TARIMSAL YAYIM VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİNİN DÜZENLEMESİNE DAİR YÖNETMELİĞİN İPTALİ VE YÜRÜTMESİNİN DURDURULMASI İSTEMİYLE DAVA AÇTIK

GENEL MERKEZ ( )
13.11.2006 (Son Güncelleme: 13.11.2006 18:09:31)

YÜRÜTMENİN DURDURULMASI İSTEMLİDİR.

DANIŞTAY İLGİLİ DAİRESİNE SUNULMAK ÜZERE DANIŞTAY BAŞKANLIĞINA

 

DAVACI           : TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası

VEKİLİ            : Av.Zühal DÖNMEZ

DAVALI           : T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı

KONU             : Davalı Bakanlık tarafından 8 Eylül 2006 tarihinde 26283 Sayılı RG’de yayınlanan Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Hizmetlerinin Düzenlemesine Dair Yönetmeliğin, 13.maddesinin 1.fıkrasında geçen “..Bakanlık..” cümlesinin ve 2.fıkrasının İptali ile Yürütmenin Durdurulmasına  karar verilmesi talebidir.

OLAYLAR         :

       1) Genel Olarak

       5488 Sayılı Tarım Kanununun Kanunun 9.maddesine dayanılarak hazırlanan ve 8 Eylül 2006 tarihinde 26283 Sayılı RG’de yayınlanarak yürürlüğe giren Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Hizmetlerinin Düzenlemesine Dair Yönetmelik ile tarımsal işletme sahiplerinin bilgi, teknik ve yöntemler konusundaki ihtiyaçlarının zamanında ve yeterli düzeyde karşılanması ile ilgili usul ve esaslar belirlenmiştir. Yönetmeliğin 13/1.maddesinde; Kamu, kamu dışı yayım/tarımsal danışmanlık şirketlerinde görev yapacak olan yayımcılara/danışmanlara sertifika vermek ve hizmet içi eğitim ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla Bakanlık, üniversiteler, meslek kuruluşları tarafından tarımsal yayım ve danışmanlık eğitim merkezleri kurulabileceği belirtilmiştir. Üniversiteler ve meslek kuruluşları tarafından kurulan tarımsal yayım ve danışmanlık eğitim  merkezleri için Tarım ve Köyişleri Bakanlığından Yetki Belgesi almaları koşulu getirilmiştir. Buna göre Üniversiteler ve meslek kuruluşları Tarımsal yayım ve danışmanlık eğitim merkezlerinin yetkilendirilmesi için Bakanlığa başvuracak, Bakanlık incelemeleri yaparak eğitim merkezini yetkilendirecektir.,

Bu düzenleme Kanuna aykırıdır. 5488 Sayılı Tarım Kanununun amacı; tarım sektörünün ve kırsal alanın, kalkınma plân ve stratejileri doğrultusunda geliştirilmesi ve desteklenmesi için gerekli politikaların tespit edilmesi ve düzenlemelerin yapılması olarak belirlenmiştir. Tarım sektöründe uygulanacak öncelikli araştırma ve geliştirme programlarıyla ilgili kanunî ve idarî düzenlemelerin yapılması ve tüm bunlarla ilgili uygulama usûl ve esasları da bu kanun kapsamındadır.

Kanunun Çiftçi eğitimi, yayım ve danışmanlık hizmetlerini düzenleyen 9.maddesinde, Tarım ve Köyişleri Bakanlığının tarım, çiftçi eğitimi ve yayım faaliyetlerinde, sivil toplum örgütleri, özel sektör kuruluşları ve serbest danışmanların görev almasını sağlamak için gerekli düzenlemeleri yapacağı, bu kuruluş ve kişileri teşvik edeceği, çalışma esaslarını belirleyeceği ve denetleyeceği, çiftçi eğitimi, özel yayım ve danışmanlık hizmetleri çalışma esas ve usûlleri ile ilgili diğer şartların yönetmelikle belirleneceği,  hüküm altına alınmıştır.

      Dolayısıyla kanunda düzenlenmemiş bir konu yönetmelik ile düzenlenmiş olup Anayasaya aykırıdır.

     

      2) Yönetmeliğin İptali İstenilen Düzenlemeleri 5488 Sayılı Kanuna Ve Diğer Mevzuata Aykırıdır  

a) İdarenin Serbest Çalışanlara Eğitim Verme Görev ve Yetkisi Bulunmamaktadır.

