<Ý>AKADEMÝSYENLER, BÜROKRATLAR, SEKTÖR TEMSÝLCÝLERÝ, SÝYASETÇÝLER, GAZETECÝLER, SÝVÝL TOPLUM ÖRGÜTLERÝ TARIM BAKANLIÐI'nýn düzenlediði toplantýlarda AB müzakerelerine hazýrlýðý tartýþtýlar

ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Tarým ve Köyiþleri Bakanlýðý, akademisyen, bürokratlar, siyasetçiler, sektör temsilcileri, siyasetçiler, gazeteciler, sivil toplum örgütlerinin biraraya geldiði toplantýlar ile AB tarým müzakereleri öncesi neler yapýlmasý gerektiðini tartýþtýrdý. Tarým ve Köyiþleri Bakaný Sami Güçlü , müzakereler boyunca en uzun süreceði beklenen ve en çok belirsizlik içeren konunun ''tarým'' olduðuna dikkat çekerek, ''Bakanlýk olarak tarým müzakerelerini nasýl yöneteceðimiz ve nasýl yürüteceðimiz üzerinde çalýþmaktayýz. Mevcut olan ve ileride ortaya çýkmasý beklenen güçlükleri öngörmeye ve bunlarýn çözümleri üzerinde azami gayretin içindeyiz'' dedi.

''AB tarým müzakerelerine hazýrlýk ve müzakere sürecinde tarým üzerine tartýþma'' baþlýklý toplantýlarda konuþan Tarým Bakaný Güçlü, 10-12 yýl sürmesi beklenen tam üyelik müzakerelerinin zorlu geçeceðine deðindi ve ''Müzakere sürecinde, baþta üniversiteler ve sivil toplum örgütleri olmak üzere tarým sektörüyle ilgili tüm kesimlerin desteðine ve katkýsýna ihtiyaç bulunmaktadýr. Mevcut olan ve ileride ortaya çýkmasý beklenen güçlükleri öngörmeye ve bunlarýn çözümleri üzerinde azami gayretin içindeyiz. Bu konuda Bakanlýðýmýzýn dýþýnda mevcut olan tecrübe ve bilgi birikimlerinden de yararlanmak istememiz doðaldýr'''' dedi.

AB'YE UYUM ÇALIÞMALARI KONUSUNDA BÝLGÝ VEREN BAKANLIK MÜSTEÞAR YARDIMCISI NEBÝ ÇELÝK DE, YAKLAÞIK 120 BÝN SAYFADAN OLUÞAN AB MÜKTESEBATININ YARISININ, OLDUKÇA KARIÞIK, SÜREKLÝ DEÐÝÞEN TARIM MEVZUAT VE UYGULAMALARINDAN OLUÞTUÐUNU, TARIM ALANINDA TÜRKÝYE-AB ÝLÝÞKÝLERÝNDE EN ÖNCELÝKLÝ KONUNUN DA ''TÜRK TARIMININ ORTAK TARIM POLÝTÝKASINA UYUMU'' OLDUÐUNU ÝFADE ETTÝ. TÜRKÝYE ÝLE AB'nin tarým sektörleri arasýnda baþta nüfus olmak üzere, tarýmsal istihdam, iþletme ölçeði, teknoloji kullanýmý, örgütlenme, verimlilik, kalite standartlarý, bitki ve hayvan saðlýðý, çiftçi, arazi ve hayvan kayýt sistemleri ile idari yapýlanmalar bakýmýndan farklýlýklar ortaya çýktýðýný anlatan Çelik, bu farklýlýklarýn büyük ölçüde tarýmsal alt yapýnýn yeterli olmayýþýndan ve saðlýksýz þekillenmesinden ileri geldiðini bildirdi. Öncelikle ''mevzuat uyumu, ürün deseni, hayvancýlýk, gýda güvenliði'' konularýnda çalýþmalar yapýlmasý gerektiðini kaydeden Çelik, AB mevzuatýna uyum çerçevesinde 17 kanun, 211 yönetmelik, teblið ve talimat gibi idari düzenlemelerin yayýmlanmasýnýn öngörüldüðünü aktardý. Çelik, bugüne kadar da 7 adet kanun ve 34 adet yönetmeliðin hazýrlandýðýný, kalan kýsmýnýn da orta vadede önceliklerine göre çýkartýlacaðýný söyledi.

