FINDIKTA YALANCI BAHAR - EVRENSEL
FİSKOBİRLİK ile TMO arasında yapılan anlaşmanın fındıkta yaşanan sorunları çözmüş olduğu havası estiriliyor. Üretici kuruluşları temsilcileri ve üreticiler estirilen havanın tersine üreticinin içinde bulunduğu duruma tepkili.
Birlik ve TMO arasında, “TMO adına fındık alınması, birlik depolarının kullandırılması ve depolardaki 2005 yılı ürününün bedelinin ödenmesi için kredi bulunması” konularında uzlaşmaya varılmasının ardından fındık fiyatları yükseldi. Piyasada 2,5 YTL’den satılan fındık anlaşmanın ardından 3 YTL’den işlem görüyor.
Şu anki 3 YTL’lik fiyat hem birliğin hem de TMO’nun açıkladığı fiyatın altında. Buna rağmen, “anlaşmayı piyasalar iyi algıladı” söylemiyle üreticiye umut dağıtılıyor. Estirilmeye çalışılan iyimser hava üretici örgütleri temsilcileri tarafından şöyle yorumlanıyor: “Fındık fiyatlarının kısa sürede 3-3,50 YTL düzeyine geleceğini ve yükselişe geçeceğini ifade edenler aslında üreticiyi, ölüm gösterip, sıtmaya razı etmeye çalışıyorlar. Üretici fındığını ‘2 YTL’ye satmaktansa, 3-3.50 YTL’ye satarım’ noktasına getirildi.”
Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Gökhan Günaydın süreci şöyle özetiliyor: “Geçen sene 7 milyonun üzerinde açıklanan fındık fiyatı, FİSKOBİRLİK’e kredi verilmemesi sonucunda tekrar 2 milyon liraya geriledi. Daha sonra gelinen süreçte TMO 4 YTL, FİSKOBİRLİK ise 5 YTL’den fındık alacağını ilan etti. TMO’nun ilan ettiği fiyat Giresun kalite fındığı için geçerli. Bu da yüzde 10’a denk geliyor. Geriye kalan yüzde 90’ı ise ikinci kalite sivri fındık. Bunun fiyatı ise 3,5 YTL’ye düşüyor. Aslında ortaya konan rakam 3,5 YTL.” Günaydın piyasadaki şu anki fiyatla hükümetin açıkladığı fiyatın uygunluğuna dikkat çekiyor.
Yoksul üreticinin durumu vahim
Yoksul üreticinin fındığını tüccara kaptırdığına dikkat çeken Günaydın, “Yoksul üretici açısından son derece durum vahim. AKP zamanında birliğe kredi verseydi eğer, hiçbir şekilde sıkıntı yaşanmazdı. AKP üreticiyle oynadı” şeklinde konuştu.
Fındığını tüccara veren Trabzonlu fındık üreticisi Osman Aslan gerekçesini şöyle özetliyor: “Fındık fiyatının yükselmesini beklemiyorum. TMO’ya satmadım çünkü. Randevu sistemi, nem oranı ölçümü gibi işlemlerle vakit kaybetmek istemedim. FİSKOBİRLİK fındığa 5 YTL veriyor ama ödemeyi 2007 yılında, üstelik üç taksitle yapıyor. Nasıl bekleyelim, geçen yıl yaşananlardan sonra birliğe nasıl güvenelim. Bu nedenle fındığımı 2,8 YTL’den tüccara verdim.”
Temel sorunlar duruyor
Tüm Üretici Köylüler Sendikası (Tüm Köy-Sen) Örgütlenme ve Eğitim Uzmanı Satılmış Başkavak iki kurum arasında yapılan anlaşmanın temel meseleleri çözmediğini söylüyor.
“Fındık fiyatının düşüklüğü, birliğin geleceğinin durumu, 2007’de ürün bedelinin hangi kaynaktan ödeneceği gibi sorunlar orta yerde duruyor” diyen Başkavak, üreticinin piyasaya fındık indirmeyecek ortak iradeye göstermemesinin sıkıntılarının yaşandığına dikkat çekti.
Geçen yıldan depolarda stok fındık bulunduğunu ürünün bol olduğu bu yıl yeni stoklar oluşacağına işaret eden Başkavak şunları söylüyor: ”Söz konusu stoklar gelecek yıllarda fındık fiyatını düşürmek için mi piyasa sürülecek, yoksa başka bir plan var mı? Görünen o ki ne hükümetin ne de birlik ve TMO’nun planı var. Olan üreticiye olacak.”
SENET SADECE ZAMANI UZATIYOR
FİSKOBİRLİK ve TMO arasındaki protokole göre, TMO, FİSKOBİRLİK’in stoklarındaki 2005 yılı ürünün makbuz senedine dayalı kredi sistemi çerçevesinde bankalarca fonlanması husususunda destek sağlayacak (bankalardan kredi sağlanması için garantör olacak). Söz konusu anlaşmayı Gökhan Günaydın şöyle yorumluyor: “Teknik bir konu. Lisanslı depoculuk sisteminin bir uygulaması bu. Ürünü makbuz senedine bağlayarak, ürünü depoda rehin tutuyor. Zaten ürün FİSKOBİRLİK’in deposundaydı. Böyle bir mekanizma çalışsaydı bugüne kadar çalışırdı. Eğer böyle olacaktıysa zaten devletin bankaları var, krediyi onlar versin. Sanki yeni bir şeymiş gibi üreticinin önüne sürmeleri doğru bir şey değil. Bir süre daha zamanı uzatmaktan başka bir anlama gelmiyor.