B�Y�K�EH�R YASASI �LE ALINANLAR KIRSAL MAHALLE �LE GER� VER�LM�YOR

Anasayfa
Liste
B�Y�K�EH�R YASASI �LE ALINANLAR KIRSAL MAHALLE �LE GER� VER�LM�YOR

B�Y�K�EH�R YASASI �LE ALINANLAR KIRSAL MAHALLE �LE GER� VER�LM�YOR

�STANBUL �UBE ( )
27.04.2021 (Son G�ncelleme: 28.04.2021 13:12:54)

KIRSAL MAHALLE ALDATMACASI

TMMOB Z�RAAT MÜHEND�SLER� ODASI �STANBUL �UBES�

BASIN AÇIKLAMASI

26 Nisan 2021

BASINA VE KAMUOYUNA

BÜYÜK�EH�R YASASI �LE ALINANLAR KIRSAL MAHALLE �LE GER� VER�LM�YOR

Yap�lan düzenleme ile K�rsal Mahalle olmak isteyen köylere, kamu tüzel ki�ili�ine sahip bir yerel yönetim birimi olan köy statüsü ve varl�klar� geri verilmiyor. Milli gelirden en dü�ük pay� alan toplum kesimi olan köylülere, y�llarca koruyup kollad�klar�, ellerinden al�narak planlama kapsam�na al�nan, köy tüzel ki�ili�ine ait varl�klar�n�n artan de�erinden en küçük bir pay verilmeden, küçük avantajlar e�li�inde kamu tüzel ki�ili�ine sahip Mahalli �dare birimi olarak say�lmayan kentsel mahalle benzeri k�rsal mahalle olabilecekleri bir seçenek gibi sunuluyor.

KIRSAL MAHALLE TARIMSAL ÜRET�M� DE��L ARAZ�LER�N ARSAYA DÖNÜ�ÜNÜ HIZLANDIRACAKTIR.

Tarihimiz boyunca yap�lamayan toprak reformu ve tar�m reformunun yap�lmas� ve topraks�z köylüye toprak vermek gerekirken, köy varl�klar�n�n özelle�tirilmesine yol açan Büyük�ehir Yasas�’n�n her geçen gün daha görünür olan yol açt�� sonuçlar�n üstü, K�rsal Mahalle düzenlemesi ile örtülmeye çal��l�yor. Nitekim düzenlemede k�rsal mahalle olmay� talep edecek olan mahallelerin kamu arazileri ve köy statüsü varken köy ortak varl�klar�n�n korunmas�na veya iadesine ili�kin her hangi bir hüküm bulunmamaktad�r.

Türkiye’de 1984 y�l� Ocak ay�nda ç�kar�lan 2972 say�l� yasa ve Mart ay�nda ç�kar�lan 195 say�l� kanun hükmünde kararname uyar�nca üç büyük kente; �stanbul, Ankara ve �zmir’e büyük�ehir statüsü verildi. 1986-1988 döneminde be� büyük�ehir belediyesi daha kuruldu. 1986 y�l�nda 3306 say�l� yasa ile Adana, 1987 y�l�nda 3391 say�l� yasa ile Bursa, 3398 say�l� yasa ile Gaziantep ve 3399 say�l� yasa ile Konya, 1988 y�l�nda ise 3508 say�l� yasa ile Kayseri �ehirlerine büyük�ehir statüsü verildi. 1993 y�l�nda yedi büyük �ehir belediyesi daha kuruldu; Antalya, Diyarbak�r, Eski�ehir, Erzurum, Mersin, Kocaeli(�zmit) ve Samsun.

2007 y�l�nda 2.294 olan belde/ilk kademe belediyelerinden 313 tanesi 6 Mart 2008’de yay�mlanan 5747 say�l� “Büyük�ehir Belediyesi S�n�rlar� �çerisinde �lçe Kurulmas� Ve Baz� Kanunlarda De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda Kanun” ile birle�tirilerek 42 ilçe kuruldu. 2007’de 850 olan toplam ilçe say�s� 892 oldu.

