DALAMAN T�GEM

GENEL MERKEZ ( )
01.07.2008 (Son G�ncelleme: 01.07.2008 10:06:53)

Dalaman T�GEM’in verimli arazileri “Turizm Geli�im B�lgesi” ilan edilerek, yap�la�maya a��lmak isteniyor… Narenciye bah�elerine golf sahas� Dalaman ovas�n�n akci�eri yok olacak

�srail bir kar�� toprak elde etmek i�in ��le u�akla toprak ta��rken, Hollanda bir kar�� toprak i�in denizi doldururken, Japonya tar�msal maliyetleri y�ksek olmas�na kar��n tar�m� desteklerken, T�rkiye k�sa vadeli ��karlar u�runa bilin�sizce tar�m arazilerini israf ediyor. 2.5 cm kal�nl��nda bir toprak tabakas�n�n olu�mas� i�in bile 300 ile 1000 y�l aras�nda uzun bir s�reye gereksinim duyuluyor.

Dalaman T�GEM‘in y�lda 3 �r�n al�nabilen verimli arazileri, "K�lt�r ve Turizm Koruma ve Geli�im B�lgesi" ilan edilerek, yap�la�maya a��lmak isteniyor. Bir taraf� beton y��n� olmu� Dalaman ovas�n�n akci�eri konumundaki T�GEM‘i yok edecek proje kapsam�nda, narenciye bah�elerinin yerine Eko-Kent ve Golf-Kent kurulmas� �ng�r�l�yor. Proje nedeniyle 1. s�n�f tar�m alanlar� ve 150 bin a�a� tehdit alt�nda bulunuyor.

Do�al s�n�r olu�turan Dalaman �ay�‘n�n bir taraf�n� Akdeniz, di�er taraf�n� Ege olarak b�ld�� Dalaman Tar�m ��letmesi‘nin topraklar�, il�enin giri�inden denize kadar u�suz bucaks�z yemye�il bir ova olarak uzan�yor. Ba�lang��ta 300 bin dekar b�y�kl��nde olan i�letme arazisi y�llar i�inde �e�itli kurumlara yap�lan tahsisler nedeniyle bug�n 35 bin dekara kadar d��m�� durumda. Ancak araziler �yle bak�ml� ki, tar�m yap�lmayan alan hemen hemen yok gibi.

��letmecilikte 100. y�l�n� geride b�rakan Dalaman T�GEM, d�nyada �rne�ine az rastlanacak derecede verimli topraklar�yla dikkat �ekiyor. Oksijen deposu G�nl�k a�a�lar� ve �spanya ile rekabet edilen "Erkenci Enterdonat Limon" bu b�lgede hayat buluyor. Enterdonat Limonun T�rkiye‘deki fiyat� Dalaman ��letmesi‘nde olu�turuluyor. Ekilen her tohuma yan�t veren topraktan y�lda 3 kez �r�n al�n�yor. Polik�lt�r tar�m yap�lmas� nedeniyle �ok �e�itli tar�msal bitkiler yeti�tiriliyor.

T�GEM‘in her y�l kar eden birka� i�letmesinden biri olan Dalaman ��letmesi‘nin 2003 y�l� net kar� 1 trilyon 127 milyar lira, 2004 y�l� kar� da yakla��k 850 milyar lira olarak ger�ekle�ti. ��letmenin 34.399 dekarl�k arazisinin 26.263 dekar� k�lt�r alt�, 8.064 dekar� k�lt�r d�� araziden olu�uyor. 2004 y�l� bu�day verim ortalamas� 542 Kg/da, ay�i�e�i verim ortalamas� 383 kg/da, silaj m�s�r ortalamas� 4.005 kg/da, pamuk verim ortalamas� 374.8 kg/da olarak ger�ekle�ti. Dalaman Tar�m ��letmesinde yeti�tirilen bu�day �e�itleri Ceyhan-99, Basribey-95, Bu�day Ziyabey-98, Bu�day Cumhuriyet-75 olarak s�ralan�yor. Ekolojik olarak yaln�zca i�letmede �retilen Bu�day Cumhuriyet 75 ve m�s�r tohumluklar� (Kompozit Arifiye Silaj M�s�r) ile Ayd�n, Mu�la ve Denizli dahil 11 ilin tohumluk gereksinimleri kar��lan�yor. 1200 ba� hayvan�n bulundu�u i�letme b�lgenin dam�zl�k hayvan ihtiyac�n� da gideriyor. Dalaman T�GEM bu �zelli�iyle Orta-Bat� Akdeniz ve Ege B�lgesi‘nde tohumluk ve dam�zl�k g�revini yapan tek i�letme olarak �ne ��k�yor.

