ZEYT�NC�L��N ISLAHI, YABAN�LER�N�N A�ILATTIRILMASINA DA�R Y�NETMEL�KTE DE��KL�K YAPILMASINA DA�R Y�NETMEL��E KAR�I DAVA A�TIK

Anasayfa
Liste
ZEYT�NC�L��N ISLAHI, YABAN�LER�N�N A�ILATTIRILMASINA DA�R Y�NETMEL�KTE DE��KL�K YAPILMASINA DA�R Y�NETMEL��E KAR�I DAVA A�TIK

ZEYT�NC�L��N ISLAHI, YABAN�LER�N�N A�ILATTIRILMASINA DA�R Y�NETMEL�KTE DE��KL�K YAPILMASINA DA�R Y�NETMEL��E KAR�I DAVA A�TIK

GENEL MERKEZ ( )
01.06.2012 (Son G�ncelleme: 01.06.2012 18:12:13)

SAVUNMA ALINMADAN DOSYA �ZER�NDEN Y�R�TMEN�N DURDURULMASI VE DURU�MA �STEML�D�R.

DANI�TAY BA�KANLI�I`NA

DAVACILAR : 1- TMMOB PEYZAJ M�MARLARI ODASI

Konur 2 Sokak No:34/8 K�z�lay/ANKARA

2- TMMOB �EVRE M�HEND�SLER� ODASI

Hatay 2 Sokak 24/17 06650 �ankaya/ ANKARA

VEK�L� : Av. Emre Baturay ALTINOK

Kahraman Kad�n Sok. 18/1 GOP- �ankaya/ANKARA

Tel: 0.312.4280501 – Faks: 0.312. 4280311

3- TMMOB Z�RAAT M�HEND�SLER� ODASI

Karanfil Sok. 28/12 K�z�lay/ANKARA

VEK�L� : Av. Zuhal S�RKEC�O�LU D�NMEZ

Bestekar Sok. No: 49/5 Kavakl�dere /ANKARA

DAVALI : GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLI�I/ ANKARA

RG`DE YAYINLANMA TAR�H� : 03.04.2012

DAVA KONUSU : 03.04.2012 g�n ve 28253 say�l� Resmi Gazete`de yay�mlanarak y�r�rl��e giren G�da, Tar�m ve Hayvanc�l�k Bakanl��`n�n Zeytincili�in Islah�, Yabanilerinin A��latt�r�lmas�na Dair Y�netmelikte De�i�iklik Yap�lmas�na Dair Y�netmeli�i`nin (EK 1);

a) 1 inci maddesi ile, 03/04/1996 tarihli ve 22600 say�l� Resmî Gazete`de yay�mlanan Zeytincili�in Islah� Yabanilerinin A��latt�r�lmas�na Dair Y�netmeli�in 4 �nc� maddesine eklenen "zeytinlik saha" tan�m�n�n ;

b) 2 inci maddesi ile, 03/04/1996 tarihli ve 22600 say�l� Resmî Gazete`de yay�mlanan Zeytincili�in Islah� Yabanilerinin A��latt�r�lmas�na Dair Y�netmeli�in 23 �nc� maddesinde yap�lan d�zenlemenin tamam�n�n,

�ncelikle y�r�tmesinin durdurulmas�, daha sonra iptaline karar verilmesi istemidir.

A�IKLAMALAR :

MENFAAT A�ISINDAN :

T�rk M�hendis ve Mimar Odalar� Birli�i (TMMOB) �evre M�hendisleri Odas� ve (TMMOB) Peyzaj Mimarlar� Odas�, (TMMOB) Ziraat M�hendisleri Odas� Anayasa`n�n 135. Maddesi ile 6235 ve 3458 say�l� yasalara g�re kurulan TMMOB`ye ba�l�, kamu kurumu niteli�inde bir meslek �rg�t� olup, alan�na ili�kin tek meslek odalar�d�r.

2 Aral�k 2002 tarih ve 24954 say�l� Resmi Gazete`de yay�nlanan TMMOB Ana Y�netmeli�i`nin "Birli�in ve Ba�l� Odalar�n Ama�lar�" ba�l�kl� 3. Maddesinin (b) bendine g�re; …M�hendislik ve mimarl�k mesle�i mensuplar�n�n ortak gereksinmelerini kar��lamak, mesleki etkinlikleri kolayla�t�rmak, mesle�in genel yararlara uygun olarak geli�mesini sa�lamak, meslek mensuplar�n�n birbirleriyle ve halkla olan ili�kilerinde d�r�stl�� ve g�veni hâkim k�lmak �zere meslek disiplinini ve ahlak�n� korumak; kamunun ve �lkenin ��karlar�n�n korunmas�nda, yurdun do�al kaynaklar�n�n bulunmas�nda, korunmas�nda ve i�letilmesinde, �evre ve tarihi de�erlerin ve k�lt�rel miras�n korunmas�nda, tar�msal ve s�naî �retimin art�r�lmas�nda, �lkenin sanatsal ve teknik kalk�nmas�nda gerekli g�rd�� t�m giri�im ve etkinliklerde bulunmak" Kamu kurumu niteli�inde meslek kurulu�u olan T�rk M�hendis ve Mimar Odalar� Birli�i (TMMOB) ve ba�l� Odalar�n ama�lar� aras�nda say�lm��t�r.

Kanun, T�z�k ve ilgili Oda y�netmeliklerinde de belirtildi�i gibi davac� Odalar da, mesle�in ve meslekta�lar�n hak ve ��karlar�n� korumak, meslek alan� ile ilgili plan, proje ve uygulamalar�n�n Anayasa ve ilgili mevzuat ile do�al varl�klar�n, ormanlar�n ve canl� ya�am�n�n korunmas� ve idarenin i�lem ve eylemlerinin kamu yarar�na uygun yap�lmas�n� kamu ad�na denetlemek; do�a, planlama, kentsel tasar�m ve estetik kavramlar�n� sistematik bir yap� i�inde inceleyerek sanat, bilim, m�hendislik ve teknolojiyi bir araya getirerek alan tasar�m�, planlamas� ve y�netimi ile u�ra�an, bu konudaki eksiklikleri, yanl��l�klar� ortadan kald�rmak i�in gerekli �al��malar� ve uyar�lar� yapmakla y�k�ml� kamu kurumu niteli�inde meslek odas�d�r.

Davac� Odalar, ilgili bakanl�k, kamu kurumlar�, belediyeler ile di�er kurulu� ve makamlarla ili�ki i�erisinde �lkemizin do�al varl�klar�, peyzaj alanlar�, ormanlar�n�n korunmas�, sa�l�kl� ve d�zenli kentle�mesi, kent planlar�n�n, do�a, planlama ve tasar�mlar�n�n �ehircilik esaslar�na ve meslek ilkelerine uygun yap�lmas� i�in yaz��ma ve g�r��me giri�imleriyle d�zeltilmesini ba�aramad�� hatal� plan, karar ve uygulamalar� adli makamlara g�t�rmekte, bu yolla �abalar�n� s�rd�rmekte, mahkeme kararlar�n�n uygulanmas� i�in, karar� uygulamamakta direnen kamu g�revlilerini �a�r�ld�� toplant�larda s�zl� olarak do�rudan, bunun d��nda yaz�l� ve g�rsel bas�n, mektup gibi ileti�im ara�lar� ile dolayl� yollarla uyarmakta, bununla ba�ar�l� olamad�� l��de adli makamlar� harekete ge�irmektedir.

Dava konusu d�zenleme ile korunmas� ama�lanan zeytinlik alanlar� da davac� odalar�n faaliyet alanlar� ve g�revleri ile yak�ndan ilgili olup, i� bu davay� a�makta g�ncel, me�ru ve akt�el menfaat sahibi olduklar� tart��mas�zd�r.

Zeytinya�� bu s�re� boyunca Akdeniz insan�n�n �nemli g�dalar�ndan biri olmas�n�n yan� s�ra, Akdeniz ticaretinin de temelini olu�turmu�tur. Sadece bir besin maddesi olarak de�il, ��k kayna��, sa�l�k ve g�zellik iksiri olarak da kullan�lm��t�r.

ZEYT�NL�K ALANLARININ KORUNMASININ KAMU YARARI A�ISINDAN A�ISINDAN �NEM� :

Ulusal Zeytin ve Zeytinya�� Konseyince (UZZK) G�da, Tar�m ve Hayvanc�l�k Bakanl�� (Tar�m ve K�yi�leri Bakanl��) ile ortak bir hedef do�rultusunda hareket edilerek, anavatan� Anadolu olan zeytini, gelecek alt� y�l i�inde �ncelikle halihaz�rda d�nya be�incili�i konumundan �spanya`n�n ard�ndan ikinci s�raya ta��mak, 21`nci y�zy�l�n nihai hedefi olarak da d�nyada s�z sahibi lider bir �lke olmas�n� sa�lamak olarak belirlenmi�tir. Bu �er�evede G�da, Tar�m ve Hayvanc�l�k Bakanl��`nca zeytincilik sekt�r� desteklenmi�, �zellikle yeni dikim alanlar�na yap�lan fidan destekleri ile zeytin a�ac� varl��m�z son alt� y�lda yakla��k %50 artarak 160 milyon adete y�kselmi�tir.