13.maddenin 1.fıkrasında Bakanlık, üniversiteler, meslek kuruluşları tarafından tarımsal yayım ve danışmanlık eğitim merkezleri kurulabileceği belirtilmiştir. Oysa Kanunda bakanlığa böyle bir yetki verilmemiştir. Kanun Bakanlığa, konu ile ilgili düzenleme yapma, çalışma esaslarını belirleme ve denetleme görev ve yetkisini vermişse de Eğitim merkezlerini bizzat kurma yetkisi tanımamıştır. Bakanlığın diğer mevzuatında da eğitim verme, eğitim merkezi kurma gibi bir yetkisi bulunmamaktadır.

Bakanlıkların Kuruluş ve Görev Esaslarını düzenleyen  3046 sayılı Kanunda Bakanlıklara, kendi personeline hizmet içi eğitim verme görevi verilmişse de, personeli olmayan kişilere herhangi bir eğitim verme görevi yüklenmemiştir.  Kanunun 31.maddesinde, Bakanlık merkez, taşra ve yurt dışı teşkilatı ile bağlı ve ilgili kuruluşların eğitim planını hazırlamak, yayınlamak ve uygulanmasını takip etmek, bakanlık personeli ile ilgili hizmet öncesi ve hizmet içi eğitim programlarını düzenlemek ve uygulamakla Eğitim Dairesi Başkanlığının (Eğitim Dairesi Başkanlığının bulunmadığı Bakanlıklarda Personel Dairesi Başkanlığının) görevli olduğu  belirtilmiştir. Görüldüğü gibi, bakanlıkların  kendi personeli dışındaki kişilere eğitim vermek gibi bir görevi bulunmamaktadır.

Davalı İdarenin de 3046 sayılı Kanun ve ilgili diğer mevzuata göre, Toprak Koruma Projesi eğitimi vermeye yönelik bir görevi ve dolayısıyla bir yetkisi bulunmamaktadır. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nın 09.08.1991 gün, 20955 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 441 sayılı “Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nın Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname” nin ne Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nın görevlerini sayan 2.maddesinde; ne de  sözü edilen eğitim programını uygulayan Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü’nün görevlerini sayan 9.maddesinde,  serbest çalışan ziraat mühendislerine paralı eğitim vererek kendilerini herhangi bir alanda yetkilendirebileceklerine dair görev hükmü bulunmamaktadır.

       b) Serbest Tarım Danışmanı Olacak Mühendislere Eğitim Verme Yetkisi Müvekkil Odaya Aittir.

Tarımsal yayım ve danışmanlık hizmeti verecek kişi ve kuruluşlar dava konusu Yönetmelikte düzenlenmiştir. Buna göre; kendi nam ve hesabına çalışmak suretiyle tarımsal işletmelere, sivil toplum örgütlerine ve tarımdan girdi alan kuruluşlara tarımsal danışmanlık hizmeti sunan, sertifika sahibi kişiler Serbest tarım danışmanı olarak çalışabileceklerdir. Tarım danışmanı da sivil toplum örgütlerinde, ziraat odalarında ve tarımsal danışmanlık şirketlerinde istihdam edilen veya tarımsal danışmanlık hizmeti yürütmek üzere kendi nam ve hesabına çalışan ve bu Yönetmelikte belirtilen hükümlere göre sertifikalandırılmış kişileri ifade etmektedir.

Tarım yayımcısının/danışmanının görevleri Yönetmeliğin 19.maddesinde gösterilmiştir. Üretimin her aşamasında göreviyle ilgili konularda tarımsal işletme sahiplerine veya hizmet verdiği diğer birimlere gerekli bilgi ve becerileri kazandırmak, gerektiğinde ilgili mevzuata uygun tarımsal uygulamalar yapmak, bitkisel ve hayvansal üretime yönelik sürdürülebilir üretim teknikleri konusunda her türlü bilgi ve yeni teknolojinin hedef kitleye ulaştırılmasını sağlamak, çevrenin, doğal kaynakların ve biyolojik çeşitliliğin korunması için tarımsal işletme sahiplerini ve hedef kitleyi bilgilendirmek, tarım yayımcısının/danışmanının görevleridir.

Görüldüğü gibi bu görevlerin hemen hemen tümü ziraat mühendisleri tarafından yerine getirilebilecek görevlerdir. Anayasa’nın 135.maddesi anlamında kamu kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşu olan Ziraat Mühendisleri ODASI, aşağıda sunulan mevzuattan da açıkça görüleceği üzere, kendisine üyeliği zorunlu bulunan özel sektör çalışanı ziraat mühendislerine eğitim vermek üzere tek yetkili Anayasal kuruluştur.

