TMMOB Z�RAAT M�HEND�SLER� ODASI`NIN YA� MEYVE VE SEBZELERDE PEST�S�T KALINTISI �LE �LG�L� G�R��

Anasayfa
Liste
TMMOB Z�RAAT M�HEND�SLER� ODASI`NIN YA� MEYVE VE SEBZELERDE PEST�S�T KALINTISI �LE �LG�L� G�R��

TMMOB Z�RAAT M�HEND�SLER� ODASI`NIN YA� MEYVE VE SEBZELERDE PEST�S�T KALINTISI �LE �LG�L� G�R��

GENEL MERKEZ ( )
03.04.2012 (Son G�ncelleme: 15.06.2012 16:05:28)

TMMOB Z�RAAT M�HEND�SLER� ODASI‘NIN YA� MEYVE VE SEBZELERDE PEST�S�T KALINTISI �LE �LG�L� G�R��

Greenpeace �rg�t� Almanya temsilcili�i taraf�ndan 26 Mart 2012 tarihinde, a��klanan Pestisitsiz G�da: Meyve ve Sebze ��in Al��veri� Rehberi raporu (Food Without Pesticides: Shopping Guide for Fruits and Vegetables), T�rkiye‘den Almanya‘ya ihra� edilen �z�m, armut ve dolmal�k biberde y�ksek oranda pestisit kal�nt�s� (kimyasal ila�) bulundu�u haberlerinin kamuoyu g�ndemine girmesine yol a�t�.

Medyada yer bulan haberler, raporun sadece T�rk men�eli �r�nlerle ilgili oldu�u gibi bir intiba yaratm�� olmakla birlikte, rapor 2009-2010 y�llar�nda Almanya‘da sat��a sunulan, 80 farkl� �lkeye ait, 40 sebze, 38 meyve ile ilgili 22 bin �rne�inin Greenpeace taraf�ndan al�narak, Almanya G�da Kontrol Otoritesi taraf�ndan yapt�r�lan analizlerinden edinilmi� bilgileri i�ermektedir.��

Rapor i�eri�i��

Raporda �zetle a�a��daki bilgiler yer almaktad�r

•�� Geleneksel olarak �retimi yap�lan taze meyvelerin % 80‘inde, sebzelerin % 55‘inde pestisit kal�nt�s� bulundu�u,

•�� Analizler sonunda 351 adet farkl� aktif pestisit kal�nt�s�na rastland��, en s�k rastlan�lanlar�n mantarlara kar�� kullan�lan boscalid ve cypronidil oldu�u,

•�� T�rkiye‘den g�nderilen dolmal�k biber, armut ve sofral�k �z�m ile Almanya‘da �retilen sofral�k �z�m ve �talya‘dan g�nderilen marullar�n sa�l�k a��s�ndan risk olu�turdu�u,

•�� Hindistan‘dan gelen �r�nlerden al�nan �rneklerin y�zde 40‘�ndan fazlas�nda MRL (Maksimum Rez�d� Limiti) s�n�rlar�n�n a��ld��; bu oran�n Tayland i�in y�zde 30‘dan fazla oldu�u ve M�s�r, ABD, Kenya ve Dominik Cumhuriyeti i�in y�zde 12 ile 21 aras�nda bulundu�u ve AB‘de de y�zde 2‘nin alt�nda bulundu�u,

•�� T�rkiye‘den gelen sofral�k �z�mlerde 12 numunede ortalama 9 farkl� aktif madde ve bir numunede de 24 aktif madde kullan�ld��, Bel�ika‘dan g�nderilen �ileklerde 7, marullarda 6 aktif maddeye rastlan�ld��,�

•�� Carbendazim aktif maddesinin 45 �lkede 68 �r�nde kullan�ld��,

•�� Kar��ml� aktif maddelerin sofral�k �z�mlerde daha �ok kullan�ld��,

•�� Almanya‘da �retilen frenk �z�mlerinden al�nan �rneklerde rastlan�lan 17,� T�rkiye‘den g�nderilen sofral�k �z�mlerde rastlan�lan 24 farkl� pestisit kal�nt�s�n�n bu konudaki en u� �rnekleri g�sterdi�i,

