SON YASAL D�ZENLEMELER KAPSAMINDA TOPRAK VE SU KAYNAKLARIMIZIN KORUNMASI KONUSUNDA TMMOB Z�RAAT M�HEND�SLER� ODASI’NIN G�R��LER�

Anasayfa
Mevzuat
Mevzuat Detay

Mevzuat

B�R�NC� B�L�M

Ama�, Kapsam ve Tan�mlar

Ama�

Madde 1 — Bu Y�netmeli�in amac�; tar�m arazilerinin korunmas�n�n ve amac�na uygun bir �ekilde kullan�lmas�n�n sa�lanmas� ve bu alanlar�n hangi zorunlu hallerde tar�m d�� ama�larla kullan�labilece�ine dair usul ve esaslar� belirlemektir.

Kapsam

Madde 2 — Bu Y�netmelik, tar�m arazilerinin korunmas� ile yerle�im birimlerinin kurulmas�, geli�tirilmesi, askeri, sanayi, ula�t�rma, e�itim, sa�l�k, turizm, depolar, antrepolar, haberle�me, sportif ve tar�msal tesisler ile di�er ama�lar i�in kullan�lmas�na ihtiya� duyulan tar�m arazilerinin, tar�m d�� ama�lar i�in kullan�lmas�na izin verilmesiyle ilgili hususlar� kapsar.

6831 say�l� Orman Kanunu ile orman say�lan yerler, 3573 say�l� Zeytincili�in Islah� ve Yabanilerinin A��latt�r�lmas� Hakk�nda Kanun ile belirlenen zeytinlikler, 4342 say�l� Mera Kanunu uygulama alanlar� ve 3083 say�l� Sulama Alanlar�nda Arazi D�zenlemesine Dair Tar�m Reformu Kanunu uyar�nca uygulama alan� veya b�lgesi ilan edilen yerlerde bu Y�netmelik h�k�mleri uygulanmaz.

Dayanak

Madde 3 — 9/8/1991 tarihli ve 441 say�l� Tar�m ve K�yi�leri Bakanl��n�n Kurulu� ve G�revleri Hakk�nda Kanun H�km�nde Kararnamenin 2 nci maddesi, 9/5/1985 tarihli ve 3202 say�l� Kanunun 2 nci maddesi ile 28/1/2005 tarihli ve 5286 say�l� Kanun uyar�nca haz�rlanm��t�r.

Tan�mlar

Madde 4 — Bu Y�netmelikte ge�en;

Bakanl�k: Tar�m ve K�yi�leri Bakanl��n�,

�l M�d�rl��: Tar�m ve K�yi�leri Bakanl�� l m�d�rl�klerini,

�ift�i: Bitkisel, hayvansal ve su �r�nleri �retimi yaparak ge�imini temin eden ger�ek veya t�zel ki�ileri,

Tar�m arazileri: Toprak, topo�rafya ve di�er ekolojik �zellikleri bitkisel, hayvansal ve su �r�nleri �retimi i�in uygun olan ve halihaz�r bu ama�la kullan�lan veya ekonomik olarak imar, �slah ve ihya edilerek bitkisel, hayvansal ve su �r�nleri �retimi i�in uygun hale d�n��t�r�lebilen arazileri,

Tar�m arazileri s�n�f�: Do�al �zellikleri ve yap�lan tar�m �ekline g�re; nitelikleri Bakanl�k�a belirlenen mutlak tar�m arazileri, �zel �r�n arazileri, dikili tar�m arazileri, marjinal tar�m arazilerini,

Arazi kullanma �ekilleri: Arazinin halihaz�r kuru tar�m, sulu tar�m, mera, orman, yerle�im yeri, terk ve benzeri kullan�m �ekillerini,

Mutlak tar�m arazileri: Bitkisel �retimde, topra��n fiziksel, kimyasal ve biyolojik �zelliklerinin kombinasyonu y�re ortalamas�nda �r�n al�nabilmesi i�in s�n�rlay�c� olmayan, topo�rafik s�n�rlamalar� yok veya �ok az olan, �lkenin tar�msal �retiminde �lkesel, b�lgesel veya yerel �nemi nedeniyle tar�mda kalmas� gereken, halihaz�r tar�msal �retimde kullan�lan veya bu ama�la kullan�ma elveri�li arazileri,

