Ziraat Mühendisleri Odasý Samsun Þubesi tarafýndan `Ýklim Deðiþikliði ve Ýnsanlýðýn Geleceði` konulu panel düzenledi. Þube Baþkaný Havva Yurdunuseven Bayzat, “Ýnsan hayatý için en stratejik gýdaya eriþim için derhal kamucu gýda politikalarý geliþtirilmelidir. Söz konusu tarým olduðunda yüz yüze olduðumuz tek sorun yükseköðretimle sýnýrlý deðil elbette. Uzun süredir tarýmsal eðitim konusunda yaþanan sorunlar hepimizin hayatýný yakýndan ilgilendirmektedir" dedi.

Ziraat Mühendisleri Odasý Samsun Þubesi tarafýndan `Ýklim Deðiþikliði ve Ýnsanlýðýn Geleceði` konulu panel düzenledi. Þube Baþkaný Havva Yurdunuseven Bayzat, “Ýnsan hayatý için en stratejik gýdaya eriþim için derhal kamucu gýda politikalarý geliþtirilmelidir. Söz konusu tarým olduðunda yüz yüze olduðumuz tek sorun yükseköðretimle sýnýrlý deðil elbette. Uzun süredir tarýmsal eðitim konusunda yaþanan sorunlar hepimizin hayatýný yakýndan ilgilendirmektedir" dedi.

Ziraat Mühendisleri Odasý Samsun Þubesi, dün “Ýklim Deðiþikliði ve Ýnsanlýðýn Geleceði” konulu panel düzenledi. Panalde Ziraat Mühendisleri Odasý Samsun Þube Baþkaný Havva Yurdunuseven Bayzat, Ýstanbul Büyükþehir Belediyesi Tarýmsal Hizmetler Daire Baþkaný Ahmet Atalýk ve TMMOB Meteoroloji Mühendisleri Odasý 2. Baþkaný Ýsmail Küçük konuþtu. Panele CHP Samsun Milletvekili Murat Çan, mühendisler ve vatandaþlar da katýldý.

Ziraat Mühendisleri Odasý Samsun Þube Baþkaný Havva Yurdunuseven Bayzat, þunlarý söyledi:

"AÇLIK VE BESLENME SORUNU EN ÖNEMLÝ SORU OLMAYA DEVAM EDÝYOR"

"Tarýmsal üretimin baþlangýcý ayný zamanda uygarlaþma sürecinin de baþlangýcýdýr. Cumhuriyet’le birlikte bir sektör olabilen akýlcý ve doðru politikalarla ülkeyi besleyen tarým, son yýllarda maalesef yeterli desteði görememektedir. Cumhuriyet’i oluþturan politikalarýn özü, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün `Milli ekonominin temeli tarýmdýr, ülkenin gerçek sahibi ve efendisi hakiki müstahsil olan köylüdür`, `Saban kýlýçtan üstündür` sözleriyle özetlenebilir. Tarýmsal üretimin çok uzun yýllara dayanan geçmiþine ve yaþanan tüm teknolojik ilerlemelere ve üretim tekniklerindeki geliþmelere raðmen açlýk ve beslenme sorunu insanlýðýn en önemli sorunlarýndan biri olarak çaðýmýzda da güncelliðini korumaktadýr. Tarýmsal üretime duyulan sürekli ve büyüyen ihtiyaç, bu alanda eðitim ve öðretim faaliyetlerini akademik çalýþmalarýn araþtýrma ve geliþtirme faaliyetlerinin önemini de katbekat arttýrýr. Ne yazýk ki ülkemiz, köklü kurumlarý koruyup sürdürebilmek konusunda pek baþarýlý olamamýþtýr. Bir eðitim geleneði yaratabilmek, bu geleneði koruyup sürdürebilmek, son derece önemlidir. 