1600 ki�inin ge�im kayna��

Son derece bak�ml� arazileri �zerindeki 97 bin a�a�tan al�nan yakla��k 10 bin ton narenciyeyi yurtd�� ve yurti�ine pazarlayan i�letme, y�ll�k ortalama 400 aileye (her ailenin 4 ki�iden olu�tu�u hesaplan�rsa 1600 ki�i) ge�im kayna�� sa�l�yor. B�ylece b�lgede ve il�ede istihdam yaratarak i�sizli�i azalt�yor. ��letmede, b�lge �ift�ilerine, teknik elemanlara ve tar�m dan��manlar�na y�nelik gerek bitkisel �retimde gerekse hayvanc�l�kta, �e�itli uygulamal� tar�msal e�itimler yapt�r�l�yor.

Dalaman �l�esi de ilgin� bir g�r�nt� sergiliyor. Ovan�n do�usu sahile kadar yap�lan binalarla betonla�m��ken, bat�s�, burada T�GEM ve Cezaevi arazilerinin yer almas� nedeniyle bug�ne kadar do�al yap� bozulmadan korunabilmi�. ��letme, endemik bitki �rt�s�yle "akci�er" i�levi g�rerek, betonla�m�� ovan�n nefes almas�n� sa�l�yor.

Ancak Subtropik iklimi ve tar�msal y�nden ta��d�� stratejik �neme kar��n ��letme, 2005 Ocak ay�nda ��kart�lan Bakanlar Kurulu karar� nedeniyle yap�la�ma tehditi alt�na girdi. Bakanlar Kurulu‘nun 6 Ocak 2005 tarih ve 25692 say�l� Resmi Gazete‘de yay�nlanan karar�yla Dalaman ve Ortaca il�elerinin �nemli bir b�l�m�n� i�ine alan 300 bin dekarl�k alan "Mu�la-Dalaman K�lt�r ve Turizm Koruma ve Geli�im B�lgesi" ilan edildi. Dalaman T�GEM‘in 34.399 dekarl�k arazisinin 17.963 dekar� da bu b�lge i�inde yer al�yor. S�zkonusu alan�n 11.723 dekar� 1. s�n�f tar�m arazilerinden olu�uyor. Burada narenciye a�a�lar� da i�inde olmak �zere toplam 150 bin a�a� bulunuyor. Turizm B�lgesi ilan edilen alan�n geri kalan k�s�mlar�nda ise 1324 dekar okaliptus a�ac�, 1333 dekar kumsal arazisi, 2.933 dekar da�l�k arazi, 650 dekar da k�lt�r d�� arazi yer al�yor.

Tar�ma a��lacak arazi kalmad�

S�zkonusu karar, d�nyada tar�ma a��lacak arazisi kalmayan 19 �lkeden biri olan T�rkiye‘de, s�n�rl� b�y�kl�kteki tar�m topraklar�n�n da halen amac� d��nda kullan�lmaya �al��ld��n� g�steriyor. Turizm B�lgesi olarak, tar�m yap�lmayan alanlar varken, tamam� sulu, mutlak tar�m arazisi ve dikili tar�m arazilerinden olu�an i�letme topraklar�n�n se�ilmesi b�y�k tepki g�r�yor. Al�nan bilgiye g�re sahil b�lgesinde i�letmece kullan�lmayan 4 bin dekarl�k alan bulunuyor. Ancak tar�m topraklar�na sahip ��k�lmas� gerekirken, "tar�m ve orman arazilerinin korunmas�n�" �ng�ren Anayasa‘n�n 44. ve 45. maddeleri de �i�nenerek, tam tersi y�nde uygulamalara gidiliyor. T�rkiye‘de 1. s�n�f tar�m topraklar� �lke y�z�l��m�n�n sadece y�zde 6,4‘�n�, 2. s�n�f tar�m topraklar� ise % 8,7‘sini olu�tururken, her y�l �o�unlu�u 1. ve 2. s�n�f tar�m topra�� olan binlerce dekar arazi konut, turizm ve sanayi yerle�imine a��l�yor.