Halihaz�rda 150 bin ton olan ortalama zeytinya�� retimimiz 2015 de 700 bin ton olarak belirlenmi�tir. Ayr�ca Meclisimiz de oy birli�i ve y�ksek nitelikli konu�malar ve zeytincilik hedefleri belirtilerek ��kar�lan Uygun Bulma Kanunu arac��yla �lkemizin 20 �ubat 2010 tarihinden itibaren 12 y�ll�k bir ayr�l�ktan sonra Uluslararas� Zeytin Konseyi (COI)` ne yeniden �ye olmas� da Y�ce Meclisimizin iradesi ile ve zeytincili�e verdi�i �nem �er�evesinde ger�ekle�mi�tir.

Bu hedef do�rultusunda zeytincili�in sorunlar� ve yol haritas� 2006 ve 2009 y�llar�nda iki kez TBMM Zeytincilik Ara�t�rma Komisyonlar�nda ele al�nm��t�r. Bu Komisyonlar, t�m y�relerde ki�i kurum ve kurulu�larla g�r��m��, yurt i�i ve yurt d��nda zeytinliklerde, zeytin ve zeytinya�� i�leme ve �retim ve sanayi tesislerinde incelemelerde bulunmu�, �al��malar sonunda bilimsel niteli�e sahip yakla��k 300`er sayfal�k iki rapor haz�rlanarak kitap haline getirilmi� ve g�ncelli�ini korumaktad�r. Bu raporlarda da g�r�lece�i gibi milli irade Zeytincilik Kanunun ilgili amir h�k�mlerinin korunmas� y�n�nde ger�ekle�mi�tir.

Zeytincilik, T�rkiye` de yakla��k 500 bin ailenin (10 milyon yurtta��m�z�n) ge�im kayna��n�, i�lenen tar�m alanlar�n�n % 3,5`unu olu�turan bir sekt�rd�r. Zeytin �retimi t�m d�nyada oldu�u gibi �lkemizde de sa�l�kl� beslenmede, istihdam sa�lanmas�nda ve di�er sanayi kollar�na Pazar yaratmada, y�ksek katma de�eriyle do�rudan ve dolayl� yoldan 10 milyon ki�inin ge�imini sa�lamada, tar�msal ve sosyo ekonomik y�nden ciddi bir �nem ta��maktad�r.

Son 2 y�ll�k ortalamaya g�re, zeytinya�� retimimiz 180 bin ton olup bu �retimin de�eri yakla��k 500 milyon dolard�r. 2015 de bu de�er yakla��k 700 bin ton zeytinya�� i�in yakla��k 3 milyar dolar olacakt�r

Son 2 y�ll�k ortalamaya g�re, sofral�k zeytin �retimimiz yakla��k 390 bin ton olup bu �retimin de�eri yakla��k 700 milyon dolard�r. 2015 de bu de�er yakla��k 3,5 milyar dolard�r.

Bu ekonomik getiriler birka� y�l veya 15-20 y�ll�k bir s�re ile s�n�rl� de�ildir. Zeytin a�ac� Anadolu` da on bin y�ld�r insano�lunun, ge�im, beslenme, sa�l�k ve g�zellik kayna�� olarak g�revini s�rd�rmektedir. D�nya var olduk�a da insanl��a ve �evreye hizmete devam edecektir. Bu y�n�yle yery�z�nde hi�bir madenin getirisi zeytin a�ac�n�n toplam getirisi kadar olamaz.

Zeytin a�a�lar�n ilki ve �l�ms�zd�r. B�t�n dinlerin kutsal kitaplar�nda bahse konu edilen kutsal zeytin a�ac�n�n do�umu 60.000 y�l �nce anavatan� Anadolu ger�ekle�mi�tir. Tarihte zeytincilikle ilgili ilk kanunlar olan Solon Kanunlar�nda zeytinliklerin d�zenlenmesine ili�kin kararlar yer alm�� ve zeytin a�ac�n� kesenlerin �l�mle cezaland�r�lmas�na karar verilmi�tir.

�yelik yolunda �al��malar i�inde bulundu�umuz Avrupa Birli�inde ise zeytin ve zeytinya�� 136/66 EEC t�z�� ile 1966 y�l�ndan itibaren ba�layan ve AB toplam mevzuat�n�n yakla��k %3 �ne tekab�l eden ve 5000 sayfay� bulan t�z�klerle d�zenlenmi�tir. Buna g�re zeytin �reticisi ba�ta olmak �zere t�m sekt�r, zeytin ve zeytinya�� retimi desteklenmi�, k�yden kenti �nlemek �zere daha az kay�r�lm�� y�reler ba�ta olmak �zere ilave destekler verilmi�tir. Ayr�ca Avrupa Birli�inde (EEC) 2019/93 say�l� T�z�k ile geleneksel zeytin sahalar�nda zeytinliklerin muhafaza edilmesi i�in yard�m verilmektedir. D�nyan�n en b�y�k zeytin �reticisi olan �spanya` da u�suz bucaks�z zeytinlikler hi�bir surette madencilik veya sanayi tehdidi alt�nda de�ildir. Ba�ta maden olmak �zere kimyasallar�n k�s�tlanmas� ile zeytin a�ac� yaban hayvanlar� �zellikle tav�an ve keklikler i�in adeta do�al bir bar�nak haline d�n��mektedir.

AB, Zeytin ve Zeytinya�� Mevzuat�n�n t�m i�eri�i incelendi�inde �lkemizdeki zeytin a�ac� say�m�z�n AB` ye giri� s�recine kadar m�mk�n olan en �st say�da artt�r�lmas�n�n icap etti�i ulusal menfaatlerimiz a��s�ndan �nemlidir. AB, ulusal garantilenmi� miktara konu olan zeytinya�� miktar�n� ve bu oranda yard�mlar�n� belirli say�da a�aca ve bunlardan elde edilen �r�ne vermektedir. Bu anlamda AB �yeli�imiz ger�ekle�inceye kadar ge�en s�rede mevcut a�a� say�m�z ulusal garanti miktar� ve �retim yard�mlar�na esas tutarlar� olu�turacakt�r. Dolay�s�yla nedeni ne olursa olsun zeytin a�a�lar�n�n kesilmesine, alanlar�n�n daralt�lmas�na neden olabilecek bu t�r teklifler ya da giri�imler ne ulusal ��karlar�m�z ne de AB ile y�r�t�len m�zakere s�re�lerinde taahh�t edilen uyum mevzuat� ile ba�da�mayacakt�r.

Bilindi�i gibi T�rkiye 2008 Haziran Ay�nda Avrupa Birli�i M�ktesebat�na Uyuma �li�kin Ulusal Program haz�rlam�� bu program�n� Resmi Gazete`de yay�nlam��t�r. RG`de yer ald�� gibi AB`ye uluslar aras� taahh�tlerde bulunmu�tur. BUNA G�RE UYUMU GER�EKLE�T�RMEYE M�KELLEF OLDU�UMUZ AVRUPA B�RL�� ZEYT�NL�KLER� VE ZEYT�NC�LER� �ZEL �NLEMLERLE KORUMAK VE KOLLAMAKTADIR

�rne�in;

2.3. Zeytinya�� retimi Yard�m� Sistemi

2.3.1. Sistemin Amac� ve Evrimi

B�l�m� incelendi�inde bu husus rahatl�kla g�r�lecektir.

Topluluk s�v� ve kat� ya�lar OP�`s�n�n ilk kuruldu�u g�nden bu yana zeytinya�� reticilerini �retim yard�m� sistemi ile desteklemi�tir. Sistemin temel ama�lar� 1957 tarihli Avrupa Toplulu�u`nu kuran Antla�ma`da, yani Roma Antla�mas�`nda bulunmaktad�r. Buna, Antla�ma`n�n konsolide hali Ba�l�k II (Tar�m) Madde 33`e (eski Madde 39) yer verilmi�tir.

�retim yard�m� sisteminin esas amac� �reticiler i�in Antla�ma Madde 33 f�kra 1/(b)`de belirtilen �ekilde adil bir gelir seviyesinin temin edilmesidir. S�v� ve kat� ya�lar OP�`s� �er�evesinde getirilen d�zenlemeler bu Madde`de de�inilen di�er ama�lara da hizmet etmi�lerdir. Ancak Avrupa Say��tay�`n�n 11/2000 say�l� �zel Raporu`nda da (paragraf 6) belirtildi�i �zere sekt�re dair harcamalar�n % 90 civar�nda bir k�sm� �retim yard�m� sistemi �er�evesinde kullan�lmaktad�r.

Topluluk zeytinya�� i�in �retim yard�m� sistemini olu�tururken Madde 33 f�kra 2/(a)`y� dikkate alm��, yani zeytincili�in sosyal yap�s� ile zeytincilik yap�lan b�lgelerle di�erleri aras�ndaki yap�sal ve do�al farkl�l�klar� hesaba katm��t�r.

Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesi (ESK) konuyla ilgili yak�n tarihli bir g�r��nde zeytincili�e bu a��dan yakla�arak a�a��daki ger�ekleri vurgulamaktad�r5:

"1.2. ESK ayn� zamanda Birlik`teki bir�ok b�lgenin k�lt�r�n�n bir par�as� olan zeytin �retiminin hem tarihteki hem de g�n�m�zdeki toplumsal �nemini vurgulamak istemektedir.

