GÖKHAN GÜNAYDIN
ZÝRAAT MÜHENDÝSLERÝ ODASI BAÞKANI

AVRUPA BÝRLÝÐÝ SÜRECÝ, TÜM SEKTÖRLERDE OLDUÐU GÝBÝ TARIM SEKTÖRÜNDE DE, ÇOK DÝKKATLÝ BÝR DEÐERLENDÝRMEYÝ GEREKLÝ KILIYOR. BU DEÐERLENDÝRME, AB BELGELERÝNÝN ÝÇERÝÐÝNÝN ANALÝZÝ ÇALIÞMASINI DA MUTLAKA KAPSAMAK ZORUNDA. BÖYLELÝKLE HEM AB’NÝN GELECEÐE ÝLÝÞKÝN ÖNGÖRÜ VE ÝSTEMLERÝNÝ DEÞÝFRE ETMEK OLANAKLI KILINABÝLÝYOR, HEM DE ÝÇ POLÝTÝKALARIN TÜM SEKTÖRLERDE AB’YE ENDEKSLENDÝÐÝ ORTAMDA, GELÝÞMELERÝ “ANLAMLANDIRABÝLMEK” KOLAYLAÞIYOR.

ÖNCE, SÖZÜ EDÝLEN BELGELERÝN BÝR DÖKÜMÜNÜ YAPALIM: AVRUPA BÝRLÝÐÝ, ARALIK 1999 AYI’NDA GERÇEKLEÞTÝRÝLEN HELSÝNKÝ ZÝRVESÝ’NDE TÜRKÝYE’NÝN AB’YE ADAY KONUMUNU KABUL ETTÝKTEN SONRA; 2001 – 2003 VE 2005 YILLARINDA OLMAK ÜZERE TAM ÜÇ KEZ KATILIM ORTAKLIÐI BELGESÝ (KOB) YAYIMLADI. BU BELGELER, KONSEY’ÝN ADAY ÜLKEYE YÖNELÝK MÜKTESEBAT UYUMUNDA ÖNCELÝK VE ÝLKELERÝ ORTAYA KOYDUÐU BELGELER NÝTELÝÐÝNDEDÝR. BUNA KARÞILIK TÜRKÝYE, 2001 VE 2003 YILLARINDA ÝKÝ KEZ “ULUSAL PROGRAM” YAYIMLAYARAK, BU ÝLKE VE ÖNCELÝKLERE HANGÝ ZAMAN VE FÝNANSMAN PLANLAMASI ÝÇERÝSÝNDE UYACAÐINA ÝLÝÞKÝN TAAHHÜTLERÝNÝ ORTAYA KOYDU. AB’NÝN SÜRECÝ YILLIK OLARAK ÝZLEME VE DENETLEME KONUSUNDA YARARLANDIÐI ARAÇ ÝSE ÝLERLEME RAPORLARI. 1998 YILINDAN BU YANA TÜRKÝYE ÝÇÝN TAM 8 ADET ÝLERLEME RAPORU YAYIMLANDI. BUNLARI TAMAMLAMAK ÜZERE, TÜMÜ 2005 YILINDA YAYIMLANAN “AB GENÝÞLEME STRATEJÝ BELGESÝ”, “TÜRKÝYE’NÝN AB ÜYELÝK PERSPEKTÝFÝNDEN KAYNAKLANAN KONULAR BELGESÝ” VE “AB MÜZAKERE ÇERÇEVE BELGESÝ” NÝ SAYMALIYIZ.