04.02.1954 gün, 8625 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu” nun 33.maddesi hükmü uyarınca; Türkiye’de mühendislik ve mimarlık meslekleri mensupları mesleklerinin icrasını iktiza ettiren işlerle meşgul olabilmeleri ve mesleki tedrisat yapabilmeleri için ihtisasına uygun bir odaya kaydolmak ve azalık vasfını muhafaza etmek mecburiyetindedirler”. 19.04.1983 günlü 66 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile sözü edilen maddeye eklenen fıkra, “kamu kurumu ve kuruluşları il İktisadi Devlet Teşekkülleri ve Kamu İktisadi Kuruluşlarında asli ve sürekli olarak çalışan mühendislik ve mimarlık meslekleri mensuplarının meslek ve ihtisaslarıyla ilgili odaya girmeleri isteklerine bağlıdır. Ancak bunlar, görevlerinin gereği olan işleri yaparken, mesleki bakımdan, Odaya kayıtlı meslektaşlarının yetkileriyle haklarına sahip ve onların ödevleriyle yükümlüdürler” hükmünü taşımaktadır.

06.04.2005 gün, 25778 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Ziraat Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliği’nin “Üyelik” başlıklı 7.maddesi; “Oda’ya, Türkiye’deki üniversitelerin Ziraat Fakültelerinin lisans programlarını bitirip, Ziraat Mühendisi veya Ziraat Yüksek Mühendisi diploması alanlar, Türkiye’deki fakülte ve yüksekokulların tarımsal nitelikli programlarını bitirerek Mühendislik diploması alanlar.. üye olabilirler” hükmüne sahiptir. Aynı Ana Yönetmeliğin 10.maddesi ise; “Bu Yönetmeliğin 7.maddesinde belirtilen mühendis ve yüksek mühendisler, mesleklerinde özel olarak çalışabilmek…” için Odaya kaydolmak ve üyeliklerini sürdürmek zorundadırlar hükmünü taşımaktadır.   

Bu noktada, sözü edilen yasa ve yönetmelik hükümleri karşısında, tarım danışmanı ziraat mühendislerinin, Ziraat Mühendisleri ODASI’na üyelik zorunluluğu bulunduğu ortaya çıkmaktadır.

06.04.2005 gün, 25778 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Ziraat Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliği’nin “Oda’nın Amaç ve Görevleri” başlıklı 6. maddesinin konu ile ilgili bentleri şöyledir:

ı) Meslekle ilgili proje, taahhüt, müşavirlik, sorumlu yöneticilik ve danışmanlık işlerinde üyelere gerekli belgeleri vermek, onaylamak, bu konuda gereken hukuki, idari düzenlemelerin yapılmasını sağlamak, bu amaçla gereken resmi girişimlerde bulunmak,

p) Ziraat mühendisliği öğrenimi yapan kuruluşlarla işbirliği yaparak meslek elemanlarının eğitimleri konusunda öneri ve yardımlarda bulunmak, üyeler için hizmet içi eğitim programları hazırlamak ve uygulama,

r) Tarımsal çalışmalarla ilgili büro ve firmaların tanımı, tescili ve hizmet esaslarının belirlenmesi konularında izleme, denetim ve onaylama işlemlerini yapmak…

Anılan Ana Yönetmeliğin “Oda Yönetim Kurulunun Görev ve Yetkileri” başlıklı 32.maddesinin konuyu destekleyen hükümleri de şöyledir;

h) Bu Yönetmelik ve Odaca yürürlüğe konulan diğer Yönetmelikler çerçevesinde üyelere ve üyelerin bulunduğu büro, firma, işletme, işyeri ve benzeri kuruluşlara verilen her türlü belge ve yetkileri vermek, gerekli denetlemeleri yapmak, aykırı durumların saptanması halinde kısıtlayıcı veya duruma göre kısa veya uzun süreli olarak veya süresiz engelleyici kararlar almak, gerektiğinde yetki ve belgeleri iptal etmek,

i)Üyelerin gerek kamu kuruluşları ve gerekse özel kuruluş ve kişilerle olan mesleki ilişkilerinde uyulması zorunlu hukuki esasları belirlemek, bunlara uymayı sağlamak ve uygulanmasını kontrol etmek, mesleki hizmetler karşılığı  asgari ücretler ve çalışma koşullarını belirlemek ve bunların uygulanmasını sağlamak, üyelerin iş ve sosyal güvenliklerini sağlayıcı çalışmalar yapmak ve bu kapsamda üçüncü şahıslar ve kurumlar nezdinde girişimlerde bulunmak,

v) Danışmanlık hizmeti görmek, projeye dayalı inceleme ve araştırma çalışmaları yürütmek, bunlar için gerekli alt yapıyı oluşturmak, başka kurum ve kuruluşlar adına bedel karşılığı benzeri çalışmalar yapmak.