"1.3. Herhangi bir OP�`n�n tart��lmaz bir �ekildeki �ncelikli hedefi �retimi ve bunun destekledi�i toplumsal yap�y� muhafaza etmektir. Zeytin �retici b�lgelerin ekonomik ve toplumsal ya�am�nda temel bir ��e olagelmi�tir ve b�yle olmaya devam etmektedir. Birlik`in en s�k�nt�l� b�lgelerinden baz�lar�nda mukim ve yo�un halde bulunmas�, bir�ok b�lgede istihdamda hayati bir �neme sahip olmas� (Baz�lar�nda k�rsal istihdam�n % 90`�n� sa�lamaktad�r.), �r�ne ba��ml� olan �iftliklerin y�ksek say�s�, ba�lant�l� i�leme end�strisi vs. zeytini bu t�r alanlar�n ekonomik ve sosyal hayat�n�n merkezine yerle�tirmektedir.

1.4. ESK hali haz�rdaki OP� taraf�ndan desteklenen zeytin �retiminin istikrarl� bir istihdam kayna�� olu�turdu�una dikkati �ekmektedir. Say�s�z zeytin �reticisi �iftlik hem �al��anlar i�in hem de hi�bir alternatif istihdam bulunmayan alanlardaki k��k �reticiler i�in gelir temin etmektedir. Hali haz�rdaki OP�`n�n bu ger�e�i hesaba katmakta aciz kalacak bir modifikasyonu istihdam �zerinde olumsuz bir etkiye neden olarak n�fus kayb� ve b�lgesel e�itsizli�e neden olacakt�r(2).

1.5. Zeytinlikler ekoloji ve �evre a��s�ndan esasl� bir de�ere sahip olan bir �r�n� temsil etmektedir. Toprak erozyonuna kar�� korunma sa�lamakta ve ku�lar ile toynakl� hayvanlar i�in yuva alanlar� ve g�da temin etmektedirler.

1.6. ESK AB`nin en g�neydeki �retim yapan a�a�l� alanlar� olarak zeytinliklerin, kendilerinin yerine di�er �r�nler konulamayacak veya kolayl�kla konulamayacak olan bu alanlarda �nemli bir toplumsal ve �evresel rol oynad��n� ve k�rsal n�fusun bu b�lgelerde ya�amaya devam etmesine yard�mc� oldu�unu d��nmektedir."

G�r�ld�� gibi Toplulu�un zeytinya�� reticilerini desteklemesinin toplumsal, b�lgesel, demografik, ekolojik ve sosyo-k�lt�rel nedenleri vard�r. Bunlara zeytinya��n�n insan sa�l�� zerindeki olumlu etkisi nedeniyle kamu sa�l��n�n korunmas� da eklenebilir. K�sacas� zeytinya�� retiminin d��sall�klar�n�n �nemli oldu�u kabul edilmektedir.

Ger�ekten de zeytincilik, Toplulu�un �yesi olan g�ney Avrupa �lkeleri a��s�ndan hayati bir �neme sahiptir. Bu �lkelerde toplam 2,800,000 kay�tl� zeytinya�� reticisi bulunmaktad�r. Yard�m ba�vurusunda bulunan zeytincilerin % 40`� k��k �retici niteli�ine sahiptir. 100`den daha az a�aca sahip olan bu kimseler a�a�� yukar� 1 ha.`l�k (10 dekarl�k- 10 D�N�ML�K) bir alanda zeytin �retimi yapmaktad�rlar. Ayr�ca zeytincilik bilhassa da�l�k ve sapa alanlarda alternatifi bulunmayan bir sekt�rd�r.

HUKUKA AYKIRILIKLAR :

I. DAVA KONUSU D�ZENLEME �LE ZEYT�NL�K SAHA TANIMININ DARALTILMASI HUKUKA AYKIRIDIR.

ZEYT�NC�L��N ISLAHI VE YABAN�LER�N A�ILATTIRILMASI HAKKINDA KANUN`UN 20. madde d�zenlemesi:

"Zeytinlik sahalar� i�inde ve bu sahalara en az 3 kilometre mesafede zeytinya�� fabrikas� hari� zeytinliklerin vegatatif ve generatif geli�mesine mani olacak kimyevi at�k b�rakan, toz ve duman ��karan tesis yap�lamaz ve i�letilemez. Bu alanlarda yap�lacak zeytinya�� fabrikalar� ile k��k �l�ekli tar�msal sanayi i�letmeleri yap�m� ve i�letilmesi Tar�m ve K�y ��leri Bakanl��n�n iznine ba�l�d�r.

(De�i�ik f�kra: 23/01/2008 - 5728 S.K./99. md.)(*) Zeytincilik sahalar� daralt�lamaz. Ancak, belediye s�n�rlar� i�inde bulunan zeytinlik sahalar�n�n imar hudutlar� kapsam� i�ine al�nmas� halinde altyap� ve sosyal tesisler dahil toplam yap�la�ma, zeytinlik alan�n�n % 10‘unu ge�emez. Bu sahalardaki zeytin a�a�lar�n�n s�k�lmesi Tar�m ve K�y ��leri Bakanl��n�n fenni gerek�eye dayal� iznine tabidir. Bu iznin verilmesinde, Tar�m ve K�yi�leri Bakanl��na ba�l� ara�t�rma enstit�lerinin ve mahallinde varsa ziraat odas�n�n uygun g�r�� al�n�r. Bu halde dahi kesin zaruret g�r�lmeyen zeytin a�ac� kesilemez ve s�k�lemez. �zinsiz kesenler veya s�kenlere a�a� ba��na altm�� T�rk Liras� idari para cezas� verilir"

�eklindedir.

Keza, Kanundaki d�zenlemeye uygun �ekilde (o tarihteki ad�yla Tar�m ve K�yi�leri Bakanl��`nca) d�zenlenmi� bulunan; Zeytincili�in Islah� Yabanilerinin A��latt�r�lmas�na Dair (eski) Y�netmelik`in, 24. maddesi`nde, Zeytinlik Sahalarda Sanayi Tesislerinin kurulmas�n�n �nlenmesi ba�l�� alt�nda;

"Zeytinlik sahalar�n i�erisinde ve bu sahalara en az �� kilometre mesafede, zeytinya�� fabrikas� hari�, zeytinin vegetatif ve generatif geli�mesine mani olacak kimyevi at�k bulunan, toz ve duman ��karan tesis yap�lamaz ve i�letilemez.

Zeytinlikler i�inde zeytinya�� fabrikas� ve k��k �l�ekli tar�msal sanayi i�letmesi tesis etmek isteyenler, mahallin en b�y�k m�lki amirine ba�vururlar. Bunun �zerine M�d�rl�klerce yerinde yap�lacak inceleme sonunda d�zenlenecek rapor, Bakanl��a g�nderilir.

Bakanl�k�a uygun g�r�ld�� takdirde, ilgili mevzuat �er�evesinde mahallin en b�y�k m�lki amiri taraf�ndan gerekli izin verilir. Aksi takdirde olumsuz cevap ba�vuru sahibine yaz� ile tebli� edilir. �zin al�nmaks�z�n yap�lan fabrikalar�n i�letilmesi yetkililerce men edilir. Ka�ak i�letildi�i takdirde umumi h�k�mlere g�re kanuni takibat yap�l�r"

denilmek suretiyle yine yasan�n amac�na ve ruhuna uygun d�zenleme ile zeytinlere zarar verilmesinin ve daralt�lmas�n�n �n� al�nm��t�r.

Hatta zeytinya� fabrikas� ve tar�msal sanayi i�letmesi yap�labilmesi dahi s�k� bir denetime ve Bakanl�k iznine ba�l� k�l�nm��t�r. Bu yasa d�zenleme (�nce yasa ve ona uygun y�netmelik) sayesinde bug�ne kadar zeytinlik alanlar ve Ege B�lgesi`nin ba�l�ca gelir kayna�� hukuki ve ekonomik a��dan koruma olana�� bulmu�tur.

Ancak dava konusu 03.04.2012 tarihli d�zenleme ile, bug�nk� ad�yla, G�da, Tar�m ve Hayvanc�l�k Bakanl�� taraf�ndan, Zeytinlerin Islah� ve Yabanilerin A��latt�r�lmas� Hakk�ndaki Eski Y�netmeli�in, tan�mlar ba�l�� alt�ndaki 4. maddesinde yer alan;

"Yabani Zeytinlik : Kendili�inden ��kan ve a�� uygulanmam�� zeytin a�a�lar� (Olea europaea oleaster) toplulu�unu veya bunlar�n di�er a�a�larla toplulu�unu,

A��l� Zeytin : Tek tek veya toplu bir halde bulunan ve a�� uygulamas� ile �r�n vermesi beklenen zeytin a�a�lar� (Olea europaea sativa) toplulu�unu,

Mahsuldar Zeytinlik : A��l� veya de�i�ik y�ntemlerle �o�alt�lm�� r�n veren zeytin a�a�lar� toplulu�unu"

tan�m� yeni bir tan�mla daralt�larak,

"Zeytinlik Saha: Orman s�n�rlar� d��nda bulunan ve Devletin h�k�m ve tasarrufunda olan yabani zeytinlik, antepf�st�� ve harnupluklar ve her nevi sak�z �e�itleri veya �ah�s arazisi olan tapuda bu �ekilde kay�tl� sahalar ile orman s�n�rlar� d��nda olup da 17/10/1983 tarihli ve 2924 say�l� Orman K�yl�lerinin Kalk�nmalar�n�n Desteklenmesi Hakk�nda Kanun kapsam�nda bulunmayan zeytin yeti�tirmeye elveri�li makilik ve fundal�klardan olu�an en az 25 dekarl�k alan,"

denilmek suretiyle, 25 dekardan az olan �zel m�lkiyete konu zeytinliklerin y�netmelik kapsam�nda de�erlendirilmeye al�nmamas�n�n (�IKARILMASININ) �n� a��lm��t�r.

