İKLİMDEN TARIMA DARBE - TARAF
TÜİK verilerine göre kuraklık ve kötü hava koşulları nedeniyle bu yıl tahıl üretiminde yüzde 14.4, sebzelerde yüzde 2.7, meyvelerde yüzde 3.9 oranında azalma olacak. Bu tahminlere göre gıda fiyatlarının seyri enflasyon için tehlike oluşturmaya devam edecek.
Türkiye istatistik Kurumu (TÜİK) bu yılın tamamı için yaptığı bitkisel üretim araştırmasına göre bu yılın tamamında tahıl üretiminde geçen yıla göre yüzde 14.4 azalış bekliyor. Tahıl üretiminin 29.6 milyon ton olacağı tahmin ediliyor. Aynı araştırmaya göre sebze üretiminde yüzde 2.7, meyvede yüzde 3.9 azalma olacak. Sebzede toplam üretim 25 milyon, meyvede 14 milyon ton olacak. Sebzeler arasında en çok üretim düşüşü yüzde 23.2 ile pırasada, meyvelerde yüzde 22.4 ile elmada yaşanması bekleniyor.
Enflasyon hesabında dikkate alınan 2003 yılı bazlı enflasyon sepetinde gıdanın da içinde yeraldığı gıda,ye alkolsüz içecekler grubu yüzde 28.5 ağırlığa sahip.
BUĞDAY • Ana gıda maddesi olan buğday üretiminde TÜİK bu yıl 2006‘ya göre yüzde 13.3 azalış bekliyor. Buna göre buğday üretiminin 17.3 milyon ton, arpa üretiminin yüzde 22.4 azalarak yaklaşık 7.4 milyon ton, çeltik üretiminin yüzde 4.6 oranında azalarak 664 bin ton ve dane mısır üretiminin yüzde 3.2 azalarak 3.7 milyon ton olması bekleniyor.
Türkiye toplam 624 milyon ton civarındaki dünya buğday üretiminde ortalama 20 milyon ton ile yüzde 3.4 paya sahip. Tüketimi 17-18 milyon ton olarak tahmin ÜRETİMİ! AHA DA DÜŞEBİLİR edilen Türkiye‘nin üretimi normal şartlarda tüketimine yetiyor. Ancak iklim şartlarından kaynaklanan üretim azalması ya da daha kaliteli buğday ihtiyacı için zaman zaman ithalat yapılıyor.
Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) ayrıca piyasadaki fiyatları düzenleyebilmek için de ithalatı bir araç olarak kullanabiliyor. TMO perşembe günü 200 bin ton buğday ve 6 bin ton arpa için ihale açacak.
BAKLAGİLLER • TÜİK, iklim değişikliği nedeniyle baklagillerin hemen hepsinde azalma bekliyor. Fasulyede yüzde 18.2 olacağı tahmin edilen bu oran, nohutta yüzde 7.2, kırmızı mercimekte yüzde 9.1 ve yeşil mercimekte yüzde 23.3 olacak. Yumru bitkilerden patates üretiminin ise yüzde 5.6 oranında azalarak yaklaşık 4.1 milyon ton olarak gerçekleşmesi bekleniyor.
Şeker pancarında yüzde 10.9 azalmayla 12.9 milyon ton üretim tahmini yapılıyor. Ayrıca kütlü pamuk üretiminin yüzde 10.5 düşüşle 2.2 milyon tona gerilemesi öngörülüyor. Yağlı tohumlardan ayçiçeği üretiminin yüzde 22.8 azalarak yaklaşık 863 bin ton olması bekleniyor.
ARTIŞ DA VAR • TÜİK verilerine göre bitkisel üretiminde bazı verilerde artış olacak. Buna göre yerfıstığında yaklaşık 87 bin ton ile yüzde 13.1 artış, tütünde yüzde 19.8 artışla 118 bin ton üretim tahmin ediliyor. Muz üretiminde ise yüzde 3 artış olacak. Yerfıstığında zeytinde olduğu gibi fidan dikimi yaygınlaştırıldığı için beklenen artışın olabileceğini söyleyen Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Gökhan Günaydın ise tütündeki artış beklentisine katılmıyor.
Günaydın, 2000 yılından beri dikim alanları yarı yarıya indirilen tütün üretimindeki tahminin TÜİK tarafından hatalı yapıldığını düşünüyor. Günaydın‘a göre bu yıl tütünde üretim 110 bin tonun üzerine çıkmayacak. Günaydın "Üretici, destekleme primi alabilmek için olandan daha fazla beyanda bulunuyor. Bu da ekim alanlarının miktarının hatalı tahmine neden oluyor" dedi.
Üretim daha da düşebilir
Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Gökhan Günaydın, TÜİK tahminleriyle ilgili yaptığı değerlendirmede Türkiye‘nin yılda 18 milyon ton buğday üretmesi halinde kendi kendine yettiğini, bu yıl ise iklim şartlarına bağlı olarak 2 milyon ton arz açığı tahmin ettiklerini söyledi. TÜİK verilerinden daha fazla düşüş beklediklerini kaydeden Günaydın "Biz sene başında bu yıl üretimin yetmeyeceği uyarısında bulunduk. Ancak önlem almak için biraz geç kalındı. Arz açığını kapatmak için TMO‘ya toplamda 1.1 milyon ton ithalat yetkisi verildi. Ama bu ithalat önerilen fiyatlar düşük kalınca gerçekleşmedi. Bu durumda hükümet geçen hafta özel sektöre düşük gümrük vergisiyle ithalat yetkisi verdi" dedi.