BURSA - Tarýmsal üretimde birçok ülkeye satýþ yapan, domates ve kiraz üretiminde dünya birincisi olan Bursa, AKP'nin tarým politikalarý nedeniyle kan aðlýyor. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odasý, Ziraat Odalarý, Bursa Ticaret Borsasý, Uludað Ýhracatçýlar Birliði, Damýzlýk Sýðýr Yetiþtiricileri Birliði, Uludað Üniversitesi Ziraat ve Veteriner fakültelerinin katýlýmýyla oluþturulan Bursa Tarým Platformu (BUTAP) Yürütme Kurulu üyeleri, ''sosyal patlama'' uyarýsý yaptýlar. Karacabey Ziraat Odasý Baþkaný Nuri Karaca , ''Hiçbir dönemde böyle olmamýþtý'' derken Ziraat Mühendisleri Odasý Bursa Þubesi Baþkaný Ýlhan Demiröz, ''Bursa'da durum böyleyse Anadolu'nun diðer kentlerini düþünemiyorum'' diye konuþtu. Ýnegöl Ziraat Odasý Baþkaný Niyazi Özbil de ''Dayanacak halimiz kalmadý. AKP gitsin de kim gelirse gelsin'' diye yakýndý.

BUTAP Yürütme Kurulu üyeleri, AKP'nin tarým uygulamalarýný ve üreticinin sorunlarýný Cumhuriyet 'e deðerlendirdiler.

'Bu gidiþle ekim gerçekleþmeyecek'

16 yýldýr Karacabey Ziraat Odasý Baþkanlýðý görevini yürüten Nuri Karaca, konuþmasýna ''36 yýllýk çiftçiyim, tarým þehrinde yaþýyorum. Bu kadarýný görmedik! Kriz dönemlerinde bile böylesi yoktu'' diye baþladý. Çiftçinin birikimlerini tükettiðini, kadýnlarýn kolundaki bilezikleri satarak mazot parasýný ödemek zorunda kaldýðýný anlatan Karaca, ''Çiftçi son bir gayretle tarladaki ürününü yetiþtirmeye çalýþýyor. Önümüzdeki sene bu da olmayacak çünkü bu gidiþle ekim gerçekleþmeyecek'' dedi. Çiftçinin, ülkenin sigortasý olduðunu ancak bunun görülmek istenmediðini savunan Karaca, ''Ne kadar dayanýlacak? Çok az süre kaldý. Sosyal patlama kapýda. Türk insanýnýn dayanýþma geleneði nedeniyle þimdiye kadar büyük gösteriler olmadý ama olmayacaðý anlamý çýkarýlmasýn. Köylü tarlasýný ekememeye baþladýðýnda, hava karardýðýnda çöplerden sebze-meyve toplayanlar bu olanaktan mahrum kalacaklar. Arjantin'de de böyle olmadý mý? Çöplerde bile toplanacak tarým ürünü kalmayýnca sosyal patlama gelmedi mi?'' diye sordu.

Nuri Karaca, Türkiye'nin tarým politikalarýnýn dýþ güçlere emanet edildiðini, çiftçinin, köylünün, tarýma dayalý sanayicinin IMF, Dünya Bankasý ve AB'nin acýmasýzlýðýna terk edildiðini de vurgulayarak þunlarý söyledi:

''Tarým stratejik sektördür. Devlet desteði ya da devletin eli sürekli üzerindedir. Kanada'da, Ýngiltere'de, ABD'de, Fransa'da da bu böyledir. Yanlýþ bilgilendirme yapýlýyor. Medya, tarýmýn sorunlarýna duyarlý deðil. Türkiye'de istihdamý ayakta tutan sektörüz. Turizm, otomotiv ve tekstil sektöründe KDV indirimleri yapýldý. Tarýmda hem üretici hem de tarýma dayalý sanayici desteklenmelidir.''