"GIDAYA ERÝÞÝM ÝÇÝN KAMUCU POLÝTÝKALAR GELÝÞTÝRÝLMELÝDÝR"

Maalesef eðitim kurumlarý da bundan payýný almaktadýr. Bu durum sadece üniversitelerimizin akademik zenginliklerinin törpülenmesine deðil, ayný zamanda kurumsal olarak yozlaþmalarýna da neden olmaktadýr. Bugün her ne kadar tarýmsal öðretimin 178. yýlýný kutluyor olsak da ne yazýk ki ülkemizdeki ziraat fakültelerinde verilen eðitim ve öðretim 178 yýllýk bilgi birikimine ve teknik geliþmeyi yansýtmamaktadýr. Bunun en büyük nedeni plansýz ve kontrolsüz biçimde artan program ve öðrenci sayýsýdýr. Türkiye’nin yükseköðretim altyapýsý toplumsal örgütlenmesi sanayi ve zirai yapýsý bu kontrolsüz geliþmeyi nitelikli ve üretken bir güce, dönüþtürmekten çok uzak. Son dönemde hayata geçirilen `her ile bir üniversite` projesiyle ülkemizdeki yükseköðretimin en önemli problemlerinden biri olan eðitim kalitesi ve standardý sorunu daha da yaygýnlaþmýþ, üniversiteler arasý uçurumlar giderek derinleþmiþtir. Bugün sayýlarý 47 olan ziraat fakültelerinde gerek altyapý, laboratuvar ve uygulama sistemleri açýðý daha da büyümüþtür. Yükseköðretimin problemleriyle mezunlarýn problemlerini bir arada düþünülmeli, tarým ve sanayi politikalarý uyumlu bir yükseköðretim politikalarý geliþtirilmelidir. Hepimizin bildiði gibi ziraat fakülteleri sayýsý artmýþ, düþük puanlarla öðrenci almasýna raðmen birçok bölümün tercih edilmediði görülmektedir. Bunun nedeni mezun olduktan sonra iþsiz kalma korkusudur. Nitekim mezun olan birçok meslektaþýmýz, iþsiz kalmýþ, iþ bulabilenler ise, vasýflarýnýn çok altýnda kendi eðitim aldýklarý alanýn dýþýnda iþ bulabilmektedir. Ýþ sahibi olanlar mevcut durumlarýný korumanýn derdindeyken, kamuda liyakat yok olmuþ durumdadýr. Kýsacasý insan hayatý için en stratejik gýdaya eriþim için derhal kamucu ve gýda politikalarý geliþtirilmelidir. Söz konusu tarým olduðunda yüz yüze olduðumuz tek sorun yükseköðretimle sýnýrlý deðil elbette. Uzun süredir tarýmsal eðitim konusunda yaþanan sorunlar hepimizin hayatýný yakýndan ilgilendirmektedir. 

"TARIMSAL ÜRETÝMDE DIÞA BAÐIMLILIÐA SON VERÝLSÝN"

Geliþmiþ ülkelerin tarýmsal ürün ticaretindeki korunmacý politikalarý, tarýmda girdi fiyatlarýnýn yükselmesi, tarýma yeterli yatýrýmýn yapýlmamasý, ürünleri yakýt üretiminde kullanýlmasý, tarým tekellerinin tek ürüne dayalý tarýmsal üretimi özendirmesi ve tarýmsal alanlarýn tahribatý gibi nedenlerle tarým ürünlerine ve gýdaya eriþim zorlaþmaktadýr. Yapýlan araþtýrmalara göre, ülkemizde tarýmsal üretim sektörü yüzde 6,5, istihdama yüzde 19,5 katký saðlayan kýrsal alanýnýn hemen tek ekonomik getiri kaynaðý olan, vazgeçilmez bir sektördür. Artýk sadece, üretmek deðil, geliþen teknolojiyle birlikte toplumsal beklenti ve ihtiyaçlara uygun þekilde saðlýklý ve saðlýklý ve kaliteli bir üretim yapýlmasý da gerekmektedir. Böylesi bir üretimi kontrollü ve izlenebilir bir üretim sistemiyle gerçekleþtirebiliriz. Özellikle tarýmsal anlamda dýþa baðýmlýlýðýn ortadan kaldýrýlmasý, açlýk ve yokluðun önüne geçilmesinde en önemli unsurlardan birisidir. Bunun için köylü ve tüketiciden yana olan yasalar yürürlüðe girmelidir. Su ve toprak gibi hayati öneme sahip olan doðal kaynaklarýn korunmasý için gerekli önlemler alýnarak, sürdürülebilirliði saðlanmalýdýr. Tarým üreticiler doðru yöntemlerle desteklenip üretim sürecinde tutulmaya çalýþýlmalý, tarýmsal AR-GE’ye daha fazla yatýrým yapýlmalý, tarýmsal ürün planlamasý yapýlarak israf önlenmeli topraðý iþlemede aile iþletmeciliðine öncelik verilmelidir. Özellikle kadýn çiftçilerin, tarýmsal üretimin içinde tutulmasý önemlidir. Sürdürülebilir aile çiftçiliði ve bunun temel direði olan kadýn çiftçiler özendirilmeli ve teþvik edilmelidir. Tohumlara bedelsiz eriþim garantisi saðlanmalý. Yerel üretim ve temel gýdalara öncelik verilmeli, köylerin mal varlýklarýna el koyan, büyükþehir yasasý laðvedilmelidir. Tarýmsal üretimin yegâne araçlarý toprak, su ve soluduðumuz havadýr. Daha iyi ve yaþanýlýr bir Türkiye için topraðýmýza, suyumuza, havamýza sahip çýkalým. Açlýðýn, yokluðun ve yoksulluðun son bulduðu saðlýklý, savaþsýz, sýnýfsýz ve sömürüsüz bir dünya düzeni diliyorum."

