MİMARLAR ODASI, TARIMSAL YAPILAR KONUSUNDAKİ YETKİMİZİ ONAYLAYAN DANIŞTAY KARARINA KARŞI TEMYİZ BAŞVURUSU YAPTI
DANIŞTAY İDARİ DAVA DAİRELERİ GENEL KURULU BAŞKANLIĞI‘NA
Sunulmak Üzere
DANIŞTAY 8. DAİRE BAŞKANLIĞI‘NA
Dosya No: 2006/73 E.
2007/6355 K.
TEMYİZ EDEN DAVACI: TMMOB Mimarlar Odası Başkanlığı
VEKİLİ : Av. Berna Çelik Yeşilkaya
DAVALILAR: 1-Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği
VEKİLİ: Av. Nurten Çağlar Yakış
2- TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası
VEKİLİ: Av. Zühal Dönmez
3- Başbakanlık
TEBLİĞ TARİHİ: 23.01.2008
T.KONUSU : Danıştay 8. Dairesi‘nin 2006/73 E.. 2007/6355 K. sayılı kararının bozulmasına karar verilmesi talebimizdir.
TEMYİZ NEDENLERİ:
8 Kasım 2005 tarih ve 25987 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanan "Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Ziraat Mühendisleri Odası Meslek İçi Eğitim, Uzmanlık ve Belgelendirme Yönetmeliği‘nin 6. maddesinin ziraat mühendislerinin tek başına tasarlamaya, uygulamaya, kabule ve imzaya yetkili ve sorumlu olduğu uzmanlık alanları arasında "tarımsal yapılar" ve "peyzaj ve çevre düzenleme" hizmetlerinin sayıldığı (l) ve (s) bentlerinin ve dayanak durumundaki "Ziraat Mühendislerinin Görev ve Yetkilerine İlişkin Tüzük" ün 19. maddesinin iptali talebiyle tarafımızdan dava açılmıştır.
İptalini talep ettiğimiz düzenlemelerin mimarların yasal ve mesleki haklarını. mimarlık eğitiminden gelen yetkilerini gasp etmeye yönelik, yasalara ve bilime aykırı düzenlemeler olduğu açık iken, Sayın Daire davanın reddine karar vermiştir.
I- Kararda "Tarımsal üretimde materyal bitki, hayvan ya da herhangi bir tarımsal üründür.Bu bağlamda tarımsal yapıların tasarımında öncelikle kurulma amacı ve içerisinde yetiştirilecek canlı ya da ürünün özelliklerinin ve bu yetiştiricilik ile ilgili tarımsal faaliyetlerin çok iyi bilinmesi gerekmektedir." denilmektedir.
Karar bu gerekçeyle hiçbir bilimsel ve yasal temele dayanmamaktadır. Bir yapının kullanım amacı ya da kullanım ihtiyaçlarına bağlı olarak mimari projesinin ziraat mühendisleri tarafından çizilebileceğini kabul etmek imkansızdır. Zaten yapı türü ne olursa olsun, mimar yapıyı kulanım amacı ve kullanıcının ihtiyacını göz önünde bulundurarak tasarlar. Tarımsal yapılardaki materyalin bitki ya da hayvan olması, bu yapıların mimari tasarımlarının ziraat mühendislerince yapılmasını gerektirmez. Ziraat mühendisleri "ihtisas yaptıkları sahalara" ait yapı üretemezler.
Kaldı ki, tarımsal yapılar sadece bitkisel üretimle ilgili yapılar ya da hayvan barınakları değildir. Tarımsal yapılar içinde çiftlik evleri de sayılmaktadır. Bu yapıların üretiminde tasarım projelerinin çizilmesi mimarlık meslek alanına giren bir konudur. Nitekim. tarımsal yapıların üretiminde ilgili yasal düzenlemelere uygunluk. malzeme özellikleri. yapının inşa edileceği alanın belirlenmesi. yol ve benzeri geçitlerin planlanması gibi ziraat mühendisliğinin alanına girmeyen; mimar, inşaat mühendisi. jeoloji mühendisi gibi meslek mensuplarının üstlenmesi gereken hizmetler de yer alır. Tarımsal yapı üretimi ziraat mühendislerinin gerek eğitimde gerekse uygulamada uzmanlık alanı içinde olmayan bir faaliyettir.
Tarımsal yapı, fonksiyonu ne olursa olsun bir yapı türü olduğuna göre; mimari tasarımlarının ve projelerinin mimarlar tarafından üstlenilmesi yasal zorunluluktur. Ziraat mühendisleri. tarımsal yapıların sadece zirai uygulamalar yönüyle ilgili görev alabilir.
2 - Her türlü yapı projelerinin olduğu gibi, tarımsal yapıların mimari tasarım projelerinin mimarlar tarafından üstlenilmesi yasal gerekliliktir.