Müzakereciler konusu

Toplantýlarýn ana temalarýndan birini müzakere sürecinde görev yapacak personel oluþturdu. Ankara Ziraat Fakültesi'NDEN PROF. DR. GÜLCAN ERAKTAN , YETÝÞMÝÞ PERSONEL EKSÝKLÝÐÝNE DEÐÝNEREK, UZMANLAÞMIÞ KADROLARA GEREKSÝNÝM DUYULDUÐUNUN ALTINI ÇÝZDÝ. AB GENEL SEKRETERLÝÐÝ ESKÝ YÖNETÝCÝLERÝNDEN GÜVEN ERDAL , POLONYALI DANIÞMAN JERY PLEWA ÝLE YAPILAN ÇALIÞMALARIN ÇOK OLUMLU BÝR ADIM OLDUÐUNU, BUNUN YANISIRA AVRUPA KOMÝSYONU'nda çalýþmýþ bir uzmanýn da danýþman olarak alýnmasý gerektiðini söyledi. Ankara Hukuk Fakültesi'NDEN PROF. DR. TUÐRUL ARAT DA, BAKANLIK ÝÇÝNDE BÝR ÝSTÝHDAM DÜZENLEMESÝNÝN GEREKLÝLÝÐÝNE DÝKKAT ÇEKTÝ VE TARIM HUKUKÇUSU YETÝÞTÝRÝLMESÝNÝN ÖNEMÝNE DEÐÝNDÝ.

TOPLANTILARIN ''SONUÇ VE DEÐERLENDÝRME'' BÝLDÝRGELERÝNDE DE KONUYA ÝLÝÞKÝN ÞU SAPTAMALARA YER VERÝLDÝ:

''MÜZAKERE HAZIRLIK SÜRECÝNDE PERSONELÝN EÐÝTÝMÝ EN ÖNEMLÝ KONULARDAN BÝRÝDÝR. MÜZAKERE SÜRECÝNE KATILACAK PERSONEL, UZMANLIK, YABANCI DÝL VE MÜZAKERE YÖNTEMLERÝ ALANLARINDA EÐÝTÝLMELÝDÝR. MÜZAKERELERDE BAÞ MÜZAKERECÝNÝN YANI SIRA ÇALIÞMA GRUBU ÜYELERÝ DE BELÝRLENMELÝDÝR. ZÝRA TUTUM KAÐITLARI ÇALIÞMA GRUPLARINCA HAZIRLANACAKTIR. UZMANLIÐA ÖNEM VERÝLMELÝDÝR. ÇÜNKÜ TARIM MÜZAKERELERÝ ÜRÜN BAZINDA YÜRÜTÜLMEKTEDÝR. ÇALIÞMA GRUPLARININ OLUÞTURULMASINDA BU DURUM GÖZÖNÜNDE BULUNDURULMALIDIR. TARIMLA ÝLGÝLÝ MÜZAKERELERDE TARIM VE KÖYÝÞLERÝ BAKANLIÐI'ndan bir üst düzey bürokrat baþ müzakereci yardýmcýsý olmalýdýr. Müzakere heyetinde bir de tarýmla ilgili hukukçu bulunmalýdýr.''