"TARIMSAL GIDA SÝSTEMÝNÝN SERA GAZI OLUMSUZLUÐU YÜZDE 30"

Panelistlerden Ýstanbul Büyükþehir Belediyesi Tarýmsal Hizmetler Daire Baþkaný Ahmet Atalýk þunlarý söyledi:

"Birleþmiþ Milletler Ýklim Zirvesi çerçevesinde taraflar konferansý BAE, Dubai’de yapýldý 2023’ün son günlerinde. Onunla ilgili bir vizyon, yol haritasý sunuldu. COP:28 taraflar konferansýnýn 28. anlamýna geliyor. Bu toplantýda ne gibi öneriler, vizyon ortaya çýktý, o konuda bilgi vereceðim. Tarýmla ilgili sera gazlarýna baktýðýmýzda karbondioksit metan ve diazot monoksit gazlarýný görüyoruz. Arazi kullaným deðiþiklikleri, kimyevi gübreler, pestisitler, enerji ve taþýmacýlýk sektöründen atmosfere dahil oluyor. Metan ve diazot monoksit ki karbondioksite göre çok çok daha güçlü sera gazlarý bunlar. Hayvanlarýn gübresi yönetiminden kaynaklý atmosfere dahil oluyor. Karbondioksit yine çiftlik içindeki tarýmda ki enerji kullanýmýndan ortaya çýkýyor. Yine karbondioksit taþýmacýlýk, gýda iþleme, paketleme gibi birincil gýda iþleme sektörü üzerinden de atmosfere dahil olan gazlar. Baktýðýmýzda bu çeþitli yayýnlara göre deðiþir ama aþaðý yukarý, tarýmsal gýda sisteminin atmosfere sera gazý olumsuzluðu yüzde 30 civarýnda karþýmýza çýkýyor sera gazý ama bir de þu var, sera gazý olmasaydý da dünya da yaþam olmayacaktý.

"SERA GAZI DAÐILIMI 30 YILDA YÜZDE 157 ARTTI"