T�rkiye‘de i�lenen 28.053.507 hektarl�k arazinin ancak 3.592.387 hektar� sulan�yor. Dalaman i�letmesinde sulanan arazi rakam� ise 2500 hektar olarak ger�ekle�iyor. ��letme ve �evresinde kuru ziraat�n tersine bu�daydan dekara 500-700 kg/da verim al�n�yor; bu�day hasat edildikten sonra ikinci �r�n (m�s�r gibi) ve daha sonra da k��l�k sebze ekilebiliyor. Uzmanlar, kurakl�k tehlikesine kar�� ya�� rejimi ve toprak kalitesinin iyi oldu�u sahil b�lgelerinin �lke tar�m� a��s�ndan b�y�k �nem ta��d��na i�aret ediyorlar.

Bakanlar Kurulu karar�, Dalaman ��letmesi‘ndeki narenciye bah�eleri ve birinci s�n�f tar�m arazilerinin yap�la�maya ve turizme a��larak yok edilmesi anlam�na geliyor. Projeyle Enterdonat limon, greyfurt ve portakal a�a�lar�n�n yer ald�� narenciye bah�elerinin yerine Eko-Kent ve Golf-Kent yap�lmas� �ng�r�l�yor. �lerleyen d�nemlerde narenciye bah�elerinin bak�m� yap�lmayaca��ndan, T�rkiye‘nin ihracattaki en b�y�k narenciye i�letmesinin 2-3 y�lda elden ��kaca�� vurgulan�yor. Bu karar nedeniyle b�lgede ar�c�l��n da bitece�i belirtiliyor.

Deprem tehlikesi g�z ard� ediliyor

B�lge, tar�m a��s�ndan ta��d�� nemin yan� s�ra 1. derecede deprem ku�a��nda yer almas� nedeniyle de yap�la�maya elveri�siz bir g�r�nt� sergiliyor. 17 A�ustos depreminde taban yerler ve ovalara yap�lan evlerin bir�o�unun y�k�ld��, 20 bine yak�n insan�n ya�am�n� yitirdi�i an�msat�larak, bu nedenle tar�m topraklar�na tesis yap�lmamas� gerekti�i belirtiliyor. Bakanlar Kurulu karar�yla bu deprem tehlikesi de g�z ard� ediliyor.

��letmenin ortas�nda yer alan askeri havaalan� nedeniyle 500 metre etraf� yasak b�lge olarak belirlenmi� durumda. Denizin kayal�k, derin ve dalgal� olmas� nedeniyle serbest olmas�na kar��n, halk �u anda bile denize �ok ilgi g�stermiyor. ��letmede, �zellikle sahilde 4-5 y�lda bir hortumun olu�tu�u ve MOPAK ka��t tesislerinin sahile at�k suyunu b�rakt�� da g�z �n�ne al�n�rsa buras�n�n turizm a��s�ndan �ok uygun olmad�� a��k�a ortaya ��k�yor.

"Do�al Sit Alan�"

Proje alan� i�inde Dalaman k�y�s�n�n tamam�n� i�ine alan b�lge "Do�al Sit Alan�" kapsam�nda bulunuyor. Bu alanlar�n bir k�sm� ise �zel �evre Koruma B�lgesi i�inde kal�yor. Al�nan bilgiye g�re, �evre ve Orman Bakanl��‘nca proje alan�na ili�kin verilen g�r��te, Dalaman �ay� ile Kocag�l aras�ndaki sahilden Sar�germe Turizm Merkezi‘ne kadar olan alan�n muhtemel sulak alan s�n�r� oldu�u belirtildi. Dalaman K�y�s�n�n 12.10.2004 tarihinde Ulusal Sulak Alanlar Komisyonu‘nda oy�oklu�u ile ilan edilmek �zere Ramsar‘a aday alanlar aras�na al�nd�� kaydedildi. Bakanl�k, ayr�ca alan�n uluslararas� s�zle�melerin yap�ld�� kaplumba�a �reme b�lgelerini de kapsad�� uyar�s�nda bulundu.