•�� Test edilen �r�nlerin % 61.1‘nin kirli �r�n oldu�u ve da��l�m�n�n da; % 35,5‘inin Almanya‘dan, %13,6‘s�n�n �spanya‘dan ve % 9,1‘nin de �talya‘dan gelen �r�nler oldu�u,

Hangi �r�nlerimiz risk ta��yor?���

Analiz edilen �r�nler i�erdikleri pestisit miktar�na g�re g�venilir, tavsiye edilmez ve t�ketilmelerinin ciddi sa�l�k riskleri olu�turabilece�i �r�nler olarak s�n�flamaya tabi tutulmu�. �lkemizden g�nderilen kay�s�, incir, nar, kiraz, patl�can ve domatesler tavsiye edilmezler grubunda yer al�rken armut, greyfurt, sofral�k �z�m, dolmal�k biber ve dolmal�k kabak ise t�ketiminin ciddi sa�l�k riskleri olu�turabilece�i �r�nler i�inde say�lm��t�r.

�lkemizden g�nderilen �r�nlerin durumuna ili�kin de�erlendirme yapabilmek i�in, di�er �lkelerden g�nderilen �r�nler ile birlikte ele al�nmas� gerekmektedir. ��nk� T�rkiye‘den g�nderilmi� ciddi sa�l�k riskleri olu�turabilece�i belirtilen ya� meyve ve sebzelerin, ba�ka �lkelerden de g�nderildi�i ve pestisit kal�nt�s� oldu�u g�r�lmektedir.(�izelge-1)

�izelge-1 Riskli �r�nlerimiz ve Ayn� �r�nleri Pestisit Kal�nt�s� veya Risk Ta��yan �lkeler*

�r�nler	�r�n�nde pestisit kal�nt�s� bulunan �lkeler	�r�nleri ciddi sa�l�k riskleri olu�turabilecek �lkeler
Armut	Arjantin, Bel�ika, Almanya, Fransa, Hollanda, �spanya	�ili, �talya, G�ney Afrika, T�RK�YE
Greyfurt	Meksika, ABD	�srail, �spanya, G�ney Afrika, T�RK�YE
Sofral�k �z�m	M�s�r, Arjantin, Brezilya, Yunanistan, �talya, �spanya, Namibya, G�ney Afrika	�ili, Almanya, Hindistan, T�RK�YE
Dolmal�k Biber	Yunanistan, Fas, Hollanda, �spanya	T�RK�YE
Dolmal�k Kabak	�spanya	T�RK�YE
*Raporda yer alan bilgiler kullan�larak haz�rlanm��t�r.

Ayn� �ekilde T�rkiye‘den g�nderilen kay�s� ve domateslerde pestisit kal�nt�s� oldu�u belirtilirken, Yunanistan‘dan g�nderilen kay�s�lar�n ve Fas‘tan g�nderilen domateslerin de ciddi sa�l�k riskleri olu�turabilece�i g�r�lmektedir. (�izelge-2)

�izelge-2 Pestisit Kal�nt�s� Bulunan �r�nlerimiz ve Ayn� �r�nleri Pestisit Kal�nt�s� veya Risk Ta��yan �lkeler*

�r�nler	�r�n�nde pestisit kal�nt�s� bulunan �lkeler	�r�nleri ciddi sa�l�k riskleri olu�turabilecek �lkeler
Kay�s�	Almanya, Fransa, �talya, �spanya, T�RK�YE,� Macaristan	Yunanistan
�ncir	T�RK�YE	�
Nar	T�RK�YE	�
Kiraz	�ili, Almanya, Fransa, �talya, Yunanistan, �spanya, T�RK�YE	�
Patl�can	Hollanda, �spanya, Tayland, T�RK�YE	�
Domates	Fransa, Bel�ika, �srail, �talya, Hollanda, �spanya, T�RK�YE	Fas
*Raporda yer alan bilgiler kullan�larak haz�rlanm��t�r.

