiya� duyulan yerlerin, zorunlu hallerde, ilgili m�d�rl�k veya Genel M�d�rl�kten gerek�eli rapor, jeotermal kaynak kullan�m izni veya ruhsat, talep edilen alan�n 1/5000 �l�ekli harita �zerine i�lenmi� vaziyet plan�, �ED raporu, koruma alanlar� et�t raporu, jeotermal ak��kan�n kullan�m sonras� nas�l uzakla�t�r�laca��na ili�kin belge, fizibilite raporu ile komisyonca istenecek di�er bilgi ve belgeler ile tahsis amac� de�i�ikli�i yap�labilir." �eklinde d�zenlenmi�tir.

�evre Kanunu‘nun ‘�evre‘nin Korunmas�‘ ba�l�kl� 9. maddesinin b bendi, "�lke fizikî mekân�nda, s�rd�r�lebilir kalk�nma ilkesi do�rultusunda, koruma-kullanma dengesi g�zetilerek kentsel ve k�rsal n�fusun bar�nma, �al��ma, dinlenme, ula��m gibi ihtiya�lar�n kar��lanmas� sonucu olu�abilecek �evre kirlili�ini �nlemek amac�yla naz�m ve uygulama imar plânlar�na esas te�kil etmek �zere b�lge ve havza baz�nda 1/50.000-1/100.000 �l�ekli �evre d�zeni plânlar� Bakanl�k�a yap�l�r, yapt�r�l�r ve onaylan�r. B�lge ve havza baz�nda �evre d�zeni plânlar�n�n yap�lmas�na ili�kin usûl ve esaslar Bakanl�k�a ��kar�lacak y�netmelikle belirlenir." H�km�n� ihtiva eder.

�evre Kanunu‘nun 9. ve 10. maddesine dayan�larak haz�rlanan �evre D�zeni Planlar�na Dair Y�netmelik kapsam�nda, "�evre d�zeni plan�: �lke ve b�lge plan kararlar�na uygun olarak konut, sanayi, tar�m, turizm, ula��m gibi yerle�me ve arazi kullan�lmas� kararlar�n� belirleyen plan" olarak tan�mlanm��t�r.

�evre D�zeni Plan�n�n niteli�inin belirtildi�i �evre D�zeni Planlar�na Dair Y�netmeli�in 5. maddesinde �evre D�zeni Planlar�, "a) Kalk�nma planlar� ve varsa b�lge planlar�n� temel alarak rasyonel do�al kaynak kullan�m�n� sa�layan, b) Kirlili�in olu�madan �nce �nlenebilmesi, sa�l�kl� �evrenin olu�turulmas�na y�nelik hedef, ilke, strateji ve politikalar� ve bunu sa�layacak arazi kullan�m kararlar�n� belirleyen, c) Tarihi, k�lt�rel ve do�al �evrenin korunmas� ve geli�tirilmesine y�nelik genel hedefleri, ilkeleri, stratejiyi ve politikalar� belirleyen, (...) planlar" olarak a��klanm��t�r.

�evre D�zeni Planlar�na Dair Y�netmeli�in ‘Uyulacak Temel Esaslar‘ ba�l�kl� 8. maddesinin 1. f�kras�n�n, c bendi, " c) Birbirine biti�ik planlama alanlar�nda ekosistem b�t�nl��n�n ve arazi kullan�m kararlar�n�n s�reklili�inin sa�lanmas�" esas�n�; i bendi ise, "i) Arazi kullan�m kararlar�n�n ekolojik, jeolojik, hidrolojik riskler g�z �n�ne al�narak belirlenmesi" esas�n� d�zenlemektedir.

S�z konusu esaslar �er�evesinde s�ylemek gerekir ki, bir alan�n arazi kullan�m kararlar� ile ilgili temel esaslar, �evre d�zeni planlar�nda g�sterilmektedir. Bu esaslarda yap�lacak de�i�iklikler de �evre Kanunu uyar�nca yine �evre d�zeni planlar�nda yap�lmas� gerekir. Bir mera ile ilgili arazi vasf�n�n kullan�m�na ili�kin karar verebilmek i�in, bu b�lgenin ekolojik, jeolojik, hidrolojik risklerini g�zeten ve ekosistem b�t�nl��n�, arazi kullan�m kararlar�n�n s�reklili�ini sa�layan bir �evre d�zeni plan�na ve bu plana ili�kin plan notlar�na ihtiya� vard�r.

Ancak dava konusu edilen Y�netmeli�in 2. maddesi ile Mera Y�netmeli�i‘nin 8. maddesinin 5. f�kras�n�n a bendine 7. alt bend olarak eklenen d�zenlemenin, "yat�r�m projesi, gerek�eli rapor, lisans, talep edilen alan�n 1/5000 �l�ekli harita �zerine i�lenmi� vaziyet plan�" ifadesi ve ayn� Y�netmeli�in 2. maddesi ile Mera Y�netmeli�i‘nin 8. maddesinin 5. f�kras�n�n a bendine 8. alt bend olarak eklenen d�zenlemenin, "kaynak kullan�m izni veya ruhsat, talep edilen alan�n 1/5000 �l�ekli harita �zerine i�lenmi� vaziyet plan�" ifadeleri, mera tahsisi de�i�ikli�i i�in vaziyet plan� haz�rlanmas�n� yeterli saymaktad�r.

Planlama hiyerar�isine ve �evre Kanunu‘nun �evre d�zeni planlar� ile ilgili getirdi�i d�zenlemelere ayk�r� olan Mera Y�netmeli�inde De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�ndaki Y�netmeli�in bu ifadelerinin iptali gerekir. �evre Kanunu uyar�nca, k�rsal ve kentsel n�fusun fiziki alan�nda de�i�iklik getiren uygulamalar�n, ilgili �evre d�zeni planlar�nda g�sterilmesi gerekmektedir.

�evre Kanunu‘nun 1. maddesinde "b�t�n canl�lar�n ortak varl�� olan �evrenin, s�rd�r�lebilir �evre ve s�rd�r�lebilir kalk�nma ilkeleri do�rultusunda korunmas�n� sa�lamak" olarak belirtilen amac�n ger�ekle�ebilmesi i�in, k�rsal ve kentsel n�fusun fiziki alan�nda yap�lan de�i�ikliklerin �evre d�zeni planlar� �zerinde belirtilmesi ve plana i�lenmesi gereklidir.