25 dekar� anlayabilmek i�in ba�, bah�e, tarla arsa gibi alanlar�n �l��lmesinde kullan�lan arazi �l�� birimlerinden bahsetmek yerinde olacakt�r.

Arazi �l�� birimleri; AR (a), DEKAR (daa), HEKTAR (ha), D�N�M`d�r.

- AR ( a) ile g�sterilir. 100m2 lik bir alana 1 ar denir, 1 ar = 100 m2 =1 dam2 dir.

- DEKAR ( daa) ile g�sterilir. 1 ar`�n 10 kat�na 1 dekar denir. 1 daa = 10 a , 1 daa = 1000 m2 dir.

- HEKTAR (ha) ile g�sterilir. 1 ar�n 100 kat�na, 1 hektar denir. (ha) ile g�sterilir. 1 ha = 10 a, 1ha =10000 m2

- D�N�M Yakla��k olarak 1000 m2 lik alana , 1 d�n�m denir. 1 dekar =1 d�n�m = 1000 m2 dir.

DAVA KONUSU D�ZENLEME �LE ARTIK ZEYT�N �RETEN K�YL�N�N, �RET�C�N�N, �� BE� DEKAR (3- 5 bin metrekare yani 3-5 d�n�m) ZEYT�NL�� ZEYT�NL�KTEN SAYILMAYACAK, H��B�R HAK VE TE�V�KTEN YARARLANAMAYACAK, B�Y�K ��LETMELER�N DAHA DA G��LENMES� SA�LANACAKTIR. �yle ki D�nyan�n en b�y�k �retici �lkeleri olan �spanya, �talya, Yunanistan ba�ta olmak �zere AB`DE 2,800,000 kay�tl� zeytinya�� reticisi bulunan Avrupa Birli�inde 100`den daha az a�aca sahip olan bu kimseler a�a�� yukar� 1 ha.`l�k (10 dekarl�k- 10 D�N�ML�K) bir alanda zeytin �retimi yapmaktad�rlar. T�rkiye`de de yakla��k 500 bin ailenin ge�im kayna��n� olu�turan, i�lenen tar�m alanlar�n�n y�zde 3,5`ine kar��l�k gelen zeytin alanlar�n�n b�y�k bir k�sm� Y�netmelikte ifade edilen 25 dekar (25 d�n�mden) k��kt�r.

AB M�ktesebat�na g�re AB`de ki zeytin ve parsel tan�mlar� incelenecek olursa dava konumuz ve iddialar�m�z daha iyi anla��lacakt�r.

Avrupa Birli�inin (EC) 2366/98 say�l� T�z�k Madde 4`deki "zeytin a�ac� ve alan�" kavram� a�a��daki �ekilde tan�mlamaktad�r:

· "�retimdeki zeytin a�ac�": ehlile�tirilmi� t�rlerden, daimi �ekilde yerle�mi�, muhtemelen birbirinden tabanda iki metreden yak�n duran birden fazla g�vdeye sahip, ya� veya sa�l�k g�z �n�nde bulundurulmaks�z�n ya�ayan bir zeytin a�ac�,

"zeytin yeti�tirilen parsel": ilgili �ye Devlet taraf�ndan tan�mlanan �ekilde bir zeytin a�ac� parseli veya bu t�r bir tan�m yoksa bir ba�ka zeytin a�ac�na 20 metreden daha yak�n olan �retimdeki zeytin a�a�lar� taraf�ndan kaplanm�� 10 ardan daha b�y�k bir alana yay�lan s�re�en bir arazi par�as�, (1 ar 100 metrekare olup 10 ar 1 dekar aland�r).

· "da��lm�� zeytin a�a�lar�": zeytin yeti�tirilen bir parsel �zerinde bir a�a� grubu tesis etmek i�in gerekli ko�ullar� kar��lamayan �retimdeki zeytin a�a�lar�,

· "zeytin a�a�lar�yla kapl� alan": zeytin yeti�tirilen bir parselin alan� veya her da��lm�� zeytin a�ac� i�in 1 arl�k bir alan �ye Devletler`in zeytincilik parsellerinin asgari boyutunu belirlemelidir. Asgari boyut 10 ar`dan daha b�y�k olmamal�d�r. 1 ar 100 metrekareye e�ittir. Dolay�s�yla asgari boyutun bir dekardan daha fazla olmamas� gerekmektedir.

Kaynak: G�ldogan,E ve Tan,M; Avrupa Birli�i Mevzuat�, �retim ve Pazarlama Cilt:1, ISBN 975-92959-3-8 (Tk), 975-92959-4-6 (1.C) Tari� Zeytin ve Zeytinya�� TS Koop Birli�i Yay�nlar�.2003, Nisan, �zmir.

T�Z�KTE DE G�R�LD�� ZERE ZEYT�N A�A�LARI �LE KAPLI ALAN ASGAR� OLARAK 1 AR YAN� 100 METREKARED�R. BU ALANLAR ASGAR� OLARAK 10 AR YAN� 1 DEKAR (1000 METRE KARE) DAHA B�Y�K KABUL ED�LEMEZ. Dolay�s�yla Avrupa Birli�i mevzuat�na ve �lkemiz �retimi ve bu �retimin dayand�� sosyal ger�ekli�e ayk�r� bir �ekilde i� bu dava konusu d�zenleme ile 25 dekar (25bin m2 yani 25 d�n�m) gibi bir alan�n belirlenerek d�zenlemeye konu edilmesi, 25 dekardan (25bin m2 yani 25 d�n�mden) k��k alanlar�n zeytinlik alan say�lmamas�, B�R D��ER �FADE �LE ZEYT�N KANUNU`NUN KORUMASINDAN YARARLANAMAMASI YAN� G�ZDEN �IKARILMASI anlam�na gelmesi kabul edilebilecek bir d�zenleme de�ildir. Zira Ege B�lgemiz ba�ta olmak �zere �ift�inin elindeki arazilerin �ok b�y�k bir k�sm� 25 dekardan/d�n�mden k��kt�r. Bu d�zenleme, �lkemiz �zel m�lkiyetteki zeytinlik alanlar�n nerede ise tamam�n�n Zeytin Kanunu korumas�ndan ��kar�lmas� demektir.

25 dekarl�k bir zeytinlik sahan�n koruma d��nda b�rak�lmas�n�n arkas�ndaki en �nemli neden, Maden Kanunu ile ilgili Anayasa Mahkemesinin verdi�i iptal karar� sonras�nda ilgili Kanun ve Y�netmelik de�i�ikli�i s�recinde a��lamayan bu e�i�in dava konusu Y�netmelik ile getirilmek ve bu �l�ekten k��k alanlar�n Madencilik faaliyetleri i�in uygun hale getirilmek istenilmesidir.

Nitekim, �evresel Etki ve De�erlendirme Y�netmeli�inin 30/06/2011 - 27980 S. R.G. Y�n. 6. maddesi ile getirilen EK 1`in 28. maddesi ile EK-I kapsam�ndaki maden i�letme faaliyetleri yeniden d�zenlenmi� ve bir k�s�m de�i�ikliklere gidilmi�tir.

��yle ki, �ED Y�netmeli�i madencilik faaliyetlerini Ek-I ve Ek-II listelerde baz� kriterlere ba�l� olarak d�zenlemektedir.

�ED uygulamas�na tabi projelere Ek-I say�l� listede yer verilmi� ve

Ek-I say�l� listede, Madencilik projelerinden,

Ruhsat hukuku ve a�amas�na bak�lmaks�z�n;

a) 25 HEKTAR VE �ZER� �ALI�MA ALANINDA (KAZI VE D�K�M ALANI TOPLAMI OLARAK) A�IK ��LETMELER,

ve �zeri kapasitede olanlara, �ED s�recinin (�ED olumlu/olumsuz karar�) uygulanaca�� belirtilmektedir.

�evresel Etki ve De�erlendirme Y�netmeli�inin 30/06/2011 - 27980 S. R.G. Y�n. 7.ci madde ile getirilen EK-2`nin 49. maddesi ile EK-II kapsam�ndaki maden i�letme faaliyetleri yeniden d�zenlenmi� ve bir k�s�m de�i�ikliklere gidilmi�tir.

Se�me, eleme kriterleri uygulamas�na tabi projelere Ek-II say�l� listede yer verilmi� ve

Ek-II say�l� listede, Madencilik projelerinden,

Ruhsat hukuku ve a�amas�na bak�lmaks�z�n;

a) Madenlerin ��kar�lmas� (EK-I`DE YER ALMAYANLAR),

Projelerine Se�me, eleme kriterlerinin (�ED gerekli/gerekli de�ildir karar�) uygulanaca�� belirtilmektedir.

Dava konusu d�zenleme de, zeytinlik alanlarda uzun y�llard�r madencilik faaliyeti yapmak isteyen maden lobisinin iste�i do�rultusunda d�zenlemelere elveri�li hale getirilerek, 25 hektar�n (250bin m2 yani 250 d�n�m�n) alt�ndaki zeytinliklerin bulundu�u alanlarda �ED s�recine ihtiya� duyulmayacakt�r.