Rapora konu edilmi� ya� meyve ve sebzelerle ilgili �lkelerin genel durumu

Rapor 40 sebze, 38 ya� meyve ile ilgili �lkeler baz�nda elde edilen bilgileri i�ermektedir. Raporda yer alan bilgiler kullan�larak haz�rlanan �izelge-3‘de, �lkeler ve t�ketilmelerinin ciddi sa�l�k riskleri olu�turaca�� belirtilen �r�nler g�r�lmektedir.

�izelge-3 �lkeler riskli �r�nleri

�lkeler	Meyve	Sebze
�spanya	Portakal, Mandalina, Greyfurt, Portakal, �Clementine portakal	Havu�
T�rkiye	Greyfurt, Sofral�k �z�m, Armut	Dolmal�k biber, Dolmal�k kabak
Tayland	Mango	Taze fasulye, Fesle�en, Biber
G�ney Afrika	Portakal, Greyfurt, Armut	�
�ili	Nektarin, Sofral�k �z�m, Armut	�
Brezilya	Lime, Papayas	�
Hindistan	Sofral�k �z�m	Bamya
�talya	Clementine portakal, Armut	�
Yunanistan	Portakal, Kay�s�	�
Almanya	Sofral�k �z�m	�
Arjantin,	Portakal	�
Avusturya	Elma	�
Dominik Cum.	�	Taze fasulye
Ekvator	Muz	�
Fas	�	Domates
Fransa	�	Patates
Gana	Ananas	�
�srail,	�	�
Kolombiya	Muz	�
Kostarika,	Muz	�
Panama	Muz	�
Vietnam	Pitayas	�

Ya� Meyve ve Sebze �retimi ve �hracat Miktar����

Raporun ihracat a��s�ndan �neminin anla��labilmesi i�in y�ll�k ya� meyve ve sebze �retimi ile ihracat miktar�n�n g�z �n�ne al�nmas� gerekmektedir. T�rkiye‘nin ya� meyve ve sebze �retimi i�inde sebzeler daha �nemli bir paya sahiptir. 2010 y�l�nda 42,6 milyon ton, 2011 y�l�nda 44,7 milyon ton ya� meyve ve sebze �retimi ger�ekle�mi�tir. 2011 y�l�nda ya� meyve ve sebze �retiminin % 7.2‘si ihra� edilmi�tir.

�izelge-4 Ya� Sebze Meyve �retimi ve �hracat�

�	�retim (Milyon ton)			�hracat			�hracat /�retim %
Y�llar	Sebze	Meyve	Toplam		Miktar	De�er ($)	�hracat /�retim %
2010	26,0	16,6	42,6		2,9	2,2	6,8
2011	27,5	17,2	44,7		3,2	2,3	7,2
�	�	�	�	�	�	�	�

Kaynak: TU�K ve Ya� Meyve Sebze �hracat��lar� Birli�i verileri

T�rkiye‘den en fazla ihra� edilen �r�n domates olup, ilk yedi �r�n ihracat�n�n %70‘inden fazlas�n� olu�turmaktad�r.

�izelge-5 Ya� Meyve ve Sebze �hracat�

�	2010				2011
�	M�KTAR (Bin Ton)	%	DE�ER (Milyon $)	%	M�KTAR (KG)	%	DE�ER (Milyon $)	%
Domates	575	19,9	483	22,2	581	18,1	440.	18,9
Limon	423	14,6	311	14,3	488	15,2	356	15,3
Mandarin	417	14,4	282	13,0	475	14,8	343	14,7
Portakal	220	7,6	151	7,0	357	11,1	261	11,2
�z�m	238	8,2	206	9,5	240	7,5	178	7,6
Kiraz.vi�ne	65	2,3	150	7,0	47	1,5	134	5,7
Greyfurt	155	5,3	101	4,6	159	4,9	111	4,8
Di�er t�rler	803	27,7	486	22,4	861	26,9	507	21,8

Kaynak: Ya� Meyve Sebze �hracat��lar� Birli�i verilerinden yararlan�lm��t�r��

En fazla ihracat yap�lan �lkelere bak�ld��nda Rusya ve Irak‘�n ilk s�rada oldu�u, ihracat�n yakla��k % 70‘inin 6 �lkeye yap�ld�� g�r�lmektedir.