Dikili tar�m arazileri: Arazi �zelliklerine ba�l� kalmaks�z�n, say�lar�, t�r ve cinsine g�re Bakanl�k�a belirlenecek asgari say�da meyve, asma, f�nd�k, f�st�k, g�l, �ay ve benzeri a�a�, a�a��k ve �al� formunda y�re ekolojisine uygun �ok y�ll�k bitkilerin dikili oldu�u tar�m arazilerini,

�zel �r�n arazileri: Mutlak tar�m arazileri ve dikili tar�m arazileri d��nda toprak ve topo�rafik s�n�rlamalar� nedeniyle y�reye adapte olmu� her t�r bitkisel �retim yap�lamayan sadece �zel bitkisel �r�nlerin yeti�tiricili�i ile su �r�nleri yeti�tiricili�inin ve avc�l��n�n yap�labildi�i, �lkenin tar�msal �retiminde �lkesel, b�lgesel veya yerel �nemi nedeni ile tar�mda kalmas� gereken arazileri,

Marjinal tar�m arazileri: Mutlak tar�m arazileri, �zel �r�n arazileri ve dikili tar�m arazileri d��nda kalan, toprak ve topo�rafik s�n�rlamalar� nedeniyle �zerinde sadece geleneksel toprak i�lemeli tar�m�n yap�ld��, yerel �nemi olan ve kullan�m kararlar�n�n yerel ihtiya�lara g�re belirlendi�i arazileri,

�rt� alt� tar�m arazileri: �klim ve di�er d�� etkilerin olumsuzluklar�n�n kald�r�lmas� veya azalt�lmas� i�in cam, naylon veya benzeri malzeme kullan�larak olu�turulan �rt�ler alt�nda ileri tar�m teknikleri kullan�larak tar�m yap�lan arazileri,

Sulu tar�m arazileri: Devlet yat�r�mlar� ile sulamaya a��lm�� veya sulama projesi kapsam�nda olan arazileri,

Kuru tar�m arazileri: Halen Devlet yat�r�mlar� ile sulanmayan veya sulama projesi kapsam�nda olmayan, bitki su ihtiyac�n�n sadece do�al ya��larla kar��lanabildi�i arazileri,

Tar�msal ama�l� yap�lar: Tar�msal �retim i�in ihtiya� duyulan yap�lar ile tar�msal �r�nlerin �retildikten sonra ilk i�leme ve de�erlendirmesini yapmak amac�yla i�letme i�erisinde in�a edilen, i�letme sahibine ait yap�lar�,

Tar�msal ama�l� entegre yap�lar: Tar�msal �r�nlerin �retiminden sonra i�lenerek fiziksel veya kimyasal �zellikleri de�i�tirilip bir veya birden fazla yeni �r�ne d�n��t�r�lmesinin yap�ld�� tesisleri,

Arsa: Yerle�im alanlar� i�inde veya d��nda ilgili kurulu�lardan uygun g�r�� al�narak konut, sanayi, turizm ve benzeri ama�larla yerle�im i�in imar plan� yap�lm�� veya bu ama�la kullan�lan, plan� bulunmayan kasaba, belde ve k�y yo�un yerle�im alanlar� i�inde kalan arazileri,

Yerle�im alan�: Konut, konaklama, turizm, sanayi, askeri ve benzeri ama�lar i�in kullan�lmak �zere planlanarak yap�la�m�� veya eskiden beri bu ama�la kullan�lan plan� bulunmayan kasaba, belde ve k�y yerle�ik alanlar� ile arsa niteli�i kazanm�� arazileri

ifade eder.

