Temiz ve saðlýklý bir çevrede yaþamanýn "temel bir insan hakký" olduðunun

karar altýna alýndýðý gün olan 5 Haziran Dünya Çevre Günü`nü, 

artarak devam eden çevre sorunlarýnýn gölgesinde dünyada ve de ülkemizde endiþe ile kutluyoruz.

Þekilsel gündem; yeþil mutabakat, karbon ayak izi, kirleten öder prensibi/ilkesi!,

ÇED süreci, politika tercihleri, sorunlar, çözümler, ve saire…

Gerçek suçlular, kalýcý çözümler üretemez.

5 Haziran Çevre Günü`nü kutlarken, yanlýþlarý sorguluyoruz ve çözüm önerilerimizi sunuyoruz.

Sularýmýz, havamýz, topraðýmýz her geçen gün biraz daha kirletilirken,

su ve toprak varlýðýmýz insan eliyle hýzla yok edilirken,

tarým alanlarýmýz, meralarýmýz, zeytinliklerimiz, ormanlarýmýz, su havzalarýmýz

bilinçli olarak rant ve kiþisel çýkar hesaplarýnýn hedefi haline getirilmiþken,

bugünü bir kutlama günü olarak görmek pek olanaklý görülmüyor, bizler görmüyoruz.

Anayasa`nýn 56. maddesindeki;

"Saðlýklý ve dengeli bir çevrede yaþama hakký, çevreyi geliþtirmek,

çevre saðlýðýný korumak ve çevrenin kirlenmesini önlemek"

hükmü ile, çevre güvence altýna alýnmýþtýr.

Çevre politikalarýnýn;

tarým, sanayi, enerji, ulaþým ve kentleþme politikalarýyla bütüncül olarak ele alýnmasýnýn gerekliliði

açýk olarak belirtilmiþtir.

Anayasa`nýn 45. maddesindeki;

"Devlet, tarým arazileri ile çayýr ve mer`alarýn amaç dýþý kullanýlmasýný ve tahribini önlemek"

hükmü ile, tarým arazileri ile çayýr ve meralar güvence altýna alýnmýþtýr.

Anayasa`nýn 45. maddesindeki;

"Devlet, topraðýn verimli olarak iþletilmesini korumak ve geliþtirmek,

erozyonla kaybedilmesini önlemek ve

topraksýz olan veya yeter topraðý bulunmayan çiftçilikle uðraþan köylüye

toprak saðlamak amacýyla gerekli tedbirleri alýr." hükmü ile,

toprak ve topraðý iþleyen üreticiler güvence altýna alýnmýþtýr.

Niye?

Ancak; Anayasal hukuk devletinde Anayasa ve Yasa hükümleri yok sayýlarak,

doðaya sadece rant ve çýkar gözüyle bakan,

paranýn doðada yaþanacak sorunlarýn üstesinden geleceðine ve

vicdanlarý perdeleyeceðine inanan bakýþ açýsý, yýllardýr maalesef ülkemizi yönetiyor.

Bugün geldiðimiz noktada ülkemizin çevre deðerlerine tarým boyutunda bakacak olursak:

TÜÝK verilerine göre;

nüfusumuz 2002 yýlýnda 65 milyon iken, 2021 yýlýnda 84.7 milyona yükseldi.

Üretim alaný olan toplam tarým arazilerimiz ise;

güncel olmayan Tarým ve Orman Bakanlýðý ile TÜÝK verilerine göre;

41.2 milyon hektardan 37.7 milyon hektara,

iþlenebilir tarým alanlarý 27.8 milyon hektardan 23.1 milyon hektara düþtü.

Gerçek rakamlar, bunlar mý?

Artan gýda enflasyonu kader mi?

Tüketim artarken üretim alanlarýmýz sürekli düþüyor, niye?

5403 sayýlý Toprak Koruma ve Arazi Kullanýmý Kanunu`na konulan istisnalarla;
verimli tarým arazilerimiz, ekili, dikili ve özel ürün arazilerimiz

üretim amacý dýþýnda tarým dýþý kullanýma açýldý.

ODA`mýz üretim alanlarýmýzý korumak için sürekli dava açmaktadýr.

Resmi izinle tarým dýþýna çýkarýlan tarým arazisi miktarlarý ise açýklanmamaktadýr.

Ýllerde kurulan Toprak Kuruma Kurullarý topraklarýmýzý korumamakta kararlý, niye?

Enerjide dýþarýya baðýmlýlýðý azaltma hedefiyle,

yenilenebilir enerji kaynaklarýmýzý geliþtirmeye çalýþýrken,

Büyük Menderes, Küçük Menderes ve Gediz Havzalarýmýz öncelikli olarak;

vahþi þekilde üretimde bulunan denetimsiz Jeotermal Enerji Santral (JES) tesisleriyle 

tarým alanlarýmýz yok oluyor ve tarým ürünlerimiz hýzla kirleniyor,

insan saðlýðý ciddi tehdit altýnda.