�yle ki 25 hektarl�k de�i�ikli�in arkas�ndaki ama�, Zeytin Kanununun korumas�ndan ��kar�lan bu alanlar�n madencilik faaliyetlerine a��lmas�na imkan vermek; bu projelere �ED raporu sunulmas� zorunlulu�unun ve zorlu�unun kald�r�larak proje tan�t�m dosyas� ile yetinilmesini sa�lamakt�r. Bu durumda zeytinlik saha say�lmayan bu alanlarda �ED s�reci i�letilmeyecek, �ED olumlu/olumsuz karar� verilmeyecek, proje tan�t�m dosyas� sunulan bu projelerde �ED gerekli de�ildir karar� ile yat�r�ma izin verilerek zeytinlikler ortadan kald�r�labilecektir.

Dava konusu d�zenleme ile getirilen bu �l��n�n hangi kritere ve/veya hangi �rne�e g�re kabul edildi�inin hi�bir bilimsel a��klamas� bulunmad�� gibi bu de�i�iklikle �ED s�recinin de devreden ��kar�lmas� sa�lanmak istendi�i ger�e�inin de Mahkemece dikkate al�nmas� gereklidir.

DAVA KONUSU Y�NETMEL�K DE��KL��, NORMLAR H�YERAR��S� �LKES�`NE A�IK�A AYKIRIDIR.

G�da, Tar�m ve Hayvanc�l�k Bakanl�� taraf�ndan haz�rlan�p, 03.04.2012 tarih ve 28253 say�l� Resmi Gazete`de yay�mlanan (12.04.2012 tarih ve 28262 say�l� Resmi Gazete ile Y�netmeli�in 23`�nc� maddesinin (b) ve (�) bentlerinde de�i�iklik yap�lm��) Y�netmelik ile 03.04.1996 tarihli ve 22600 say�l� Resmî Gazete`de yay�mlanan Zeytincili�in Islah� Yabanilerinin A��latt�r�lmas�na Dair Y�netmelikte de�i�iklik yap�lm��t�r.

Bu de�i�iklik ile mevcut y�netmeli�in 4. maddesine "K��k �l�ekli Tar�msal ��letme" "Zeytinlik Saha" ba�l�kl� iki tan�m eklenmi�; 23 ve 27. maddeleri ise tekrar de�i�tirilmi�tir.

S�z konusu ekleme ve de�i�iklikler �ncelikle Normlar Hiyerar�isi olarak an�lan ilkeye a��k�a ayk�r�d�r.

Bilindi�i �zere, hukukun kaynaklar� tabiri ile hukuk kurallar�n� olu�turan ve geli�tiren yol ve y�ntemler anla��lmaktad�r. Bu kaynaklar�n bir b�l�m�n� olu�turan ve "yaz�l� kaynaklar" olarak ifade edilen kaynaklar aras�nda Kanun, T�z�k, Y�netmelik, Uluslararas� Anla�malar gibi kaynaklar yer al�r.

S�z konusu yaz�l� kaynaklar aras�nda ise bir altl�k-�stl�k s�ralamas� bulunmaktad�r. Bu s�ralama, Normlar Hiyerar�isi olarak adland�r�lmaktad�r. En �stte Anayasa (ve usul�ne uygun olarak y�r�rl��e girmi� uluslararas� s�zle�meler) olmak �zere yukar�dan a�a��ya do�ru yasalar, t�z�kler ve y�netmelikler olarak s�ralanan bu normlar skalas�nda yer alan hi�bir kural, kendinden �stte bulunan hukuki norma ayk�r� olamaz. Normlar hiyerar�isinde bir alt norm �st norma ayk�r�l�k te�kil etmemeli, �st normun kendisine verdi�i hukuki s�n�rlar�n d��na ��kmamal�d�r. Bu husus hukuk devleti a��s�ndan da �nem ta��maktad�r. Zira bir �st normla d�zenlenmeyen bir hususun daha alt normlarla d�zenlenmesi halinde hukuk devleti ilkesinin zedelenece�i a��kt�r.

Hukuk kurallar� taraf�ndan d�zenlenen alanlardan birisi olan, idarenin i� ve eylemlerinin uygulanmas� ve s�z konusu uygulama sonu�lar�n�n denetimi a��s�ndan da normlar hiyerar�isi kavram� b�y�k �nem ta��maktad�r.

Y�r�tme organ�n�n d�zenleyici i�lemleri aras�nda yer alan y�netmelikler, Anayasa`n�n 124`�nc� maddesi ile d�zenlenmi�tir. 124`�nc� madde ile Ba�bakanl��a, bakanl�klara ve kamu t�zelki�ilerine, kendi g�rev alanlar�n� ilgilendiren kanunlar�n ve t�z�klerin uygulanmas�n� sa�lamak �zere ve bunlara ayk�r� olmamak �art�yla, y�netmelik ��karabilme yetkisi verilmi�tir.

Bilindi�i �zere 3573 Say�l� Zeytincili�in Islah�, Yabanilerin A��latt�r�lmas� Hakk�ndaki Kanun, MADEN LOB�S�NCE yakla��k 10 y�ld�r ba�ta Maden Kanunu de�i�ikli�i �er�evesinde olmak �zere 4 kez de�i�tirilmek istenmi� fakat �lkemizdeki zeytin �reticileri ve �retici �rg�tleri ile kamuoyunun tepkileri sonucu de�i�iklik giri�imleri T�M PART�LER�N OYB�RL�� LE TBMM`den d�nm��t�r. �yle ki Madenciler Sekt�r� Ba�kanlar Konseyince, Maden Kanunu ile ilgili en son de�i�iklik g�r��melerinde kendince getirdikleri teklifle !!! Kanun`daki 3 km mesafesinin kald�r�lmas� dahi teklif edebilmi�lerdir (EK 2)

�imdi ise, Zeytincilik Y�netmeli�inde idare taraf�ndan de�i�iklik yap�larak Zeytincilik Kanunu i�levsiz hale getirilmek istenmektedir.

Davaya konu 03.04.2012 tarih ve 28253 say�l� Resmi Gazete`de yay�mlanan y�netmelik yukar�da izah edilen �er�evede incelendi�inde, y�netmelikte yap�lan ekleme ve de�i�ikliklerin normlar hiyerar�isine a��k�a ayk�r� oldu�u g�r�lecektir.

S�z konusu y�netmelikle getirilen d�zenlemelerle, 3573 Say�l� Zeytincili�in Islah� ve Yabanilerinin A��latt�r�lmas� Hakk�ndaki Kanun ve bu kanunda de�i�iklik yapan 28.2.1995 tarih ve 4086 Say�l� Zeytincilik Kanunu ve �nceki y�netmelikte olmayan ve korunmas� gereken zeytinlik alanlar�, hem m�lkiyet hem de korunacak saha alan� a��s�ndan var olan kanuni d�zenlemelerle �eli�ecek ve aleyhte bir sonu� do�uracak �ekilde daraltan tan�mlar getirilmi�tir.

Davaya konu y�netmeli�in 1. maddesiyle, 03.04.1996 tarihli ve 22600 say�l� Resmî Gazete`de yay�mlanan Zeytincili�in Islah� Yabanilerinin A��latt�r�lmas�na Dair Y�netmeli�in 4. maddesine "K��k �l�ekli Tar�msal ��letme" ve "Zeytinlik Saha" tan�mlar� eklenmi�tir.

Zeytinlik Saha, "Orman s�n�rlar� d��nda bulunan ve Devletin h�k�m ve tasarrufunda olan yabani zeytinlik, antepf�st�� ve harnupluklar ve her nevi sak�z �e�itleri veya �ah�s arazisi olan tapuda bu �ekilde kay�tl� sahalar ile orman s�n�rlar� d��nda olup da 17/10/1983 tarihli ve 2924 say�l� Orman K�yl�lerinin Kalk�nmalar�n�n Desteklenmesi Hakk�nda Kanun kapsam�nda bulunmayan zeytin yeti�tirmeye elveri�li makilik ve fundal�klardan olu�an en az 25 dekarl�k alan," olarak tan�mlanm��t�r:

Eklenen "Zeytinlik Saha" tan�m�, 3573 ve 4086 say�l� kanun ve bu kanunlara dayan�larak ��kar�lan 3/4/1996 tarihli ve 22600 say�l� Resmî Gazete`de yay�mlanan Zeytincili�in Islah� Yabanilerinin A��latt�r�lmas�na Dair Y�netmelik h�k�mlerine, iki esasl� noktada ayk�r�l�k te�kil etmektedir.

��yle ki;

1) 1996 tarihli Y�netmeli�in, Birinci B�l�m Kapsam maddesinde;

" Madde 2 - Orman s�n�rlar� d��nda bulunan ve Devletin h�k�m ve tasarrufunda olan yabani zeytinlik, antepf�st�� ve harnupluklar ve her nevi sak�z �e�itleri ile orman s�n�rlar� d��nda olup da 17.10.1983 tarih ve 2924 Say�l� Kanun kapsam�nda bulunmayan zeytin yeti�tirmeye elveri�li makilik ve fundal�klar�n Bakanl�k�a tespiti, haritaland�r�las�, da��t�m� ve buralarda yeni zeytinlikler kurulmas�, mahsuldar zeytinliklerin bak�m� ve muhafazas�, zeytin �r�n�n�n de�erlendirilmesi ile ilgili her t�rl� tesisin kurulmas� ve i�letilmesi ile ilgili tedbirleri, te�vik ve yat�r�m esaslar�n� kapsar"

denilmesine kar��n, iptali istenen y�netmelik ile getirilen "Zeytinlik Saha" tan�mlamas�nda, mahsuldar zeytinlikler ibaresi d��ar�da tutularak, yaln�zca hazine m�lkiyetinde iken ilgili kanun kapsam�nda �ah�slara devredilen dar bir alan tan�mlanm��t�r. OYSAK� 3573 VE 4086 SAYILI KANUN VE BU KANUNLARA DAYANILARAK �IKARILAN Y�NETMEL�K VE �LG�L� D��ER MEVZUATLAR �LE �LKEM�ZDE BULUNAN T�M ZEYT�NL�K ALANLARIN KORUNMASI HEDEFLENM��T�R.