Proje alan� s�n�rlar� i�erisinde Kocag�l ve K�k�rtl� G�l gibi �nemli do�al kaynaklar yer al�yor. Ayr�ca �e�itli yerlerde do�al ��k��l� k�k�rtl� su kaynaklar� da bulunuyor. Y�rede do�al bitki �rt�s�n�n �nemli bir b�l�m�n� k�z�l�am ormanlar� olu�tururken, ormanl�k alanlar�n yama�lar�nda zeytin a�a�lar� yer al�yor. Ayr�ca b�lgede mersin, kekik, zakkum, defne gibi maki t�rleri yeti�iyor.

B�lgeye yap�lmas� d��n�len tesisler

K�lt�r ve Turizm Bakanl�� Yat�r�m ve ��letmeler Genel M�d�rl��‘n�n Dalaman Ya�am Kenti Projesi Kitap��‘nda, b�lgede Eko Kent, Sa�l�k Kent, Klima Kent �eklinde ba�l�ca geli�me odaklar� kurulmas� �ng�r�l�yor. Buna g�re, proje kapsam�nda yer alan T�GEM arazisinin K�lt�r ve Turizm Bakanl��‘na devredilmesi isteniyor. Kitap��kta, bu arazilerin Dalaman Turizm Kenti Projesi i�inde tar�msal potansiyelinin korunmas�, k�rsal turizm yap�lmas� ve tesislerin tar�m ama�l� kullan�lmayan e�imli tepelik alanlar �zerinde olu�turulmas�n�n planland�� iddia ediliyor. Ancak kitap��kta, "Proje kapsam�nda yer alan, T�GEM‘den tahsisli al�nacak kamu arazilerinin kullan�m� ve T�GEM arazisi i�erisinde yer alacak Fuar ve Kongre Merkezi‘ne ili�kin olarak Tar�m ve K�yi�leri Bakanl��, T�GEM ve Bakanl��m�z aras�nda bir protokol imzalanmak suretiyle projenin realizasyonu gerekmektedir. S�zkonusu protokolde ayr�ca 1. ve 2. s�n�f tar�m alanlar�n�n turizm ama�l� kullan�m�na y�nelik olarak ilgili mevzuatta de�i�iklik yap�lmas� hususuna da yer verilmesi gerekmektedir" denilmesi, bu iddian�n ger�ekleri yans�tmad��n� ortaya koyuyor.

Kitap��a g�re Eko Kent Projesi kapsam�nda b�lgede yap�lmas� d��n�lenler ��yle:

"Hobi bah�eleri ve hobi villalar� (tatil evleri), �iftlik evleri ve sezonluk kiral�k �iftlikler, Butik oteller/kompleksler, Sosyal merkezler, Kesme �i�ek�ilik/bah�e �retimi, Eko-park, Organik tar�m �retim ve de�erlendirme alanlar� (imalathaneler, yeme-i�me, sat�� tesisleri), ARGE birimleri (Tar�m odakl� turizm geli�tirme birimleri), Fuar-kongre merkezi, Golf alanlar�, Rekreasyon alanlar�, Orman i�i g�n�birlik alanlar."

Proje ile 1. Derece Do�al Sit ve K�y� Alan�‘nda; golf alanlar�, deniz ve iklim k�r�, g�n�birlik alanlar, ye�il alanlar, plaj tesisleri, deniz m�zesi, akvaryum, su oyunlar�, sportif tesisler ve benzerinin olu�turulmas� hedefleniyor. Havaalan�n do�usunda k�k�rtl� kaynak sular�n�n bulundu�u b�lgeye y�nelik haz�rlanan Sa�l�k Kent Projesi‘nde ise termal oteller, k�r park� ve sa�l�k merkezleri �neriliyor.