'AKP gitsin de'

AKP politikalarýnýn sýkýntýsýný her aþamada hisseden Ýnegöl'ün Ziraat Odasý Baþkaný Niyazi Özbil, AKP iktidarýnýn köye, köylüye, tarýma bir þey vermediðini, sýkýntýlarýnýn bu dönemde onarýlamayacak oranda arttýðýný belirterek ithalata kapýlarýn sonuna kadar açýldýðýný, Türk üreticisinin kaliteli ürünlerinin dev alýþveriþ merkezlerinin raflarýna sokulmadýðýný öne sürdü. Özbil de sosyal patlama tehlikesine dikkat çekerek sorunlarý þöyle dile getirdi:

''Baþbakan, çoðu kez traktör satýþlarýnýn arttýðýný söylüyor. Bu gerçek deðil. Eskiden çiftçi para kazanýrdý, traktörünün parasýný peþin yatýrýr kuyrukta beklerdi. Þimdi traktör firmalarý hiç peþinsiz 5 yýl ödemeli traktör veriyorlar. Köylü kullandýðý traktörünü satýyor, borcunu ödüyor. Sonra gidip 5 yýl vadeyle traktör alýyor. Bu borç yükü hiç dikkate alýnmýyor. Eskiden sadece Ziraat Bankasý ile Tarým Kredi Kooperatifleri çiftçiye, köylüye kredi verirlerdi. Þimdi özel bankalar da veriyor. Çiftçinin elinde, avucunda ve tarlasýnda yok. Ne yapacak? Gidip bankalardan kredi alacak. Banka çok olunca da elindeki tarlalarýn tümünü ipotek ettiriyor. Bu borçlar ödenemeyecek. Ürün tarlada kaldý. Türkiye'nin sorunu üretememek deðil pazarlayamamak. Devlet destek vermezse neler olacaðýný yaþayýp göreceðiz. Dayanacak halimiz kalmadý. Çiftçi, 'AKP gitsin de kim gelirse gelsin' demeye baþladý. Üreticinin sabrý taþtý ama sesini þimdilik çýkarmýyor. Sandýk geldiðinde göreceðiz.''

'Üretici borcunu ödeyemiyor'

Uludað Ýhracatçý Birlikleri adýna Bursa Tarým Platformu Yürütme Kurulu'na giren ihracatçý Þerafettin Uðraþan , tarýmdaki teþviklerin dengesizliðinin sýkýntýlarýný yaþadýklarýný örnekleriyle þöyle açýkladý:

''Bizim ihracatçýmýz kadar elini taþýn altýna koyan bir baþka ihracatçý yok. Diðer ülkeler ihracatçýsýný destekliyor. AB üyesi ülkelerin ihracatçýlarýyla mücadele ediyoruz ama haksýz rekabet var. Romanya'ya 1 TIR domates gönderdim. Maliyeti 8 milyar Türk Lirasý. Romanya'ya ödediðim vergi 10 milyar Türk Lirasý. Yunanistan'dan buraya gelen ürünlere vergi yok. Yunanistan sadece kamyonunu gönderse bile bizden fazla kazanýyor. Bursa'da üretim kalitesinde sýkýntý yok ama çiftçi borçlu. Bursa ovasýnda paket kredi kullanmayan yok. Çiftçi, 2004'ün borçlarýný bile ödeyemedi. Malýný tarladan kaldýramayacak durumda. Tarlasýný satmaya baþladý. 3 yýl önce Samanlý tarafýnda tarlanýn dönümü 40 milyar liraydý. Þimdi 8 milyara satýyor ama alabilen yok!''

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odasý Bursa Þube Baþkaný ve Bursa Tarým Platformu Yürütme Kurulu Üyesi Ýlhan Demiröz, IMF'nin tarýmda küçülmeyi istediðini ifade ederek þunlarý söyledi:

''Devlet Ýstatistik Enstitüsü verilerine göre 2005'te 1 milyon 523 bin kiþi tarýmdan uzaklaþtý. Bu kiþiler üretime girmedi. Yanlýþ politikalar sanayi üretimini de bitirdi. Tarýmdan koparýlanlar varoþlara gittiler. Türkiye'de istihdamýn yüzde 37'sini tarým kesimi saðlýyor. Tarýmý bitirince ne olacak? Bursa gibi çaðdaþ tarým tekniklerinin kullanýldýðý, topraðýnýn verimli, çiftçisinin eðitimli olduðu bir kentte bile ürün, pazar bulunamadýðý ya da maliyetini karþýlayamayan fiyatlar verildiði için tarlada kalýyor. Bursa'nýn özellikleri var, buna karþýn üretici büyük sýkýntýda. Bursa'da bu sýkýntý varsa, Bursalý üretici kan aðlýyorsa Anadolu'da yangýn vardýr, sosyo-ekonomik yapýlarý Bursa'ya benzemeyen yerlerde sýkýntý çok büyüktür.''