Bu haliyle zeytinlik saha tan�m� de�i�tirilmi� ve �zellikle y�netmeli�in 23.maddesinde zikredilen zeytinlik saha kavram� mu�lâkla�t�r�larak, kanunla getirilen koruma �emsiyesinin d��na itilmi�tir.

�ptali istenen y�netmeli�in bu tan�mlamas�, �st norm olan Kanun`la koruma alt�na alm�� olan zeytinlik alanlar�n kapsam�n�, kanunun d�zenleme amac�na ayk�r� olarak de�i�tirip, daraltmaktad�r.

2) "Zeytinlik Saha" tan�mlamas�n�n �st norma ayk�r�l�k te�kil etti�i bir di�er durum, tan�m�n son c�mlesindeki "en az 25 dekarl�k alan" ibaresidir.

Y�netmelikte zeytinlik saha tan�m� yap�lmakta, bu tan�ma g�re ise zeytin a�a�lar�n�n bulundu�u bir alan�n "zeytinlik saha" say�lmas� i�in �ncelikle devletin m�lkiyetinde olmas� gerekmekte, arazi devlete aitse b�y�kl�� nem te�kil etmemekte, arazi �zel m�lkiyet ise "zeytinlik saha" kabul edilebilmesi i�in en az 25 d�n�m b�y�kl��nde olmas� gerekmektedir.

Y�netmeli�in, 1. maddesinde yer alan "en az 25 dekarl�k alan" ibaresi 3573 say�l� Zeytincili�in Islah� Ve Yabanilerinin A��latt�r�lmas� Hakk�nda Kanun`un 2. maddesine a��k�a ayk�r�d�r. Zira 3573 say�l� Kanuna g�re hem zeytinliklerde hem de zeytinliklere 3 kilometreden yak�n alanlarda zeytincilik d��nda hi�bir faaliyet yap�lamamaktad�r.

Ancak bu y�netmelik de�i�ikli�i ile �zel ki�ilere ait olan 25 dekardan (25.000 m2`den yani 25 d�n�mden) k��k zeytinlikler "zeytinlik saha" say�lmamaktad�r. S�z konusu alanlar "zeytinlik saha" kabul edilmedi�i i�in bu alanlarda Zeytin Kanunu h�k�mleri ge�erli olmayacak ve sosyo-ekonomik a��dan �nemli olan bu alanlar, iptali istenen di�er madde olan y�netmeli�in 2.maddesindeki d�zenlemenin de yol g�stermesiyle, madencilik sekt�r�ne a��lacak, bu alanlarda madencilik yap�lmas�n�n �n�nde hi�bir engel kalmam�� olacakt�r.

T�rkiye`de �zel m�lk olan zeytin sahalar�n�n anlaml� �o�unlu�unun 25 dekardan (25 d�n�mden) k��k oldu�u d��n�ld��nde ve Zeytincili�in, T�rkiye` de yakla��k 500 bin ailenin (10 milyon yurtta��m�z�n) ge�im kayna��n�, i�lenen tar�m alanlar�n�n y�zde 3,5`ini olu�turan bir sekt�r oldu�u d��n�ld��nde �lkemiz zeytincili�i madencili�e kurban edilecektir.

UZZK`n�n 2003-2009 y�llar� verilerine g�re; d�nya zeytinya�� retiminde; T�rkiye 6. s�rada yer almaktad�r. Y�ll�k ortalama 150 bin ton zeytinya�� retimiyle d�nya zeytinya�� retiminin %8`ini kar��lamaktad�r. 2015`te bu de�er yakla��k 700 bin ton zeytinya�� i�in 3 milyar dolar olaca�� ng�r�lmektedir.

Yine UZZK verilerine g�re sofral�k zeytin �retiminde; T�rkiye 3. s�rada yer al�rken, t�ketimde ise 1inci s�rada yer almaktad�r (Ayr�nt�l� bilgi i�in bkz., http://www.internationaloliveoil.org/estaticos/view/131-world-olive-oil-figures )

Keza T�rkiye`de zeytinya�� ve sofral�k zeytin arz� ve kullan�m� ile ilgili a�a��da tablo ile verilen veriler incelendi�inde arz ve kullan�m�n her ge�en y�l artt�� g�r�lmektedir.

T�RK�YE`DE ZEYT�NYA�I DURUM -TAHM�N

Tablo 1- T�rkiye Zeytinya�� Arz� ve Kullan�m�

(2008/09-2009/10-2010/11-2011/12)

	2008/09	2009/10	2010/11	2011/12
	Durum	Ger�ekle�me	Tahmin	�ng�r�
ARZ	Bin ton (1000 ton )
Ba�lang�� Stoklar� (1Kas�m )	17	8	23	40
�retim	130	147	160	200
�thalat	0	0
Toplam Arz	147	155	183	240
KULLANIM	Bin ton (1000 ton )
T�ketim	108	110	128	150
�hracat	31	22	15	35
Biti� Stoklar� (31 Ekim)	8	23	40	55

T�RK�YE`DE SOFRALIK ZEYT�N DURUM-TAHM�N

Tablo 2- T�rkiye Sofral�k Zeytin Arz� ve Kullan�m�

(2008/2009-2009/2010-2010/11-2011/12)

	2008/09	2009/10	2010/11	2011/2012
	Durum	Ger�ekle�me	Tahmin	�ng�r�
ARZ	Bin ton ( 1000 ton)
Ba�lang�� Stoklar� (1 Kas�m)	20	15	80	38
�retim	300	390	330	450
�thalat	0	0	0
Toplam Arz	320	405	410	488
KULLANIM	Bin ton ( 1000 ton)
T�ketim	240	260	300	350
�hracat	65	65	72	70
Biti� Stoklar� (31 Ekim)	15	80	38	68

Kaynak: Ulusal Zeytin ve Zeytinya�� Rekoltesi Resmi Tahmin Heyeti Raporlar� Ulusal Zeytin ve Zeytinya�� Konseyi Raporlar�.

Yukar�daki veriler dikkate al�nd��nda, iptali istenen y�netmeli�in bu d�zenlemesinin �lkemizdeki zeytinlik sahalar�n�n yar�dan fazlas�n�n 25 dekardan (25 d�n�mden) k��k oldu�u, talebin her ge�en g�n artt��, d�nya zeytincili�inde �lkemizin pay�n�n gitgide g��lendi�i ger�e�i ile birlikte d��n�ld��nde yakla��k 500 bin ailenin ge�im kayna��n�n ortadan kalkmas�na sebep olaca��ndan hi�bir �ekilde kamu yarar� ta��mad�� a��kt�r.

Bu sebeple, y�netmeli�in 1 maddesindeki "Zeytinlik saha" tan�m�n�n, hem mahsuldar zeytinlikleri, hem de 25 dekardan k��k �zel m�lkiyete tabi zeytinlik alanlar� zeytincilik kanunu ve mevzuat�n�n korumas�n�n d��na ��kar�yor olmas� ve bun de�i�iklikte hi�bir kamu yarar� bulunmamas� sebebiyle, iptali gerekmektedir.

II. DAVA KONUSU DE��KL�K �LE DARALTILAN ZEYT�NL�K SAHALARINDA B�R DE K�RLET�C� VE YOK ED�C� FAAL�YETLER�N �CRASINA �Z�N VER�LMES� A�IK�A HUKUKA AYKIRIDIR.

�ptali istenen y�netmelikte yap�lan bir di�er �nemli de�i�iklik 2. madde ile getirmi� ve 03.04.1996 tarihli ve 22600 say�l� Resmî Gazete`de yay�mlanan Zeytincili�in Islah� Yabanilerinin A��latt�r�lmas�na Dair Y�netmeli�in (EK 3) 23. maddesi a�a��daki �ekilde de�i�tirilmi�tir:

"MADDE 23 – Zeytinlik sahalar� i�inde ve bu sahalara en az �� kilometre mesafede zeytin a�a�lar�n�n bitkisel geli�imini ve �o�almalar�n� engelleyecek kimyevi at�k, toz ve duman ��karan tesis yap�lamaz ve i�letilemez. Bu alanlarda yap�lacak zeytinya�� fabrikalar� ile k��k �l�ekli tar�msal i�letmelerin yap�m� ve i�letilmesi G�da, Tar�m ve Hayvanc�l�k Bakanl��`n�n iznine ba�l�d�r. Ancak; alternatif alan bulunmamas� ve �evresel Etki De�erlendirme Raporu (�ED)`na uygun olmas�, bitkilerin vegetatif ve generatif geli�imine zarar vermeyece�i Bakanl�k ara�t�rma enstit�leri veya �niversiteler taraf�ndan belirlenmesi durumunda;

a) Jeotermal kaynakl� teknolojik sera yat�r�mlar�,

b) Bakanl�klarca kamu yarar� karar� al�nm�� plan ve yat�r�mlar,

c) Yenilenebilir enerji kaynaklar�na dayal� elektrik �retim tesisleri,

�) �lgili Bakanl�k�a kamu yarar� karar� al�nm�� madencilik faaliyetleri petrol ve do�al gaz arama ve i�letme faaliyetleri,

d) Savunmaya y�nelik stratejik ihtiya�lar,

i�in, yukar�da belirtilen faaliyetlerde bulunmak isteyenler, ilgili Bakanl�klar�n onayl� belgeleri ile mahallin en b�y�k m�lki amirine ba�vurur. M�racaat sahibi, �evrede olu�abilecek �ED raporu ile belirlenmi� zararlar� �nleyecek tedbirleri almak ko�ulu ve dikim normlar�na uygun, e�de�er b�y�kl�kte il/il�e m�d�rl��nce uygun g�r�lecek alanda zeytin bah�esi tesis eder.