�evre Kanunu‘nun amac�n� ger�ekle�tirmeye y�nelik �nemli bir ara� olan �evre d�zeni plan� haz�rlanmadan, bir b�lgenin arazi niteli�inde de�i�iklik getiren taleplerin vaziyet planlar� arac�l��yla yap�lmas� pek �ok sorunu da beraberinde getirecektir. Vaziyet planlar� arac�l��yla ekolojik, jeolojik, hidrolojik risklerin belirlenmesi ve ortaya ��kart�lmas�n�n m�mk�n de�ildir. Vaziyet planlar�, bu risklere kar�� al�nacak idari tedbirlerin belirlenmesi noktas�nda da ihtiya�lara yan�t veremez. Bu durumda, idarenin etkin ve nitelikli bir bi�imde hizmet �retmesi de olanakl� olmayacakt�r.

Arazi kullan�m kararlar�nda her t�rl� de�i�iklik, ekosistem b�t�nl��n� etkileyecektir. Bu etkilenme ile ilgili ilke ve kararlar� ortaya koymak, bu konuda idari birimlerle di�er sosyal gruplar�n nas�l hareket edece�inin tespiti de �evre d�zeni planlar�, plan notlar� ve a��klama raporlar� ile m�mk�nd�r.

Bu nedenle dava konusu etti�imiz Y�netmelik kapsam�nda, meralarda vas�f de�i�ikli�inin "vaziyet planlar�" ile yap�labilmesine imkan veren de�i�iklikler, ekosistem b�t�nl��ne ve k�rsal - kentsel yap�n�n dengeli ve planl� geli�mesine y�nelik �evre Kanunu‘nun temel amac�na ayk�r� oldu�undan, a��k�a hukuka ayk�r�d�r. Bu d�zenlemelerin iptali gerekir.

Arazi vasf�nda de�i�iklikleri "Vaziyet planlar�na" ba�l� hale getiren Mera Y�netmeli�inde De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda Y�netmeli�in bir di�er hukuka ayk�r�l�� da, bu alanlarda vas�f de�i�ikli�i i�in �ED raporu gerektiren yat�r�mlar i�in yaln�zca "�ED raporu haz�rlanmas�n�" tahsis amac� de�i�ikli�i i�in yeterli g�ren d�zenlemesidir.

Oysa ki, �evre Kanunu‘nun 10. maddesine g�re, "Ger�ekle�tirmeyi plânlad�klar� faaliyetleri sonucu �evre sorunlar�na yol a�abilecek kurum, kurulu� ve i�letmeler, �evresel Etki De�erlendirmesi Raporu veya proje tan�t�m dosyas� haz�rlamakla y�k�ml�d�rler. �evresel Etki De�erlendirmesi Olumlu Karar� veya �evresel Etki De�erlendirmesi Gerekli De�ildir Karar� al�nmad�k�a bu projelerle ilgili onay, izin, te�vik, yap� ve kullan�m ruhsat� verilemez; proje i�in yat�r�ma ba�lanamaz ve ihale edilemez"

Bu do�rultuda Mera Y�netmeli�i‘nin ‘Tahsis Amac� De�i�ikli�ine‘ ili�kin 8. maddesinin 3. f�kras�nda "Kamu yat�r�mlar� yap�lmas� i�in gerekli bulunan yerlerin tahsis amac� de�i�ikli�i talebinde istenecek bilgi ve belgeler; Kamu yat�r�m� oldu�unu belirten belgeler, yat�r�m�n projesi ve Komisyonun gerekli g�rd�� hallerde fizibilite raporu, finansman kayna��, �ED ( �evresel Etki De�erlendirme ) raporu gerektiren yat�r�mlar i�in �ED olumlu belgesi, yat�r�m i�in gerekiyorsa �evreye zarar verilmeyece�ine dair taahh�tname, kadastro tekni�ine uygun harita, yat�r�m�n vaziyet plan�, Komisyonca istenecek di�er bilgi ve belgeler." olarak g�sterilmi�tir.

Ancak dava etti�imiz Mera Y�netmeli�i‘nde De�i�iklik etiren dava konusu Y�netmelik ile, �ED olumlu belgesi de�il; sadece �ED raporu ile tahsis amac� de�i�ikli�i yap�labilmesinin �n� a��lm��t�r.

De�i�iklik getiren y�netmelik kapsam�nda, petrol iletim faaliyetleri, do�algaz piyasas� faaliyetleri ve jeotermal kaynakl� teknolojik seralardan �ED kapsam�nda bulunan projeler i�in, sadece �ED raporu aranmaktad�r. 2872 say�l� �evre Kanunu‘nda ise �ED raporu de�il, �evresel Etki De�erlendirmesi (�ED) Olumlu Karar� veya �evresel Etki De�erlendirmesi (�ED) Gerekli De�ildir Karar� al�narak �ED‘e tabi projelere onay, izin, ruhsat verilmektedir. Bu durumda Kanun‘un emredici h�km�ne a��k�a ayk�r� bir bi�imde, �ED olumlu ya da �ED gerekli de�ildir karar� almadan ilgili ki�ilerin sadece �ED raporu ile tahsis amac� de�i�ikli�ine olanak sa�layan Y�NETMEL�K h�km� hukuka ayk�r�d�r, iptali gerekir.

Yukarda ve dipnotta yap�lan a��klamalar do�rultusunda, dava konusu edilen Y�netmeli�in, 2. maddesinin 3. f�kras�ndaki "7) (...) �ED raporu gerektiren yat�r�mlar i�in �ED raporu (...) ile tahsis amac� de�i�ikli�i yap�labilir" ifadesi ile, ayn� maddenin 5. f�kras�ndaki, "8) Jeotermal kaynakl� teknolojik seralar i�in (...) 1\5000 lik harita �zerine i�lenmi� vaziyet plan� ve �ED raporu ile (...)tahsis de�i�ikli�i yap�labilir" ifadelerinin iptali gerekir.
•3) Dava konusu edilen Y�netmeli�in 2. maddesinin 3. f�kras�yla Mera Y�netmeli�i‘nin 8. maddesinin 5. f�kras�na eklenen 7. benddeki, "zorunlu hallerde" �fadesinin hukuka ayk�r�l��:

