T.C.
ANTALYA
1. ÝDARE MAHKEMESÝ  

ESAS NO: 2007/1992

YÜRÜTMENÝN DURDURULMASINI ÝSTEYEN (DAVACI): ZÝRAAT MÜHENDÝSLERÝ ODASI ANTALYA ÞUBESÝ

VEKÝLÝ: AV. ABÝT KÜÇÜKARSLAN

Milli Egemenlik Cad. NO: 42/47 ANTALYA

KARÞI TARAF (DAVALI): TARIM VE KÖYÝÞLERÝ BAKANLIÐI - ANKARA

ÝSTEMÝN ÖZETÝ: Davacý oda tarafýndan; Antalya ili, Merkez ilçesi, Kýrcami Bölgesi olarak adlandýrýlan ve içerisinde Doðuyaka, Topçular, Mehmetçik, Yeþilova Alan, Kýrcami, Güzeloluk ve Zümrütova mahallelerini kapsayan "Kent Ýçi Tarým ve Planlama Alaný" olarak planlanan yaklaþýk 1503 hektar alana sahip sahada ilave imar amaçlý tarým dýþý arazi kullanýmýna dair, Antalya Büyükþehir Belediye Baþkanlýðý talebinin en fazla E=0,50 koþulunu aþmamak kaydýyla uygun görülmesine iliþkin Toprak Koruma Kurulunun 17.10.2007 günlü kararýnýn iptali ve yürütmesinin durdurulmasý istemidir.

TÜRK MÝLLETÝ ADINA

Karar veren Antalya 1. Ýdare Mahkemesi‘nce iþin gereði görüþüldü;

5403 sayýlý Toprak Koruma ve Arazi Kullanýmý Kanununun 2. maddesinde; Bu Kanunun; Arazi ve toprak kaynaklarýnýn bilimsel esaslara uygun olarak belirlenmesi, sýnýflandýrýlmasý, arazi kullaným plânlarýnýn hazýrlanmasý, koruma ve geliþtirme sürecinde toplumsal, ekonomik ve çevresel boyutlarýnýn katýlýmcý yöntemlerle deðerlendirilmesi, amaç dýþý ve yanlýþ kullanýmlarýn önlenmesi, korumayý saðlayacak yöntemlerin oluþturulmasýna iliþkin sorumluluk, görev ve yetkilerin tanýmlanmasý ile ilgili usûl ve esaslarý kapsadýðý, Tarým Arazilerinin Amaç Dýþý Kullanýmý baþlýklý 13. maddesinde; Mutlak tarým arazileri, özel ürün arazileri, dikili tarým arazileri ile sulu tarým arazileri tarýmsal üretim amacý dýþýnda kullanýlamaz. Ancak, alternatif alan bulunmamasý ve Kurulun uygun görmesi þartýyla;

             a) Savunmaya yönelik stratejik ihtiyaçlar,

             b) Doðal afet sonrasý ortaya çýkan geçici yerleþim yeri ihtiyacý,

             c) Petrol ve doðal gaz arama ve iþletme faaliyetleri,

             ç) Ýlgili bakanlýk tarafýndan kamu yararý kararý alýnmýþ madencilik faaliyetleri,

             d) Bakanlýklarca kamu yararý kararý alýnmýþ plân ve yatýrýmlar,

             e) (Ek bent: 31.01.2007-5578 S.K/3.mad) Kamu yararý gözetilerek yol altyapý ve üstyapýsý faaliyetlerinde bulunacak yatýrýmlar için bu arazilerin amaç dýþý kullaným taleplerine, toprak koruma projelerine uyulmasý kaydý ile Bakanlýk tarafýndan izin verilebilir. (Ek cümle: 31/01/2007-5578 S.K./3.mad) Bakanlýk bu yetkisini valiliklere devredebilir." düzenlemesine yer verilmiþtir.

Yukarýdaki kanun hükümlerinden; bu kanunun amacýnýn, arazi ve toprak kaynaklarýnýn amaç dýþý ve yanlýþ kullanýmlarýn önlenmesi, korumayý saðlayacak yöntemlerin oluþturulmasý olduðu, kural olarak, Mutlak tarým arazileri, özel ürün arazileri, dikili tarým arazileri ile sulu tarým arazilerinin tarýmsal üretim amacý dýþýnda kullanýlamayacaðý, ancak alternatif alan bulunmamasý ve kurulun (Toprak Koruma Kurulu) uygun görmesi þartýyla, yukarýdaki fýkralarda sayýlan durumlarýn varlýðý halinde amaç dýþý kullanýma izin verilebileceði anlaþýlmaktadýr.