Olumsuz cevap ba�vuru sahibine yaz� ile tebli� edilir. �zin al�nmaks�z�n yap�lan faaliyetlerin y�r�t�lmesi yetkililerce men edilerek, umumi h�k�mlere g�re kanuni takibat yap�l�r.

Bu madde kapsam�nda valiliklerce verilen kararlara yap�lan itirazlar, Bakanl�k taraf�ndan de�erlendirilerek karara ba�lan�r."

Bu de�i�iklik ile, 3573 Say�l� Zeytincili�in Islah� ve Yabanilerinin A��latt�r�lmas� Hakk�ndaki Kanun ve Bu Kanunda de�i�iklik yapan 28.2.1995 tarih ve 4086 Say�l� Zeytincilik Kanunu ve �nceki y�netmelikte olmayan "Ancak" kelimesinden sonra getirilen h�k�mlerle;

Zeytin alanlar�; Jeotermal kaynakl� teknolojik sera yat�r�mlar�, Bakanl�klarca kamu yarar� karar� al�nm�� plan ve yat�r�mlar, yenilenebilir enerji kaynaklar�na dayal� elektrik �retim tesisleri, kamu yarar� karar� al�nm�� MADENC�L�K, PETROL VE DO�AL GAZ ARAMA VE ��LETME FAAL�YETLER�, savunmaya y�nelik stratejik yat�r�mlar i�in kullan�labilecek. Yani zeytinliklerde zeytincilik d��nda her �ey yap�labilecektir.

Y�netmelik de�i�ikli�i ile getirilen yeni d�zenleme, dayana�� olan 3573 ve 4086 say�l� kanuna ayk�r�d�r. ��nk� 3573 say�l� kanunun (De�i�ik: 28/2/1995-4086/5 md.) 20. maddesinde, ve 1996 tarihli y�netmeli�in 24. maddesinde "Zeytincilik sahalar� daralt�lamaz" denilmektedir. Oysa yap�lan y�netmelik de�i�ikli�i ile zeytinlik alanlar yukar�da belirtilen ama�lar i�in tar�m d�� kullan�ma a��larak, zeytinlik alanlar daralt�lmak istenilmektedir.

Ayn� �ekilde, ayn� kanunun 20. maddesi ve y�netmeli�in 23. maddesinde: "Zeytinlik sahalar� i�inde ve bu sahalara en az �� kilometre mesafede zeytin a�a�lar�n�n bitkisel geli�imini ve �o�almalar�n� engelleyecek kimyevi at�k, toz ve duman ��karan tesis yap�lamaz ve i�letilemez" denilmesine kar��n, "ancak" kelimesinden sonra getirilen h�k�mlerle, zeytin a�a�lar�n�n bitkisel geli�imini ve �o�almalar�n� engelleyecek kimyevi at�k, toz ve duman ��karan tesislerin kurulmas�na izin verilebilecektir.

A��klanan nedenlerle, iptali istenen y�netmeli�in 2.maddesindeki d�zenlemenin de hukuka ve �st norma ayk�r�l�k ve kamu yarar� bulunmamas� nedeniyle iptali gerekmektedir.

III. Son olarak, iptali istenen Y�netmeli�in, 01/12/2009 tarihli ve 5929 say�l� Kanun`la kat�lmam�z uygun bulunan ve 20.02.2010 tarih ve 27499 say�l� Resmi Gazete`de yay�mlanarak y�r�rl��e giren "2005 Uluslararas� Zeytinya�� ve Sofral�k Zeytin Anla�mas�"na (EK 4) da ayk�r� oldu�unu belirmekte �nem bulunmaktad�r. �ptalini talep etti�imiz, yeni y�netmelik de�i�iklik h�k�mleri, bir �st norm olarak, an�lan uluslararas� s�zle�me h�k�mlerine de a��k�a ayk�r�d�r.

��yle ki; S�zle�me`nin akdedilme amac�n�, s�zle�menin ruhunu ifade eden "Ba�lang��" k�sm�nda, taraf devletlerin;

" Zeytin yeti�tiricili�inin, zeytin �r�nlerinin t�ketimini s�rd�rmek ve geni�letmek ile b�ylesi �r�nler i�in d�nya ekonomisini geli�tirmek i�in al�nan �nlemlere ba��ml� olan milyonlarca ailenin mevcudiyeti ve ya�am standard�n� belirledi�i vurgulanarak,

Zeytin a�ac�n�n, �ok y�ll� do�as� sayesinde topraklar�n s�rekli bak�m� ve muhafaza edilmesi i�in vazge�ilmez, di�er �r�nlere uygun olmayacak arazilerin geli�iminde bir ara� ve entansif olmayan tar�msal ko�ullar kapsam�nda bile, yeti�tiricilikteki herhangi bir iyile�meye olumlu yan�t veren bir bitki oldu�unu ak�lda tutarak,

Bu ba�lamda zeytin �retiminin bir�ok �lkenin ekonomisine y�nelik b�y�k �nemini vurgulayarak,

Zeytincili�in yerle�mi� oldu�u b�lgelerde zeytinya�� ve sofral�k zeytinin elzem temel emtialar oldu�u ve bunlar�n Akdeniz diyetinin ve son zamanlarda di�er diyetlerin temel ��elerinden oldu�unun bilincinde olarak,"

Bu s�zle�meyi akdettiklerini vurgulamaktad�r.

S�zle�me`nin taraf devletlerin genel y�k�ml�l�klerini d�zenleyen 32. maddesi ise, "�yeler bu Anla�ma kapsam�ndaki y�k�ml�l�kleri veya madde 1‘de ortaya konulan genel ama�larla �eli�en herhangi bir �nlemi kabul etmemeyi taahh�t etmektedir" h�km�n� i�ermektedir.

32. maddenin at�f yapt��, S�zle�me`nin genel ama�lar�n� d�zenleyen 1. maddesi, taraf devletlerin i�bu s�zle�medeki genel ama�lar� aras�nda �unlar� saymaktad�r:

- D�nya zeytin yeti�tiricili�inin entegre ve s�rd�r�lebilir geli�imi i�in uluslararas� i�birli�ini g��lendirmek;

-�r�n kalitesini iyile�tirmek ve buna dikkati �ekmek i�in g�sterilen �abalar ve at�lan ad�mlar� ilerletmek;

- Bilhassa �evrenin korunmas� ve muhafaza edilmesi maksad�yla zeytincilik ve �evre aras�ndaki etkile�imi iyile�tirmek i�in g�sterilen �abalar ve at�lan ad�mlar� ilerletmek;

- Zeytin a�ac�ndan elde edilen �r�nlerden entegre bi�imde faydalan�lmas�n� tetkik etmek ve bunu g��lendirmek;

- Zeytin a�a�lar�n�n genetik kaynaklar�n�n muhafaza edilmesi i�in faaliyetler y�r�tmek;

S�zle�me`nin �evresel ve ekolojik hususlarla taraf devletlere d��en y�k�ml�l��n� d�zenleyen 34. maddesi ise, "�yeler zeytin ve zeytinya�� retiminin t�m a�amalar�nda �evresel ve ekolojik hususlara gereken �nemi verecek ve �yeler Konseyi taraf�ndan bu alanda kar��la��lan herhangi bir problemin iyile�tirilmesi veya ��z�lmesi i�in gerekli addedilen faaliyetleri y�r�tmeyi �stlenecektir" h�km�n� getirmi�tir.

G�r�lece�i, �zere, T�rkiye Cumhuriyeti Devleti, bahse konu " 2005 Uluslararas� Zeytinya�� ve Sofral�k Zeytin Anla�mas�"`n� imzalar ve kabul edip, y�r�rl��e koyarken, �lkemizde yakla��k 10 milyon ki�inin do�rudan ve dolayl� ge�im kayna��n� olu�turan zeytinlik alanlar�n korunmas�ndan, zeytin �reticili�inin g��lendirilip geli�tirilmesine kadar bir�ok konuda taahh�t alt�na girmektedir.

Bu taahh�tlerin yer ald�� Uluslararas� S�zle�me, normlar hiyerar�isinde iptale konu y�netmeli�in �st�ndedir. �ptale konu y�netmelikte, bir yandan zeytinlik alanlar�n kapsam�n� daralt�p, di�er yandan da zeytinlik alanlar�, zeytincilik faaliyetleri d��ndaki maden, enerji ve benzeri sekt�rlerin faaliyetlerine a�an h�k�mler, �st norm olan S�zle�me h�k�mleri ile de �at��maktad�r. Y�netmeli�in bu gerek�e ile de iptali gerekmektedir.