Rüzgar Enerjisi Santralleri (RES) ve Güneþ Enerjisi Santralleri (GES),

plansýz programsýz denetimsiz olarak rant eksenli çevreye zarar verilerek kuruluyor, niye?

4342 sayýlý Mera Kanunu,

getirilen istisnalarla meralarýmýzýn amacý dýþýnda kullanýmýna yol açtý.

TÜÝK verilerine göre;

mera varlýðýmýz 2001 yýlýndan 2021 yýlýna kadar hiç deðiþmedi ve halen 14.6 milyon hektar!

TBMM`de soru önergelerine verilen resmi yanýtlarda,

bu miktar yaklaþýk 12 milyon hektar.

ODA`mýz çayýr ve mera alanlarýmýzý korumak için sürekli dava açmaktadýr.

Ýllerde kurulan Mera Komisyonlarý meralarýmýzý korumamakta kararlý, niye?

Termik santrallere yasaklama derken,

filtre zorunluluðu ve zamanla kapatma derken

bazý termik santraller için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlýðý`nca

Maden Yönetmeliði`de deðiþiklik ile

Anayasa ve Yasa ile korunan zeytinliklerimiz bilerek yok edilmek isteniyor, niye?

Ülkemiz bitkilerde biyoçeþitliliðin merkezi ve ana vataný.

Biyoçeþitliliðimiz korunmuyor, niye?

Ekolojik özellikleri birbirinden farklý

3 deniz, 1 iç deniz ve 25 farklý akarsu havzasýna sahip olan ülkemiz,

zengin balýk ve su ürünleri biyoçeþitliliðine sahiptir.

Müsilaj sorunu neden ülkemizde yaþandý ve çözüm henüz yok.

Balýk stoklarý yenilenme oranlarýný aþan bir þekilde sömürülmekte,

kirlilik, kaçak avcýlýk, av yasaklarýna uyulmamasý gibi etkenler ile

stoklara geri dönülmez zararlar verilmektedir. 

Sahip olduðumuz büyük potansiyele raðmen;
su kaynaklarýmýzý ve su ürünleri potansiyelimizi doðru bir þekilde deðerlendiremiyoruz, niye?

Ormanlarýmýz yangýn ve imar felaketleriyle sürekli yok olurken,

tek tek fidan dikerek yeþil alan varlýðýmýz azalmadý deniliyor. 

Ormanlarýmýzý madencilik ve taþ ocaklarý dahil;

doðayý açýkça yok eden kullanýmlara açýp,

ÇED Raporlarýndaki taahhütleri bile denetlemeyen bir kamu yönetimi var.

Ormanlarýmýz bilerek iktidara yakýn yerli ve yabancý rant odaklarýnca yok ediliyor, niye?

Yaþanan ciddi sorunlarýn sorumlularý ortada iken;

"iklim krizi" diye dünyada da ülkemizde de soyut bir günahkâr aramama zamanýdýr. 

Kuraklýk, ciddi bir dünya ve de ülke sorunu.

Kaðýt üzerinde kalan eylem planlarý ile sorunlarýmýz çözülemiyor, niye?

Erozyon ve çölleþme çok ciddi bir sorun.

Yeni çalýþmalar yapmadan geçmiþ verileri dijital ortamda süsleyerek sunarak bu sorun çözülemez. 

Kaðýt üzerinde kalan eylem planlarý ile sorunlarýmýz çözülemiyor, niye?

"Kanal Ýstanbul Projesi" projesi ve imar plan deðiþikleri,

büyük miktarda tarým alanýný etkilemekte olup bu durum

Anayasa`nýn 44., 45. ve 56. maddelerine açýkça aykýrýdýr.

Kanal Ýstanbul Projesi ile

büyük miktarda orman alaný ve Ýstanbul`un içme suyu dahil; su havzalarý, yok olacak.

ODA`mýz ve üst örgütümüz TMMOB, Ýstanbul`un yerel garantisi tarým alanlarýný,

su havzalarýný, çayýr ve meralarý, ormanlarý korumak için

bilimsel gerçeklere ve kamu yararýna ve toplum çýkarýna sürekli dava açmaktadýr.

Rant amaçlý "çýlgýn projeler" ile ülkemiz çevresini bilerek yok etme çabalarý, niye?

Hobi bahçeciliði yeni kiþisel rant alanlarý yaratmanýn bir yolu olmaya baþladý.

Hobi bahçeciliði kentsel bir kavram olup denetlenmesine yönelik bir Yasa çýkarýldý.

Yasanýn gereði yapýlmýyor, niye?

Kazdaðlarý ormanlarýndan Fatsa ormanlarýna,

Alpu Ovasý`ndan Çarþamba Ovasý`na,

Ýkizdere Taþocaðý`dan Sinop ve Mersin Nükleer Santrali`ne, 

Salda Gölü Millet Bahçesi`nden Yalova Bahçe Kültürleri Enstitüsü Millet Bahçesi`ne,

Aydýn büyük ova koruma alaný`ndan Tekirdað büyük ova koruma alanýna!...,

Çevre sorunlarýmýz ortada, saymakla bitmiyor, ve

yeni talanlar ve yýkýmlar her gün Resmi Gazete`de yayýnlanýyor.