Kabul tarihi 12 Kas�m 2012 olan 6360 say�l�, “On Üç �lde Büyük�ehir Belediyesi Ve Yirmi Alt� �lçe Kurulmas� �le Baz� Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde De�i�iklik Yap�lmas�na Dair Kanun”, 6 Aral�k 2012 tarih 28489 say�l� resmi gazetede yay�mland�. Böylece �anl�urfa, Hatay, Manisa, Bal�kesir, Kahramanmara�, Van, Ayd�n, Denizli, Tekirda�, Mu�la, Mardin, Malatya, Trabzon ve daha sonra Ordu ili de büyük�ehir yap�larak toplam 30 �l’e büyük�ehir statüsü verildi. 6360 say�l� kanunun yürürlük maddesi gere�i, birçok hüküm, ilk mahalli idareler genel seçiminde kalan hükümler yay�m� tarihinde yürürlü�e girmi�tir. 2012’de 34.434 olan köy say�s� 30 Mart 2014 Türkiye yerel seçimleri ile yürürlü�e giren yeni büyük�ehir yasas� ile birlikte 18.214`e dü�mü�tür. Büyük�ehir Belediyesi statüsü verilen 30 ildeki 16 bin 220 köy ve toplam 1.583 beldenin tüzel ki�ili�i kald�r�lm��, 1.053 belde bir gecede mahalleye dönü�türülmü�, 27 tane daha ilçe belediyesi kurulmu�tur.

6360 say�l� Kanun ile �l Özel �darelerinin % 37`si, belediyelerin % 55`i, köylerin % 49`u kald�r�lm��t�r. A�a��daki tabloda; 2012, 2013 ve 2020 TÜ�K verilerine göre il/ilçe merkezleri ve belde/köy nüfuslar� ile toplam nüfusa oranlar�n�n 6360 say�l� kanunla bir gecede %22,7’den %8,7’ye dü�tü�ü, belde ve köylerde ya�ayan 10.545.502 ki�inin art�k �ehirli say�ld�� görülebilir. 2020 verilerinde bu kez yasayla de�il uygulanan politikalar sonucu yoksulla�ma nedeni ile k�r nüfusunun azalmaya devam etti�i görülmektedir.

KIR/KENT NÜFUSU VE TOPLAM NÜFUSA ORANLARI/TÜRK�YE- SEÇ�LM�� YILLARA GÖRE

YIL	TOPLAM NÜFUS	�L/ �LÇE MERKEZLER�	%	BELDELER/KÖYLER	%
31.12.2012	75.627.384	58.448.431	77,3	17.178.953	22,7
31.12.2013	76.667.864	70.034.413	91,3	6.633.451	8,7
31.12.2020	83.614.362	77.736.041	93	5.878.321	7

KAYNAK:TÜ�K

2012 y�l�nda 6360 say�l� yasa ile büyük�ehir belediyesi olan 30 �l’de ya�ayan 58.053.547 yurtta��n % 18’i (10.403.262) k�rsal nüfusu olu�tururken, 2013 y�l�ndan itibaren büyük�ehir belediyesi olan illerin k�r nüfuslar� % 0 olarak yay�nlanmaya ba�lam��t�r.

2012 YILI KIR/KENT NÜFUS VE ORANLARI/30 BÜYÜK�EH�R VE D��ER 51 �L

	2012 Y�l� Toplam Nüfus	2012 Y�l� K�r Nüfusu-Oran	2012 Y�l� Kent Nüfusu-Oran
Büyük�ehir olan 30 il	58.053.547 (%100)	10.403.262 (%18)	47.650.285 (%82)
Di�er 51 il	17.573.837 (%100)	6.775.691 (%39)	10.798.146 (%61)
Türkiye	75.627.384 (%100)	17.178.953 (%23)	58.448.431 (%77)

KAYNAK:TÜ�K

2013 YILI KIR/KENT NÜFUS VE ORANLARI /30 BÜYÜK�EH�R VE D��ER 51 �L

	2013 Y�l� Toplam Nüfus	2013 Y�l� K�r Nüfusu	2013 Y�l� Kent Nüfusu
Büyük�ehir olan 30 il	58.999.801 (%100)	0 (%0)	58.999.801 (%100)
Di�er 51 il	17.668.063 (%100)	6.633.451 (% 38 )	11.034.612 (%62)
Türkiye	76.667.864 (%100)	6.633.451 (% 9)	70.034.413 (%91)