c) Oda’nın Yetki Belgesi Alma Zorunluluğu Bulunmamaktadır

08.11.2005 gün, 25987 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Ziraat Mühendisleri Odası Meslek İçi Eğitim, Uzmanlık ve Belgelendirme Yönetmeliği’nin “Amaç” başlıklı 1.maddesi; ”.. uzmanlık alanı ve tanımı, yetkili üyeliğin tanımlanması, yetkili üyelerin mesleki ve bilimsel çalışmaları, yaptıkları işler ile tamamlayıcı eğitimlerine dayanan uzmanlıklarının belirlenmesi, belgelendirilmesi..”  yolunda bir içerik taşımaktadır. “Kapsam” başlıklı 2.madde ise; “..uzmanlık gerektiren hizmetler için yetkili üyelerin saptanması, eğitimi ve belgelendirilmesi” konularını ilgili Yönetmeliğin kapsamı içinde saymaktadır.

“Uzmanlık konularının belirlenmesi” başlıklı 5.madde hükmüne göre Oda; “Ziraat Mühendislerinin Görev ve Yetkilerine İlişkin Tüzüğün belirlediği çalışma alanlarına uygun olarak ve bilimsel gelişmeleri değerlendirerek meslek uygulama alanlarını belirler. Uzmanlığın hangi disiplin ve konuları kapsayacağı ve belgelendirmenin ne tür koşullara dayandırılacağı, Oda tarafından belirlenir ve üyelere duyurulur”.

Yönetmeliğin 8.maddesinde; “(a) Oda tarafından belirlenen uzmanlık konularında belge alma koşullarını sağlayan üyelere ilgili uzmanlık konusunda belge verilir, (b) Belge alma koşulları her uzmanlık konusu için ayrı olmak üzere Oda tarafından belirlenir, (c) Belge sahibi, belgenin kullanımında Odanın alacağı karlara uymak zorundadır, (d) Belge ücretleri Oda Yönetim Kurulu tarafından belirlenir.. ” hükümleri bulunmaktadır.

9.madde ise, (a) Uzmanlık konuları ile ilgili olarak verilecek meslek içi eğitimler ve sınavlar, Ziraat Mühendisleri Odası Meslek İçi Eğitim Merkezi (MİEM) tarafından gerçekleştirilir, (c) Her uzmanlık konusu için ayrı olmak üzere eğitim ve sınav programları ile takvimi MİEM tarafından hazırlanır, (d)Eğitim ve sınavların kimler tarafından gerçekleştirileceği, sınavın yapılacağı yerler, eğitmenler ile sınav komisyonlarına ödenecek ücretler ve eğitimlere katılım ücreti Oda Yönetim Kurulu tarafından belirlenir, (e) Her eğitim ve sınava katılanların adı, soyadı, Oda sicil numarası, mesleği ve sınav sonuçlarını gösterir liste Oda arşivlerinde saklanır” hükümlerini içermektedir.

Görüldüğü gibi Müvekkil Odanın davalı Bakanlıktan Yetki Belgesi alması gerekmemektedir. Ne 5488 Sayılı Kanunda ne de ilgili diğer mevzuatta böyle bir zorunluluk bulunmadığı gibi Oda’nın yukarıda belirtilen kendi mevzuatında bizzat yetkili olduğu açıktır ve başka bir kurum ya da kuruluş tarafından yetkilendirilmesi gerektiğine dair bir düzenleme bulunmamaktadır.

3) Yürütmenin Durdurulmasına Karar Verilmesi Gerekir

Davalı Bakanlık tarafından eğitim merkezleri kurularak eğitim verilmesi çalışmalarına başlanması ihtimali karşısında telafisi güç ve imkansız zararların meydana gelmemesi için Yürütmenin Durdurulmasına karar verilmesini talep etmekteyiz.

HUKUKİ NEDENLER     : Anayasa, İYUK, 3046 sayılı Kanun, 7472 sayılı Kanun,  5488 sayılı Kanun, ZMO Tüzüğü, Ziraat Mühendislerinin Görev ve Yetkilerine İlişkin Tüzük, Yönetmelikler, İlgili tüm  mevzuat.

SONUÇ VE SİSTEM            :Yukarıda açıklanan nedenlerle; Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Hizmetlerinin Düzenlemesine Dair Yönetmeliğin, 13.maddesinin 1.fıkrasında geçen “..Bakanlık..” cümlesinin ve 2.fıkrasının İptali ile Yürütmenin Durdurulmasına  karar verilmesini, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesini saygı ile arz ve talep ederim.

Av.Zühal DÖNMEZ

Davacı Vekili

Okunma Sayısı: 1891