Mera Y�netmeli�inde De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda Y�netmeli�in 2. maddesinin 3. f�kras�, "7) Enerji Piyasas� D�zenleme Kurumu‘nun talebi �zerine, 20/2/2001 tarihli ve 4628 say�l� Elektrik Piyasas� Kanunu, 18/4/2001 tarihli ve 4646 say�l� Do�al Gaz Piyasas� Kanunu ve 4/12/2003 tarihli ve 5015 say�l� Petrol Piyasas� Kanunu h�k�mlerine g�re, petrol iletim faaliyetleri ile elektrik ve do�al gaz piyasas� faaliyetleri i�in gerekli bulunan mera, yaylak ve k��laklar�n zorunlu hallerde, ilgili m�d�rl�k veya Genel M�d�rl�kten yat�r�m projesi, gerek�eli rapor, lisans, talep edilen alan�n 1/5000 �l�ekli harita �zerine i�lenmi� vaziyet plan�, �ED raporu gerektiren yat�r�mlar i�in �ED raporu, komisyonca istenecek di�er bilgi ve belgeler ile tahsis amac� de�i�ikli�i yap�labilir." �eklindedir. Maddede ifade edilen ZORUNLU HALLER�N neler oldu�u Y�netmelikte say�lmad�� gibi, idarenin bu halleri nas�l belirleyece�i de belirtilmemi�tir.

Bir di�er ifade ile mera alan�n�n tahsis de�i�ikli�inin zorunlu nedenlerle m�mk�n olmas�na kim, nas�l karar verecektir? Dava konusu Y�netmelikte bu konuya ili�kin a��k ve teredd�ts�z herhangi bir d�zenleme yoktur.

Bu husus Y�netmeli�in hukuka ayk�r�l��n� vurgulamakta olup ilgili de�i�ikli�in t�m�yle iptaline neden olacak bir d�zenlemedir.

Hukuk devleti ilkesi, idare bakam�ndan i�lem ve eylemlerinin tahmin edilebilir, a��k ve �effaf olmas�n� gerektirir. Bu nedenle de idare takdir yetkisinde sahip oldu�u alanlarda dahi s�n�rs�z, belirsiz ve de�i�ken bir faaliyet alan�na sahip de�ildir. �dare, yetkisini kanundan almal� bununla uyumlu i�lem ve eylem tesis etmelidir. T�M BU S�Z� ED�LEN �LKELER�N TEMEL AMACI �DAREN�N ��LEM VE EYLEMLER�N�N �DARE ED�LENLER A�ISINDAN B�L�NEB�L�R, ANLA�ILAB�L�R VE KEST�REB�L�R OLMASIDIR. Hukuki g�venlik ilkesi hukuk devleti ilkesinin bir gere�i oldu�u kadar Anayasan�n 5. maddesiyle devlete y�klenen, vatanda�lar�n refah, huzur ve mutluluk i�inde ya�amalar�n� sa�lama, maddi ve manevi varl�klar�n� geli�tirmek i�in gerekli ortam� haz�rlama �devinin bir sonucudur. Bu y�n�yle, hukuk devletinin �nemli bir unsuru olarak hukuki g�venlik ilkesi, yaln�zca hukuk d�zeninin de�il, ayn� zamanda belirli s�n�rlar i�inde, b�t�n devlet faaliyetlerinin, belirli oranda �nceden �ng�r�lebilir olmas� anlam�n� ta��r. Hukuki g�venlik sadece bireylerin devlet faaliyetlerine duydu�u g�veni de�il, ayn� zamanda y�r�rl�kteki mevzuat�n s�rece�ine duyulan g�veni de i�erir. Bu nedenle hukuk devletinde idareden beklenen, a��k ve g�venilir olma y�k�ml�l��ne uygun davranmas�d�r.

HUKUKA UYGUN �DAREN�N KURULAB�LMES� YALNIZCA �DAREN�N D�ZENLEY�C� ��LEM YAPMASI VE BUNU ALEN�LE�T�RMES� YOLUYLA OLMAZ. HUKUKA UYGUN �DAREN�N D�ZENLEY�C� ��LEMLER�N�N KANUNLARA UYGUN, A�IK, G�VEN�L�R, ANLA�ILAB�L�R, S�REKL�L�K G�STEREB�L�R N�TEL�KTE OLMASI GEREK�R.

Di�er yandan d�zenleyici i�lemlerin alenile�tirilmesinden beklenen asgari ama�lar�n yani anla��labilirli�in, belirlili�in, idare edilenler a��s�ndan g�venli�in sa�lamas� da gerekir.

�dari i�lemler a��s�ndan �nemli bir unsur olan yetki unsurunun hukuka uygunlu�u kadar, s�z konusu unsura ili�kin d�zenlemenin gerek idarenin belirlili�i ilkesine gerek hukuki g�venlik ilkesine uygun olmas� hukuk devletinin gere�idir. Bu nedenle de yetki unsuruna ili�kin idarenin s�n�rs�z bir takdir yetkisinin olmad�� g�zetildi�inde, dava konusu edilen Y�netmelikte yer verilen "zorunlu hallerde" ifadesinin yaratt�� mu�lâkl��n hukuk devleti ve buna dayanan ilkeler a��s�ndan uyarl�l�� bulunmamaktad�r. Bu ifadenin, idarenin keyfiyetine neden olacak bir belirsizlik ta��d�� a��kt�r.

Y�netmeli�in dayana�� olan, 4342 say�l� Mera Kanunu‘nun 31. maddesinde, "Bu Kanunun uygulanmas� ile ilgili hususlar, ilgili bakanl�klar ve kurulu�lar�n da g�r��leri al�narak Bakanl�k�a haz�rlanacak y�netmelikle d�zenlenir." Denilmektedir. Y�netmelik de�i�ikli�inin dayana�� da Mera Kanunu‘nun bu maddesidir. Kanun‘un yetki devrine ili�kin t�m esas ve ilkelerin Y�netmelikte d�zenlenece�ini belirtmesi m�mk�n de�ildir. Buna g�re, Kanunla d�zenlemeyen bir yetkinin Y�netmelikle idareye verilmesi de bu hukuka ayk�r�l��n bir di�er gerek�esidir. Di�er bir deyi�le, idarenin i�lem ve eylemlerinin s�n�r� ve zorunluluk halleri Kanunla belirtilmek zorundad�r. Bu nedenle dava konusu y�netmelik de�i�ikli�inin 2. maddesinin 3. f�kras�nda ge�en "zorunlu hallerde" ibaresinin iptali gerekir.

