ÜÇ ODA TARAFINDAN KAPASİTE RAPORU DÜZENLENMESİNİ ENGELLEYEN TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI'NA KARŞI AÇTIĞIMIZ DAVA REDDEDİLDİ
T.C.
ANKARA
11. İDARE MAHKEMESİ
ESAS NO : 2007/1103
KARAR NO : 2008/861
DAVACILAR: 1- TMMOB GIDA MÜHENDİSLERİ ODASI
2- TMMOB ZİRAAT MÜHENDİSLERİ ODASI
3- TMMOB KİMYA MÜHENDİSLERİ ODASI
VEKİLLERİ: Av. Sermin Gürbüz
Cinnah Cad. A1açam Sok. 1/2 Çankaya/ ANKARA
DAVALI : TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI / ANKARA
DAVANIN ÖZETİ : Davacı odalar tarafından düzenlenen kapasite raporlarının üretim izni aşamasında geçerli belge olarak kabul edilmesi amacıyla TMMOB Gıda Mühendisleri Odası tarafından yapılan başvurunun reddine ilişkin 03.07.2007 tarih ve 5683 sayılı işlemin, hukuka aykırı olduğu ana yönetmeliklerinde yapılan değişiklik ile kapasite raporu düzenleyebilmelerine imkan tanındığı ileri sürülerek iptali istenilmektedir.
TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI SAVUNMASININ ÖZETİ: Davacı odaların tek dilekçe ile yaptıkları başvuruların ayrı ayrı işlemlerle cevaplandığı, Ziraat Mühendisleri Odası ve Kimya Mühendisleri Odası açısından davanın ehliyet yönünden reddi gerektiği, davacı odaların kapasite raporlan düzenlemesine imkan veren herhangi bir yasal hükmün bulunmadığı, kapasite raporu düzenleme yetkisinin Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu‘na tanındığı, kanuni bir düzenleme olmaksızın odaların ana yönetmeliklerinde yapılan değişikliğin davacı odalara kapasite raporu düzenleme yetkisi vermeyeceği, işlemin hukuka. uygun olduğu, davanın reddi gerektiği savunulmuştur.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Ankara 1. İdare Mahkemesi‘nce dava dosyası incelenerek gereği görüşüldü:
Dava, davacı odalar tarafından düzenlenen kapasite raporlarının üretim izni aşamasında geçerli belge olarak kabul edilmesi amacıyla TMMOB Gıda Mühendisleri Odası tarafından yapılan başvurunun reddine ilişkin 03.07.2007 tarih ve 5683 sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
2517 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu‘nun 2. maddesinin (a) fıkrasında, iptal davalarının idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılacağı, ilk inceleme konularının belirlendiği 14. maddesinin 3. fıkrasının (c) bendinde, dilekçenin ehliyet yönünden inceleneceği, 15/1-b bendinde ise, bu hususta kanuna aykırılık görülmesi halinde davanın reddedileceği hükme bağlanmıştır.
İdari dava türlerinden iptal davalarının içtihat ve doktrinde belirlenen hukuki nitelikleri göz önüne alındığında, idare hukuku alanında tek taraflı irade açıklamasıyla kesin ve yürütülmesi zorunlu nitelikte tesis edilen idari işlemlerin ancak bu işlemlerle meşru, kişisel ve güncel bir menfaat ilgisi kurulabilenler tarafından iptal davasına konu edilebileceğinin kabulü gerekir.
Dava konusu olayda, davacı odaların tek dilekçe ile yaptıkları başvuru üzerine davalı idarece her üç odaya da ayrı ayrı cevap verilmek suretiyle işlem tesis edildiği ve bakılan davanın da bu işlemlerden TMMOB Gıda Mühendisleri Odası tarafından yapılan başvurunun reddine ilişkin 03.07.2007 tarih ve 5683 sayılı işlemin iptali istemiyle açıldığı anlaşıldığından davanın, Ziraat Mühendisleri Odası ve Kimya Mühendisleri Odası açısından ehliyet yönünden reddi gerekmektedir.