KAYNAK:TÜ�K

KÖY VE MAHALLE
Anayasan�n 127. maddesinde mahalle; yasa ile kurulmam�� olmas�, kamu tüzel ki�ili�ine sahip olmay��, kendilerine özgü bütçe ve personeli bulunmay�� nedeniyle mahalli idare birimlerinden biri olarak say�lmam�� oldu�undan, yerel yönetim birimi de�ildir. Mahalle muhtarl�� kurumunu düzenleyen 1944 tarih 4541 say�l� “�ehir ve Kasabalarda Mahalle Muhtar ve �htiyar Heyetleri Te�kiline Dair Kanun”, gerekçesinde, mahalle yönetimi/muhtarl��; belde hizmetlerinin görülmesinde idareye yard�mc� bir kurulu� olarak öngörmü�tür. Oysa Köy muhtarl��; Anayasa’n�n 127. maddesine göre; kamu tüzel ki�ili�ine sahip bir yerel yönetim birimdir. Bu nedenle kiralama, sat��, vergi toplama, mahkemede temsil gibi birçok yetkisi bulunmaktad�r.

Büyük�ehir belediyesi olan illerin co�rafi s�n�rlar� içinde ki tüm yerle�kelerin yasa ile �ehir alan� oldu�unun ilan edilmesi, bu �ehirlerde mevcut k�rsal arazilerin ve tüzel ki�ili�e sahip yerel yönetim birimlerinin bir gecede yok olaca�� anlam�n� ta��mayaca�� co�rafik ve sosyolojik bir gerçektir. K�rsal alanlar, kentsel alanlar�n aksine do�al ortam ko�ullar�n�n insan etkisinden daha bask�n oldu�u co�rafi mekanlard�r. Yerle�im zay�f, nüfus azd�r. Bitkisel ve hayvansal tar�m, ormanc�l�k, toplay�c�l�k gibi birincil üretim süreçlerinin yayg�n ve etkin oldu�u bu alanlar, kentsel alanlardan kolayca ayr�lmaktad�r.

Avrupa Komisyonu, k�rsal alanlar�, nüfus yo�unlu�u, tar�m ve do�al kaynaklar gibi tek boyutlu ölçütlerle de�il, çok katmanl�, karma��k, ekonomik, do�al, kültürel alanlar olarak tan�mlamaktad�r.

Ekonomik Kalk�nma ve ��birli�i Örgütü (OECD), k�rsal alanlar�, insan-mekân ili�kisini öne ç�kartarak “aritmetik nüfus yo�unlu�u” ölçütlerine göre tan�mlamaktad�r. S�n�rlar� belirli bir alanda ya�ayan nüfusun, o alan�n yüzölçümüne (km2 ) bölünmesi sonucunda kilometrekare ba��na dü�en nüfus miktar� belirleyici bir ölçüt olmaktad�r. Buna göre bir alanda kilometrekare ba��na dü�en nüfus miktar� 150 ki�iden az ise o yer k�rsal alan olarak nitelendirilmektedir.

Avrupa Birli�i (AB) de ayn� yöntemi kullanmaktad�r. Bir ilde/ilçede ya�ayan toplam nüfusun % 50’den fazlas� k�rsal alanlarda ya��yorsa ve o alanlarda kilometrekare ba��na dü�en nüfus 150’den az ise bu iller ya da ilçeler “A��rl�kl� Olarak K�rsal” yönetsel bölge olarak, nüfusun % 15-50 aras�ndaki kesimi köylerde ve k�rsal nitelikli belediye yönetsel alanlar�nda ya��yorsa bu yönetsel bölgeler “Önemli Ölçüde K�rsal” bölge olarak tan�mlanmaktad�r. Bir yönetsel bölgenin/bölümün toplam nüfusunun % 15’inden az� k�rsal yerel birimlerde yas�yorsa buralar “Kentselli�i Bask�n Bölge” olarak tan�mlanmaktad�r. 2012 y�l� verilerine göre k�rsal nüfus oran� % 1-12 aras�nda de�i�en; �stanbul, Ankara, Kocaeli, �zmir, Eski�ehir, Bursa, Adana, Gaziantep, Kayseri illerinin kentselli�i bask�n yönetsel bölge olarak nitelendirilmesi mümkündür.

Kentselli�i bask�n yönetsel bölgelerde bulunan k�rsal bölgeler de a��rl�kl� k�rsal ve önemli ölçüde k�rsal bölgelerde oldu�u gibi niteliklerine uygun olarak yönetilmelidir.

