TEMA, ZMO ve Bursa Barosu’nun ortak açýklamasý:

BURSA (Cumhuriyet) – TEMA Vakfý, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odasý ve Bursa Barosu, Orhangazi’de kurulu Cargill fabrikasý ile ilgili yaptýklarý ortak açýklamada, “toplumun geleceðinin en önemli güvencesi olan ülke toprak kaynaklarýnýn amaç dýþý kullanýmlarla talan edilmesi giriþimlerine karþý durduklarýný” bildirdiler.

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odasý Baþkaný Gökhan Günaydýn, Bursa Barosu Baþkaný Asude Þenol ve TEMA Vakfý Danýþmaný Mahir Gürbüz’ün imzasýný taþýyan ortak açýklamada; Baþbakanlýk’tan Tarým ve Köyiþleri Bakanlýðý’na Nisan ayýnda gönderilen bir yazýda, Cargill firmasýnýn Bursa’da gerçekleþtirdiði yatýrýma iliþkin olarak, Toprak Koruma ve Arazi Kullanýmý Kanunu’nun; “Toprak kurullarýyla ilgili maddesinde tanýmlanan yetkinin tarým ürünü iþleyen sanayiler için kullanýlmamasý, sivil toplum kuruluþlarýnýn yanlýþ uygulamalar karþýsýndaki hukuksal gücünün engellenmesi ve Geçici Madde 1 ile izinsiz yatýrýmlar için getirilen af süresinin uzatýlmasý” yönünde deðiþtirilmesinin istendiði dile getirildi. Açýklamada, þöyle denildi:

“Bursa Ýli Orhangazi Ýlçesinde bulunan ve Cargill Firmasýnýn 212.240 metrekare alanda ‘mýsýr iþleme tesisi’ kurduðu arazi, 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planýnda “Tarýmsal niteliði korunacak alan” olarak ilan edilmiþtir. 26.10.1995 tarihinde yapýlan 1/25.000 ölçekli Ýznik Gölü Çevre Düzeni Planýnda ise bu arazilerde “ileri teknolojili salça tesisleri, un fabrikasý ve yem fabrikasý gibi tesislerin kurulmasýna” olanak tanýnmýþtýr. Cargill Firmasý tarafýndan bu plana dayanýlarak ‘Tarýmsal niteliði korunacak alanda’ mýsýr iþleme tesisi kurulmuþtur.

Cargill Firmasýnýn yatýrýmýna olanak saðlayan ikinci plan Danýþtay 6. Dairesinin 26.11.2002 tarih ve E:2002/4839.K:2002/5652 kararýyla iptal edilmiþ ve bu karar Ýdari Dava Daireleri Genel Kurulunca onaylanmýþtýr. Plan yargý tarafýndan iptal edildiðinden, Cargill Firmasý yatýrýmýnýn hukuksal dayanaðý da ortadan kalkmýþtýr.

Danýþtay’ýn bu kesin kararýna raðmen, söz konusu yatýrýma hukuksallýk kazandýrmak amacýyla; 4737 sayýlý Özel Endüstri Bölgeleri Kanununda 22.6.2004 tarihli ve 5195 sayýlý  Kanunla gerçekleþtirilen deðiþiklikteki ‘kurulduðu dönemde geçerli olan imar planlarý uyarýnca gerekli izinleri alarak faaliyete geçmiþ, mülkiyeti yatýrýmcýlara ait alanlarýn mülk sahibi gerçek ya da tüzel kiþilerin baþvurusu ve Bakanlýðýn uygun görmesi üzerine, kurulun deðerlendirmesinin ardýndan  Bakanlar Kurulu kararý ile özel endüstri bölgesi olarak ilan edilebileceði’ hükmü kullanýlmýþtýr. Bu hükmün tanýdýðý yeni olanakla yabancý firmanýn yatýrým yaptýðý arazi Bakanlar Kurulunun 5.7.2005 tarih ve 2005/8944 sayýlý kararýyla “Özel Endüstri Bölgesi” ilan edilmiþtir.

Bu karar üzerine açýlan yeni dava sonucunda; ‘kurulduðu dönemde geçerli olan imar planlarý ifadesinin idari yargý yerince hukuka aykýrýlýðý saptanarak iptal edilmiþ planlarý kapsamadýðý, geçerli sayýlan planlarýn hukuka uygun planlar olmadýðý ve esasen hukuka aykýrýlýðý belirlenmiþ imar planlarýnýn geçerli sayýlmasý yolunda yargý kararlarýný etkisiz kýlacak yasal düzenlemelerin de yapýlamayacaðý’ gerekçeleriyle, Danýþtay 10. Dairesi tarafýndan 8.2.2006 tarihinde Cargill Firmasýnýn yatýrým yapmasýna olanak saðlayan Bakanlar Kurulu Kararýnýn yürütülmesinin durdurulmasý kararý verilmiþtir.

Baþbakanlýk tarafýndan Tarým ve Köyiþleri Bakanlýðýna gönderilen yazý ile hukuka aykýrý gerçekleþtirildiði yargý organýnca defalarca karara baðlanan yabancý firma yatýrýmýnýn sürdürülmesi için, yeni bir hukuksal gerekçe oluþturulmaya ve bu amaçla Toprak Koruma ve Arazi Kullanýmý Kanunu deðiþtirilmeye çalýþýlmaktadýr. Anayasanýn 44 ve 45’nci maddeleriyle ülke topraðýný korumakla ödevli kýlýnan devletin en üst organýnýn, topraðý talan ettiði yargý kararýyla belgelenen bir yabancý yatýrýmýn sürmesi amacý ile bu firmanýn da katýldýðý toplantýlarda çözüm arama çabasý içine girmesi, ulusal egemenlik ilkesi bakýmýndan da kanýmýzca ürkütücü ve ibret vericidir.

Anayasanýn 6’ncý maddesinde dile getirilen ‘Egemenlik kayýtsýz þartsýz Milletindir. Türk Milleti, egemenliðini, Anayasanýn koyduðu esaslara göre, yetkili organlarý eliyle kullanýr.’ temel ilkesine raðmen, devletin yabancý bir kuruluþun yararý için ve o kuruluþla birlikte hukuk dýþý çözüm aramasý çabasý, kanýmýzca açýk bir Anayasa ihlali giriþimidir. T.C. Baþbakanlýðý böylece bir yabancý firmanýn ofisi anlamýna gelecek biçimde kullanýlamaz ve yabancý firmalara verimli arazileri pazarlayan bir konuma düþürülemez.

Bu amaçla bir sayýn milletvekili tarafýndan verilen ve 5403 sayýlý Toprak Koruma ve Arazi Kullanýmý Kanununun ‘izin alýnmadan tarým dýþý kullanýmlara açýlmýþ yatýrýmlar için bir af niteliði taþýyan’ Geçici 1’nci maddesindeki sürenin uzatýlmasýný öngören Kanun teklifinin, ilgili Komisyondaki görüþmelerine katýlmayan Tarým ve Köyiþleri Bakanlýðý tutumunu, Baþbakanlýk talimatýnýn bu Bakanlýðýmýzca da benimsenmediði biçiminde anlamak istiyoruz.

Bu ülkede ulusal kaynaklarýmýzýn korunmasýný toplumsal bir  görev sayan yurtsever yetkililerin, görevlilerin ve siyaset insanlarýnýn, her koþulda var olacaðýna içtenlikle inanýyoruz.”