�K�NC� B�L�M

Tar�m D�� Faaliyetlere Arazi Tahsisinde Genel Esaslar

Uygulama alanlar� izin mercii

Madde 5 — Bu Y�netmeli�in 2 nci maddesinde belirtilen kanunlar�n kapsam� d��nda kalan alanlarda, her �l�ekteki b�lge planlar�, �evre d�zeni planlar�, naz�m imar planlar�, mevzii imar planlar�, uygulama imar planlar� ve bunlar�n eki imar planlar� ile yerle�im alanlar�ndaki ilave imar planlar� i�in ihtiya� duyulan arazinin tar�m d�� ama�l� faaliyetlere tahsisi �l m�d�rl�klerinin iznine tabidir. B�lge planlar�, �evre d�zeni planlar� ve naz�m imar planlar� gibi k��k �l�ekli planlar haz�rlanmadan �nce ilgili kurulu�lar, planlanacak alanlar�n s�n�rlar�n� g�steren 1/25 000 veya daha b�y�k �l�ekli haritalarla birlikte, �l m�d�rl��ne m�racaat eder. �l m�d�rl�kleri, haz�rlayacaklar� arazi �zellikleri ve tar�msal faaliyetlerle ilgili bilgileri i�eren tar�msal et�t raporunu de�erlendirerek, karara esas gerekli belgeler tamamland�ktan sonra, m�racaatlar� en ge� bir ay i�erisinde sonu�land�r�r.

Arazi �zelliklerinin belirlenmesi

Madde 6 — Arazi �zellikleri; kullan�m �ekli, toprak �zellikleri, arazi s�n�f�, tar�msal �zellikleri ve �evre arazilerle tar�msal kullan�m b�t�nl��, herhangi bir zirai geli�tirme projesi i�erisinde olup olmad�� g�z �n�ne al�narak haz�rlanacak tar�msal et�t raporu ile belirlenir.

Tar�msal et�t raporlar�, arazi et�tlerinin yap�lmas� ile ilgili Bakanl�kca d�zenlenen hizmet i�i e�itimi alm�� en az iki ziraat m�hendisi taraf�ndan haz�rlan�r. E�er ilde bu e�itimi alm�� ziraat m�hendisi yoksa toprak, tarla, bah�e veya tar�msal yap�lar b�l�m� mezunu en az iki ziraat m�hendisi taraf�ndan haz�rlan�r. �l M�d�rl�kleri verecekleri kararda bu raporda belirtilen tar�m arazi s�n�flar�n�, kullan�m �ekillerini ve tar�msal b�t�nl��n�, herhangi bir sulama ve zirai devolopman projesi i�erisinde yer al�p almad��na dair ilgili kurulu�lardan al�nacak belgeleri ve arazinin di�er tar�msal �zelliklerini esas alarak de�erlendirme yapar ve karar�n� gere�i i�in ilgili kurulu�lara, istatistiki bilgi derlenmesi i�in Bakanl��a g�nderir.

Arazinin do�al yap�s�nda de�i�iklik yap�lmas�

Madde 7 — Tar�m d�� ama�la arazi kullanmak i�in yap�lacak izin talepleri, arazinin do�al durumu ve mevcut kullanma �ekli bozulmadan �nce yap�l�r. Bozulan arazinin niteliklerinin tespit edilemedi�i durumlarda ve dikili alanlarda kesme veya s�kme yap�larak arazinin mevcut kullanma �ekli bozulduktan sonra izin talebinde bulunulmas� halinde, et�t raporu d�zenlenmez, uygun g�r�� verilmez. Arazi nitelikleri belirlenebiliyorsa bu Y�netmelik h�k�mleri uygulan�r.

Tar�m d�� ama�la kullan�lamayacak araziler

Madde 8 — Bu Y�netmeli�in 10, 11, 12 ve 14 �nc� maddelerinde belirtilen istisnalar hari� olmak �zere, tar�m d�� ama�larla kullan�lmaya tahsis edilemeyecek araziler �unlard�r:

a) Mutlak tar�m arazileri, �zel �r�n arazileri ve ekonomik olarak verim al�nan veya halen ekonomik verim al�nmasa bile gerekli bak�m yap�ld��nda ekonomik verim al�nabilecek olan dikili tar�m arazileri ile sulu tar�m arazileri,

b) Drenaj yetersizli�i, ta�l�l�k veya tuzluluk gibi sebeplerle marjinal tar�m arazisi olan ancak ekonomik olarak �slah edilmek suretiyle bu maddenin (a) bendinde belirtilen arazilere d�n��t�r�lebilece�i tar�msal et�t raporunda belirtilen araziler,

c) �zellikleri itibar�yla tar�m d�� kullan�mlara tahsis edilebilir durumda olmakla birlikte sulama, drenaj, toprak muhafaza ve benzeri planlama veya uygulama projeleri kapsam�nda yer alan ve bir proje kapsam� i�inde olmasa bile tar�m d�� maksatl� kullan�mlara tahsisleri halinde proje b�t�nl��n� veya �evre arazilerdeki tar�msal kullan�m b�t�nl��n� bozacak durumda olan araziler.