Köyler mahalle statüsüne dönü�meden önce, 3194 say�l� �mar Kanunu’nun 27. maddesinde yer alan hükümlere ve Plans�z Alanlar �mar Yönetmeli�i mevzuat�na göre yap�la�maktayd�. Köy yerle�im alan� ve yerle�ik alan s�n�rlar� d��nda köy idari s�n�rlar� içindeki tar�m arazileri, ovalar, meralar, yaylalar, su havzalar�, göl kenarlar�, k�y� alanlar�, orman alanlar� ve sit alanlar�nda ki yap�la�malar söz konusu yasa ve yönetmeli�e tabiydi. Bu alanlarda �mar Kanunu’nda yer alan denetim, düzenleme ve yapt�r�m yetkileri �l Özel �darelerindeydi. Bu dönemde, gerek köylerin yerle�im alanlar�nda, gerekse köylerin yerle�im alanlar� d��nda ancak köylerin idarî s�n�rlar� dahilinde ki tar�m alanlar�nda (ovalarda), meralarda, yaylalarda, su havzalar�nda, göl kenarlar�nda, k�y� alanlar�nda, orman alanlar�nda, sit alanlar�nda; mesken, turistik ve ticari amaçl� pek çok tesisin (yap�n�n) mevcut oldu�u öteden beri bilinmektedir. Denetim, düzenleme ve yapt�r�m yetkilerini kullanmakla “görevli olan” �l Özel �darelerinin, bu görevlerini “gere�i gibi” yerine getirdiklerinden bahsetmek güçtür.

KÖYLER MAHALLE OLUNCA NELER OLDU?

6360 say�l� kanunda mahalle olan köylerdeki yap�lara ili�kin olarak, 3194 say�l� �mar Kanunu’nun 27. maddesinde yer alan hükümlere ve Plans�z Alanlar �mar Yönetmeli�ine uygun olmayan, �l Özel �darelerinin denetim, düzenleme ve yapt�r�m yetkilerini kullanmad�klar� yap�lar için “ruhsatland�rm�� say�lma” �eklinde yeni bir düzenleme yap�ld�.

�mar Kanunu’nun 21. maddesinde düzenlenen “Yap� ruhsat�” ve 30. maddesinde düzenlenen “Yap� Kullanma �zin Belgesi” ne kar��l�k gelecek �ekilde 6360 say�l� Kanun’da düzenlenen “ruhsatland�r�lm�� say�lma” biçiminde kanun ç�kar�ld�. Böylece tar�msal vasf� korunacak olan arazilerde mevcut imara ayk�r� yap�lar hukuki güvenceye kavu�turulmu�, böyle olmakla kalmam��, geçi� döneminde eskisinden daha fazla yap� in�a edilmi� tar�m arazileri talan edilmi�tir. Mahalleye dönü�türülen köy ve beldelerin ortak mülklerine el konulmu�. ��letmeler, araziler, gayrimenkuller gibi ortak varl�klar, köy tüzel ki�ili�ine ait olan tüm ta��nmazlar, belediye ve mülki idarelerce devral�nm��t�r. Kamu orta mal� olan meralar, yaylak, k��lak ve umuma ait çay�rlar, 6360 say�l� kanunun 16. Maddesi hükümleri gere�ince, 4342 say�l� mera kanunu uygulamalar� devam etmesi gerekirken Ç�B ve belediyeler taraf�ndan yap�lan imar planlar� kapsam�nda amaç d�� kullan�mlar ve tahsis amac� de�i�ikli�i yoluyla vas�flar�n�n de�i�tirilmesi artarak devam etmektedir.

Elektrik su gibi altyap� hizmetlerinin maliyetleri artm��, köy içi yerlerin kentsel arsa statüsüne dönü�mesiyle çevre ve temizlik vergileri gelmi�tir. Çiftçi, daha önce ödemedi�i birçok yeni maliyetle kar��la�m��, bu durum köyü terk etmeyi h�zland�rm��t�r. Birçok mera sat�lm�� ve baz�lar� da imara aç�lm��t�r. Küçük ve orta ölçekli tar�m i�letmeleri tar�m yapamaz hale gelince terk edilen tar�m arazileri ve meralar yüksek bir h�z ile tar�m d��na ç�kar�lmaya ba�lanm��t�r. Uygulamalar artan bir ivmeyle bugün de devam etmektedir.

