"DSÝ ana ürün olarak buðday sulamasýndan ücret almasýn."

BASIN AÇIKLAMASI

13 Mayýs 2020

BUÐDAY STRATEJÝK ÖNEME SAHÝPTÝR

ÜRETÝCÝ KADERÝNE BIRAKILAMAZ! 

Cumhurbaþkaný Sn. Recep Tayyip Erdoðan tarafýndan 2020 ürünü hububat alým fiyatlarýný açýklandý.

Ekmeklik buðdayýn alým fiyatý geçen yýla göre yüzde 22,2 oranýnda artýþla ton baþýna 1350 liradan 1650 liraya yükseltildi. Geçen yýl tonu 1450 lira olan makarnalýk buðdayýn alým fiyatý ise yüzde 24,4 artýrýlarak 1800 liraya çýkarýldý. 2020 ürünü için üreticiye kilo baþýna 10 kuruþ destekleme primi ödenecektir.

Geçen yýl tonu 1.100 lira olan arpanýn alým fiyatý ise, 2020 ürünü için 1275 lira olarak açýklandý.

Hububat için yýllardýr uygulanan fiyat ve destek politikalarýnýn üreticileri ekonomik olarak nasýl etkilediði anlayabilmek için Samsun ili özelinde iþletme büyüklükleri de göz önüne alýnarak buðday üretimi yapan çiftçilerin asgari ücret seviyesinde gelir elde etme koþullarýnýn üzerinde durulmasý gerekmektedir.

Samsun ilimizde 2010 rakamlarýna göre ilde 86 382 adet tarým iþletmesi mevcuttur.  Bu iþletmelerin % 85,38 i  genellikle bitkisel ve hayvansal üretimi birlikte yapmaktadýr.

Samsun ilindeki iþletmeler küçük iþletmelerdir. Toplam iþletmelerin yüzde 70 i 50 dekardan küçük araziye sahiptir.

Yýllar itibariye toplam tarým arazileri azaldýðý gibi, ekilen arazilerde azalma görülmektedir. 

  TÜÝK verilerine göre 2000-2016 yýllarý arasýnda Samsun ‘da toplam arazi varlýðý 402.251 ha.’dan % 6,3 azalarak 376.845 ha.’a, iþlenen tarým alanlarý 339.442 ha.’dan %17,6 azalýþla 279.516 ha.’a düþmüþtür.

2000-2016 yýllarý arasýnda iþlemli tarým yapýlan alanlardan tahýl ve diðer ürünlerin ekildiði alanlar 278.429 ha.’dan %  17,75 azalarak 229.082 ha.’a düþmüþtür. Bu alanýn 60.050 ha.’ý yem bitkilerinden, 169.032 ha.’ý tahýl ve diðer ürün ekim alanlarýndan oluþmaktadýr.

Bu veriler incelendiðinde 2000-2016 yýllarýnda tarým alanlarýnda azalma ve tahýl ile sebze üretiminde ise alansal olarak düþüþ vardýr. Tahýl ekim alanlarýnda meydana gelen azalmalarýn, nelerden kaynaklanabileceði, uygulanan fiyat ve destekleme politikalarý ile iþletme büyüklüklerinin buna etkileri ilçeler bazýnda analiz edilmiþtir.

2020 yýlý aylýk brüt asgari ücret 2943 TL. , 12 aylýk   toplam asgari ücret miktarý ise 35.316 TL. dýr. Ýlçeler bazýnda, bir çiftçinin yýllýk olarak bu geliri elde edebilmesi için ne kadar araziyi iþlemesi incelendiðinde    50 dekarýn altýnda buðday üretim yaparak asgari ücret seviyesinde gelir elde edilebilecek tek ilçe Tekkeköy ilçesi olarak  görülmektedir. Diðer ilçelerde 50 dekarýn altýnda buðday üretimi yapýlan arazilerde asgari ücret seviyesinin altýnda gelir elde edilmektedir. 

 Tekkeköy ilçesinde taban arazide ve sulu koþullarda bu gelir elde edilebilmektedir. Samsun’un kýraç arazilerinde kuru koþullarda yapýlan buðday üretiminde verimin düþük olmasý ve girdi fiyatlarýnýn fazla olmasý nedeni ile yeterli gelir ele edilememektedir.

Bu nedenle nadas alanlarý artmakta, çiftçi tarýmý terk etmekte ve þehir merkezlerine göç artmaktadýr.

Buðday üretim alanlarýnýn artmasý, buðday üretiminden elde edilecek gelirin artýrýlmasýyla mümkün olacaktýr.

Bunun için alýnmasý gereken önlemler ise þu baþlýklar altýnda toplanmalýdýr.

• Üreticinin para kazanabilmesi ve üretimin sürdürülebilir olmasý için buðdayýn ton fiyatý  000 lira olmalýdýr.
• Ülkemizde tüketilen en temel gýda ürünü ekmektir. Ýç piyasaya buðdayýn uygun fiyatla verilmesi hükümetlerin tercihi olabilmektedir. Ancak bu durum çiftçileri ekonomik olarak zora sokmakta ve yeterli gelir elde edemeyen çiftçiler tarýmý terk ederek þehir merkezlerine göç etmektedir. Açýklanan buðday satýþ fiyatý Samsun ili çiftçileri için yeterli deðildir. Çiftçilerin ekonomik anlamda maðdur olmamalarý için buðday ürünü için uygulanan prim ve destek miktarlarý artýrýlmalýdýr.
• Boþ olan tarlalarýn tekrar ekilebilmesi, girdi fiyatlarýndaki artýþýn altýnda ezilen küçük iþletme sahibi çitçilere tohum, gübre ve mazot gibi girdiler hibe yoluyla bedava verilmelidir.
• Toprak Mahsulleri Ofisi çiftçinin ürününe peþin ödeme yapmalý, borcu olan, acil ihtiyacý olan çiftçilerin ürünlerini düþük fiyattan tüccara satmasý önlenmelidir. Çiftçi tüccarýn insafýna býrakýlmamalýdýr.
• Ýlimiz genelinde buðdayýn yetiþme sürecinde yaðýþlar genel olarak yeterli olduðundan Çiftçiler barajlardaki ve göletlerdeki suyu sulamada kullanmamaktadýr. DSÝ ana ürün olarak buðday sulamasýndan ücret almasýn. Böylece sulanan buðday arazilerinde verim artýþý saðlanmasý mümkün olacaktýr.
• Buðdayda ithalatýn çözüm olmayacaðý koronavirüs salgýný ile ortaya çýkmýþtýr. Bundan sonra baþta Tarým Bakanlýðý olmak üzere herkes çiftçiyi korumalý, üretimi desteklemelidir.

Kamuoyuna saygýyla arz olunur.

 Hasan ÇOBANCI

 ZMO Samsun Þube Baþkaný

EK : 1

 Ýlçeler bazýnda analiz Buðday ürünü üzerinden yapýlmýþtýr.

Tarým Ýlçe Müdürlükleri tarafýndan hazýrlanan 2019 yýlýna ait Buðday Üretim Maliyetleri 1,20 katsayýsý kullanýlarak 2020 yýlýna güncellenmiþtir.

EK:2