3194 sayılı İmar Kanunu‘nun 5. maddesinde "Yapı";
"Karada ve suda, daimi veya muvakkat, resmi ve hususi yer altı ve yerüstü inşaatı..." olarak tanımlanmaktadır.
3194 sayılı Kanunun 38. madde düzenlemesine göre de; yapıların mimari, statik ve her türlü plan, proje, resim ve hesaplarının hazırlanması ve uygulanmasını uzmanlık konularına göre mimarlar ve mühendisler üstlenirler. Mimari projelerin mimarlar tarafından hazırlanmasına ilişkin yetki ise, Tip İmar Yönetmeliği‘nin 57. maddesi ve diğer imar yönetmeliklerinde tanımlanmıştır.
3 - Dava konusu Yönetmeliğin yayımından sonra, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından hazırlanıp 9 Ağustos 2006 tarihli Resmi Gazete‘de yayımlanan "Hayvancılık İşletmelerinin Kuruluş, Çalışma, Denetleme Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik"in 7. maddesinde de kuruluş izni için yapılacak müracaatlarda ç bendinde; "İşletmeye ait tüm bölümleri içeren detaylı. teknik resim kurallarına göre hazırlanmış plan, kesit ve görünüşleri içeren 1/50 veya 11100 ölçekli il müdürlüğünün proje birimleri tarafından teknik yönden incelenerek uygun bulunduğu onaylanan bir adet mimari proje" isteneceği kurala bağlanmıştır.
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı‘nın Hayvancılık İşletmeleri Yönetmeliği ile ilgili TMMOB‘ye gönderdiği ekli yazısında da "Yönetmeliğin ticari hayvancılık işletmelerine kuruluş izni verilmesi ile ilgili 7 inci maddesindeki (ç) bendinde mimarlar tarafından imzalanan mimari proje istenmektedir." ve "Bakanlığımızca yayımlanarak yürürlüğe konulan "Hayvancılık İşletmelerinin Kuruluş, Çalışma, Denetleme Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik "e göre Yönetmelikte belirtilen ticari amaçlı hayvancılık işletmeleri için mimarlar tarafından hazırlanarak imzalanan mimari proje talep edilmektedir. " denilmektedir. (EK-I)
Anılan Yönetmelik düzenlemesi ve Bakanlığın yazısından; ticari amaçlı hayvancılık işletmelerine ait projelerin mimarlar tarafından hazırlanması gerektiği açıkça belirtilmektedir.
Buna karşın davalı Oda tarafından hazırlanan yönetmelikte tarımsal yapıların tek başına ziraat mühendisleri tarafından tasarlanacağına dair düzenleme yapılması başta yetki yönünden olmak üzere hukuka aykırıdır. Bu nedenle Yönetmeliğin 6. maddesinin (i) bendinin ve dayanak Tüzüğün 19. maddesinin iptali gerekmektedir.
4 - Kararda 1968 yılında Ziraat Fakültelerinde açılan "Peyzaj Mimarlığı" bölümlerinden mezun olanlara peyzaj mimarı unvanı verildiği, peyzaj projelerinin hazırlanmasında yetkili oldukları belirtilerek, Yönetmeliğin 6 maddesinin (s) bendinin hukuka aykırı yönü bulunmadığına karar verilmiştir. Dava dilekçesinde de belirttiğimiz gibi, bu konuda iptal talebimizin gerekçesi, Yönetmeliğin 6. maddesinin (s) bendinde "peyzaj ve çevre düzenleme" hizmetinin ziraat mühendislerinin tek basına tasarlamaya, uygulamaya, kabule ve imzaya yetkili olduğu uzmanlık alanları arasında sayılmış olmasıdır.
Mimarlık Fakültelerinde "Çevre Düzenlemesi ve Denetim", "Çevre Tasarımı", "Mimaride Bahçe Düzenleme-Peyzaj" gibi derslerle peyzaj ve çevre düzenleme eğitiminin verildiği, bu hizmetlerin mimarlık mesleğinin de yetki alanları içinde olduğu dikkate alınarak, bu hizmetleri sadece ziraat mühendislerinin sunabileceğinin düzenlenmesinin mimarların bu alandaki bilimsel ve yasal haklarının ellerinden alınması sonucu doğurduğu için iptali gerekir.
Temyiz olunan kararda düzenlemenin bu yönüyle hukuka aykırılığı iddiamız karşılanmamıştır.
SONUÇ VE İSTEM: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz istemimizin kabulü ile, Danıştay 8. Dairesi‘nin K. 2007/6355 sayılı davanın reddine ilişkin kararının bozulmasına karar verilmesini vekil olarak saygılarımızla arz ve talep ederiz. 21.02.2008
Temyiz Eden Davacı
Vekili
Av. Berna Çelik Yeşilkaya