GIDA GÜVENLİĞİMİZ VE KONFORUMUZ TELİKEDE!...

Son yıllarda artan küresel ticaret, iklim değişikliği ve ekosistem dengelerindeki bozulmalar nedeniyle istilacı böcek türleri hızla yayılmakta, tarımsal üretimden insan sağlığına, yaşam konforundan doğal habitatlara kadar pek çok alanda ciddi tehdit oluşturmaktadır.

TÜRK tarımı ve gıda üretimi, son yıllarda hızla yayılan polifag üç zararlı istilacı türün baskısı altındadır. Kahverengi kokarca (Halyomorpha halys), turunçgil uzun antenli böceği (Anoplophora chinensis) ve halk arasında "vampir kelebek" ya da "yalancı kelebek" olarak bilinen " Ricania simulans " yalnızca tarımsal üretimi değil, aynı zamanda insanların yaşam standartlarını ve konforunu da doğrudan etkilemektedir.

Kahverengi Kokarca (Halyomorpha halys), başta fındık, mısır, meyve ve sebzeler olmak üzere 300’den fazla bitki türünde meyve kalitesini ve verimini düşürür. Sonbahar aylarında ev ve işyerlerine girerek yaşam alanlarını istila etmekte, yaydığı kötü koku ile ciddi rahatsızlık oluşturmaktadır. İnsanların günlük yaşam huzurunu bozan bu böcek, ev ortamında psikolojik baskı ve konfor kaybına neden olmaktadır.

Turunçgil uzun antenli böceği, başta turunçgiller, fındık olmak üzere, park ve bahçelerdeki ağaçları kurutarak şehirlerin yeşil dokusunu yok etmekte, tarımsal alanlarda ise ekonomik kayıplara yol açmaktadır. Bu durum hem gıda fiyatlarını artırmakta hem de kentlerde estetik ve çevreyle ilgili değerleri zayıflatmaktadır.

Yalancı kelebek ise özellikle Yalancı Kelebek ( Ricania simulans ) zararlısı hem erginleri hem de nimfleri ile bitkilerin taze sürgünlerindeki bitki öz suyunu emerek bitkilerde zarar oluşturmaktadır. Bu durum yalnızca gıda üretimine değil aynı zamanda doğal çevrenin de zarar görmesine yol açmaktadır.

Bu üç istilacı zararlı, toplumun yaşam kalitesini doğrudan etkileyen ciddi bir tehdit haline gelmiştir. Vatandaşlarımızın evlerindeki huzuru, şehirlerimizin estetiği ve ülkemizin tarımsal üretimi tehlikeye atmaktadır. Böcek popülasyonun yüksek olduğu yerlerde tarımsal ürünlerde azımsanmayacak verim kayıpları söz konusu. Üreme ve yayılma hızı bu hızla devam edeceği düşünüldüğünde önümüzdeki yıllarda fındık, çay, turunçgiller, sebze ve meyve gibi bitkilerin üretim veya yetiştiricilik tamamen sona erebilir.

İstilacı böcekler aynı zamanda, doğal türler üzerinde baskı oluşturarak biyolojik çeşitliliği azaltır. Ormanları yok ederek orman ekosistemlerinde geri dönüşü zor tahribat yaratabilir. Böyle bir durum ise kuşlar, böcekler ve diğer canlıların yaşam alanlarını daraltır. Bu durum, zincirleme şekilde ekosistemdeki dengeyi bozar.

İnsanların yaşam alanlarında huzur, güvenlik ve hijyen önemli unsurlardır. Ancak böcekler, özellikle ev içi ve çevresinde ortaya çıktıklarında bu konforu ciddi şekilde bozacaktır. Çoğu insan böcekleri gördüğünde huzursuz olur. Bazı böceklerin ani hareketleri, çıkardıkları sesler veya çok sayıda görülmeleri psikolojik olarak kaygı ve huzursuzluğa yol açar. Bu tür zararlılar, çeşitli mikropları taşıyarak gıda ve yüzeylerin kirlenmesine neden olur.

Böceklerin sürekli varlığı, uyku düzeninden yemek hazırlığına kadar birçok günlük rutini sekteye uğratır. İnsanların kendi evlerinde dahi rahat hissedememesine neden olur. Özellikle yaz aylarında sivrisinekler nedeniyle balkonda oturamamak, mutfakta yiyecekleri koruma telaşı veya sürekli temizlik ihtiyacı yaşam kalitesini düşüren faktörlerdir.

Bu nedenle erken uyarı sistemleri, toplum bilgilendirme kampanyaları ve çevre dostu mücadele yöntemleri ile hem tarımsal üretimin hem de doğal habitatların korunması hayati önem taşımaktadır.

Böcekler doğanın vazgeçilmez canlıları olsa da kontrolsüz şekilde insan yaşam alanlarına girdiklerinde ciddi bir konfor kaybı yaratırlar. Bu nedenle, düzenli temizlik, hijyen ve çevre düzenlemesi ile böceklerin yaşam alanlarımızdaki olumsuz etkilerini en aza indirmek büyük önem taşır.

Kentlerde ve kırsalda yaşam alanlarımızı konforlu kılmak için sürekli mücadele edilmesi gerekecek, bu da maliyet ve emek kaybı anlamına gelecektir.

Bu zararlılar, sadece üreticinin değil; bütün halkın yaşam konforunu bozacağı gibi ülkenin gıda güvenliği ve ihracat gelirlerinin de doğrudan tehdididir. Geç kalınmadan bütüncül bir mücadele başlatılması, Türk tarımının geleceği için hayati önem taşımaktadır.

 Biz tarihe bir not düşmek istedik. Karar, karar vericilerin.
 Kamuoyun bilgisine saygı ile sunulur.21/08/2025
Cemil PEHLEVAN
ŞUBE BAŞKANI