Tar�m d��nda kullan�lacak tar�m arazilerinde �ncelik s�ras�

Madde 9 — Tar�m d�� ama�l� arazi kullan�m ihtiya�lar� �ncelikle kuru �artlarda tar�m yap�lan marjinal tar�m arazileri i�erisinden kar��lan�r. Bu s�n�f arazilerden kar��lanamamas� halinde 10, 11, 12, ve 14 �nc� maddelerinde yer alan istisnalar i�in ekonomik verimi olmayan dikili tar�m arazileri, �zel �r�n arazileri ve mutlak tar�m arazileri s�ras� takip edilerek kar��lan�r.

Tar�m d�� ama�larla kullan�labilecek kuru tar�m arazileri

Madde 10 — Marjinal tar�m arazilerinden ba�lamak kayd�yla, daha uygun alternatif araziler bulunmad�� takdirde, a�a��da belirtilen genel maksatlar i�in ger�ek ihtiyaca cevap verecek miktarlardaki di�er kuru tar�m yap�lan araziler ile ekonomik verim al�namayan dikili tar�m arazileri, kamu yarar�n�n g�zetilmesi ve tar�msal faaliyetlere zarar vermeyecek tedbirlerin al�nmas� kayd�yla, tar�m d�� faaliyetlere tahsis edilebilir.

a) K�ylerin pl�nl� yerle�imi i�in mevcut yerle�ik alanlar�n �evresinde bulunan araziler,

b) Mevcut yerle�im alanlar�na ilave olarak belediye veya m�cavir alan s�n�rlar� i�inde ilgili belediye taraf�ndan imar pl�n� yap�lmak istenen yerler,

c) Belediye ve m�cavir alan s�n�rlar� i�inde ve d��nda kurulacak organize sanayi b�lgeleri ve k��k sanayi siteleri,

d) Toplam kullan�m alan� 5000 metre kareyi ge�memek �art� ile karayollar� g�zergahlar�nda kurulacak oto yak�t sat�� istasyonu ve bu istasyon ile birlikte planlanacak sosyal tesisler,

e) Kat� at�klar�n etkisiz hale getirilmesi i�in yap�lan tesisler ve ek tesisler,

f) Ceza infaz kurumlar� ve tutukevleri yap� ve tesisleri,

g) 4/6/1985 tarihli ve 3213 say�l� Maden Kanununun 2 nci maddesinde ge�en birinci ve ikinci grup madenler hari�, madencilik arama ve i�letme faaliyetleri i�in gerekli yap� ve tesisler.

Tar�m d�� ama�larla kullan�labilecek sulu tar�m arazileri ve di�er araziler

Madde 11 — Sulu tar�m arazileri tar�m d�� ama�l� kullan�mlara tahsis edilemez. Ancak, daha uygun alternatif alanlar tespit edilemedi�i durumlarda a�a��da belirtilen genel ama�lar i�in ihtiyaca cevap verecek miktarlardaki her s�n�f ve �zellikte tar�m arazileri, tar�msal faaliyetlerin zarar g�rmemesi i�in gerekli tedbirlerin al�nmas� �art�yla, tar�m d�� faaliyetlere tahsis edilebilir.