Kitap��a g�re K�yce�iz-Fethiye karayolunun kuzey k�sm�nda �ng�r�len Klima Kent Altb�lgesi‘nde de, "yabanc�lar�n m�lk edinmesi" d��ncesiyle orman dokusu i�inde sa�l�k k�yleri, bak�m merkezleri, golf alanlar� ve tatil evleri planlan�yor.

Olumsuz g�r��

Al�nan bilgiye g�re, proje kapsam�nda 11 miyar dolarl�k yat�r�m yap�lmas� �ng�r�l�yor. K�lt�r ve Turizm Bakanl�� da, �u anda Mu�la-Dalaman Turizm Kenti Projesi i�in �er�eve plan olu�turma �al��malar�na devam ediyor. Bakanl�k, Dalaman T�GEM‘in tar�m arazilerinin, "turizm ama�l� iskana y�nelik tar�m d�� ama�larla kullan�lmas�na" ili�kin olarak Mu�la �l Tar�m M�d�rl��‘nden g�r�� al�nmas�n� bekliyor. Uzmanlar, ilgili yasal mevzuat uyar�nca �l Tar�m M�d�rl��‘n�n olumsuz g�r�� vermesi gerekti�ini vurguluyorlar. Olumlu g�r�� al�nmas� halinde projenin uygulanmas�na ba�lanaca�� kaydediliyor. Ayr�ca Turizm Bakanl��‘n�n 34 bin d�n�ml�k arazinin tamam�n� istedi�i �ne s�r�l�yor.

Tren ge�meyen ilk tren gar� Dalaman‘da

Dalaman ve y�resinde ilk yerle�im tarihi M.�. 7. y�zy�la dek uzan�yor. Likyal�lar ve Karyal�lar‘�n uzun s�re i� i�e ya�ad�� b�lge, M.�. 545‘de Perslerin hakimiyetine ge�iyor. Daha sonra b�lgede s�ras�yla B�y�k �skender, Romal�lar ve Bizansl�lar h�k�m s�r�yor. 1284 y�l�nda Mente�e Beyli�i‘nin eline ge�mesiyle birlikte Dalaman ve y�resine h�zl� bir T�rk g�� ba�l�yor.

Dalaman �iftli�i ise III Selim zaman�nda validesi Mihri�ah Sultan‘a arma�an edilerek kuruluyor. 1820 y�l�nda Vak�flar idaresine devrediliyor. 1905 y�l�na kadar devlete ait araziler y�rede ya�ayan feodal a�alar taraf�ndan i�leniyor. 1905-1928 y�llar� aras�nda Hidivi Abbas Pa�a �iftli�in y�netimini al�yor. Ava merakl� pa�a Dalaman‘a bir av k��k� ve M�s�r‘a da bir tren gar� yapt�rmak istiyor. �ki i� de Frans�zlar‘a veriliyor. Ancak haz�rlanan projelerin kar��mas� sonucu Dalaman‘a Gar, M�s�r‘a da av k��k� yap�l�yor. B�ylece d�nyada tren ge�meyen ilk tren gar� Dalaman‘a kurulmu� oluyor. 1908 y�l�nda in�a edilen, mimarisi ve �yk�s� ile ho� bir bina olarak tarihe ge�en bu bina halen Dalaman Tar�m ��letmesi‘nin idari binas� olarak kullan�l�yor.

Hidivi Abbas Pa�a‘n�n �iftli�in reorganizasyonu i�in ald�� banka kredisini geri �deyememesi �zerine �iftlik �zel bir yasa ile Atat�rk taraf�ndan 1928 y�l�nda Hidivi‘den al�narak, Gros ad�nda bir Frans�z �irketine kiralan�yor. �irket taraf�ndan 10 y�l i�letildikten sonra, 1938 y�l�nda Atat�rk‘ �n vasiyeti do�rultusunda Ziraat Vekaletine ba�l� Devlet ��letmeleri Kurumu‘na devredilen �iftlik; 1950 y�l�ndan sonra Dalaman Devlet �retme �iftli�i oluyor. �iftlik, 1984 y�l�ndan bu yana da T�GEM �at�s� alt�nda, Dalaman Tar�m ��letmesi M�d�rl�� olarak �al��malar�n� s�rd�r�yor.

