DOĞRUDAN GELİR DESTEGİ DEVAM EDECEK - DÜNYA
Tevfik GÜNGÖR / OLAYLARIN İÇİNDEN
Hükümet tarafından 10 Ocak 2008 tarihinde açıklanan eylem planında, "Tarımsal destekleme uygulamaları gözden geçirilecek, tarım sektörünün rekabetçi bir yapıya kavuşmasına katkıda bulunacak şekle dönüştürülecektir" ifadesi yer aldı.
Başbakan Sayın Erdoğan yaptığı açıklamada, "Tarımda uygulanan Doğrudan Gelir Desteği‘nin (DGD) bu yıldan itibaren kaldırılacağını, 2007‘den kalan ödemelerin yapılacağını, 2008 için ise araziye değil ürüne destek verileceğini" ifade etti.
Eylem planının açıklanmasının üzerinden uzun süre geçti. Nihayet hükümet tarım desteği konusunda açıklama yaptı.
Eylem Planı‘nda belirtilenin ve Başbakanın açıklamalarının tersi bir tablo ortaya çıktı.
DGD sürdürülüyor. Ürün bazı teşvik tedbirleri zayıflatılıyor.
1999 yılında IMF ile imzalanan stand-by anlaşması ve 2001 yılında Dünya Bankası ile imzalanan "Tarım Reformu Uygulama Projesi" hükümleri gereğince, verime, ürüne ve üretime bağlı olmadan, toprak sahibine dekar başına belli bir DGD ödemesi yapıldı. DGD uygulaması, üreticiyi üretimden kopardı...
Bizde tarım desteğinin tek kaynağı bütçe. 2007 yılı tarım desteği bütçesi 5.5 milyar YTL idi, 2008 yılı bütçesi 5.4 milyar YTL olarak belirlendi.
Tarım desteklemelerinde sorun, ödemelerin gecikmesi ve 2007 yılında tarım destekleme ödeneklerinin tükenmesi sonucu yapılması gereken ödemelerin yapılamaması 2008 yılına sarkmasıdır.
2008 yılında DGD uygulamasına son verilmesinin gündeme gelmesinin ardında, 2008 yılı bütçesine bu amaçla konulan ödenekle geçmiş borçlar ödeme arayışı vardı.
Hükümetin mazot, gübre, hayvancılık desteği konularında, ürünler itibariyle belirlenen destekler konularında verilmiş sözlerinin nasıl uygulamaya dönüştürüleceği merak ediliyordu.
TMMOB Zıraat Mühendisleri Odası Başkanı Dr.Gökhan Günaydın, hükümetin 2008 yılı destekleme politikasının nasıl olacağını, açıklamalara dayalı olarak özetledi. Dr. Gökhan Günaydın‘ın anlatımına göre, Tarımsal Destekleme ve Yönlendirme Kurulu‘nun aldığı ve Bakanlar Kurulu‘na sunulan karara göre 2008 yılında birçok destek kaleminde artış yapılmazken, tersine bazı kalemler düşürüldü.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan‘ın "Doğrudan Gelir Desteğini (DGD) kaldıracağız, arazi yerine ürüne destek vereceğiz" açıklamasına karşın bu desteğin 2008‘de de devam etmesi öngörüldü.
Ancak geçen yıl çiftçiye dekar başına 10 YTL olan, 2008 yılında DGD, 7 YTL‘ye indiriliyor.
Destekleme Kurulu‘nun kararına göre, 2007 ürünü kütlü pamuk, yağlık ayçiçeği, kanola, aspir, soya fasulyesine verilecek primde artış olmazken, zeytinyağı destekleme primi kilo başına 11 kuruştan 20 kuruşa çıkarıldı.
Dane mısır destekleme primi ise 6,7 kuruştan 2 kuruşa indirildi.
Dr. Gökhan Günaydın diyor ki, "Türkiye‘de mısır üretimi, başta yem hammaddesi olmak üzere, tarım - sanayi entegrasyonunun en önemli unsurlarından biridir.
Türkiye 2005 yılında 4.2 milyon tonluk mısır üretimini yakalamış ve gereksinimini yurtiçi üretimle karşılayabilmiştir. İzleyen süreçte, 2006 yılında mısır üretimi 3.8 milyon tona, 2007 yılında ise 3.6 milyon tona gerilemiştir.
Kg başına 6.7 kuruş prim ödemesi yapılmasının dahi üretimdeki gerilemeyi durduramadığı bir dönemde, dane mısıra ilişkin fark ödemesinin 2 kuruşa indirilmesinin sonuçlarını tahmin etmek zor değildir.
Üstelik öngörülen 2 kuruşluk desteği almak için üretici fatura ve müstahsil makbuzu kesmekte, %2 stopaj vergisi ve %1 KDV ödemektedir. Bu durumda gerçek destek 1 kuruşa inmektedir..
Bu destek düzeyi, halen 500 bin tona yaklaşan mısır ithalat rakamlarının yeniden 1 milyon tonun üzerine çıkmasına neden olacaktır. Arz eksikliği, ABD ve Arjantin‘den getirilecek genetiği değiştirilmiş mısır ile kapatılabilecektir.
2007 yılında ilk 10 ayda 7.611 milyar $ ihracata karşılık, 7.997 milyar $ ithalat yapılmış olması, yalnızca kuraklık ile ilişkili bir sonuç değildir.
Halen 2 milyar doların üzerinde dışalım parasının ödendiği yağ bitkileri alt sektöründe, 2 kuruşa düşürülen fark ödemesi, ithalatı patlatıcı bir etki yaratacaktır.
Hızla artan nüfusun sağlıklı ve dengeli beslenmesi ancak üretim ile olanaklıdır. Üretim ise iyi planlanmış destekleme modelleri ile gerçekleştirilebilecek bir hedeftir."
Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı‘nın uyarıları bunlar. Önümüzdeki günlerde tarım sektöründen daha geniş değerlemeler almak mümkün olabilecektir.
Tarımsal Destekleme ve Yönlendirme Kurulu‘nun kararına göre uygulanacak primler
2008 Doğrudan Gelir Desteği YTL/dekar | ||
| 2007 | 2008 |
Temel Doğrudan Gelir Desteği | 10 | 7 |
Toprak Analizi Yaptıran Üreticilere İlave DGD | 1 | 1 |
Organik Tarım Yapan Üreticilere İlave DGD | 3 | 5 |
|
|
|
2007 Ürünü Prim Destekleri Ykrş/Kg | ||
| 2006 | 2007 |
Pamuk | 29 | 29 |
Pamuk (Sertifikalı tohumluk kullanıldığında) | 34,8 | 34,8 |
Ayçiçeği | 20 | 20 |
Soya | 22 | 22 |
Soya (Sertifikalı tohumluk kullanıldığında | 26,4 | 26,4 |
Kanola | 22 | 22 |
Dane Mısır | 6,7 | 2 |
Aspir | 22 | 22 |
Zeytinyağı | 11 | 20 |