�izelge-6 En Fazla Ya� Meyve ve Sebze �hracat� Yapt��m�z �lkeler

�	2010				2011
�	M�KTAR (Bin ton)	%	DE�ER (Milyon $)	%	M�KTAR (Bin ton)	%	DE�ER (Milyon $)	%
Rusya	989	34,1	788	36,3	1.129	35,2	838	36,0
Irak	360	12,4	154	7,1	498	15,5	265	11,4
Almanya	151	5,2	203	9,4	133	4,2	198	8,5
Ukrayna	255	8,8	166	7,7	285	8,9	188	8,1
Bulgaristan	210	7,3	167	7,7	160	5,0	116	5,0
Suudi Arabistan	150	5,2	97	4,5	174	5,4	111	4,8
Romanya	189	6,5	125	5,7	156	4,9	105	4,5
Di�er �lkeler	592	20,5	469	21,6	672	20,9	2.328	21,7

�

Kaynak; Ya� Meyve Sebze �hracat��lar� Birli�i verilerinden yararlan�lm��t�r

�

Pestisit kal�nt�s� nas�l olu�maktad�r?

Kal�nt� sorunu, b�y�k �l��de ilac�n etiket bilgilerine uyulmamas� sonucu ortaya ��kmaktad�r. �la�lar�n etiketine uyulmay�p, y�ksek dozda kullan�ld��nda kal�nt� sorunu olu�maktad�r.

Ayr�ca, bir �r�nde tavsiyesi olan bir ilac�n, tavsiyesi olmayan farkl� bir �r�nde kullan�lmas� halinde yine kal�nt� ile ilgili sorun ya�anmaktad�r.

�te yandan AB‘de yasak olup, T�rkiye‘de yasak olmayan aktif maddelerin kullan�m� kal�nt� ile ilgili ya�anan sorunlar�n nedenlerinden biridir.

�la� i�erisindeki kalitesiz aktif madde ve solventlerin olmas� da, toksikolojik ve ekotoksikolojik y�nden risk olu�turabilir.

�r�nde kal�nt� olmamas� i�in,

1-�reticilerinin e�itimi,

2-Tavsiyeye uygun doz kullan�m�,

3-Tavsiye alan �r�nde kullan�lmas�,

4-Etiketine uygun olarak ila�lamalar�n belirtilen zamanda yap�lmas�,

5-Bakanl�k denetimlerinin s�kla�t�r�lmas� ve gerekti�inde ceza uygulamas�na gidilmesi

6-�yi Tar�m Uygulamalar�n�n (GAP: Good Agricultural Practices) yayg�nla�t�r�lmas�, dolay�s�yla tar�mda izlenebilirlik ve s�rd�r�lebilirli�in yan�nda g�da g�venli�inin sa�lanmas�,

7-�hracat��lar�n, �reticiler ile s�zle�meli tar�m yoluna giderek, ihracat edecekleri �lkelere uygun ila� ve doz kullan�m�n� te�vik etmeleri,

8- Ziraat M�hendislerinin alandaki sorumluluklar�n�n art�r�lmas�,

9- �retimden pazarlama a�amas�na kadar ge�en s�re�te kullan�lan bitki koruma �r�n�n�n zirai m�cadele teknik talimatlar� ve di�er kimyasallar�n teknik tavsiyelerine uygun ve kontroll� olarak yap�lmas�, t�ketici sa�l�� ve �evrenin korunmas� ile �r�nde izlenebilirli�inin sa�lanmas�na y�nelik denetimler ile T�rk G�da Kodeksi ve kal�nt� de�erlerine uygun bitkisel �r�n arz�n�n sa�lanmas� gerekmektedir.