Dosyanýn incelenmesinden; Antalya Büyükþehir Belediyesinin Kýrcami Bölgesi olarak adlandýrýlan ve içerisinde Doðuyaka, Topçular, Mehmetçik, Yeþilova Alan, Kýrcami, Güzeloluk ve Zümrütova mahallelerini kapsayan "Kent Ýçi Tarým ve Planlama Alaný" olarak planlanan yaklaþýk 1503 hektar alana sahip sahada ilave imar amaçlý tarým dýþý arazi kullanýmýna dair yaptýðý baþvurunun, Ýçiþleri Bakanlýðýnýn kamu yararý kararý vermesini mütakiben Toprak Koruma Kurulunca en fazla E-0.50 koþulunu aþmamak kaydýyla uygun görülmesi üzerine iþbu davanýn açýldýðý anlaþýlmaktadýr.

Bakýlan davada Antalya Büyükþehir Belediyesinin imara açýlmak istenen alanla ilgili olarak bu alanýn tarým dýþý kullanýlabilirliðine dair tarým etüdü yapýlmasý amacýyla yaptýðý baþvuru sonucunda Ýl Tarým Müdürlüðünce düzenlenen tarýmsal etüt raporunda; imara açýlmak istenen alanýn sulu mutlak tarým arazisi, dikili sulu mutlak tarým arazisi, sulu mutlak tarým arazisi özellikleri taþýdýðý ve arazinin bir kýsmýnýn ise yerleþim amaçlý kullanýldýðý gerekçesiyle Antalya Valiliðince uygun görüþ verilmediði, talep eden belediyenin söz konusu yeri imara açmak istemesindeki gayenin; bölgenin planlý geliþmesi, plansýz yapýlaþmanýn engellenmesi, þehir yaþamýnýn daha nitelikli olmasý, þehrin teknik altyapý bütünlüðünün kurulmasý olduðu anlaþýlmaktadýr.

Oysa; 5403 sayýlý kanuna göre tarým arazisinin imara açýlmasý için; kanunda sayýlan kamu yararýna yönelik hizmetlerin gerçekleþtirilmesi için yapýlmasý gereken faaliyetlerle ilgili olarak alternatif alan bulunmamasý gerekirken, dava konusu olayda, maddede sayýlan kamu yararýna yönelik faaliyetlerle ayný türde ve aðýrlýkta olmayan konut ihtiyacý ve þehrin planlý yapýlaþmasýný saðlamak için mutlak tarým alanýnýn imara açýlmak istendiði, bu amacýn, 5403 sayýlý kanunun, genel olarak amacýyla (arazi ve toprak kaynaklarýnýn amaç dýþý ve yanlý kullanýmlarýnýn önlenmesi, korumayý saðlayacak yöntemlerin oluþturulmasý amacýyla) baðdaþmadýðý, tarým alanlarýnda amaç dýþýnda kaçak yapýlaþma varsa, bunun çözümünün; oranýn imara açýlarak düzgün yapýlaþmasýný saðlamak deðil, bilakis tarým alanýnýn kaçak ve amaç dýþý kullanýmýný engellemek olduðu, þehrin konut ihtiyacý için alternatif alan bulunmadýðýna iliþkin somut bilgi veya belgenin ortaya konulamadýðý görülmüþ olup, bu sebeple dava konusu iþlemde mevzuata ve kamu yararýna uygunluk bulunmamaktadýr.

Öte taraftan dava konusu iþlemin uygulanmaya devam etmesi halinde kamunun telafisi güç veya imkansýz zararlara düçar olacaðý gayet açýktýr.

Açýklanan nedenlerle, dava konusu iþlemin açýkça hukuka aykýrý ve uygulanmasý halinde giderilmesi güç zararlara yol açabilecek nitelikte olduðu sonucuna varýldýðýndan, yürütmenin durdurulmasý isteminin kabulüne ve iþlemin teminat aranmaksýzýn dava sonuçlanýncaya kadar yürütülmesinin durdurulmasýna, bu kararýn teblið tarihini izleyen günden itibaren 7 gün içinde Antalya Bölge Ýdare Mahkemesi‘ne itiraz yolu açýk olmak üzere 2577 sayýlý Kanunun 27. maddesi uyarýnca 17.3.2008 gününde oybirliðiyle karar verildi.

Baþkan UÐUR HAMÝT ÇAKMUR  

Üye MAHMUT NEDÝM EPÝK  

Üye MUSTAFA ÖZDEMÝR