4) Dava konusu edilen Mera Y�netmeli�inde De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda Y�netmeli�in 2. maddesi ile Mera Y�netmeli�i‘nin tahsis amac�n�n de�i�tirilmesi ba�l�kl� 8. maddesinin 5. F�kras�na eklenen 9. bendinde yer alan, "toplula�t�rma i�in ihtiya� duyulan yerlerde Bakanlar Kurulu karar�, 1/5000 �l�ekli harita veya bu haritan�n olmad�� durumlarda 1/25000 �l�ekli harita, toplula�t�rma yap�lacak alanlar�n eski ve yeni durumlar�n� g�sterir paftalar ve Komisyonca istenecek di�er bilgi ve belgeler ile birlikte toplula�t�rma Bakanl�ktan talep edilir." ibaresi hukuka ayk�r�d�r ve iptali gerekir

Y�netmelik de�i�ikli�inin dayana�� olan, 3202 say�l� K�ye Y�nelik Hizmetler Hakk�nda Kanun‘un K�ye Y�nelik Hizmetler ba�l�kl� 2. maddesinin i bendinin 2. f�kras�nda "Ekonomik �retime imkân vermeyecek derecede par�alanm��, da��lm��, �ekilleri bozulmu� tar�m arazilerinin teknik, ekonomik ve i�letme imkânlar� �l��s�nde toplula�t�r�lmas�n� yapmak," �eklinde d�zenlenmi�tir.

3202 say�l� Kanun‘un bu d�zenlemesinden anla��laca�� zere, toplula�t�rma faaliyeti, ekonomik �retimi verimli k�lmak ve k�rsal ekonomiyi g��lendirmek amac�yla yap�lm��t�r. Bu ekonomik �retime olanak sa�lamak i�in de teknik, ekonomik ve i�letme imkanlar� g�zetilecektir. Ayn� Kanun‘un ‘K�ye Y�nelik Hizmetler‘ ba�l�kl� 2. maddesinin 1. f�kras�n�n m bendinde de ‘toplula�t�rma‘ ile ilgili di�er bir d�zenleme bulunmaktad�r. Bu d�zenlemeye g�re, ilgili idarelerin, "1306 say�l� �skan Kanununa g�re nakledilen veya toplula�t�r�lacak k�yler i�in arsa tefrik etmek, di�er kasaba ve k�ylerin imar planlar�n� ve ihtiya� sahiplerine konut ve tar�msal i�letme tesisleri i�in tip projeler haz�rlamak, haz�rlatmak ve kendi evini yapana yard�m metoduna dayal� olarak gerekli kredileri vermek, k�y i�i altyap�lar�, sosyal tesisler ve istihdam yaratacak ekonomik tesisleri yapmak ve yapt�rmak, y�ll�k harcama planlar� yaparak �zel �skan Fonunu kullanmak ve bu fondan yap�lan kaynak tahsisleri ile yat�r�mlar� ger�ekle�tirmek," g�revleri bulunmaktad�r.

Buna g�re, 3202 say�l� Kanuna uygun arazi toplula�t�rmalar� iki amaca �zg�lenerek yap�lmaktad�r. S�z konusu ama�lardan ilki, 3202 say�l� Kanun‘un 2. maddenin 1. f�kras�n�n i bendinde, tar�msal �retimin ekonomik bir niteli�e kavu�turulmas�n� sa�lamak olarak belirlenmi�tir. �kinci ama� ise Kanun‘un 2. maddesinin 1. f�kras�n�n m bendinde, k�rsal yerle�im alanlar�n�n planl� geli�imine y�nelik planlama, konut ve i�letme tahsisine y�nelik b�t�e olu�turma ve bu planlamaya ba�l� olarak alt yap�lar�n olu�turularak istihdam yarat�lmas�n�n g�zetilmesi, olarak belirtilmi�tir.

Buradan anla��laca�� zere, 3202 say�l� Kanun kapsam�nda imara a�mak i�in yap�lacak toplula�t�rmalarda, imar planlamas�n�n gerekli oldu�u Kanun‘un ilgili maddesinde de a��k�a d�zenlenmi�tir. Toplula�t�r�lacak alanlar i�in imar planlar�n�n haz�rlanmas� veya haz�rlat�lmas� toplula�t�rma i�in bir zorunluluk olarak Kanun maddesine konulmu�tur.

3202 say�l� Kanun‘un 2. maddesinin 1. f�kras�n�n i bendine g�re, tar�m alanlar�n�n toplula�t�r�lmas� s�recinde de fiziki bir planlamaya ihtiya� duyulaca�� ortadad�r. ��nk� arazi toplula�t�r�lmas� s�ras�nda, kadastral haritalara ba�l� kal�narak yap�lan toplula�t�rma faaliyeti hem b�lgedeki sosyal, ekonomik ya�amda hem de ekolojik ko�ullarda yeniden d�zenlemeyi zorunlu k�lacak niteliktedir.

Bu y�nde yap�lacak bir toplula�t�rma faaliyetleri i�in de �evre d�zeni plan� h�k�mlerine ba�l� kal�narak, jeolojik, hidrolojik ve ekolojik ko�ullar ile sosyo ekonomik kriterler aras�nda ba� ve denge kurularak toplula�t�rma yap�lmas� gerekecektir. Kald� ki 3202 say�l� Kanun kapsam�nda imar planlamas� yap�larak toplula�t�rma yap�laca��na ili�kin d�zenlemeden de anla��laca�� zere, plan hiyerar�isi do�rultusunda bir alanda naz�m ve uygulama imar planlar� �st �l�ekli planlarla uyumlu olmas� beklenir. Bu nedenle de mera vasf�ndaki alanlarda, toplula�t�rma gerek�esiyle yap�lacak tahsis amac� de�i�ikliklerinin, "1/5000 �l�ekli harita veya bu haritan�n olmad�� durumlarda 1/25000 �l�ekli harita, toplula�t�rma yap�lacak alanlar�n eski ve yeni durumlar�n� g�sterir paftalara" uygun olaca��n�n d�zenlenmesi, �ncelikli olarak 3202 say�l� Kanun‘a ayk�r�d�r.

3202 say�l� Kanun, planlama yapmay� zorunlu bir �n ko�ul saym��; imara a�ma ve toprak verimlili�ini artt�rma amac�yla arazi toplula�t�r�lmas� s�recinde planlama yap�lmas� gerekti�i a��k�a d�zenlemi�tir. Bu d�zenlemeye ayk�r� olacak �ekilde, haritalara ba�l� kal�narak toplula�t�rma yap�lamas� hukuka ayk�r�d�r.