KIRSAL MAHALLE

TBMM’de kabul edilen ve 16 Ekim 2020 tarihli Resmi Gazete’de yay�mlanan 7254 say�l� “Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu �le Baz� Kanunlarda De�i�iklik Yap�lmas�na Dair Kanun” ile mahalleye dönü�türülen köy ve beldelerle ilgili belli �artlar� sa�lamak ve ba�vuru yapmak ko�ulu ile köy ve beldelere “k�rsal mahalle” olma hakk� getirildi. TBMM Genel Kurul’da neredeyse tart��lmadan geçti.

7254 say�l� kanunun 10. Maddesi ile 10/7/2004 tarihli ve 5216 say�l� Büyük�ehir Belediyesi Kanununa bir ek madde (Ek Madde-3) eklenmi�tir.

“EK MADDE 3 – Köy veya belde belediyesi iken mahalleye dönü�en ve büyük�ehir belediyesi s�n�rlar� içinde bulunup sosyo-ekonomik durumu, �ehir merkezine uzakl��, belediye hizmetlerine eri�ebilirli�i, mevcut yap�la�ma durumu ve benzeri hususlar dikkate al�narak ilgili ilçe belediye meclisinin karar� ve teklifi üzerine büyük�ehir belediye meclisinin en geç doksan gün içinde alaca�� karar ile k�rsal yerle�im özelli�i ta��d�� tespit edilen mahalleler, k�rsal mahalle kabul edilir. Bu belirlemenin mahalle düzeyinde yap�lmas� esast�r. Ancak; tamam� k�rsal mahalle olarak tespit edilmeyen di�er mahallelerde de on bin metrekareden az olmamak kayd�yla k�rsal yerle�ik alan belirlenebilir. K�rsal mahalle veya k�rsal yerle�ik alan vasf� bu f�krada belirtilen usulle kald�r�labilir.

Büyük�ehir belediyesi, birinci f�kra uyar�nca ilçe belediyesinden gelen teklifi aynen veya de�i�tirerek kabul edebilir ya da reddedebilir.

K�rsal mahalle veya k�rsal yerle�ik alan olarak belirlenen yerlerde; gelir vergisinden muaf esnaf ile basit usulde gelir vergisine tabi mükellefler taraf�ndan bizzat i�yeri olarak kullan�lan bina, arsa ve araziler ile mesken amaçl� kullan�lan binalar ve zirai istihsalde kullan�lan bina, arsa ve araziler 29/7/1970 tarihli ve 1319 say�l� Emlak Vergisi Kanununa göre al�nmas� gereken emlak vergisinden muaft�r. Bu yerlerde, ticari, s�nai ve turistik faaliyetlerde kullan�lan bina, arsa ve araziler için emlak vergisi %50 indirimli uygulan�r. K�rsal mahalle veya k�rsal yerle�ik alan olarak belirlenen yerlerde, 26/5/1981 tarihli ve 2464 say�l� Belediye Gelirleri Kanunu uyar�nca al�nmas� gereken bina in�aat harc� ile imarla ilgili harçlar al�nmaz; an�lan Kanuna göre al�nmas� gereken di�er vergi, harç ve harcamalara kat�lma paylar� %50 indirimli uygulan�r. Bu yerlerde içme ve kullanma sular� için al�nacak ücret en dü�ük tarifenin i�yerleri için %50’sini, konutlar için %25’ini geçmeyecek �ekilde belirlenir. 4/1/1961 tarihli ve 213 say�l� Vergi Usul Kanunu uyar�nca bilanço esas�na göre defter tutan mükellefler için bu f�krada belirtilen muafiyet ve indirimler uygulanmaz.

3/7/2005 tarihli ve 5393 say�l� Belediye Kanununun 12 nci maddesinin yedinci f�kras� ile 31/8/1956 tarihli ve 6831 say�l� Orman Kanununun ek 17 nci maddesi hükümlerinden yararlanan yerler; k�rsal mahalle veya k�rsal yerle�ik alan olarak belirlenmesi halinde bu madde hükümlerine ayk�r� olmayan hak, sorumluluk ve imtiyazlardan faydalanmaya devam ederler.