GÖRÜLÜYOR KÝ, AB SÜRECÝNÝ YALNIZCA AB’NÝN KENDÝ BELGELERÝ ÜZERÝNDEN ÝZLEMEK BÝLE, OLDUKÇA KAPSAMLI BÝR ÇALIÞMAYI GEREKLÝ KILIYOR. BU BELGELERÝN HEPSÝNDE SÖZÜ EDÝLEN “KÝÞÝLERÝN SERBEST DOLAÞIMI” KONUSU ÝSE, TARIMDAN DOLAYIMLANAN BÝR SORUN. ÇÜNKÜ AB, UYGULANAN/UYGULANACAK POLÝTÝKALARLA TARIM SEKTÖRÜNDEN KOPACAK YAKLAÞIK 20 MÝLYON ÝNSANIN DOÐURACAÐI SORUNLARDAN KENDÝSÝNÝ IRAK TUTMAK ÝSTÝYOR.

ÖNCE KONUYU “TEKNÝK AÇIDAN” ELE ALALIM. ÇEÞÝTLÝ RAPORLARDA AB, YABANCI ÝÞÇÝLERÝN VE MÜHENDÝSLERÝN TÜRKÝYE’DE ÇALIÞMASINA YÖNELÝK KISITLAMALARIN KABUL EDÝLEMEZ OLDUÐUNU SÖYLÜYOR... BUNA KARÞILIK, BIRAKIN ÜYELÝK ÖNCESÝ DÖNEMÝ, OLASI BÝR ÜYELÝK ANINDA BÝLE “KÝÞÝLERÝN SERBEST DOLAÞIMINA” KALICI KISITLAMA GETÝREBÝLECEÐÝNÝ NOT ETMEKTE BÝR SAKINCA GÖRMÜYOR. BÝLÝNDÝÐÝ ÜZERE, TÜRKÝYE ÝLE MÜZAKERELERÝN AÇILMASINA YÖNELÝK 17 ARALIK 2004 TARÝHLÝ KONSEY KARARI, KÝÞÝLERÝN SERBEST DOLAÞIMI, YAPISAL POLÝTÝKALAR VE TARIM ALANINDA UZUN GEÇÝÞ SÜRELERÝ, DEROGASYONLAR VE ÖZGÜN DÜZENLEMELER ÝLE DAÝMÝ KORUMA TEDBÝRLERÝ GETÝRÝLEBÝLECEÐÝNÝ KAYIT ALTINA ALMIÞTIR.

SÖZÜ EDÝLEN KARAR’IN GÜNDÜZ ATILAN HAVAÝ FÝÞEKLERLE KIZILAY MEYDANI’NDA KUTLANDIÐI SAATLERDE, DIÞÝÞLERÝ BAKANLIÐI BÝR NOTA HAZIRLIÐI ÝÇERÝSÝNDEYDÝ. NÝTEKÝM, AB NEZDÝNDEKÝ TÜRKÝYE DAÝMÝ DELEGELÝÐÝ’NÝN, KARAR’DAN 6 GÜN SONRA, 23 ARALIK 2004’TE AB KONSEYÝ BAÞKANLIÐINA VERDÝÐÝ NOTA ÞÖYLE BÝTMEKTEDÝR;

“TÜRKÝYE’NÝN, TÜRK VATANDAÞLARININ SERBEST DOLAÞIMLARININ, TARIM VE YAPISAL FONLARDA YAPILABÝLECEK ZAMAN VE KAPSAM AÇISINDAN SINIRLI OLMAYAN KISITLAMALARIN TÜRKÝYE ÝLE YAPILACAK ÜYELÝK MÜZAKERELERÝN BÝR PARAMETRESÝ OLMASINI ÖNGÖREN 17 ARALIK 2004 TARÝHLÝ AB KONSEYÝ SONUÇ BELGESÝNÝN 23. PARAGRAFININ ÝLGÝLÝ BÖLÜMLERÝNÝ KABUL ETMESÝ BEKLENMEMELÝDÝR.”

ANCAK NOTA’NIN MÜREKKEBÝ KURUMADAN, “ONURLU BÝR BEKLEYÝÞ, ÝNATÇI BÝR MÜZAKERE GÜNÜ SONRASINDA”, AYNI KOÞULLARI TAÞIYAN MÜZAKERE ÇERÇEVE BELGESÝ’NE, AB SAATÝ ÝLE 3 EKÝM 2005 GÜNÜ ÝMZA KONULMUÞTUR.