Bu nedenle dava konusu edilen Y�netmeli�in, 2. maddesindeki "1/5000 �l�ekli harita veya bu haritan�n olmad�� durumlarda 1/25000 �l�ekli harita, toplula�t�rma yap�lacak alanlar�n eski ve yeni durumlar�n� g�sterir paftalar (...) ile toplula�t�rma Bakanl�ktan talep edilir" ibaresi hukuka ayk�r�d�r ve iptali gerekir.

ANAYASAYA AYKIRILIK �DD�AMIZ HAKKINDA

5.1.) Dava konusu edilen 25.2.2011 tarih ve 27857 say�l� Resmi Gazete‘de yay�mlanarak y�r�rl��e giren, "Mera Y�netmeli�inde De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda Y�netmeli�in" dayana�� olarak "(Ek:RG-25/2/2011-27857) 3/7/2005 tarihli ve 5403 say�l� Toprak Koruma ve Arazi Kullan�m� Kanunu" da g�sterilmi�tir. Bu Kanun‘a g�re yap�lacak toplula�t�rma i�in de dava konusu edilen y�netmelik uygulanacakt�r. 5403 say�l� Kanun‘un Arazi Toplula�t�r�lmas� ve Da��t�m� ba�l�kl� 17. maddesinin 4. f�kras�na g�re: "Toplula�t�rma sahas� olarak tespit edilen yerlerde bulunan Hazinenin �zel m�lkiyetinde ve Devletin h�k�m ve tasarrufu alt�nda bulunan ve toplula�t�rma ama�lar�na uygun olarak de�erlendirilmesi m�mk�n olan tar�m arazileri, Bakanl��n talebine istinaden vasf�na ve mevcut kullan�m �ekline bak�lmaks�z�n Maliye Bakanl��nca Bakanl��a tahsis edilir." Mera Kanunu‘nun 5. maddesinde Meralar�n devletin h�k�m ve tasarrufunda olan yerler oldu�u belirtilmektedir. Bir meran�n tahsis amac� de�i�tirilmeden mera vasf� d��nda kullan�lamayaca�� da yine Mera Kanunu‘nun 14. maddesinde a��k�a belirtilmektedir.

Anayasa‘n�n, "Tar�m, hayvanc�l�k ve bu �retim dallar�nda �al��anlar�n korunmas�" ba�l�kl� 45. maddesinde "Devlet, tar�m arazileri ile �ay�r ve meralar�n ama� d�� kullan�lmas�n� ve tahribini �nlemek, tar�msal �retim planlamas� ilkelerine uygun olarak bitkisel ve hayvansal �retimi art�rmak maksad�yla, tar�m ve hayvanc�l�kla u�ra�anlar�n i�letme ara� ve gere�lerinin ve di�er girdilerinin sa�lanmas�n� kolayla�t�r�r." Denilmektedir.

Anayasa‘n�n, "Tarih, K�lt�r ve Tabiat Varl�klar�n�n Korunmas�" ba�l�kl� 63. maddesine g�re de, "Devlet, tarih, k�lt�r ve tabiat varl�klar�n�n ve de�erlerinin korunmas�n� sa�lar, bu ama�la destekleyici ve te�vik edici tedbirleri al�r."

Bu maddeler ile birlikte mera alanlar�n�n devletin h�k�m ve tasarrufu alt�nda �zel olarak koruma alt�nda oldu�u ortadad�r.

Ancak 5403 say�l� yasan�n 17. maddesinde, toplula�t�rma amac�na uygun olarak de�erlendirilmesi m�mk�n olan tar�m arazilerinde, Bakanl��n talebine ba�l� olarak, mevcut kullan�m �ekline ve vasf�na bak�lmaks�z�n, toplula�t�rma yap�lmas� Anayasa‘ya ayk�r�d�r. Anayasa‘n�n emredici h�k�mleri dolay�s�yla, devletin h�k�m ve tasarrufunda olan bir meran�n, �ncelikli olarak mera olarak korunmas� gerekmektedir. Buna g�re, tar�m arazisinin vasf�n�n de�i�tirilmesi sa�lanmadan toplula�t�rmas� yap�lamaz.

Ancak Kanun‘un 17. maddesindeki, mera niteli�indeki bir alan�n vasf�na ve kullan�m bi�imine bak�lmaks�z�n toplula�t�rma amac�na uygun olarak de�i�tirilece�i dair d�zenleme Anayasa‘n�n 45. ve ve 63. maddelerine ayk�r�d�r. Bu nedenle 5403 say�l� Kanun‘un 17. maddesinin 4. f�kras�nda yer alan, "vasf�na ve mevcut kullan�m �ekline bak�lmaks�z�n" ibaresinin iptali i�in Anayasa Mahkemesi‘ne g�nderilmesini talep etme zorunlulu�u do�mu�tur. Bu maddede ki d�zenlemenin iptali gerekir.

5.2.) Dava konusu etti�imiz Y�netmeli�in dayanak Kanunu olan Mera Kanunu‘nun 14. maddesinin 1. f�kras�n�n h bendinin 5. paragraf�, "Durum ve s�n�f� �ok iyi, iyi ve orta ile arazi kullan�m kabiliyet s�n�f� bir, iki, �� olan mera, yaylak ve k��laklarda birinci f�kran�n (a), (f) ve (g) bentleri hari�, tahsis amac� de�i�ikli�i yap�lamaz." �eklinde d�zenlenmi�tir.

Mera Kanunu‘nun 14. maddesi,

"(De�i�ik: 5178 - 27.5.2004 / m.3) Tahsis amac� de�i�tirilmedik�e mera, yaylak ve k��laktan bu Kanunda g�sterilenden ba�ka �ekilde yararlan�lamaz. Ancak, bu Kanuna veya daha �nceki kanunlara g�re mera, yaylak ve k��lak olarak tahsis edilmi� olan veya kadimden beri bu ama�la kullan�lan arazilerden;

•a) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl��n�n talebi �zerine, 3213 say�l� Maden Kanunu ve 6326 say�l� Petrol Kanunu h�k�mlerine g�re, arama faaliyetleri sonunda rezervi belirlenen maden ve petrol faaliyeti i�in zaruri olan, (...)

f ) �lke g�venli�i ve ola�an�st� hal durumlar�nda ihtiya� duyulan, (...)

g ) Do�al afet b�lgelerinde yerle�im yeri i�in ihtiya� duyulan,

Yerlerin, ilgili m�d�rl��n talebi, komisyonun ve defterdarl��n uygun g�r�� zerine, valilik�e tahsis amac� de�i�tirilebilir ve s�z konusu yerlerin tescilleri Hazine ad�na, vak�f meralar�n�n tescilleri ise vak�f ad�na yapt�r�l�r." h�km�ne yer vermektedir.