Bu madde uyar�nca k�rsal mahalle veya k�rsal yerle�ik alan olarak belirlenen yerler hakk�nda 12/11/2012 tarihli ve 6360 say�l� On Dört �lde Büyük�ehir Belediyesi ve Yirmi Yedi �lçe Kurulmas� ile Baz� Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde De�i�iklik Yap�lmas�na Dair Kanunun geçici 1 inci maddesinin 15. ve 29. f�kralar� uygulanmaz.”

Bile�enlerin kat�l�mc�l�� sa�lanmadan ç�kar�lan yasa, ilgilileri taraf�ndan yeterince anla��lmaktan uzakt� ve birçok belirsizli�i de beraberinde getiriyordu. Ortak mülkler geri verilecek mi? Belediye hizmetleri devam edecek mi? Ba�vuru için bir süre s�n�rlamas� var m�?

Ek Madde de görülece�i üzere k�rsak mahalle ve k�rsal yerle�ik alan olmak üzere iki yeni statü olu�mu�tur. Yasa da ba�vurulara ili�kin belirlenmi� bir süre s�n�rlama düzenlemesi yoktur. Meralar, i�letmeler, gayrimenkuller gibi ortak varl�klar�n ba�land�klar� belediyelerden köy tüzel ki�ili�ine veya beldeye geri verilece�ine dair düzenleme yoktur.

K�rsal mahalle düzenlemesi ile kamu tüzel ki�ili�ine sahip bir yerel yönetim birimi olan köy statüsü geri verilmemektedir.

Yeni düzenlemenin sa�lad�� faydalar� de�erlendirdi�imizde vergi, su bedeli ve baz� harçlardan muaf olunaca�� veya indirim uygulanaca��, gelir vergisinden muaf esnaf ile basit usulde gelir vergisine tabi mükellefler taraf�ndan bizzat i�yeri olarak kullan�lan bina, arsa ve araziler ile mesken amaçl� kullan�lan binalar ve tar�msal üretimde kullan�lan bina, arsa ve araziler 29/7/1970 tarihli ve 1319 say�l� Emlak Vergisi Kanununa göre al�nmas� gereken emlak vergisinden muaf olaca��, ticari, s�nai ve turistik faaliyetlerde kullan�lan bina, arsa ve araziler için emlak vergisinin yüzde 50 indirimli uygulanaca��, 26/5/1981 tarihli ve 2464 say�l� Belediye Gelirleri Kanunu uyar�nca al�nmas� gereken bina in�aat harc� ile imarla ilgili harçlar�n al�nmayaca��, al�nmas� gereken di�er vergi, harç ve harcamalara kat�lma paylar� yüzde 50 indirimli uygulanaca�� düzenlenmi�tir.

�çme ve kullanma sular� için al�nacak ücret en dü�ük tarifenin i�yerleri için yüzde 50’sini, konutlar için yüzde 25’ini geçmeyecek �ekilde belirlenir. 4/1/1961 tarihli ve 213 say�l� Vergi Usul Kanunu uyar�nca bilanço esas�na göre defter tutan mükellefler için bu f�krada belirtilen muafiyet ve indirimlerin uygulanmayaca��, köylere hizmet götüren �l Özel �dareleri 30 büyük�ehirde yeniden kurulmad��ndan hizmetlerin Belediyeler taraf�ndan götürülmeye devam edece�i düzenlenmi�tir.

BÜYÜK�EH�R YASASI TARIMA ZARAR VERM��T�R.

2012’de yap�l�p yürürlü�ü 2014’de ba�layan Büyük�ehir Yasas� ile köy ve beldeler mahalleye dönü�türülerek köylüye, k�rsalda ya�ayanlara, tar�msal üretime geri dönü�ümsüz zararlar verilmi�tir. Ekilen tar�m arazileri ve k�rsal nüfus azalm��, Çiftçi Kay�t Sistemine kay�tl� çiftçi say�s� bir milyondan fazla azalm��, k�rsalda ya�ayan yurtta�lar�n kazan�lm�� haklar� ve köy tüzel ki�ili�inin kamu orta mallar� (mera, yayla, otlak, k��lak) ellerinden al�nm��t�r. K�rsal Mahalle ve K�rsal Yerle�ik Alan düzenlemeleri ile vergi, harç ve su konusunda baz� indirimleri kapsayan çok küçük avantajlar sa�layarak tar�m kesimini tar�msal üretime tekrar kazand�r�lmas�n�n mümkün olamayaca�� bilinen bir gerçektir.