Davanın, Gıda Mühendisleri Odası yönünden incelemesi gelince;
5174 sayılı Türkiye Odalar Ve Borsalar Birliği İle Odalar Ve Borsalar Kanunu‘nun "Odaların Görevleri" başlıklı 12. maddesinin (z) bendinde, ‘‘ticaret ve sanayi odalarınca, odalar ayrı olan illerde ise sanayi odalarınca sanayiciler için kapasite raporları düzenlemek" odaların yetkisinde olduğu belirtilmiş, aynı Kanun‘un "Odalarda Belge Bedelleri Ve Ücretler" başlıklı 26. maddesinin (d) bendinde, "Bilirkişi ve eksper raporları ile kapasite raporları"nın ücretlendirildiği, 56. maddesinin (r) bendinde ise, "Odalarca düzenlenecek kapasite raporlan ve benzeri belgeleri incelemek ve onaylamak" Birliğin görevleri arasında sayılmak suretiyle sanayiciler için kapasite raporu düzenleme yetkisi 5174 sayılı Kanunla Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği‘ne tanınmıştır.
Öte yandan, 5362 sayılı Esnaf Ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu‘nun 13. maddesinde, "Resmi ve özel kuruluşlarca, tacir ve sanayiciden mesleki faaliyetleri ile ilgili olarak istenilen ve 18.5.2004 tarihli ve 5174 sayılı Kanun‘un 26 ncı maddesinde öngörülen belgeler, esnaf ve sanatkarlar için mensup oldukları oda tarafından düzenlenir ve verilir," denilmek suretiyle esnaf ve sanatkarlar için kapasite raporu düzenleme yetkisi Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu‘na tanınmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, Anayasa‘nın 135. maddesi uyarınca Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği çatısı altında kurulmuş olan kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşu olan davacı odaların, 14.04.2007 tarihli Resmi Gazete‘de ayrı ayrı yayımlanarak yürürlüğe giren ana yönetmelik değişiklikleri ile kapasite raporu düzenleme yetkisinin kendilerine tanındığını belirtilerek 25.06.2007 tarihli dilekçe ile davalı idareye başvurarak; kapasite raporu düzenlemeye başladıklarını, sorumlu yönetici belgesi düzenlerken buna ihtiyaç duyduklarını, bir kısım üreticilere TESK ve TOBB tarafından bu belgenin verilemediğini ve bu kurumlardan kapasite raporu alamayan üreticilerin üretim izni alamadıklarını, uygulamada karşılaşılan sorunlar nedeniyle kendilerinin düzenleyeceği kapasite raporlarının üretim izni aşamasında geçerli belge olarak kabul edilmesini talep etmeleri üzerine davalı idarece ayrı ayrı cevaplanarak odalara gönderilen 03.07.2007 tarih ve 5683, 5682 ve 5684 sayılı yazılarla, 6235 sayılı TMMOB Kanunu ve 3458 sayılı Mühendislik ve Mimarlık Hakkında Kanun‘da davacı odalara kapasite raporu düzenleme yetkisi veren herhangi bir hüküm bulunmadığı ve ana yönetmelikte yapılan değişiklik ile bu hakkın tanınamayacağı belirtilerek reddedilmesi üzerine TMMOB Gıda Mühendisleri Odası tarafından yapılan başvurunun reddine ilişkin 03.07.2007 tarih ve 5683 sayılı işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Yukarıda ayrıntılı olarak yer verilen mevzuat hükümleri ile 6235 sayılı TMMOB Kanunu ve 3458 sayılı Mühendislik ve Mimarlık Hakkında Kanun‘unda yer alan hükümlerin birlikte değerlendirilmesinden, kapasite raporu verme konusunda davacı Gıda Mühendisleri Odası‘nı yetkili kılan herhangi bir yasal hüküm bulunmaması ve yasal dayanak olmaksızın yapılan ana yönetmelik değişikliğinin davacı odayı kapasite raporu verme hususunda yetkili kılmayacağı sonucuna ulaşıldığından kapasite raporlarının üretim izni aşamasında geçerli belge olarak kabul edilmesi talebinin reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle; Ziraat Mühendisleri Odası ve Kimya Mühendisleri Odası açısından 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu‘nun 14 ve 15/I-b maddesi uyarınca davanın ehliyet yönünden reddine, Gıda Mühendisleri Odası yönünden davanın esastan reddine, aşağıda dökümü yapılan 87.80 YTL yargılama giderinin davacılar üzerinde bırakılmasına, artan posta giderinin istek halinde davacılara iadesine, kararın tebliğ tarihini izleyen 30 gün içinde Danıştay‘a temyiz yolu açık olmak üzere, 27.03.2008 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
BAŞKAN SEVAL KIRKLAR 27051
ÜYE ERHAN TUTAL 94882
ÜYE ERCAN OBUT 40604