a) Karayollar�, demiryollar�, k�y yollar� ve benzeri yollar,

b) Su temini ve enerji �retimi ama�l� baraj, g�let, elektrik santralleri, su kuyusu ve bunlara ait ek tesisler; ham petrol ve do�algaz arama, �retim, depolama tesisleri ve bunlara ait ek tesisler; santral yolu, �alt merkezi, direk, pilon, k�k, trafo, enerji nakil hatlar�, cebri boru g�zergah�, ar�tma ve bunlara ait pompaj tesisleri ve g�zergahlar�, trafik kontrol ve g�venlik istasyonlar�,

c) Milli savunma tesisleri, hava alanlar� ve ek tesisleri,

d) Sera ve sera organize sanayi b�lgeleri,

e) Maden arama faaliyetleri,

Yukar�da belirtilen genel ama�lar i�in yap�lan m�racaatlar �l m�d�rl�kleri taraf�ndan incelenir ve alternatif olmad�� kanaatine var�l�rsa uygun g�r�� verilir, alternatif alan tespiti halinde m�racaat reddedilir.

Bu maddenin (e) bendinde belirtilen maden arama faaliyetleri sonucunda stratejik �nemi haiz madenin bulunmas� halinde madencilik i�letmesi amac�yla ilgili Bakanl�k taraf�ndan al�nan kamu yarar� karar�n�n �l m�d�rl��ne iletilmesi halinde s�z konusu arazinin tar�m d�� kullan�m�na izin verilir.

Tar�msal ama�l� yap�lar

Madde 12 — �ift�iye ait tar�msal i�letmenin ekonomik olarak y�r�t�lmesini sa�lamak i�in gerekli boyut, hacim ve vas�fta; k�mes, ah�r, a��l, depo, so�uk hava deposu, yemlik ve yem haz�rlama tesisleri, mand�ra, bal�k �retim tesisleri, ar� hane, su ve yem deposu, g�bre ve silaj �ukuru ile plan ve projeleri �l m�d�rl�� taraf�ndan incelenerek tar�msal nitelikli oldu�una karar verilen di�er tesislerle ilgili olarak Bay�nd�rl�k ve �skan M�d�rl�� veya belediyelere, 22/2/2005 tarihli ve 5302 say�l� �l �zel �daresi Kanununun 6 nc� maddesinin birinci f�kras�n�n (b) bendi gere�ince belediye s�n�rlar� d��nda �l �zel idarelerine yap�lan m�racaatlar �l m�d�rl��ne intikal ettirilir. �l m�d�rl�� taraf�ndan bu talepler incelenir ve bu tesislerin, yukarda belirtilen �zelliklere uyan tesislerden olmas� halinde, arazi niteliklerine ve s�n�f�na bak�lmaks�z�n projede �ng�r�len miktarda alana bu ama�la kullanmak kayd�yla izin verilir.

Tar�msal �retimi te�vik etmek maksad�yla, alternatif alan bulunamamas� halinde plan ve projeleri �l m�d�rl��nce incelenip, tar�msal nitelikli oldu�una karar verilen, tar�msal �r�nlerin i�lenmesi ve de�erlendirilmesi ile ilgili tesisler i�in ihtiya� duyulan tar�m arazileri, i�letmenin toplam arazi varl��n�n 2/100’ini ge�meyecek �ekilde, arazi s�n�f�na bak�lmaks�z�n �l m�d�rl�� taraf�ndan tar�m d�� kullan�ma tahsis edilir.

��NC� B�L�M

Tar�m D�� Faaliyetler ��in Arazi Talepleri ve Plan De�i�iklikleri

Tar�m d�� ama�l� m�nferit kullan�mlar i�in istenen belgeler

Madde 13 — Ger�ek ve t�zel ki�iler ile Devletin �zel m�lkiyetinde veya h�k�m ve tasarrufu alt�nda bulunan arazilerin tar�m d�� maksatlarla kullan�lmak istenmesi halinde; arazinin en az 1/5000 �l�ekli kadastral haritas� veya krokisi, �zerinde arazinin yeri i�aretli ve koordinat de�erli 1/25000 �l�ekli haritas� ve tapudan al�nacak arazi vasf�n� g�sterir belge ile birlikte �l m�d�rl��ne m�racaat edilir.

�l m�d�rl��nce bu Y�netmeli�in 5 inci maddesine g�re i�lem yap�l�r.