Anayasa‘n�n 44. maddesi ise, "Devlet, topra��n verimli olarak i�letilmesini korumak ve geli�tirmek, erozyonla kaybedilmesini �nlemek ve topraks�z olan veya yeter topra�� bulunmayan �ift�ilikle u�ra�an k�yl�ye toprak sa�lamak amac�yla gerekli tedbirleri al�r." �eklindedir.

T�rkiye son y�llarda mera alanlar�n� giderek yitiren bir �lkedir. Bu nedenle, kentsel alanlarda ya�anan g�da kaynakl� pek �ok sorunun yan� s�ra tar�msal n�fusun kentte istihdam�nda da pek �ok sorun bulunmaktad�r. �stihdam yaratan bir �retim alan�n�n korunmas�, �ncelikli hedeflerimizdendir. Bununla birlikte maden arama ve petrol arama faaliyetlerinin nitelikli tar�m arazileri �zerinde istisnaya tabi tutulmas� Anayasa‘n�n 44. maddesine ayk�r�d�r. Bu nedenle de Mera Kanunu‘nun 14. maddesinin h bendinin 5. paragraf�ndaki "birinci f�kran�n a, f, g bentleri hari�" ifadesinin iptali gerekmektedir. Bu nedenle iptal talebimizin Anayasa Mahkemesi‘ne g�t�r�lmesi gerekir.

Y�R�TMEY� DURDURMA NEDENLER�

a) Tar�msal �retim ve Geli�tirme Genel M�d�rl�� verilerine g�re, 2005 y�l�ndan bu yana tar�m d��na ��kar�lan alan say�s� 382.712 hektara ula�m�� durumdad�r. Bu rakamlar her g�n katlanarak artmaktad�r. T�rkiye‘nin tar�m ve hayvanc�l�k potansiyelinin ekolojik ve s�rd�r�lebilir hale gelmesi i�in tar�m ve hayvanc�l�ktan beslenen n�fusun pozitif ayr�mc�l��a tabi tutulmas� gerekirken son y�llarda sermaye birikiminin su, g�da ve enerji alanlar�nda yo�unla�mas�yla birlikte bu alanda yo�un bir ya�ma ya�anmaktad�r. Bu ya�man�n sonucunda hukuk kurallar� ise sadece �irketlerin yapacaklar� ba�vurulara ili�kin usul ve esaslar� d�zenleyen esnek hukuk metinleri haline gelmi�tir. Uygulanmayan yarg� kararlar�, yarg� kararlar�n� uygulanmaz hale getirecek idari tasarruflar birlikte d��n�ld��nde yarg�sal denetim arac�n� kullanarak kamu y�netiminin �ok tarafl� olmas�n� ama� edinen hukuk kurallar� i�letilemez boyutlara gelmi�tir.

b)Buna ra�men bir kez daha Dan��tay yoluyla yarg�sal yolla denetim ve karar alma s�re�lerine kat�l�m arac� i�letilmeye �al��lmaktad�r. �darelerin sand�� gibi demokratik kitle �rg�tlerinin bu davalar� a�mas�ndaki amac� idarenin i�letilemez hale gelmesini sa�lamak de�il, idarenin sermaye lehine hukuku i�levsiz k�lma �abas�na dur demek amac� ta��maktad�r.

c)T�rkiye‘de son y�llarda enerji nakil hatlar�n�n ge�irilmesine dayal� bir enerji politikas�n�n g�be�inde yer almaktad�r. T�rkiye‘ye bu noktada bi�ilen rol bir kervan yolu olmaktan daha anlaml� bir yol de�ildir. T�rkiye‘nin binlerce y�ld�r uygarl�klar�yla beslenmi� ve co�rafyas�n� doyurmaya ba�lam�� bereketli varl�klar� birer birer piyasan�n mal� haline getirilmi�tir. Bug�n yedi�imiz ve i�ti�imizin tad�n� alam�yorsak, sofralar�m�zda sa�l�kl� g�daya ula�am�yorsak bunun sorumlulu�unu hepimizi hissetmek ve bilmek zorunday�z. Bu bir hak oldu�u kadar bir �devdir de..Bu �devin verdi�i sorumluluk hissiyle hareket ederek dava konusu y�netmeli�in, mera alanlar�nda yarataca�� tahribat� g�rmek m�mk�n�d�r. Pek �ok kirli yat�r�m projesi �ED yapt�rmadan, planlama �al��mas�na tabi olmadan k�sa bir s�re i�inde yat�r�m yapmak istemekte ve bunu da en az maliyetle yaparak en �ok kar� elde etmek i�in yapmaktad�r. Kamu hizmeti vermekle sorumlu idare ise bu durumda sadece bu ��kar �evrelerinin yasalar�n� yaparak hukuk d�zeninin sa�lanmas�na olanak yaratamaz.

d) Nabuco projesi gibi gaz ve enerji projeleri onar�lamaz tahribatlar� meralarda peki�tirecektir. Y�llarca sava� ve yat�r�ms�zl�kla k�r bir b��ak haline getirilen meralar �imdi de sermayenin sald�rganl��n�n yeni kurbanlar�d�r. Bu a�amada y�r�tmenin durdurulmas� karar� verilmedi�i takdirde, Bu nedenle Anayasan�n l25.maddesi ile tan�nan yarg�sal denetimi engelleyecek nitelikteki idari uygulamalar�n Hukuk Devleti anlay�� ile ba�da�t�r�lmas�na olanak yoktur.

�dari Yarg�lama Usul� Kanunu‘nun 27.maddesine g�re: "Dan��tay ve idari mahkemeler, idari i�lemin uygulanmas� halinde telafisi g�� ve imkâns�z zararlar�n do�mas� ve idari i�lemin a��k�a hukuka ayk�r� olmas� �artlar�n�n birlikte ger�ekle�mesi durumunda gerek�e g�stererek y�r�tmenin durdurulmas�na karar verebilirler." denilmek suretiyle mahkemelerce y�r�tmeyi durdurma karar� verilebilmesi i�in dava konusu i�lemin a��k�a hukuka ayk�r� olmas� ve idari i�lemin uygulanmas� halinde telafisi g�� veya imkâns�z zararlar�n do�mas� �artlar�n�n birlikte ger�ekle�mesini aram��t�r.

