Elif Görgü

Çevre ve Orman Bakanlýðý, “Orman Materyalleri Ticareti Yönetmeliði ile GDO’lu orman ürünlerinin denetimini, bu alanda uzman personeli ve laboratuvarý olmayan Aðaçlandýrma ve Erozyon Kontrolü Genel Müdürlüðü’ne býraktý. Türkiye’de henüz GDO ile ilgili kanun düzeyinde bir düzenleme bile yokken, bir ürünün GDO’lu olup olmadýðýnýn tespitini yapma yetkisi Tarým ve Köyiþleri Bakanlýðý’na baðlý Tarým Araþtýrmalarý Genel Müdürlüðü’ndeydi (TAGEM).

Yönetmeliðe karþý dava açan Ziraat Mühendisleri Odasý (ZMO) Ýstanbul Þube Baþkaný Ahmet Atalýk, söz konusu düzenlemenin hukuka aykýrý olduðunu ifade etti.

Laboratuvarý bile yok

Türkiye’de GDO’lu tohumla bitkisel üretimde bulunmak Tarým ve Köyiþleri Bakanlýðý’nýn bir genelgesi ile yasak. Bu konudaki kontrollü tarla denemeleri ise TAGEM bünyesinde yürütülüyor. Halen tartýþýlan Ulusal Biyogüvenlik Kanun Tasarýsý’ný da TAGEM hazýrlýyor. Tarým ve hayvancýlýk konularýnda her türlü araþtýrmalar yapmakla görevli kurum olan TAGEM bünyesindeki 7 adet Merkez Araþtýrma Enstitüsü, 9 adet Havza Araþtýrma Enstitüsü ve 34 adet Konu Araþtýrma Enstitüsü ile görev yapýyor. TAGEM’in ayrýca 3 adet Ýl Kontrol Laboratuvar Müdürlüðü bulunuyor.

Ziraat Mühendisleri Odasý (ZMO) Ýstanbul Þube Baþkaný Ahmet Atalýk, TAGEM’in orman ürünü yetkilerinin devredildiði Aðaçlandýrma ve Erozyon Kontrolü Genel Müdürlüðü’nün GDO’lar konusunda bugüne kadar herhangi bir yetkisi ve dolayýsýyla GDO’larý tespit edebilecek bir laboratuarý dahi olmadýðýnýn altýný çizdi.

GDO analizi konusunda Türkiye’de biri Ankara’da diðeri Bursa’da iki laboratuvar mevcut olduðu bilgisini veren Atalýk, bu konuda yasal bir zorunluluk olmadýðýndan yurtdýþýndan alýnan ürünlere GDO analizi yapýlmadýðýný da hatýrlattý.

Yetki hukuka aykýrý

Meclis gündemine gelen Biyogüvenlik Yasa Taslaðý’nda yetkili kurum olarak Biyogüvenlik Kurumu’ndan bahsedildiðine dikkat çeken Atalýk þu deðerlendirmelerde bulundu; “Þu anda yetkili kurum Tarým ve Köyiþleri Bakanlýðý TAGEM’dir. Yönetmelikte ise Aðaçlandýrma ve Erozyon Kontrolü Genel Müdürlüðü gözükmektedir. Oysa, Türkiye’nin imza attýðý ve Meclis’inden geçirerek iç düzenlemelerini de gerçekleþtirdiði Birleþmiþ Milletler Biyolojik Çeþitlilik Sözleþmesi ve Cartegena Biyogüvenlik Protokolü’ne göre GDO’larla ilgili tek bir bilimsel merci ve idari birim olmasý gerekmektedir. Bu yönetmelikle yaratýlan GDO konusundaki yetkinin daðýtýlmasý uluslararasý sözleþmelere ve iç hukukumuza aykýrýdýr. Bu nedenle de TMMOB Ziraat Mühendisleri Odasý yönetmeliðe dava açmýþtýr. ”

--------------------------------------------------------------------------------

‘GDO’lu aðaçlar sanayicilerin talebi’

ZMO Ýstanbul Þube Baþkaný Ahmet Atalýk, GDO’lu orman ürünlerin küresel ýsýnmayý tetiklediði uyarýsýnda bulunarak þu bilgileri verdi: Bugün dünyada aðaçlarýn genleriyle büyük çoðunlukla kaðýt sanayinin istekleri doðrultusunda oynanmaktadýr. Aðaçtan kaðýt hamuru elde edebilmek amacýyla içindeki ‘lignin’in bir takým iþlemlerle uzaklaþtýrýlmasý gerekiyor. Ýþte bu noktada, sanayicileri bu masraftan kurtarmak amacýyla genleriyle oynamak suretiyle minimum düzeyde lignin üreten aðaçlar yaratýldý. Aðaçtaki lignin miktarýný azaltýrsanýz aðacý dýþ etkenlere ve zararlýlara karþý savunmasýz býrakýyorsunuz ve böyle bir aðacýn da nemli toprak içindeki kökleri çürümek suretiyle aðaç atmosfere sürekli karbon dioksit veren bir makineye dönüþüyor. Þunu da hatýrlatmak gerekir ki karbon dioksit, küresel ýsýnmaya yol açan en etkili ve miktarý en fazla sera gazýdýr. Aðaçlarýn genleriyle oynayarak, karbon yutak alaný olan ve küresel ýsýnmada regülatör görevi yapan ormanlara bir anda tersi bir iþlev kazandýrmýþ oluyorsunuz.