“KÝÞÝLERÝN SERBEST DOLAÞIMI” ALANINA ÝLÝÞKÝN AB’NÝN EN NET AÇIKLAMALARI, 6 EKÝM 2004 TARÝHLÝ, “TÜRKÝYE’NÝN ÜYELÝK PERSPEKTÝFÝNDEN KAYNAKLANAN KONULAR” BAÞLIKLI BELGEDE YER ALMAKTADIR. SÖZÜ EDÝLEN BELGE’DE YER ALAN VERÝLERE GÖRE; 1960’LAR BOYUNCA TÜRKÝYE’DEN AVRUPA’YA ÝÞ GÖÇÜ, YILLIK 80 BÝN KÝÞÝ DÜZEYÝNDE GERÇEKLEÞMÝÞTÝR. 1970’LERÝN ÝKÝNCÝ YARISINDA AVRUPA’NIN ÝÞGÜCÜ TALEBÝNÝN DÜÞMESÝ VE YASAL ÝÞGÖÇÜ KANALLARININ KAPATILMASI SONRASINDA, 1980’LERDE TÜRKÝYE’DEN YILLIK GÖÇ 40 BÝN ÝLA 60 BÝN ARASINA GERÝLEMÝÞTÝR.

ÇALIÞMA VE SOSYAL GÜVENLÝK BAKANLIÐI VERÝLERÝNE GÖRE, HAZÝRAN 2005 TARÝHÝ ÝTÝBARÝYLE YURTDIÞINDAKÝ TÜRKLERÝN SAYISI 3 MÝLYON 659 BÝN 967 DÝR. BU KÝÞÝLERÝN 3 MÝLYON 100 BÝN 117’SÝ BATI AVRUPA ÜLKELERÝNDE BULUNUYOR. BAÞKA BÝR DEYÝÞLE TÜRK’LER, AVRUPA’DA YAÞAYAN EN KALABALIK ÜÇÜNCÜ ÜLKE YURTTAÞI OLMA KONUMUNU, UZAK ARA ÝLE KORUMAKTADIRLAR.

YUKARIDA SÖZÜ EDÝLEN AB BELGESÝ, YAKLAÞIK 3 MÝLYON TÜRK’ÜN YAÞADIKLARI ÜLKELERE GÖRE DAÐILIMINI ALMANYA 2.3 MÝLYON, FRANSA 230 BÝN, AVUSTURYA 135 BÝN VE HOLLANDA 128 BÝN OLARAK VERÝYOR. ÇALIÞMA BAKANLIÐI, YURTDIÞINA ÝÞÇÝ STATÜSÜNDE GÝDEN 1 MÝLYON 343 BÝN 594 TÜRK’ÜN 1 MÝLYON 35 BÝN 638’ÝNÝN BATI AVRUPA ÜLKELERÝNDE BULUNDUÐUNU BÝLDÝRÝYOR. DÝÐER TARAFTAN, YURTDIÞINDAKÝ TÜRK ÝÞÇÝLERÝNÝN YAKLAÞIK % 18’Ý BULUNDUKLARI ÜLKELERDE ÝÞSÝZLÝK SORUNU YAÞAMAKTALAR...