Örgütlerin önerileri

Toplantýlar sýrasýnda söz alan tarýmla ilgili sivil toplum örgütleri de görüþlerini açýkladýlar. TZOB temsilcisi Ali Eryýlmaz ; arazi, hayvan varlýðý ve üretim kayýtlarýnýn tamamlanmasý için çalýþmalarýn hýzlandýrýlmasý, kontrol hizmetlerinin ve akredite olmuþ laboratuvarlarýn geliþtirilmesi, tarýmsal ürünlerin yalnýzca üretimi deðil, iþlenmesi, hazýrlanmasý ve korunmasý konusunda da gerekli önemlerin alýnmasýný istedi. SETBÝR Baþkaný Erdal Bahçývan , tarým sektörünün reforma gereksinim duyduðu bir dönemde, konunun yalnýzca AB üyeliðinin gerekleri gibi anlaþýlmasýnýn üzücü olduðunu kaydetti ve AB üyeliði olsa da olmasa da tarýmýn sorunlarýnýn tartýþýlmasý gerektiðini vurguladý. Türkiye Ziraatçýlar Derneði Baþkaný Ýbrahim Yetkin , tarýmda verimlilik ve rekabet gücünü artýrmak, tarýmsal iþletmelerin yapýlarýný modernleþtirmek, iþletme sayýsý ve kýrsal nüfusu azlatmak, tarým satýþ kooperatiflerini korumak gerektiðinin altýný çizdi. Ziraat Mühendisleri Odasý temsilcisi Fatih Taþdöðen, ortak tarým politikasýnýn tarýmsal ürün arzýnýn saðlanmasý, üreticilere adil bir yaþam standardý saðlanmasý ve nitelikli gýdanýn tüketicilere uygun fiyattan saðlanmasý olmak üzere üç ana amacý olduðuna dikkat çekti ve müzakerelerin bu kapsamda sürdürülmesini önerdi. TESK temsilcisi Güngör Þarman , tarýmdaki fazla nüfusun sanayi ve hizmetler sektörüne aktarýlmasýndan çok, yeni iþ alanlarý açýlmasý, tarýmda destekleme politikalarýnýn netleþtirilmesi ve farklýlýklarýn AB'YE BENÝMSETÝLMESÝ GEREKTÝÐÝNÝ AKTARDI. PANKOBÝRLÝK TEMSÝLCÝSÝ MÝKTAT ÇAKIR , ÞEKER SEKTÖRÜNDE EKOLOJÝ VE YETÝÞTÝRME TEKNOLOJÝSÝ AÇISINDAN AB ÝLE ATBAÞI GÝDÝLDÝÐÝNÝ BELÝRTTÝ VE AB'ye tam üyeliðin gerçekleþmemesi olasýlýðýnýn da gözönüne alýnarak ''pazar'' olmak yerine ''pazar payýna sahip'' bir ülke olabilmek için alternatif planýn hazýr olmasý gerektiðini dile getirdi. Türkiye Yem Sanayicileri Birliði temsimcisi Bekir Taþkaldýran , AB ülkelerinde saðlýklý gýdaya verilen önem verildiðini, bu konunun ana unsurlarýndan birinin yem olduðuna gönderme yaparak, yem yasasý taslaðýnýn yasalaþmasýnýn önemini vurguladý.

