OLAYLARIN ÝÇÝNDEN / Tevfik Güngör

Fýndýk konusundaki tartýþmalar, Türkiye'de tarým politikalarýnýn gündeme gelmesine imkan hazýrladý.

Biz son yýllarda IMF, Dünya Bankasý ve AB çevrelerinin baskýsý ile tarýmý desteklemekten vazgeçtik.

Tarýmý desteklemekten vazgeçmekle kalmadýk tarýmý "kaderine terk ettik."

Þimdi teker teker ürün bazýnda baþýmýza gelenleri izliyoruz.

Fýndýkta hükümet en ufak bir destek vermeyince hem üretici hem ülke ekonomisi kaybediyor.

Buna karþýlýk AB de, bütçenin yarýsý üye ülkelerin tarým ürünlerinin desteklenmesine ayrýlmaya devam ediyor.

TZMO Baþkaný Gökhan Günaydýn, AB'de buðday üreticilerinin on yýllýk bir plan çerçevesinde desteklendiðini, örneðin buðdayýn tonu için destek fiyatýnýn 101.31 Euro olarak belirlendiðini, buna ek olarak üreticiye ton baþýna 63.00 Euro doðrudan destek primi ödendiðini anlatýyor.

Deutsche Welle radyosunda yayýnlanan bir programda, sübvansiyon (destekleme) engelinin, bizim gibi yoksul ülkelerin tarýmýnýn nasýl olumsuz etkilendiði anlatýldý. Geliþmiþ ve zengin ülkeler tarýmý desteklerken, fakirlerde sübvansiyonlarýn kaldýrýlmasýna dönük politikalarýn olumsuz etkilerine deðinildi.

Bizim gibi yoksul ve geliþmekte olan ülkeler de tarým sübvansiyonlarýnýn kaldýrýlmasý nedeniyle üretimi atýrmak için gereken yatýrýmý yapamýyor. Bu da dünyadaki ülkelerin yüzde 66'sýnýn tarým üretkenliðinin 20 yýl öncesine oranla daha gerilemesiyle sonuçlanýyor. Buna yapýsal uyum programlarýnýn sonuçlarý da ekleniyor.

Dünyanýn en yoksul 50 ülkesi, bu çerçevede kendi piyasalarýný koruyan her türlü önlemi kaldýrmýþ durumda. Bu ülkelerin liberalleþmiþ ve korumasýz piyasalarý Avrupa'dan gelen ucuz mallarla rekabet edemiyor.

BM Ticaret ve Kalkýnma Konferansý'nýn son yayýnladýðý rapordan yoksul ülkelerin giderek daha da yoksullaþtýðý belirtiliyor. BM raporunun yazarlarýndan Michael Herrmann, OECD ülkelerinin tarým sübvansiyonlarýna harcadýðý paranýn, bu ülkelerin kalkýnma yardýmýndan on kere fazla olduðunu belirtiyor.

Herrmann þunlarý söylüyor: "Kuzeydeki sanayi ülkelerinin tarým sübvansiyonlarýnýn, tarým korumalarýnýn kalkýnmakta olan ülkere nasýl zarar verdiðini gösteren çeþitli araþtýrmalar var. Örneðin biz, eskiden domates ve domates salçasý satan bir ülke olan Senegal'in artýk Avrupa Birliði'nden domates ve domates salçasý ithal ettiðini ortaya koyan bir araþtýrma yaptýk.

Tabii ki tarým ürünlerinin tümünü desteleme kapsamýna almak mümkün deðildir.

Tabii ki Türkiye'nin destekleme ile de rekabet þansý olmayan tarým ürünlerini yaþatma çabasý içinde olmasý düþünülemez.

Ama Türkiye'nin rekabet þansý olan, ihracat þansý olan tarým ürünlerinde, fiyat oluþumunda ve ihracatta üreticinin yanýnda olmasý zorunludur.

Fakat bundan önce ciddi bir tarým planlamasýnýn yapýlmasý, uzun dönemde hangi ürünlerin nasýl destekleneceðinin ortaya konulmasý ve de desteklemenin faturasýnýn hazmedilebilir boyutu aþmamasý gerekir.