Ya� meyve ve sebze ile ilgili kal�nt� sorunun giderilmesine y�nelik geli�meler

�zellikle Rusya‘ya yap�lan ihracatta ge�mi� y�llarda ya�anan bu tip sorunlar, Bakanl�� bu konuda daha ciddi uygulamalar yapmak zorunda b�rakm��t�r. Bu uygulamalar�n sonu�lar� da k�sa s�rede g�r�lm��t�r. Avrupa Birli�i (AB), 25 Ocak 2010 tarihinde T�rkiye‘den ihra� edilecek domates, biber, armut ve kabakta y�zde 10 analiz �art� aramaya ba�lanm��ken, bu �art� armut ve kabakta May�s 2011 tarihinde kald�rm��t�r. Yine olumlu bir geli�me olarak, Rusya‘n�n narenciye �zerindeki ambargosu kalkm��t�r.

AB‘de yasak olan aktif maddelerin gecikmeli de olsa T�rkiye‘de de yasaklanm�� olmas�, bu alandaki olumlu geli�melere katk� yapan bir karar olmu�tur.

Bilindi�i gibi T�rkiyede ruhsatl� olan bir aktif madde e�er Avrupa Birli�inde ruhsatl� de�ilse o zaman o �r�nde MRL (Maksimum kal�nt� Limiti)‘sini 0,01 ppm.�l��s�ne tabi tutuyor.Yani neredeyse ila�s�z bir �r�n olmas�n� istiyor.Bu durumu bilmeyen baz�� ihracaat�� firmalar kal�nt�� sorunlarla kar��la�abiliyor.

Sonu� olarak

Greenpeace taraf�ndan haz�rlanan rapor 2009-2010 y�llar�ndaki �r�nlere ait olmakla birlikte, kal�nt� sorunu devam etmektedir. 1 Ocak- 31 Mart 2012 tarihleri aras�nda 1‘i limon, 5‘i domates, 25‘i biber olmak �zere 30 �r�n�m�z AB s�n�r kontrol noktalar�ndan pestisit kal�nt�s� nedeni ile geri d�nm��t�r. (Bilgi i�in bak�n�z; https://webgate.ec.europa.eu/rasff-window/portal/)

T�rkiye, AB‘den 2008 y�l�nda 308, 2009 y�l�nda 278 ve 2010 y�l�nda 255 adet olumsuz bildirim alm��t�r. Bu verilere g�re T�rkiye, tar�m �r�nleri ihracat�nda uyar� alan �lkeler aras�nda �in‘den sonra ikinci s�rada yer almaktad�r.

Geri d�nen �r�nlerin pestisit kal�nt� d�zeyine bakt��m�zda, �lkemizde izin verilen limitlerin �ok alt�nda oldu�u g�r�lmektedir. Buna ra�men �r�nlerin s�n�rdan geri �evrilmesinin nedeni, AB‘de kullan�m izni olmayan (yasaklanm��) ila�lar�n kullan�lmas�d�r.

Avrupa Birli�i Sa�l�k ve T�ketici Genel M�d�rl��‘n�n haz�rlad�� "G�da ve Yem i�in H�zl� Uyar� Sistemi Y�ll�k Raporu 2010"da Formetanate tar�m ilac� aktif maddesinin AB‘de baz� �r�nlerde kullan�lmas�na kar��n biberde kullan�lmas�n�n yasak oldu�u, ancak T�rkiye‘den gelen biberlerde bu maddenin tespit edildi�i ve Procymidone aktif maddesinin AB‘de kullan�m�n�n yasak olmas�na kar��n T�rkiye‘den gelen �r�nlerde bu maddeye rastland�� belirtilmektedir.

�hra� edilecek ya� meyve ve sebze i�in �e�itli a�amalarda analiz ve kontroller s�z konusu iken, pestisit kal�nt�s� ��k�yor olmas�, �retiminin % 90‘dan fazlas�n�n t�ketildi�i i� piyasa i�in gecikmeden �ok s�k� �nlemlerin al�nmas� ger�e�ini olanca a��kl�� ile g�stermektedir.