Dalaman Tar�m ��letmesi‘nin di�er T�GEM i�letmelerinden farkl� bir y�n� de bulunuyor. �iftli�in ola�an�st� tarihine ko�ut olarak parsel isimleri de b�y�k bir yarat�c�l�k sergiliyor. Parseller, "K�zlar Saray�"ndan, "Nineler Yurdu"na, "Ambar Dolduran"dan "Hint Ya��"na kadar uzanan birbirinden ilgin� isimlerle an�l�yor. Di�er baz� parsel isimleri de ��yle:

"Kargal�k, Dipsiz, Ak�atal, Fara�b�k�, Kabakl�, �arlak, Hac� Osman, Cafer, �elek, Tek S�lfata, Armutlu Tarla, Bal�khane, S��t, Tokat A�z�, Bekir Yurdu, Topal Osman, Cami K�r�, Domuz A��llar�, Tel ��i."

"Toprak yeniden �retilemez"

Dalaman Tar�m ��letmesi‘ne ait arazilerin, tar�m d�� ama�la kullan�lmas�n�n yolunu a�an Bakanlar Kurulu karar� b�y�k tepki g�rd�. Turizm Bakan� Atilla Ko� ve AKP Mu�la Milletvekilleri Hasan �ZYER ve Orhan Seyfi TERZ�BA�IO�LU‘nun Dalaman Tar�m ��letmesi‘ni ziyaretlerinde, turizme ayr�lan yerleri dahi gezmediklerini belirten �evre sakinleri, siyasileri daha duyarl� olmaya �a��r�yor.

Ziraat M�hendisleri Odas� Mu�la �ube Ba�kan� Uluhan KORKUT, yeniden �retilmesi olanakl� olmayan topra��n, �nemli ekonomik, ekolojik ve toplumsal i�levleri bulunan k�t bir kaynak oldu�una i�aret etti. Tar�m i�in elveri�li olmayan arazi varl�� sanayi, turizm ve konut alanlar� gereksinimi kar��layabilecek durumdayken, �o�unlukla iyi nitelikli tar�m alanlar�n�n se�ildi�ini anlatan KORKUT, "Dalaman‘da yap�lan tercih de ne yaz�k ki ayn�d�r" dedi.

Anayasa‘n�n 44 ve 45. maddeleri, Tar�m Arazilerinin Korunmas� ve Kullan�lmas�na Dair Y�netmelik ve Toprak Koruma ve Arazi Kullan�m� Yasas� ile getirilen h�k�mleri an�msatan KORKUT, "T�m bu mevzuatlar incelendi�inde sulu, mutlak ve dikili tar�m arazisi �zelliklerini ta��yan Dalaman Tar�m ��letmesi arazilerinin tar�msal �retim d��nda tar�m d�� ama�larla kullan�lmas�n�n yasal olarak m�mk�n olmad�� g�r�lmektedir" diye konu�tu.

Tar�m-�� Sendikas� Y�netim Kurulu �yesi Ziya ELMAS, Bakanlar Kurulu‘nun karar�na kar�� a�t�klar� dava �zerine mahkemenin Ba�bakanl�k‘tan savunma istedi�ini belirtti. "Turizm olursa, 7‘den 70‘e herkese i� imkan� sa�lanacak" iddias�yla b�lge halk�n�n y�nlendirilmeye �al��ld��n� anlatan ELMAS, "Halbuki orada �al��anlar ve aileleri bir arada d��n�l�rse 1000 ki�iye istihdam sa�lan�yor. Bunun haricinde vatanda�a bitkisel ve hayvansal �retim konusunda yard�mc� olan bir kurulu�. Buran�n gitmesine kesinlikle kar��y�z. Bunun i�in elimizden geleni de yapaca��z" dedi.

��letme arazisinin "tar�m arazisi olmad��na" y�nelik bir rapor verilemeyece�ini belirten ELMAS, "Orada, kullan�lmayan 7 d�n�ml�k bir arazi var. Oray� als�nlar. Bunu biz de istiyoruz, halk da istiyor, i�letme de istiyor. Ama di�er araziler tar�ma elveri�li ve �zerinde 154 bin a�a� var. Bunun herkes bilincinde. Bunlar� raporlar�yla birlikte savc�l��a intikal ettirdik" diye konu�tu.