Pl�n de�i�ikli�i yap�lmas�n�n esaslar�

Madde 14 — Bu Y�netmeli�in y�r�rl��e girmesinden �nce onaylanm�� olan her t�r ve �l�ekteki planlarda, tar�m arazisi olarak ayr�lm�� alanlar i�in yap�lacak her t�r zorunlu plan de�i�ikliklerinde �l M�d�rl��n�n uygun g�r��n�n al�nmas� esast�r.

�l M�d�rl�kleri;

a) Pl�nl� alan Belediye veya m�cavir alan� i�inde ise, Belediye hizmetlerinin y�r�t�lmesi ve alt yap� tesisleri i�in in�a edilecek yap�lara y�nelik ilgili Belediye taraf�ndan yap�lan arazi taleplerinde,

b) Tar�msal �retimi te�vik etmek amac�yla kurulmu� tar�msal �r�nlerin i�lenmesi ve de�erlendirilmesi ile ilgili entegre nitelikli sanayi tesislerinin geli�tirilmesi ve rekabet g�c�n�n artt�r�lmas� i�in, mevcut yap�lara ilave tesislerin kurulmas�na y�nelik arazi taleplerinde,

c) Di�er sanayi tesislerinin bulundu�u planl� alanlarda, sanayi tesislerinin rekabet g�c�n�n artt�r�lmas� i�in ihtiya� duyulan, ileri teknoloji kullan�m� sa�layarak �retimi art�racak ve mevcut tesislerle entegre �al��ma zorunlulu�u bulunan ilave tesislerin kurulmas�na y�nelik arazi taleplerinde,

pl�n de�i�ikli�i iznini verebilir.

Bu madde kapsam�nda yukar�da say�lan zorunlu haller i�in ihtiya� duyulan araziler, �ncelikle tar�m d�� kullan�m plan� bulunan tesislere s�n�r ve d��k potansiyelli kuru tar�m arazilerinden kar��lan�r. E�er b�yle bir arazi yoksa ger�ek ihtiyaca cevap verecek miktarda alan, mevcut planl� alana s�n�r� olan di�er tar�m arazilerinden kar��lanabilir.

Et�d�n �cretlendirilmesi

Madde 15 — Kamu kurum ve kurulu�lar� hari�, ger�ek ve t�zel ki�ilerin tar�m d�� ama�larla kullanmak istedikleri arazilerde yap�lacak incelemeler i�in, Bakanl�k�a tespit edilecek �cret �l M�d�rl�� d�ner sermaye i�letmelerine yat�r�l�r.

�tiraz

Madde 16 — Tar�m d�� ama�l� arazi kullan�mlar� i�in verilen karara itiraz, ilgili �l m�d�rl�� vas�tas�yla Bakanl��a yap�l�r, Bakanl�k taraf�ndan de�erlendirilerek karara ba�lan�r ve gere�i i�in ilgiliye, bilgi i�in �l m�d�rl��ne g�nderilir. �tiraz en fazla iki defa yap�labilir.

�tiraz i�in yat�r�lacak �cretler bu Y�netmeli�in 15 inci maddesinde ge�en �cretlerin iki kat� olarak Bakanl��n belirleyece�i ilgili d�ner sermaye i�letmelerine yat�r�l�r.

D�RD�NC� B�L�M

�e�itli ve Son H�k�mler

Genelge ve talimat haz�rlanmas�

Madde 17 — Bakanl�k, bu Y�netmeli�in uygulanmas�n� sa�lamak ve kolayla�t�rmak amac�yla genelge ve talimat ��karmaya yetkilidir.

Kald�r�lan h�k�mler

Madde 18 — 13/6/2003 tarihli ve 25137 say�l� Resm� Gazete’de yay�mlanan Tar�m Arazilerinin Korunmas� ve Kullan�lmas�na Dair Y�netmelik y�r�rl�kten kald�r�lm��t�r.

Y�r�rl�k

Madde 19 — Bu Y�netmelik 16/3/2005 tarihinden ge�erli olmak �zere yay�m� tarihinde y�r�rl��e girer.

Y�r�tme

Madde 20 — Bu Y�netmelik h�k�mlerini Tar�m ve K�yi�leri Bakan� y�r�t�r.

Mevzuat

�ubeler

H�zl� Ula��m

Sosyal Medya

E-Liste