�hra� edilen ya� meyve ve sebze miktar� d��k olmas�na, bu �r�nlerle ilgili al�c� �lkelerin s�k� denetimleri bilinerek daha �zenli davran�lmas�na kar��n,� yine de ila� kal�nt�s� bulunan �r�nlere rastlan�lmas�, bu konudaki endi�eleri sadece ihracat a��s�ndan de�il, i� t�ketim a��s�ndan da art�ran bir durumdur.

�ok basit �nlemler al�nmad�� i�in �r�nlerimiz geri d�nmekte, �lkemiz ve �reticimiz itibar�n� yitirmekte, halk�m�z�n sa�l�� riske edilmektedir.

�T�rkiye sadece ihracat� de�il, i� t�ketimi de dikkate alarak �retilen ve t�ketilen ya� meyve ve sebzenin tamam�nda zirai ila� kal�nt�s� konusunda denetimlerini ve analizleri yapabilecek laboratuarlar�n� art�rmak zorundad�r. �� t�ketime konu �r�nlerle ilgili denetim ve analizler g�stermelik de�il, Avrupa Birli�i ve Rusya‘n�n g�sterdi�i titizlikle yap�lmal�,� �reticileri bilgilendirmeye y�nelik tar�msal yay�m �al��malar�na �nem verilmelidir.��

Kullan�lan pestisitlerin niteliklerinin iyile�tirilmesi, ruhsatlar�n�n g�zden ge�irilmesinin yan� s�ra kullan�m ve hasat s�ras�nda da kurallara uyulmas�n�n sa�lanmas� gereklidir. Bunun i�in �retimin her a�amas�nda ziraat m�hendisleri ile �reticilerin bir araya gelmesini sa�layacak yap�lar�n kurulmas� gerekir.

�lkemizde hayata ge�irilmeye �al��lan serbest tar�m dan��manl�� reticilerin �rg�ts�zl�� ve yanl�� destekleme politikalar� nedeni ile yeterince etkin k�l�namam��t�r.

Geli�mi� �lkelerdeki modeller de dikkate al�narak �lkemizdeki �reticiler kooperatif, birlik, �irket benzeri �rg�tl� yap�lar alt�nda bir araya getirilerek bu �rg�tlenme b�nyesinde yer alan dan��man m�hendisler arac�l�� ile �retimde kullan�lan pestisitler ve di�er t�m girdi kullan�m�, hasada kadar her a�amada denetlenmelidir.

G�da g�venli�inin sa�lanabilmesi i�in tar�m�n ger�ek anlamda desteklenmesi, �ift�ilerin gelir seviyesinin m�hendislik hizmeti alabilecek seviyeye y�kseltilmesi, g�da denetimleri ve denetimci say�lar�n�n art�r�lmas�, g�da i�letmelerinde ziraat, g�da, kimya m�hendislerinin istihdam�n�n zorunlu hale getirilmesi, ya�anan olumsuzluklar�n giderilmesi i�in �reticiler ba�ta olmak �zere konuyla ilgili ihracat��lar dahil t�m taraflar�n bilin�lendirilmesi gerekmektedir.

Kamuoyuna sayg�lar�m�zla duyurulur.

Okunma Say�s�: 13089

Payla�:

Facebook Twitter Whatsapp

Foto�raf Galerisi

T�m Oda G�r��leri

TMMOB Z�RAAT M�HEND�SLER� ODASI`NIN YA� MEYVE VE SEBZELERDE PEST�S�T KALINTISI �LE �LG�L� G�R��

�ubeler

H�zl� Ula��m

Sosyal Medya

E-Liste

TMMOB Z�RAAT M�HEND�SLER� ODASI`NIN YA� MEYVE VE SEBZELERDE PEST�S�T KALINTISI �LE �LG�L� G�R���

TMMOB Z�RAAT M�HEND�SLER� ODASI`NIN YA� MEYVE VE SEBZELERDE PEST�S�T KALINTISI �LE �LG�L� G�R��