ATA�EV Derne�i Kurucu �yesi, Jeoloji Y�ksek M�hendisi Dr. E�ref ATABEY, Fethiye, Dalyan ve Dalaman k�y�lar�n�n 1. derece deprem b�lgesinde yer ald��n� ve tusunami riski alt�nda bulundu�unu bildirdi. Tar�m topraklar�n�n yerle�ime a��lmas�n�n Anayasa ve uluslararas� s�zle�melere ayk�r� oldu�u gibi olas� bir depremde can ve mal kayb� tehlikesi de do�uraca��n� anlatan ATABEY, "Dalaman Ovas�‘ndaki tar�m topraklar�, Dalaman ve Ters Akan �ay�n�n binlerce y�ldan beri ta��d�� kum, silt ve killi malzemeden olu�maktad�r. Bu siltli malzemenin yo�un oldu�u alanlar deprem riski ta��maktad�r bunun da nedeni s�v�la�mad�r. Buralar�n yap�la�maya a��lmas� ileride telafisi zor sonu�lar yaratacakt�r" dedi.

T�rkiye‘de tar�m alanlar�n�n "Turizm Geli�im Projesi" ad� alt�nda s�rekli yok edildi�ine i�aret eden ATABEY, ��yle konu�tu:

"Bir gram kuru tar�m topra��nda 100 milyon ile 1 milyar aras�nda organizma ya�amaktad�r. Yok edilen tar�m topra�� asl�nda bir canl� varl�kt�r. Bu canl� varl�k, insanlar�n beslenmesi, varl��n� devam ettirmesi i�in en b�y�k g�da kayna��d�r. Dolay�s�yla bu kadar uzun s�re�te olu�mu� bir varl��n, ya�am�m�z� s�rd�recek bir olgunun turizme tercih edilmesi d��nd�r�c�d�r. Turizm, tar�m, ticaret bunlar�n hepsi dengeli, sistemli bir �ekilde yap�lmal�d�r. ‘Dalaman Tar�m ��letmesi ovan�n merkezindedir, dolay�s�yla turizm geli�im plan�n� engellemektir‘ d��ncesiyle buran�n K�lt�r Bakanl��‘na devredilmek istenmesini k�n�yorum. ��nk� tar�m alanlar� o b�lgede ya�ayanlar�n ya da belli kurumlar�n de�il, b�t�n insanl��n alanlar�d�r."

�spanya‘daki betonla�ma nedeniyle turistlerin art�k bu �lkeyi tercih etmedi�ine dikkat �eken ATABEY, "Turizmden kazan� sa�lanacaksa �ncelikle temiz do�aya sahip ��kmal�y�z. Beton y��n� turistlerin ilgisini �ekmeyecektir. Ayr�ca bug�n �zg�rce dola�abildi�imiz alanlar, ilerde yap�lacak turizm tesisleri nedeniyle kurtar�lm�� alanlar haline gelecektir" dedi.

ATABEY, tar�m alanlar�na y�nelik bu t�r uygulamalar nedeniyle �lkenin giderek d��a ba��ml� hale geldi�ine de i�aret etti.

Mu�la Gazetesi Haber M�d�r� H�seyin ATILGAN, �lke ve y�re ekonomisine ciddi katk�lar sa�layan T�GEM‘in, stratejik bir �nemi bulundu�unu kaydetti. Baz� tohum �e�itlerinin yaln�zca Dalaman ��letmesi‘nde �retildi�ini an�msatan ATILGAN, �u g�r��leri dile getirdi:

"T�GEM‘in hem �lkemiz, hem de b�lgemiz i�in katk�lar� saymakla bitmez. �te yandan gerek �lkemizdeki, gerek d�nyadaki olaylar, k�resel �s�nma gibi konulardan dolay� tar�m topraklar�n�n ya�amsal de�eri her ge�en g�n art�yor. Mu�la‘n�n turizm b�lgesi ilan edilmesine kar�� de�iliz. Kar�� oldu�umuz �ey bu b�lgenin tar�m topraklar�n� kapsamas�. Sanayi de olmal�, turizm de olmal�. Ama ya�ayabilmemiz i�in tar�m topraklar�, tar�m �r�nleri �art. Biz bunun m�cadelesini veriyoruz. Ka� yapal�m derken g�z ��kart�l�yor �u anda. Yetkililer, ilgililer, bakanl�k ve h�k�met bu yanl��tan d�nmeli."

