L�SANSLI DEPOCULUK TARIMA YARARLI OLAB�L�R M�? - D�NYA

GENEL MERKEZ ( )
23.02.2005 (Son G�ncelleme: 23.02.2005 11:20:16)

UZUN YILLARDIR D�NYA BANKASI �LE S�RD�R�LEN "�R�N BORSALARININ GEL��T�R�LMES� PROJES�" �ALI�MALARI KAPSAMINDA YER ALAN, "TARIM �R�NLER� L�SANSLI DEPOCULUK YASASI" Y�R�RL��E G�RD�.

YASA �IKARMAK �NEML� AMA YETERL� DE��L, �NEML� OLAN UYGULAMADIR.

Y�R�RL��E G�REN TARIM �R�NLER� L�SANSLI DEPOCULUK YASASI TARIMA NE G�B� YARARLAR SA�LAYACAK, SEKT�R BUNDAN NASIL ETK�LENECEK SORULARINA YANIT VEREB�LMEK ��N MEVCUT DURUMU ANAL�Z ETMEKTE YARAR VAR.

T�RK�YE'de mevcut uygulamaya g�re, �ift�i �r�n�n� hasat eder etmez hemen piyasaya s�r�yor. Bu nedenle piyasaya y��lma olur. Ba�ta hububat olmak �zere bir�ok �r�nde hasat d�neminde fiyatlar �ok d��er ve �retici bundan ciddi zararlar g�r�r.

�reticinin �r�n� piyasaya s�rmesinin iki nedeni var, birisi �retim s�recinde ald�� borcu kapatmak i�in elindeki �r�n� paraya �evirmek. �kincisi, �r�n�n� saklayacak, bekletecek bir deponun olmamas�. �reticinin bu iki gerek�e ile �r�n� elinden ��karmas� spek�lat�rlerin i�ine yar�yor. ��nk�, �ift�inin bu s�k�nt�l� durumundan yararlanan spek�lat�rler bu d�nemde ucuza ald�klar� �r�n� daha sonra �ok y�ksek fiyatlarla sat��a sunuyorlar. Bundan t�ketici olarak toplumun her kesimi olumsuz etkileniyor.

Tar�m �r�nleri Lisansl� Depoculuk Yasas�, iyi uygulanabilirse piyasaya �r�n arz� daha kontroll� olaca�� i�in hem �retici hem de t�ketici bundan olumlu etkilenecektir.

��nk�, �r�n�n� bir belge (�r�n senedi) kar��l��nda lisansl� depoya teslim eden �retici, elindeki bu belgeyi teminat olarak kullanarak bankadan finansman deste�i alabilecek. Ayn� zamanda elindeki �r�n senedini ciro ederek �r�n�n� fiyatlar�n en uygun oldu�u d�nemde pazarlayabilecek.

Lisansl� depoculuk uygulamas�, tar�msal �r�n� girdi olarak kullanan sanayici veya ihracat��y� da spek�lat�rlerden kurtararak fiyat dalgalanmalar�ndan olumsuz etkilenmelerini �nleyecektir. ��nk� depolama olana�� olmayan veya y�ksek stok maliyetinden ka��nmak isteyen sanayici ve ihracat��lar lisansl� depolardan istedikleri zaman diliminde ihtiya�lar�n� alabilecekler. Hammadde temini konusunda bir planlama yapabilecekler.

H�k�metlerin tar�m sat�� kooperatifleri ve birliklerine h�kmetti�i d�nemde, birlikler adeta sanayicinin "lisans� olmayan depocusu" olarak kullan�l�yordu. Y�llarca birliklerin zarar etmesi veya kara delik olarak adland�r�lmas�n�n alt�ndaki bir ger�ek de buydu. Hat�rlayanlar olacakt�r. Ankara'DAN B�R EM�RLE TAR��'in depolar�ndan sanayiciye ucuz pamuk veriliyordu. Y�llarca bu pamu�un paras� �denmezdi. Yine Ankara'NIN EMR� �LE, F�SKOB�RL�K'in depolar�ndan ihracat��ya f�nd�k veriliyordu. Birlikler de, �retici de bundan zarar g�r�yordu. Ama kamuoyuna "birlikler zarar ediyor, piyasay� bozuyor" diye �ikayet edilirdi.

