ÇİFTÇİ TV YAYINI - ŞEKER ÜRETİMİ
ODA Başkanımız Özden GÜNGÖR, Çiftçi TV`nin sorularını yanıtladı.
ODA Başkanımız Özden GÜNGÖR, 26 Ekim 2015 Pazartesi günü Çiftçi TV‘de Ümit Örs‘ün sunduğu ‘‘Tarımın Gündemi‘‘ programına telefon bağlantısı ile katılarak, şeker pancarı üretimi, şeker pancarı üreticilerinin durumu, Nişasta Bazlı Şeker, kotalar, sektörde yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri ile ilgili ODA‘mız görüşlerini dile getirdi.
ODA Başkanımız özetle şunları söyledi:
"Türkiye tarımı ve ekonomisi açısından şekerpancarı tarımı ve şeker üretimi milyonlarca ailenin ve bireyin geçimi, geleceği, geliri ve istihdamı demektir. Şeker sanayi, hayvancılık ve yem girdisi başta olmak üzere şekerpancarı birçok konuda ülkemizin stratejik ürünlerindendir.
Türkiye`de 300.000 hektar alanda şekerpancarı ekilmektedir. 1998 yılında 22 milyon ton olan şeker pancarı üretimi 2014 yılında %23 azalarak 17 milyon tona gerilerken, çiftçi sayısı da 450 binden 130 binlere düşmüştür. Buna karşılık aynı dönemde hektar başına verim 44 tondan 57 tona yükselmiştir.
Bilindiği üzere Şeker Kurumu tarafından 250 bin ton olarak belirlenen nişasta bazlı şeker (NBŞ) kotası, Bakanlar Kurulu kararıyla yüzde 30 artırılarak artırılarak 325 bin tona çıkarılmıştır.
Şekerpancarı yerine mısırdan elde edilen NBŞ`ler ketçap, toz kahve kreması, bisküvi, meşrubat, şekerleme, hazır meyve suyu, çikolata, gofret, hazır puding, kek, hazır çorba gibi pek çok üründe kullanılmaktadır. Türkiye`de şeker sektörü bünyesinde yer alan yedi tane pancar şekeri, beş tane nişasta bazlı şeker üreticisi olmak üzere toplam 12 şirkete kota tahsis edilmiştir.
Şekerpancarından yapılan şekerin yerini glikoz, izoglikoz ve fruktoz şurubuna bıraktırmak isteyen lobiler var güçleriyle çalışmaktadırlar. Amaç ülkemizin, çiftçimizin çıkarı değil, şekerpancarının sürdürülebilir üretimi değil, topluma sağlıklı, doğal şeker yedirmek ise hiç değildir.
Pancar şekerine alternatif bir ürüne ayrıcalık tanınarak kota artırımının, tarım sektörü ve pancar sanayinin desteklediği yan sektörleri olumsuz etkilemesi kaçınılmazdır. Mevcut kanunda bile AB ortalamalarının çok üzerinde üretim kotası verilen NBŞ`lerin kotasının daha da artırılması pancar şekeri sanayi ve pancar üreticilerini olumsuz yönde etkileyecektir.
Burada amaç, şeker fabrikalarının özelleştirilmesidir. Şeker pancarında son 10-12 yıl içerisinde yaşanan 2,5 milyon tonluk üretim daralmasının hayvancılığa yansıması, 6,5 milyon ton yaş pancar küspesi ve 900 bin ton melasın kullanılamaması şeklinde olmuştur. NBŞ kota oranlarının ülkemizde AB ülkelerine oranla yaklaşık 3 katı oranında fazla uygulanmasının sadece et üretimine olumsuz yansıması yaklaşık 250 bin tondur.
Bir yandan şekerpancarı üretimine kotalar getirilmesi; öte yandan çiftçinin üretimini sürdürememesi sonucu ortaya çıkacak olası şeker açığı, ihracat geri ödemeleri ile desteklendiği için "daha ucuz"a şeker üreten ülkelerden ve özellikle AB`den ithal edilerek kapatılacaktır.
Sonuç olarak, Türkiye`de NBŞ kotalarının sürekli olarak artırılmasına bir son verilmeli ve AB kota seviyelerine uygun olarak yeniden düzenlenme yapılmalıdır. Şeker üretim maliyetlerini düşürmek için şeker pancarı tarımı desteklenmelidir. Kamuya ait şeker fabrikalarının özelleştirilmesinden vazgeçilmeli; pancarın yetiştirilmesinden şeker üretim ve pazarlanmasına değin tüm süreçte üreticilerin söz ve karar sahibi olacakları örgütlenmeler egemen olmalıdır.
Türkiye`de yüzde 10 olan NBŞ kotasının yüzde 30 oranında artırılması pancar şekeri üretimi üzerinde 75 bin tonluk daralmaya neden olmuştur. Ayrıca,pancar şekerinin üretim kapasitesinde oluşacak düşüş neticesinde doğrudan istihdam ve nakliye sektörünün yaşadığı daralma ile tarımsal istihdamda yaklaşık 20 bin tarım işçisi işsiz kalmıştır.
Tıp doktorlarına göre, nişasta bazlı şekerin büyük bir oranı vücutta früktoza dönüşüyor. Fruktoz çok masum olmayan bir şeker cinsi. Çünkü insülin direncini tetikleyerek aşırı şişmanlığa yol açabiliyor.(Sürekli açlık hissi yaratıyor) Ayrıca kandaki trigüserid değerlerini yükseltiyor. Bugün ketçap, toz kahve kreması, bisküvi, meşrubat, şekerleme, hazır meyve suları, çikolata, gofret, hazır puding, kek, hazır çorba gibi pek çok gıdanın üretiminde kullanılıyor. Şekerden daha ucuz olduğu için mısır şurubu (NBŞ) tercih ediliyor. Ülkemizde üretilen gazoz ve meşrubatların neredeyse tamamında NBŞ kullanılıyor,unutulmaması gereken bir durum da bu yiyecek ve içecekleri çocuklarımızda tüketiyor.
Bugün pancar üreticisin üretim maliyetleri çok yüksektir. 2002-2014 yıllarını kapsayan dönemde şeker pancarı alım fiyatları ile çiftçinin satın aldığı girdilerin (kimyasal gübre, mazot, besi yemi vb) fiyatları arasında fark vardır. Söz konusu dönemde şeker pancarının TŞFAŞ tarafından belirlenen alım fiyatı %113 düzeyinde artmış; buna karşılık girdi fiyatlarındaki artışlar %300`ün üzerinde gerçekleşmiştir.
Soruyorum; bu durumda üretici nasıl üretim yapacaktır? Görüleceği gibi şeker pancarı üreticisi bu durum karşısında üretmekten vazgeçecektir. Bu girdi maliyetleri ile üretim yapmak imkansız bir hale gelmiştir. Şu anda nüfusumuz 77 milyondur. Çok yakın bir gelecekte bu nüfus 100 milyon olduğunda, bu insanlara ne yedireceksiniz. Dolayısıyla üreticiyi üretimden vazgeçirmemek gerek diye düşünüyorum.
Tüm izleyicilere ZMO adına saygı ve sevgilerimi sunuyorum.