BESD-BÝR temsilcisi Yüce Canoler , kanatlý eti sektörü açýsýndan yüksek maliyetler nedeniyle ihracatta sýkýntý yaþadýklarýný, gümrük vergilerinin kalmasý halinde bu maliyetlerle varlýklarýný sürdüremeyeceklerini, maliyetleri düþürücü önlemler alýnmasý gerektiðini söyledi. Gýda Dernekleri Federasyonu temsilcisi Ergin Erzurumlu , iþlenmiþ tarým ürünleri sektörü içinde makarna, þeker ve salça grubu gibi bazý alt sektörlerin AB ile rekabet edebilecek düzeyde olduðunu ifade ederek, AB'YE YAPILACAK MAKARNA ÝHRACATININ 2.5 MÝLYON TONLUK BÝR KOTA ÝLE SINIRLANDIÐINI, BU KOTANIN KALKMASI ÝÇÝN MÜCADELE VERDÝKLERÝ ANLATTI. TARMAK-BÝR TEMSÝLCÝSÝ CAHÝT TEKBAÞ ÝSE, AB SÜRECÝNDE ÝTHALAT KISKACINDA KALMAMAK ÝÇÝN PANCAR VE TÜTÜN GÝBÝ ÜRÜNLERÝN KOTALARININ DAHA DA AÞAÐI ÇEKÝLMEMESÝ GEREKTÝÐÝNÝ BÝLDÝRDÝ. ORGANÝK ÜRÜN ÜRETÝCÝLERÝ VE SANAYÝCÝLERÝ DERNEÐÝ TEMSÝLCÝSÝ SEVÝL ATLI , ALTERNATÝF BÝR ÜRETÝM BÝÇÝMÝ OLAN ORGANÝK TARIMIN TEÞVÝK EDÝLMESÝ GEREKTÝÐÝNE DÝKKAT ÇEKTÝ. OR-KOOP BAÞKANI CAFER YÜKSEL , TÜRKÝYE'nin yüzde 24'ÜNÜN ORMAN ALANI OLDUÐUNU, NÜFUSUN SEKÝZDE BÝRÝNÝN ORMAN ALANLARINDA YAÞADIÐINI BELÝRTEREK, KÖTÜ KOÞULLARDA YAÞAYAN ORMAN KÖYLÜSÜNÜN ÖZGÜN DURUMUNA EÐÝLÝNMESÝ GEREKTÝÐÝNÝ SÖYLEDÝ. TEMA DANIÞMANI MAHÝR GÜRBÜZ DE, TARIM STRATEJÝ BELGESÝNÝN DAHA BÜTÜNLÜKÇÜ OLARAK GELÝÞTÝRÝLMESÝ, TOPRAK VE SU YASALARININ ÇIKARILMASI GEREKTÝÐÝNÝN ALTINI ÇÝZDÝ VE ''AB'nin eski ve yeni üyeleri gezilip incelenmeli. Dünya Ticaret Örgütü çerçevesinde Türkiye'NÝN POZÝSYONUNU PAYLAÞAN ÜLKELERLE ORTAK HAREKET EDÝLMESÝ GEREKÝYOR'' DEDÝ. TOBB TEMSÝLCÝSÝ PROF. DR. ENGÝN SAKARYA DA, ORTAK PÝYASA DÜZENLERÝNÝN ORTAK TARIM POLÝTAKISININ TEMELÝNÝ OLUÞTURDUÐU GÖRÜÞÜNE YER VERDÝ VE BU DÜZENLEMELERE UYUM KONUSUNDA TÜRKÝYE'nin her sektördeki rekabet gücünün incelenmesi gerektiðini aktardý.

AB'DEN KATKI SAÐLANMALI

ÇOK SAYIDA AKADEMÝSYENÝN DE KATILDIÐI TOPLANTILAR SONUNDA VARILAN SONUÇ BÝLDÝRGELERÝNDE, TÜRK TARIMI ÝLE AB TARIMI ARASINDA BÜYÜK FARKLILIKLAR OLDUÐUNA DÝKKAT ÇEKÝLEREK, ÞÖYLE DENÝLDÝ:

''FARKLILIKLARIN GÝDERÝLMESÝ ÝÇÝN MÜZAKERELER SIRASINDA ULUSAL BÜTÇEDEN CÝDDÝ DESTEKLERÝN ALINMASI GEREKMEKTEDÝR. AYRICA, AB'den de önemli katkýlar saðlanmalýdýr. Türk tarýmýnýn yapýsal osrnularý çözülerek rekabet gücü artýrýlmalýdýr. Türkiye'NÝN AB ÜYELÝÐÝNDEN SONRA AB FONLARINDAN NESKADAR PAY ALACAÐI VE AB BÜTÇESÝNE NE KADAR KATKIDA BULUNACAÐI HESAPLANMALIDIR. TARIM SEKTÖRÜNDE FAZLA ÝSTÝHDAM VE GÝZLÝ ÝÞSÝZLÝK MEVCUTTUR. BU NEDENLE BU SORUNUN ÇÖZÜMÜ GEREKMEKTEDÝR. TARIMDA VERÝMLÝLÝÐÝN ARTIRILMASI ZORUNLULUÐU VARDIR. TÜRKÝYE, AB SÜRECÝNDE TARIMSAL AMAÇLI KOOPERATÝFLERÝ GELÝÞTÝRMELÝDÝR. TARIMA DAYALI SANAYÝ KIRSAL ALANDA TARIMSAL GELÝRLERÝ ÇEÞÝTLENDÝRECEK BÝÇÝMDE GÜÇLENDÝRÝLMELÝDÝR.''