2016 YILI TARIMSAL DESTEKLERİ BELLİ OLDU.
BAKANLIK SORUNLARI ÇÖZMEK YERİNE, HER SORUNU GORDİON DÜĞÜMÜ OLARAK GÖRMEYE DEVAM EDİYOR!
2016 yılında yapılacak Tarımsal Desteklemelere ilişkin Bakanlar Kurulu Kararı 5 Mayıs 2016 tarihli Resmi Gazete`de yayımlandı. Tarımsal Desteklemeler, Bakanlar Kurulu Kararı ile veriliyor olsa da, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı (GTHB) tarafından yürütülmesi nedeni ile bu Bakanlığın sorumluluğunda bulunuyor.
Ayrıntıları daha sonra GTHB tarafından yayımlanacak uygulama Tebliğleri ile belli olacak olan Tarımsal Desteklemelerde iki konu öncelikle dikkat çekiyor. Bunlar Toprak Analizi desteklerinin kaldırılması ve Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Desteğine getirilen kısıtlamalar. Her iki destekleme ile ilgili sorunlar, bugüne kadar sürekli dile getirilmesine karşın, bu sorunların çözümüne ilişkin adımlar atılması yerine, desteklemeyi kaldırma ya da azaltma yönünde tercih kullandığı görülüyor.
Bundan önceki Tarımsal Desteklemeler içinde yer almış olan toprak analizlerine, yetiştirilecek bitkiye uygun gübre tavsiye için ihtiyaç duyulmaktadır. Toprak analizleri aşırı ve bilinçsiz gübre kullanımının önüne geçilmesi, toprak ve su kaynaklarımızın korunması ve sürdürülebilir tarım için büyük önem taşımaktadır. Gübre satışında Ziraat Mühendislerinin görev ve sorumluluk almasını sağlayıcı düzenlemelerin olmaması nedeniyle çiftçiye ihtiyacı olan gübrenin tavsiyesinde sorunlar yaşanırken, toprak analiz desteğinin kaldırılması ile bu sorunlar daha da büyüyecektir.
Toprak analizlerinin tarımsal destekleme için şart koşulması sonrası, bu alanda faaliyet göstermek üzere özel ve tüzel kişiler tarafından yatırım yapılarak çok sayıda laboratuvar açılmıştır. Halen toprak analizini yapmaya yetkili 130`u özel sektöre, 72`si Ziraat Odalarına, 21`i üniversitelere, 11`i Belediye ve Özel İdarelere, 21`i Ticaret Borsalarına ve 47`si Bakanlığa ait olmak üzere toplam 302 laboratuvar bulunmaktadır. Toprak analiz desteğinin kaldırılması ile bu alana yatırım yapmış olanlar ile buralarda istihdam edilen çok sayıda kişi mağdur edilmiş olacaktır.
Önceki yıllarda toprak analizleri ile birlikte, ayrı ayrı hesaplanarak verilen gübre ve akaryakıt desteği, 2016 yılı desteklemelerinde birleştirilmiştir. 2015 desteklemelerinde dekar başına toplam gübre ve akaryakıt desteği olarak peyzaj ve süs bitkileri, özel çayır, mera ve orman emvali alanları için 8,05 TL; hububat, yem bitkileri, baklagiller, yumru bitkiler, sebze ve meyve alanları için 11,45 TL; yağlı tohumlu bitkiler ve endüstri bitkileri alanları için 16,15 TL destek verilmişti. 2015 yılında ekiliş alanları dikkate alınmadan yapılan ortalama gübre ve akaryakıt desteği 11,88 TL`dir.
2016 yılı gübre ve akaryakıt desteği ürün grubu farkı gözetilmeksizin 11 TL/dekar olarak açıklanmıştır. Ürün gruplarının ekiliş alanları göz önüne getirildiğinde; hububat, yem bitkileri, baklagiller, yumru bitkiler, sebze, yağlı tohumlu bitkiler ve endüstri bitkileri alanları için yapılan gübre ve akaryakıt desteğinin azaldığı görülmektedir. Bu durumun üretim girdilerinin yüksekliği nedeni ile karlı bir üretim yapamayan, bu nedenle üretim süreçlerinden çekilmek zorunda kalan çiftçimizi daha da mağdur edecek, çiftçinin desteklenmesi amacıyla gübrede yapılan vergi indirimini anlamsız kılacaktır.
Tarımsal Destekleme Kararında dikkat çeken öncelikli konulardan biri olan Tarımsal Yayım ve Danışmanlık hizmeti, bünyelerinde danışman istihdam eden üretici örgütleri ve ziraat odaları, tarımsal danışmanlık dernekleri/vakıfları, tarımsal danışmanlık şirketleri ve serbest tarım danışmanları tarafından verilmekte iken, 2016 yılı desteklemelerinde bu hizmeti verecekler ziraat odası ve üretici örgütleri olarak belirlenmiştir. Ayrıca 8 olan, istihdam edilecek tarım danışmanı sayısı da 2 olarak kısıtlanmıştır. Her tarımsal işletme için yıllık 600 TL ve hizmet verilebilen toplamda 60 işletme için 36.000 TL olan Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Desteği ise Ziraat odası ve üretici örgütlerine istihdam edilen her bir tarım danışmanı için 20.000 TL olarak belirlenmiştir. Yeni uygulama ile bu alanda istihdam edilecek tarım danışmanı ve Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Desteği açısından oldukça geri bir noktaya düşülmüştür.
Bakanlar Kurulu Kararında ilginç bir ayrıntı olarak, Bakan Faruk Çelik`in daha önce yaptığı açıklamalarda, "üretici örgütlerinin devreden çıkarılarak desteklerin üreticiye doğrudan verilmesi" yaklaşımına karşın, daha önce birlik ve üst birlikler için yapılan toplamda %0,2 kesinti oranının, on kat artışla %2 olarak yer alması bulunuyor. Bunun virgül hatasından mı yoksa üretici örgütlerine daha çok destek verilmesi yaklaşımından mı kaynaklandığı, tarım sektörünün en çok konuşacağı konulara arasında yer alacak.
Tarımsal üretim verimliliğimize önemli katkılar yapacak toprak analiz desteği ile tarımsal danışmanlık konusunda görülen sorunların çözümü yerine, bu sorunları çözmeden, kesip atacak uygulamalar, kamuya olan inandırıcılığı olumsuz yönde etkilemektedir. Bakanlığın getirdiği uygulamaları dikkate alarak toprak analizine yönelik yatırımlar yapmış, istihdam yaratmış olanların, tarımsal danışmanlık için eğitim alıp, başarılı olmuş kişilerin ve tarımsal danışmanlık hizmeti vermek için girişimlerde bulunmuş olanların Tarımsal Desteklere ilişkin politika değişikliği nedeni ile ortaya çıkmış olan mağduriyetleri giderilmelidir. Bakanlığın bu konudaki gerekli girişimleri vakit geçirmeden, ivedilikle başlatmasını bekliyoruz.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.