Bugün ülkemizde yaþanan çevre sorunlarýnýn temel nedeni siyasidir,

yanlýþ politika tercihlerdir.

Çözüm, belli;

ciddi bir siyasi irade gerekli,

bilime uygun kararlar alýnmalý,

sürekli ve etkili toplumsal ve hukuksal mücadele þart.

Çevre, Þehircilik ve Ýklim Deðiþikliði Bakanlýðý,

beton ekonomisi ve imar rantlarýný daðýtma Bakanlýðý olmaktan çýkmalý,

içindeki tutarsýz ve çeliþkili yapýya karþýn,

doðayý ve çevreyi korumanýn ana görevi olduðunu anlamalý ve

gereðini çevreden ve doðadan yana yapmalýdýr.

Tarým ve Orman Bakanlýðý,

baþka Bakanlýklarýn amacý dýþýndaki tahsis istemlerine karþý utanmadan ve çekinmeden

kuruluþ Yasasýndaki görevlerini derhal yerine getirmeli ve tarýmsal üretim alanlarýný ödünsüz korumalýdýr.

Ülkemizin toprak, arazi, su, orman, mera ve diðer doðal kaynaklar varlýðý,

bilimsel olarak hýzla yeniden belirlenmeli ve

güncel veriler kýsa süreli düzenli aralýklarla sürekli kamuoyuna açýklanmalýdýr.

Büyükþehir/Bütünþehir Yasasý kapsamý dahil tüm belediyelerde imar planlarý yapýlýrken,

tarýmsal üretim alanlarýný koruyan Arazi Kullaným Planlamasý zorunlu olmalýdýr.

"Üretemeden tüketemeyiz." gerçeðiyle, tarým arazileri, meralar, zeytinlikler,

özel ürün arazileri koþulsuz olarak sürekli tarýmsal üretim yapmak için kullanýlmalýdýr. 

5403 sayýlý Yasa kapsamýnda illerdeki Toprak Kuruma Kurullarý kararlarý,

topraklarýmýzý ve verimli tarým arazilerimizi korumaya yönelik olmalýdýr.

Kanal Ýstanbul dahil;

çevremizi, doðayý katleden ve tarým arazilerimizi yok eden "çýlgýn projeler" derhal durdurulmalýdýr.

Çevreyi kirleten tarýmsal ilaç ve gübre baþta olmak üzere;

çok uluslu þirketlerin satýþ ve kullanýþ dayatmalarýna karþýn

aþýrý kullanýma karþý bilimsel olarak yeterli kullaným ortamý hazýrlanmalý ve ciddi olarak denetlenmeli,

yerli girdi üretimine yönelik gerekli Ar-Ge çalýþmalarý hýzlandýrýlmalý,

süreç koþulsuz desteklenmelidir.

Halen temel girdiler olan gübreler ve ilaçlar bir çevre sorunu olmaktan çýkarýlmalýdýr.

Kuraklýða çözüm olan tarýmsal sulamada aþýrý su kullanýmý önlenmeli,

bilimsel yöntemlerle yeterli ve ucuz sulama yapýlmalý,

tarýmsal sulama bir çevre sorunu olmaktan çýkarýlmalýdýr.

Bitkisel ve hayvansal biyoçeþitliliðimiz koþulsuz korunmalý,

"Tohumculuk Yasasý" ekosistem, tarýmsal varlýklarýmýz,

çiftçiler ve kamuoyu çýkarlarý gözetilerek bir an önce yeniden düzenlenmelidir.

Müsilaj sorunu dahil;
nedenleri belli olan su kirliliði sorunu kamu yönetiminin ciddi denetimleriyle ivedilikle çözülmelidir.

5 Haziran Dünya Çevre Günü`nün;

bu dünyanýn kimsenin özel mülkiyeti olmadýðýný anlama,

çevremizin gelecek nesillerin bir emaneti olduðunu anýmsama ve

bu emanete sahip çýkma günü olmasý dileðiyle!..

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odasý;

her insanýn saðlýklý ve yeterli beslenmesine yetecek gýdaya,

her insanýn gereksinim duyduðu temiz suya ve

soluyabileceði temiz havaya sahip olmasý gerektiðini bilerek;

doða ve çevre mücadelesine devam etmektedir, ödünsüz devam edecektir. 

Doða ve çevre mücadelesinde;
cesaretini bilgi birikimi ve deneyiminden,

gücünü üyelerinden ve örgütlü mücadelesinden almaktadýr.

Gelecek kuþaklara temiz, saðlýklý ve yaþanabilir çevre býrakma yükümlülüðünün bilincinde olarak,

bugüne kadar çevremizin ve doðal kaynaklarýmýzýn

korunmasýnda gösterdiði kararlý tutumunu sürdürmeye devam edecektir.

Baki Remzi SUÝÇMEZ

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odasý

Yönetim Kurulu Baþkaný

Haber kaynaðýna ulaþmak için lütfen TIKLAYINIZ.