ATILGAN, al�vyon topraklardan olu�an tar�m arazileri �zerinde yap�la�man�n, olas� bir depremde facialara yol a�abilece�i uyar�s�nda da bulunarak, turizm tesislerinin yama�larda kurulmas� gerekti�ini s�yledi.

Tar�m-��‘in Dalaman i�in a�t�� davaya m�dahil olduk

Tar�m-�� Sendikas�, Dalaman‘�n K�lt�r ve Turizm Koruma ve Geli�im B�lgesi olarak ilan edilmesine ili�kin Bakanlar Kurulu karar�n�n iptali ve y�r�tmesinin durdurulmas� istemiyle 7 Mart 2005 tarihinde Dan��tay‘a dava a�t�. ODA‘m�z�n da m�dahil oldu�u davan�n dilek�esinde �zetle �u unsurlara dikkat �ekiliyor:

Bu karar ile b�lgede olu�turulacak turistik ve ticari tesisler yerle�ik ve g�ndelik n�fusun art��na ve kentsel sorunlara neden olabilecektir. �st �l�ekli plan kararlar�na dayanmayan b�yle bir i�lemin �ehir planlamas� a��s�ndan da olumsuz sonu�lar do�uraca�� a��kt�r.
Bu karar al�n�rken b�lgenin niteli�i hi� dikkate al�nmam��t�r. Bu alandaki arazilerin hepsi birinci s�n�f tar�m arazileridir. Bu b�lge i�erisinde bulunan ve tarihi ge�mi�e sahip Dalaman Tar�m ��letmesi M�d�rl��‘ne ait tar�m arazileri de yok olacakt�r. Bu karar�n uygulanmas� halinde telafisi m�mk�n olmayacak zararlar�n do�aca��, adeta bizlerden sonraki nesillerin ya�amlar�na kastedilece�i a��k�a anla��lacakt�r.
Kararla, Dalaman Tar�m ��letmesi‘nin, Dalaman �ay�‘n�n getirdi�i al�vyonlu topraklar ile olu�an binlerce y�ll�k bir zaman i�erisinde tar�m topra�� niteli�ini kazanan birinci s�n�f tar�m arazileri yap�la�maya a��lacakt�r. Bu karar ile bir daha elde edilmesi m�mk�n olmayan ve devaml� azalan tar�m arazilerinin elden ��kmas� s�zkonusu olmaktad�r.
Bakanlar Kurulu, bu karar� tesis ederken Tar�m Arazilerinin Korunmas� ve Kullan�lmas�na Dair Y�netmelik h�k�mlerini dikkate almam��t�r. Ayr�ca Dalaman ��letmesi‘nden tefrik edilen arazilerin bulundu�u b�lge, ge�mi�te batakl�k bir yap�da iken arazi �slah �al��malar� ile birinci s�n�f tar�m arazisi niteli�ine kavu�turulmu� olup, bu tar�m arazileri yumu�ak zemin �zerinde bulunmaktad�r. B�lgenin birinci derecede deprem ku�a��nda olmas�, tektonik yap�s�n�n dura�anla�mas� sebebiyle her zaman deprem riski alt�ndad�r. B�yle bir b�lgenin turizm alan� ilan edilmesi, ileride telafisi g�� zarar ve ac�lar�n olu�mas�na da neden olabilecektir.
Anayasam�z�n h�k�mlerine uygun olarak tar�m arazilerinin niteli�ini koruyacak yeni d�zenlemelere ihtiya� varken, bu tip d�zenlemelerin yap�lmas�n�n kamu yarar� ile ba�da�mad�� ortadad�r

Okunma Say�s�: 12362

Payla�:

Facebook Twitter Whatsapp

Foto�raf Galerisi

T�m Raporlar

DALAMAN T�GEM

�ubeler

H�zl� Ula��m

Sosyal Medya

E-Liste