AVRUPA ÜLKELERÝNE YÖNELÝK KONTROLSÜZ BÝR GÖÇ AKIMININ ÝÞGÜCÜ PÝYASASINDA CÝDDÝ SORUNLAR YARATACAÐI ENDÝÞESÝNÝN DÝLE GETÝRÝLDÝÐÝ AB BELGESÝ’NDE, GELECEKTEKÝ POTANSÝYEL GÖÇ OLASILIÐI ÜZERÝNE YAPILMIÞ BAZI ARAÞTIRMALARIN SONUÇLARI DA VERÝLÝYOR. BUNLARDAN BÝRÝ OLAN DANÝMARKA PLANLAMA TEÞKÝLATI’NIN ARAÞTIRMA SONUÇLARINA GÖRE, TÜRKÝYE’DEN AVRUPA ÜLKELERÝNE GÖÇ ETME POTANSÝTELÝ OLAN KÝÞÝ SAYISI 2.7 MÝLYON. AYNI RAKAM, BÝRLÝÐE 1 MAYIS 2004 TARÝHÝNDE ÜYE OLMUÞ 10 MERKEZÝ VE AVRUPA ÜLKESÝ ÝÇÝN 2.9 MÝLYON KÝÞÝ OLARAK VERÝLÝYOR. MÜNÝH’TEKÝ BÝR ENSTÝTÜ (OSTEUROPA INSTÝTUT) ÝSE, YALNIZCA ALMANYA’YA YÖNELECEK TÜRK GÖÇMEN SAYISININ 4.4 MÝLYON OLACAÐINI ÖNGÖRÜYOR. GÖÇ ALMA KONUSUNDA YÝNE ALMANYA, FRANSA, HOLLANDA VE AVUSTURYA’NIN BAÞI ÇEKECEÐÝ TAHMÝN EDÝLÝYOR.

TAM DA BURADA, TÜRKÝYE ÝSTATÝSTÝK KURUMU’NUN 2004 ÝLA 2005 YILLARI ÜÇÜNCÜ ÇEYREÐÝNDE, YANÝ BÝR YILDA TARIMDA ÇALIÞAN SAYISININ 1 MÝLYON 561 BÝN KÝÞÝ AZALDIÐINA ÝLÝÞKÝN ÝSTATÝSTÝÐÝNÝ ANIMSAMAK GEREKÝYOR. “AB ÜLKELERÝNDE TARIMIN ÝSTÝHDAMDAKÝ PAYI % 5 ÝKEN TÜRKÝYE’DE % 33’TÜR VE BU YAPISAL FARKLILIÐI ORTADAN KALDIRMAK GEREKMEKTEDÝR” ÞEKLÝNDEKÝ SÖYLEM; ÝÇ TÝCARET HADLERÝNÝN RADÝKAL BÝR ÞEKÝLDE TARIM ALEYHÝNE DÖNDÜÐÜ ORTAMDA BÝR POLÝTÝK TERCÝHÝ YANSITIR NÝTELÝK KAZANMAYA BAÞLADI. “KUÞ GRÝBÝNÝ ÖNLEMEK ÝÇÝN KÖY TAVUKÇULUÐUNU BÝTÝRMEK GEREKÝR” ÞEKLÝNDEKÝ “ÝLMÝ” AÇIKLAMALAR DA ÝÞÝN TUZU BÝBERÝ...

KISACA BELÝRTÝLMELÝDÝR KÝ, TÜRKÝYE’DE ÝÞSÝZLÝK ORANININ % 10’LARA DEMÝR ATTIÐI BÝR ORTAMDA, TARIMDAN KOPACAK HER KÝÞÝ, ÝÞSÝZLER ORDUSUNA KATILACAK VE SOSYAL, EKONOMÝK, POLÝTÝK SORUNLARI TETÝKLEYECEKTÝR. AVRUPA SORUNUN FARKINDADIR VE KALICI DEROGASYONLARLA KENDÝSÝNÝ KORUMAYA AZÝMLÝDÝR. GÜNCEL VE YAKICI OLAN SORU ÝSE ÞUDUR; 20 MÝLYONUN ÜZERÝNDEKÝ KÖYLÜ YAÞAMINI HÝÇE SAYAN BÝR POLÝTÝK BÝR TERCÝHE DÖNÜÞEN “TARIMI ÇÖKERTMEK VE KÖYLÜYÜ YERÝNDEN ETMEK” PLANININ NE DENLÝ TEHLÝKELÝ SONUÇLAR ÜRETEBÝLECEÐÝNÝN, KENTLERDE YAÞAYAN ÝNSANLAR VE ÜLKE KAMUOYU FARKINDA MIDIR ?