Her ne kadar idarenin i�lemlerinin icrailik niteli�i ta��d�� ve aksi yarg� kararlar� ile kan�tlan�ncaya kadar icra edilebilir oldu�u ger�e�i g�z �n�nde bulundurulsa da; idari yarg�lama usul�ne has olan y�r�tmeyi durdurma m�essesinin amac� ve varl�k nedeni dikkate al�nd��nda, dava sonucu beklenmeden daval� idare i�lemin icra edilebilir olma niteli�i ortadan kald�r�lmamas� davac�lar ve do�a nezdinde a��r sonu�lar do�urmas� engellenmeli, mera varl�klar� sermayenin insaf�na b�rak�lmamal�d�r.

HUKUK� SEBEPLER : Anayasa, 2872, 3194, 5104, 4342, 3202 ve 3083 say�l� yasalar �d. Yrg. Us. K.,Vs. ve her t�rl� yasal delil

DEL�LLER : Dan��tay 13. Dairenin 2010/3469 E. Say�l� dosyas�, Anayasa Mahkemesi‘nin 15/1/2009 tarihli ve E.:2006/99, K.:2009/9 say�l� Karar� , Dava konusu d�zenleyici i�lem ve sair yasal deliller.

SONU� VE �STEM : Yukar�da a��klanan ve resen rastlan�lacak nedenlerle 25.2.2011 tarih ve 27857 say�l� Resmi Gazete‘de yay�mlanarak y�r�rl��e giren, "Mera Y�netmeli�inde De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda Y�netmelik" in 2. maddesinin 2. f�kras� ile de�i�tirilen Mera Y�netmeli�i‘nin ‘Tahsis Amac�n�n De�i�tirilmesi‘ ba�l�kl� 8.maddesinin 5. f�kras�n�n a bendinin 6. alt bendini de�i�tiren ve imar plan� olmaks�z�n vaziyet plan�na g�re tahsis amac�n�n de�i�tirilmesine imkan veren "6) Do�al afet b�lgelerinde yerle�im yeri i�in ihtiya� duyulan yerlerin tahsis amac� de�i�ikli�i talebinde, s�z konusu yerin afet b�lgesi ilan edildi�ine ve Do�al Afet Sigortalar� kapsam�nda oldu�una dair belge, vaziyet plan� ve Komisyonca istenecek di�er bilgi ve belgeler" �baresinin,

Dava konusu Y�netmeli�in 2. maddesinin 3. f�kras� ile de�i�tirilen Mera Y�netmeli�i‘nin ‘Tahsis Amac�n�n De�i�tirilmesi‘ ba�l�kl� 8.maddesinin 5. f�kras�n�n a bendine eklenen 7. alt bendin, "gerekli bulunan mera, yaylak ve k��laklar�n zorunlu hallerde, ilgili m�d�rl�k veya Genel M�d�rl�kten yat�r�m projesi, gerek�eli rapor, lisans, talep edilen alan�n 1/5000 �l�ekli harita �zerine i�lenmi� vaziyet plan�, �ED raporu gerektiren yat�r�mlar i�in �ED raporu, (...) ile tahsis amac� de�i�ikli�i yap�labilir." �baresinin,

Yine dava konusu Y�netmeli�in 2. maddesinin 5. f�kras� ile de�i�tirilen Mera Y�netmeli�i‘nin ‘Tahsis Amac�n�n De�i�tirilmesi‘ ba�l�kl� 8.maddesinin 5. f�kras�n�n a bendine eklenen 8. alt bendin " ihtiya� duyulan yerlerin, zorunlu hallerde, ilgili m�d�rl�k veya Genel M�d�rl�kten gerek�eli rapor, jeotermal kaynak kullan�m izni veya ruhsat, talep edilen alan�n 1/5000 �l�ekli harita �zerine i�lenmi� vaziyet plan�, �ED raporu, (...) ile tahsis amac� de�i�ikli�i yap�labilir." �baresinin,

Dava konusu Y�netmeli�in 2. maddesinin 6. f�kras� ile de�i�tirilen Mera Y�netmeli�i‘nin ‘Tahsis Amac�n�n De�i�tirilmesi‘ ba�l�kl� 8.maddesinin 5. f�kras�n�n a bendine eklenen 9. alt bendin "yap�lacak toplula�t�rma i�in ihtiya� duyulan yerlerde Bakanlar Kurulu karar�, 1/5000 �l�ekli harita veya bu haritan�n olmad�� durumlarda 1/25000 �l�ekli harita, toplula�t�rma yap�lacak alanlar�n eski ve yeni durumlar�n� g�sterir paftalar (...) ile toplula�t�rma Bakanl�ktan talep edilir" �baresinin iptali;

�lgili maddelerin iptal edilmesi halinde y�netmeli�in uygulanamayaca��ndan tamam�n�n iptaline,

-Dava konusu i�lemin a��k�a hukuka ayk�r� olmas�, i�lemin uygulanmas� halinde telafisi imkans�z zararlar�n do�acak olmas� nedenleri ile �ncelikle idarenin savunmas� al�nmadan ya da postada ge�ecek olan tebligat s�resi de dikkate al�narak �YUK m. 27/4‘�n g�ndermesi ile 16. maddede belirtilen savunma s�resi k�salt�larak y�r�tmesinin durdurulmas�na,

5403 say�l� Toprak Koruma ve Arazi Kullan�m� Kanunu‘nun 17. maddesinin 4. f�kras�ndaki "vasf�na ve mevcut kullan�m �ekline bak�lmaks�z�n" ibaresinin,

4342 say�l� Mera Kanunu‘nun 14. maddesinin h bendinin 5. paragraf�nda " (a), (f) ve (g) bentleri hari�," ibaresinin

iptali istemiyle Anayasa Mahkemesi‘ne g�nderilmesine,

- Yarg�laman�n duru�mal� yap�lmas�na,

- Yarg�lama giderleri ve vekalet �cretinin daval� idareye y�kletilmesine,

Karar verilmesi arz ve talep olunur.