�nan�yoruz ki, lisansl� depoculuk sa�l�kl� i�letilebilirse, bu d�nem bir daha ya�anmayacakt�r. Ayr�ca, lisansl� depoculuk, tar�msal birlikler i�in yeni bir f�rsat olabilir. �zellikle Tari�, Trakyabirlik, Fiskobirlik ve di�er b�y�k birlikler sahip olduklar� depolar� de�erlendirerek lisansl� depoculuk yapabilirler. Bunun i�in 1 trilyon liral�k bir anonim �irket kurmalar� gerekiyor. �zerk bir yap�ya kavu�an tar�msal birliklerin lisansl� depoculuk yapmalar� hem tar�m sekt�r�ne katk� sa�layacak hem de �reticiye, sanayici ve ihracat��ya daha iyi hizmet vermi� olurlar. Bu hizmeti kar��l��nda da gelir elde edeceklerdir.

Lisansl� depoculuk uygulamas�n�n tar�m sekt�r�ne sa�layaca�� bir ba�ka katk� ise, sekt�rde kay�t sistemini yayg�nla�t�racak olmas�d�r. Ayr�ca bir�ok �r�nde kalite ve standarda ba�l� bir belgelendirme sistemi yerle�mi� olacakt�r.

Daha da �nemlisi �reticinin b�y�k bir zahmetle �retti�i �r�n� sa�l�kl� ortamlarda depolanacakt�r. ��nk� sa�l�kl� depolanmad�� i�in f�nd�kta ve incirde aflatoksin, di�er �r�nlerde ise kalite bozulmas� hem i� piyasada hem de ihracatta �lkemize ciddi sorunlara neden olmaktad�r. Hijyenik ve sa�l�kl� ortamlarda �r�nlerin depolanmas� hem sat�c� hem de al�c�ya �nemli avantajlar sa�layacakt�r.

Ziraat M�hendisleri Odas� Genel Ba�kan� G�khan G�nayd�n dostumuzun da belirtti�i gibi lisansl� depoculuk uygulamas� Avrupa Birli�i'NDE PEK YAYGIN DE��L. AVRUPA B�RL��'nde tar�m �r�nleri borsalar� etkin de�il, �r�n baz�nda piyasa d�zenleri ve m�dahale kurulu�lar� var.

Tar�m �r�nleri borsac�l��n�n �ok geli�ti�i Amerika Birle�ik Devletleri'NDE �SE, L�SANSLI DEPOCULUK �OK YAYGIN VE ETK�N B�R �EK�LDE KULLANILIYOR. HUBUBAT VE �ELT�KTE 6 B�N 633, PAMUKTA 405, ��LENM�� R�NLERDE 300, �EKER ��N 110 VE FISTIK KONUSUNDA DA 350 L�SANSLI DEPO FAAL�YET G�STER�YOR.

<�>G�KHAN G�NAYDIN'�n da alt�n� �izdi�i gibi lisansl� depoculu�un ba�ar�l� olmas� i�in kamusal politikalara ihtiya� var. Bundan da �nce lisansl� depoculuk i�in gerekli olan altyap� yat�r�mlar�n�n mutlaka yap�lmas� gerekiyor. �rne�in, lisansl� depoculuk kapsam�ndaki �r�nlerde standardizasyon sorunlar� ��z�lmeli. �r�n standartlar� sa�l�kl� olarak belirlenmeli. Buna benzer bir�ok �rnek verilebilir.

Ger�ekten tar�ma ve tar�ma dayal� sanayi ile d�� ticarette �nemli yararlar sa�layacak lisansl� depoculuk uygulamas�nda daha ba�tan bir hata yap�ld�. Sistemin en g��l� uyguland�� ABD'DE TARIM BAKANLI�I'n�n denetiminde lisansl� depoculuk yap�l�yor. T�rkiye'DE �SE, BU ��N PATRONAJINI TARIM BAKANLI�I DE��L, SANAY� VE T�CARET BAKANLI�I YAPACAK. UMARIZ D��ER ADIMLARDA HATA YAPILMAZ VE S�STEM SA�LIKLI ��LER.

Okunma Say�s�: 452

Payla�:

Facebook Twitter Whatsapp

T�m Yaz�l� Bas�nda Odam�z

L�SANSLI DEPOCULUK TARIMA YARARLI OLAB�L�R M�? - D�NYA - 23.02.2005

�ubeler

H�zl� Ula��m

Sosyal Medya

E-Liste