HUKUK� SEBEPLER ve DEL�LLER : 01/12/2009 tarihli ve 5929 say�l� Kanun`la kat�lmam�z uygun bulunan ve 20.02.2010 tarih ve 27499 say�l� Resmi Gazete`de yay�mlanarak y�r�rl��e giren "2005 Uluslararas� Zeytinya�� ve Sofral�k Zeytin Anla�mas�", 3573 ve 4086 say�l� kanun ve bu kanunlara dayan�larak ��kar�lan 3/4/1996 tarihli ve 22600 say�l� Resmî Gazete`de yay�mlanan Zeytincili�in Islah� Yabanilerinin A��latt�r�lmas�na Dair Y�netmelik h�k�mleri, Dava konusu Y�netmelik de�i�ikli�i, Sanayi ve Ticaret Bakanl��, 2010 y�l� Zeytin ve Zeytinya�� Raporu, A�ustos 2010, sekt�r veri ve ara�t�rma raporlar� ve sair ilgili mevzuat ve deliller

SONU� ve �STEM : Re`sen rastlan�lacak sebepler d��nda yukar�da yap�lan t�m a��klamalar, doktrin g�r�� ve emsal mahkeme kararlar� sonucunda ortaya ��kt�� zere, hukuka ve usule a��k�a ayk�r� olan, d�zenleme amac�nda hi�bir kamu yarar� bulunmayan ve uygulanmas� halinde telafisi zor hatta imkâns�z zararlara yol a�acak ve hukuk devletini zedeleyecek olan; 03.04.2012 g�n ve 28253 say�l� Resmi Gazetede yay�mlanarak y�r�rl��e giren G�da, Tar�m ve Hayvanc�l�k Bakanl��`n�n Zeytincili�in Islah�, Yabanilerinin A��latt�r�lmas�na Dair Y�netmelikte De�i�iklik Yap�lmas�na Dair Y�netmelik`in;

- 1`inci maddesi ile, 03/04/1996 tarihli ve 22600 say�l� Resmî Gazete`de yay�mlanan Zeytincili�in Islah� Yabanilerinin A��latt�r�lmas�na Dair Y�netmeli�in 4 �nc� maddesine eklenen " zeytinlik saha" tan�m�n�n ve,

- 2`inci maddesi ile, 03/04/1996 tarihli ve 22600 say�l� Resmî Gazete`de yay�mlanan Zeytincili�in Islah� Yabanilerinin A��latt�r�lmas�na Dair Y�netmeli�in 23 �nc� maddesinde ;

"Ancak; alternatif alan bulunmamas� ve �evresel Etki De�erlendirme Raporu (�ED)`na uygun olmas�, bitkilerin vegetatif ve generatif geli�imine zarar vermeyece�i Bakanl�k ara�t�rma enstit�leri veya �niversiteler taraf�ndan belirlenmesi durumunda;

a) Jeotermal kaynakl� teknolojik sera yat�r�mlar�,

b) Bakanl�klarca kamu yarar� karar� al�nm�� plan ve yat�r�mlar,

c) Yenilenebilir enerji kaynaklar�na dayal� elektrik �retim tesisleri,

�) �lgili Bakanl�k�a kamu yarar� karar� al�nm�� madencilik faaliyetleri petrol ve do�al gaz arama ve i�letme faaliyetleri,

d) Savunmaya y�nelik stratejik ihtiya�lar,

Bu madde kapsam�nda valiliklerce verilen kararlara yap�lan itirazlar, Bakanl�k taraf�ndan de�erlendirilerek karara ba�lan�r."�eklinde yap�lan d�zenlemenin tamam�n�n iptaline,

1) Dava konusu Y�netmelik de�i�ikli�i ile verilecek izinlerin kazan�lm�� hak olarak de�erlendirilip zeytin alanlar�n�n yok olmas�na sebebiyet verecek �ekilde telafisi g�� ve imkans�z zararlar do�uraca�� mevcut uygulama pratikleri uyar�nca bilindi�inden

a. �NCEL�KLE SAVUNMA ALINMAKSIZIN y�r�tmenin durdurulmas�na,

b. YA DA SAVUNMA GELD��NDE Y�R�TMEY� DURDURMA TALEB�M�Z YEN�DEN DE�ERLEND�R�LMEK �ZERE DAVALI �DAREN�N SAVUNMASI ALININCAYA KADAR DOSYA �ZER�NDEN TEDB�REN y�r�tmenin durdurulmas�na,,

c. Y�r�tmeyi durdurma talebimiz daval� idarenin savunmas� al�nd�ktan sonra de�erlendirilecekse �YUK m. 16 uyar�nca idarenin SAVUNMA S�RES� KISALTILARAK (tebligatta ge�en s�reler de dikkate al�narak takdiren 10 g�n s�re verilerek); �ncelikle y�r�tmenin durdurulmas�na,

2) Y�r�tmeyi durdurma kararlar� daval� idarelerce uygulamada �YUK h�k�mleri uyar�nca derhal de�il, 30. g�n uyguland��ndan, zeytinlik alanlar�n tahribi ve zeytinlik alanlar �zerinde kazan�lm�� hak ihdas�na sebebiyet vermemek i�in tebligat�n �YUK m. 27/4 uyar�nca daval� idareye memur eli ile tebli�ine,

3) Yap�lacak yarg�lama neticesinde yukar�da belirtilen dava konusu y�netmelik h�k�mlerinin tamam�n�n iptaline,

4) Yarg�laman�n duru�mal� olarak g�r�lmesine,

5) Yarg�lama har� ve giderleri ile avukatl�k �cretinin daval� idareye y�kletilmesine karar verilmesini, arz ve talep ederiz.

Sayg�lar�m�zla.

Davac�lar Vekilleri

Av. Emre Baturay ALTINOK – Av. Zuhal S�RKEC�O�LU D�NMEZ

EKLER :

1) 03.04.2012 g�n ve 28253 say�l� Resmi Gazetede yay�mlanarak y�r�rl��e giren G�da, Tar�m ve Hayvanc�l�k Bakanl��`n�n Zeytincili�in Islah�, Yabanilerinin A��latt�r�lmas�na Dair Y�netmelikte De�i�iklik Yap�lmas�na Dair Y�netmelik metni

2) Madenciler Sekt�r� Ba�kanlar Konseyince TBMM Komisyonuna sunulan 3 km mesafenin kald�r�lmas� ile ilgili de�i�iklik �nerisi metni

3) 03.04.1996 tarihli ve 22600 say�l� Resmî Gazete`de yay�mlanan Zeytincili�in Islah� Yabanilerinin A��latt�r�lmas�na Dair Y�netmelik metni

4) 01/12/2009 tarihli ve 5929 say�l� Kanun`la kat�lmam�z uygun bulunan ve 20.02.2010 tarih ve 27499 say�l� Resmi Gazete`de yay�mlanarak y�r�rl��e giren "2005 Uluslararas� Zeytinya�� ve Sofral�k Zeytin Anla�mas�"

Vekaletnameler

5 "Ekonomik ve Sosyal Komite`nin ‘Konsey ve Avrupa Parlamentosu`na Zeytinya�� i�in Kalite Stratejisine dair Komisyon Raporu`na ve ‘136/66/EEC ve (EC) 1638/98 say�l� T�z�kler`i Yard�m Sisteminin Ge�erlilik S�resi ve Zeytinya�� i�in Kalite Stratejisine �li�kin Olarak De�i�tiren Bir Konsey T�z�� i�in �neri‘ye dair G�r��"n�n tam T�rk�e metni i�in bknz. G�ldogan,E ve Tan,M; Avrupa Birli�i Mevzuat�, �retim ve Pazarlama Cilt:1, ISBN 975-92959-3-8 (Tk), 975-92959-4-6 (1.C) Tari� Zeytin ve Zeytinya�� TS Koop Birli�i Yay�nlar�.2003, Nisan, �zmir.

Okunma Say�s�: 4077

Payla�:

Facebook Twitter Whatsapp

T�m Hukuki �al��malar�m�z

ZEYT�NC�L��N ISLAHI, YABAN�LER�N�N A�ILATTIRILMASINA DA�R Y�NETMEL�KTE DE��KL�K YAPILMASINA DA�R Y�NETMEL��E KAR�I DAVA A�TIK

Kaynak: G�ldogan,E ve Tan,M; Avrupa Birli�i Mevzuat�, �retim ve Pazarlama Cilt:1, ISBN 975-92959-3-8 (Tk), 975-92959-4-6 (1.C) Tari� Zeytin ve Zeytinya�� TS Koop Birli�i Yay�nlar�.2003, Nisan, �zmir.

�ubeler

H�zl� Ula��m

Sosyal Medya

E-Liste

ZEYT�NC�L���N ISLAHI, YABAN�LER�N�N A�ILATTIRILMASINA DA�R Y�NETMEL�KTE DE����KL�K YAPILMASINA DA�R Y�NETMEL��E KAR�I DAVA A�TIK

Kaynak: G�ldogan,E ve Tan,M; Avrupa Birli�i Mevzuat�, �retim ve Pazarlama Cilt:1, ISBN 975-92959-3-8 (Tk), 975-92959-4-6 (1.C) Tari� Zeytin ve Zeytinya�� TS Koop Birli�i Yay�nlar�.2003, Nisan, �zmir.

ZEYT�NC�L��N ISLAHI, YABAN�LER�N�N A�ILATTIRILMASINA DA�R Y�NETMEL�KTE DE��KL�K YAPILMASINA DA�R Y�NETMEL��E KAR�I DAVA A�TIK