Ekoloji Kolektifi Derne�i Vekilleri TMMOB Ziraat M�hendisleri Odas� Vekili

Av. C�mert Uygar ERDEM Z�hal S�RKEC�O�LU D�NMEZ

Av. Mahmut Fevzi �ZL�ER

KESK

Tar�m Orkam Sen Vekili

Av. Emrah �NER

EKLER :

EK 1: Dava konusu 25.2.2011 tarihli y�netmelik

EK 2: Ekoloji Kolektifi Derne�i T�z��

EK 3: Dan��tay 13. Dairenin 2010/3469 E. Say�l� Karar�

EK 4: Anayasa Mahkemesi‘nin 15/1/2009 tarihli ve E.:2006/99, K.:2009/9 say�l� Karar�

EK 5: Mera Y�netmeli�i, Resmi Gazete Tarihi: 31.07.1998 Resmi Gazete Say�s�: 23419

ZORUNLU B�R D�PNOT: 2872 say�l� �evre Kanunu‘nda de�i�iklik yapan 5491 say�l� Kanun‘un 7. maddesine g�re, "Petrol, jeotermal kaynaklar ve maden arama faaliyetleri, �evresel Etki De�erlendirmesi kapsam� d��ndad�r." H�km� konulmu�tur. Ancak bu Kanun de�i�ikli�i Anayasa Mahkemesine ta��nm�� ve Anayasa Mahkemesi‘nin 15/1/2009 tarihli ve E.:2006/99, K.:2009/9 say�l� Karar� ile 2872 say�l� Yasa‘n�n de�i�tirilen 10. maddesinin ��nc� f�kras�nda "Petrol, jeotermal kaynaklar ve maden arama faaliyetleri, �evresel Etki De�erlendirmesi kapsam� d��ndad�r." H�km� iptal edilmi�tir. Anayasa Mahkemesinin an�lan karar�n�n gerk�esinde,

"Anayasa‘n�n 56. maddesinin birinci ve ikinci f�kras�nda "Herkes, sa�l�kl� ve dengeli bir �evrede ya�ama hakk�na sahiptir. �evreyi geli�tirmek, �evre sa�l��n� korumak ve �evre kirlenmesini �nlemek Devletin ve vatanda�lar�n �devidir." h�km� yer almaktad�r. Anayasa‘n�n 56. maddesinin gerek�esinde, vatanda��n korunmu� �evre �artlar�nda, beden ve ruh sa�l�� i�inde ya�am�n� s�rd�rmesini sa�laman�n Devletin �devi oldu�u, Devletin hem kirlenmenin �nlemesi hem de tabiî �evrenin korunmas� ve geli�tirilmesi i�in gereken tedbirleri almas� gerekti�i belirtilmi�tir. Yasa‘n�n de�i�tirilen 10. maddesinde belirtilen �evresel etki de�erlendirmesi, ayn� Yasa‘n�n de�i�tirilen 2. maddesine g�re ger�ekle�tirilmesi plânlanan projelerin �evreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz y�ndeki etkilerin �nlenmesi ya da �evreye zarar vermeyecek �l��de en aza indirilmesi i�in al�nacak �nlemlerin, se�ilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek de�erlendirilmesinde ve projelerin uygulanmas�n�n izlenmesi ve kontrol�nde s�rd�r�lecek �al��malar� ifade eder.

G�n�m�zde �evrenin kirlendikten veya bozulduktan sonra eski hale getirilmesinin �ok k�lfetli olmas�, hatta kimi durumlarda olanaks�z bulunmas� nedeniyle, kirlenen �evreyi temizleme veya bozulan �evreyi onarma yerine, olumsuz etkileri ba�tan �nlemenin y�ntemleri aranmaktad�r. �ED, kalk�nma ve ekonomik geli�me i�in yap�lacak yat�r�m ve faaliyetlerin, do�ay� tahrip etmeden ve �evreyi kirletmeden ger�ekle�tirilmesinde kullan�lan y�ntemlerden birisidir. �ED ile korunmaya �al��lan temel unsur, �evre ve bu �evre i�erisindeki varl�klard�r. �ED kapsam� d��nda tutulan arama faaliyetlerinin, biyolojik �e�itlilik �zerinde ya da do�ada de�i�iklikler meydana getirebilece�i, bu de�i�ikliklerin uzun d�nemli etkilerinin olabilece�i, bu nedenle �evre i�in riskler ta��d�� a��kt�r. Bu a��dan kural kapsam�ndaki arama faaliyetinde, mevcut risklerin ortadan kald�r�labilmesi ve �nlenebilmesi i�in �ED‘in �ng�r�lmesi, Anayasa‘n�n 56. maddesinde Devlete verilen �evrenin korunmas� y�k�ml�l��n�n bir gere�idir. Kuralla, petrol, jeotermal kaynaklar ve maden arama faaliyetlerinin �evresel etki de�erlendirilmesi kapsam� d��nda tutulmas� Anayasa‘n�n 56. maddesine ayk�r�d�r. Kural�n iptali gerekir. " h�km�ne yer verilmi�tir. Bu iptal karar� Resmi Gazete‘nin 8.7.2009 tarih ve 27282 say�l� n�shas�nda yay�nlanm�� ve yay�nland�ktan 6 ay sonra da 8.1.2010 tarihinde de y�r�rl��e girmi�tir.

Bununla birlikte maalesef ki, �evre Bakanl��‘n�n resmi internet sayfas�nda, bu anayasa mahkemesi karar� 2872 say�l� Kanun‘un iptal edilen ��nc� maddesine i�lenmemi�tir. Bu de�i�ikli�in i�lenmemesinden de kaynaklanabilecek bir nedenle, dava konusu y�netmelikte tahsis amac� de�i�ikli�inde, �ED OLUMLU ya da �ED GEREKL� DE��LD�R karar� al�narak mera tahsisi yap�labilece�i yasa yap�c�lar�n "g�z�nden ka�m��t�r" Bu vesileyle dava dilek�emizi okuyan Bakanl�l�k yetkililerinin bir an �nce Bakanl�k sayfas�nda ki eski �evre Kanunu‘nu de�i�tirerek toplumun sa�l�kl� bilgi edinmesi ve do�abilecek idari kusurlardan kaynakl� kamuyu korumas� i�in gerekli tedbirleri almas� gerekir.

Okunma Say�s�: 3115

Payla�:

Facebook Twitter Whatsapp

T�m Hukuki �al��malar�m�z

MERA Y�NETMEL��NDE DE��KL�K YAPILMASI HAKKINDA Y�NETMEL�K`E KAR�I DAVA A�TIK

�ubeler

H�zl� Ula��m

Sosyal Medya

E-Liste

MERA Y�NETMEL���NDE DE����KL�K YAPILMASI HAKKINDA Y�NETMEL�K`E KAR�I DAVA A�TIK

MERA Y�NETMEL��NDE DE��KL�K YAPILMASI HAKKINDA Y�NETMEL�K`E KAR�I DAVA A�TIK