EKMEKTE GRAMAJ SINIRI KALKIYOR - ZAMAN
Ekmek sanayiinde faaliyet gösteren firmaların baskısı sonuç verdi. Ekmekte yeni düzenlemeye gidiliyor. Ekmek Tebliği‘nde yapılması planlanan değişikliğe göre, gramaj sınırlamasının kaldırılması ve ekmek çeşitlerine katılan tahıllara alt ve üst limitler getirilmesi hedefleniyor. Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker‘in önünde olan taslağın önümüzdeki günlerde açıklanması, ilgililerden gelecek tekliflerin değerlendirilmesinden sonra nihai şeklininin verilmesi bekleniyor.
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı‘nda bir süredir yürütülen Türk Gıda Kodeksi-Ekmek Tebliği‘nde değişiklik yapılması çalışmaları son aşamaya geldi. Hazırlanan yeni tebliğ taslağında, öncelikle ekmekte 200 gramdan başlayan gramaj sınırlamasının kaldırılması öngörülüyor. Böylece fırıncıların, istediği büyüklükte ekmek satabilmesinin önü açılıyor. Düzenleme gerçekleşip gramaj sınırlandırması kalkarsa fırıncılar, 45 ile 320 gram arasında veya daha fazla gramajlarda da ekmek üretebilecek. Ancak, ekmekte gramaj serbestisinin, fiyat denetimini zorlaştırmasından endişe ediliyor.
Taslakta dikkat çeken diğer bir yenilik de ekmek çeşitlerine katılacak diğer tahıllara ilişkin alt ve üst limitler getirilmesi. Kepek, yulaf ekmeklerinde katılabilecek tahıllara üst sınırın getirilmesi, tüketicinin korunması açısından önem taşıyor. Bu düzenleme konunun uzmanları tarafından destekleniyor. Taslakta tam buğday ekmeği, tam buğday unundan tekniğine uygun olarak üretilen ekmek olarak tanımlanıyor. Diğer ekmek çeşitlerinde buğdaya karıştırılabilecek tahılların alt ve üst limitleri şöyle belirlendi: Kepekli ekmek: % 10-% 30, Çavdarlı ekmek: % 30-% 50, Yulaflı ekmek: % 15, Mısırlı ekmek: % 20-% 50, Karışık tahıl ekmeği: En az 3 tahılın her birinden % 5.
Endüstriyel Fırıncılar Birliği Başkanı Ömer Bilgiseven, ekmeğin kaliteli olarak üretilebilmesi, besin değerinin daha fazla olması, üretim maliyetinin azaltılabilmesi nedenleriyle; standart ekmeğin en az 300 gr ağırlığında olması gerektiğini söylüyor. Ziraat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Üyesi Fatih Taşdöğen ise ekmek sanayicilerinin yıllardır gramaj sınırlamasının kaldırılması için bakanlığa baskı yaptığını ifade ediyor. Taşdöğen, "Gramaj, ürün üzerinde fiyat kontrolü için önemlidir. Çok sayıda ülkede uygulanmaktadır. Fiyat ve kalite kontrolünü sağlıklı gerçekleştirebilmek için önemlidir." diyor.
Gıda Mühendisleri Odası Başkanı Petek Ataman, gramajın serbest bırakılmaması yönünde bir konsensüs olduğunu belirtiyor. Fleksibil Ambalaj Sanayiciler Derneği Başkanı Sadettin Korkut ise 7 ay uygulanan ambalaj zorunluluğunun tekrar hayata geçirilmesi gerektiğini ifade ediyor. Korkut, şunları ifade ediyor: "Ekmeğin ambalajlı satışı uygulaması kapsamında yapılan denetimlerin cezai müeyyide uygulamaları ile ekmeğin ambalajlı satışı ülke çapında yaygınlaşma eğilimine girdi. Ancak 7 ay gibi kısa sürede fiilen uygulamadan kalktı. Yeni düzenleme ile bunun tekrar uygulanmasını istiyoruz."
Taslakta ayrıca ekmekte bozulmayı önlemek için E 300 Askorbik asit QS muhtevasında kullanılabileceğini ifade ediliyor. Dolayısıyla bu madde kullanılan ekmeklere de ‘katkısız‘ ifadesinin yazılabilmesinin önü de açılıyor.
20 bin fırında, 44 milyar ekmek üretiliyor
Türkiye‘de her yıl yaklaşık 44 milyar adet ekmek üretiliyor. Bu ekmeklerin yüzde 16‘sı evlerde olmak üzere, yaklaşık 40 milyar adeti tüketiliyor ve 4 milyar adeti de israf ediliyor. Türk halkı her yıl ekmeğe yaklaşık 8 milyar dolar para ödüyor. İsraf edilen ekmeğin ekonomik kaybı ise yıllık 700 milyon doları buluyor. Ekmek israfında başı İstanbul çekiyor. Bu ilde günde 2 milyon ekmek israf edilirken, Ankara ve İzmir‘de heba olan ekmek sayısı 600 bin. Gelir düzeyi arttıkça, ekmek tüketimi azalıyor, ancak israf artıyor. Resmi rakamlara göre 20 bin civarında fırın bulunuyor. Ancak gayri resmi fırın sayının 40 bin civarında olduğu tahmin edililiyor.
Gürhan Savgı