Türkiye’de sera gazý emisyonlarýna baktýðýmýzda TÜÝK verisi bu veriler çerçevesinde toplam sera gazýmýz 1990 yýlýndan 2021 yýlýna kadar, yani aþaðý yukarý 30 yýllýk süreçte yüzde 157 artmýþ toplamda, saydýðým sera gazlarý. Bu tarým sektörüne baktýðýmýzda, 30 yýllýk süreçte yüzde 56 sera gazý çýkýþýnda artýþ olduðu görülüyor. Bu deðerlere toplam sera gazý emisyonlarý içerisinde baktýðýmýzda toplam içerisinde tarýmýn payý, yüzde 21 olmasý gerekiyordu. Sonraki 2021 yýlýnda günümüzde de yüzde 13 ama her ne kadar diðer sektörlere göre düþmüþ olarak gözükse de yüzde 21’den yüzde 13’lere yüzde 56 oranýnda 30 yýllýk süreçte de arttýðýný unutmamamýz gerekiyor. Demek ki diðer sektörlerdeki sera gazý çýkýþýmýz çok daha fazla. 30 Kasým- 12 Aralýk 2023 tarihleri arasýnda BAE Dubai’de gerçekleþtirildi iklim zirvesi, þöyle de bir protestoya neden oldu. Dünyanýn en büyük onuncu petrol üreten ülkesi. Aðýrlýklý olarak da insan kaynaklý fosil yakýtlarý yakýlmasýna iklim deðiþikliðine yol açtýðý göz önüne alýndýðýnda doðal olarak iklim aktivistleri Dubai ülkesi BAE’leri gibi bir petrol ülkesinin seçilmesini protesto ettiler. Fakat buna raðmen, o toplantýda þöyle bir slogan, ön plana çýktý. Fosil yakýt çaðýnýn sonunun baþlangýcý. Bu tartýþmalar hala devam eden bir konu. Toplantý sonunda bir küresel vizyon, ortaya konuldu. Tarýmla ile ilgili on tane alan belirlendi. Bu on alanla ilgili 120 eylem grubu belirlendi. Kýsaca ben size bu on alan olan, Hayvancýlýk, Balýkçýlýk ve su ürünleri, Bitkisel, herkes için saðlýklý beslenme, ormanlar ve sulak alanlar, su toprak ve su, gýda kaybý ve israfý, temiz enerji, kapsayýcý politikalar ve veri olmak üzere bir vizyon, bir yol haritasý daha önümüzdeki gidiþatýn taslak haritasý gibi bir konu olarak düþünebilirsiniz."

"TÜÝK’ÝN DE ÝKLÝMÝ VAR, TÜÝK’ÝN DE ÝKLÝMÝ DEÐÝÞTÝ"

TMMOB Meteoroloji Mühendisleri Odasý 2. Baþkaný Ýsmail Küçük ise þunlarý söyledi:

"Aslýnda iklim deðiþimi, iklim bizi nasýl etkiliyor? Biz iklimi hangi deðiþimler etkiliyor? Bunu nasýl bir þeydir? Ne var bu iklim dediðimiz þeyde ne var? Ne anlýyorsunuz ona bakacaðýz. Bu iklim deðiþimiyle ilgili çok senaryolar var. Ben bunlarý þu anda size anlatmayacaðým. Zaten þu andaki havuz medyalarý ya da öyle hegemonik baskýcý bir sistem var ki, okuduðunuzda, televizyonda, internette size hepsini anlatýyorlar. Biz mahvolduk, yok olduk, yýkýldýk, periþan olduk, her yer yaðýþlar deðiþiyor, göller kuruyacak, seller artacak, kýyamet günü, yani bize kýyameti anlatýyorlar. Bir kýyamet var ama, karým ölürse küçük kýyamet, ben ölürsem büyük kýyamet hesabý var ya, aslýnda çok þey anlatýyor bu aslýnda dünyada birilerinin kýyameti kopuyor ama birilerinin kýyameti yok. Baþka bir þey var, baþka bir þey yaþanýyor ama hep bu senaryolar var ya, Birleþmiþ Milletler, iklim deðiþimi, aslýnda iklim nedir? Bir anlayalým, iklim denilince ne anlýyoruz? Ýklim nasýl bir þeydir? Ýklim dediðimiz zaman bir yerde meteorolojik parametreler de  kalýr aklýnýzda. Yaðýþ, rüzgar, sýcaklýk bunlarýn bir deðerleri aklýmýza gelir. Aslýnda iklim dediðimiz olay, bir eðilim. Yani bir olayýn eðilimi, trendi, deðiþimi, eðitimin iklimi var, sanayinin iklimi var, kentleþmenin iklimi var, saðlýðýn iklimi var, TÜÝK’in iklimi var, TÜÝK’e inanýyor musunuz? TÜÝK’in iklimi deðiþti. Ýklimi deðiþtiði için TÜÝK bunlarý böyle söylüyor. Ulaþým sektöründe iklim mi deðiþti? Kentleþmelerde iklim mi deðiþti? Tarýmsal üretim iklim mi deðiþti de böyle oldu? Aslýnda bu anlatýlýrken, iklim bizim sadece bizim dediðimiz gibi yaðýþ, rüzgâr, sýcaklýkla ilgili bir olay deðildir. Ýklim ifade anlamýyla bütün sektöre bütün alanlara, iliþkilidir. Ama hep bizim meteoroloji parametreleri iklimine suç atmaya baþlýyorlar."