KIRSAL MAHALLE DÜZENLEMES� YETERL�M�D�R?

Düzenleme ticari, s�nai ve turistik faaliyetlerde kullan�lan bina, arsa ve araziler için emlak vergisinin %50 indirimli uygulanaca��n�, K�rsal mahalle veya k�rsal yerle�ik alan olarak belirlenen yerlerde, al�nmas� gereken bina in�aat harc� ile imarla ilgili harçlar�n al�nmayaca��n�, al�nmas� gereken di�er vergi, harç ve harcamalara kat�lma paylar�n�n %50 indirimli uygulanaca��n�, bu yerlerde içme ve kullanma sular� için al�nacak ücret en dü�ük tarifenin i�yerleri için %50’sini, konutlar için %25’ini geçmeyecek �ekilde belirlenece�ini düzenlemi�tir.

Görülece�i üzere tar�msal üretim ve çiftçiyi öncelemekten çok, k�rsalda ticari, s�nai ve turistik yat�r�mlar� ve son y�llar�n gözde sektörü in�aat yat�r�mlar�na ili�kin vergi ve harç indirim ve muafiyetlerini kapsamaktad�r.

Büyük�ehir yasas� 30 büyük�ehrin köylerinde i�levini tamamlam�� kent çevrelerinde yeni in�aat rant alanlar� olu�turmu�, meralar ve tar�m arazileri talan edilmi�, tar�m arazilerinin vas�flar� de�i�tirilmi�, büyük �irketlerce ucuza toplanm��, operasyon tamamlanm��t�r. Bu süreçte köylü, olu�an kazançtan hiçbir yarar sa�layamad�� gibi daha da yoksulla�m��t�r.

2010 y�l�nda 3.800 USD olan tar�m nüfusu ba��na dü�en Milli Gelir 2011’de 4.000 USD’nin üzerine ç�km��, 2012’de 4.100 USD’yi a�m��t�r. Kas�m 2012’de kabul edilen kanunu izleyen y�llarda tar�m nüfusu ba��na dü�en Milli Gelir h�zl� dü�ü� göstererek 2018 y�l�nda dip seviyeyi bulmu�, 2020 y�l�nda 2930 USD olmu�tur. Ki�i Ba��na Dü�en Milli Gelir 2013 y�l�ndan bu güne sürekli azalarak 2020 y�l�nda 8.599 USD olmu�tur. Günümüzde tar�m nüfusunun ki�i ba��na dü�en milli gelir düzeyi ülke ortalamas�n�n 1/3’i olmaya devam etmektedir.

Büyük�ehir yasas� ile ka��t üzerinde tar�m nüfusu azald�. Fakat azalan bu nüfusun milli gelirden ald�� pay�n artmas� sa�lanamad�� gibi, yap�lan k�rsal mahalle ve k�rsal yerle�im düzenlemeleri de çözüm olmayacakt�r.

Yap�lan düzenleme bu haliyle, 8 y�l boyunca kaybolan köy ekosistemini, tar�msal üretim kültürünü, tar�m arazilerini, tar�msal yap�lar�, meralar�, yaylak, otlak, k��lak ve hazine arazilerini yani k�rsalda ki kamu varl�klar�n� geri getiremeyecektir.

“K�rsal mahalle” ve “k�rsal yerle�ik alan” düzenlemeleri yeterli de�ildir. Tar�m kesiminin Büyük�ehir Yasas� ile elinden al�nan haklar� ve varl�klar� iade edilmelidir.

Kaybedilen do�al varl�klar, tar�msal üretim kültürü ve g�da egemenli�idir.

Murat KAPIKIRAN

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odas�

�stanbul �ubesi Yönetim Kurulu Ba�kan�

(Yönetim Kurulu Ad�na)

Okunma Say�s�: 6476

Payla�:

Facebook Twitter Whatsapp

�stanbul �ube Kaynakl� Bas�n A��klamalar�

T�m Bas�n A��klamalar�

B�Y�K�EH�R YASASI �LE ALINANLAR KIRSAL MAHALLE �LE GER� VER�LM�YOR

�ubeler

H�zl� Ula��m

Sosyal Medya

E-Liste