TMMOB 9. Kadın Kurultayı, TMMOB 48. Dönem Kadın Çalışma Grubu tarafından “Eşitlik için Örgütlen, Diren, Değiştir” ana temasıyla 6-7 Aralık 2025 tarihlerinde MMO Eğitim ve Kültür Merkezi’nde gerçekleştirildi.

Kurultay, TMMOB Kadın Çalışma Grubu Başkanı Leman ARDOĞAN ile TMMOB Yönetim Kurulu adına Yürütme Kurulu Üyesi Hanze GÜRKAŞ’ın açılış konuşmalarıyla başladı. Konuşmaların ardından Divan seçimine geçildi. Yapılan oylama sonucunda; Divan Başkanlığına Serap ÖZPOLAT ÇETE, Divan Başkan Yardımcılıklarına Ayşegül AY UĞUREL ve Aydan BARUT, Raportörlüğe ise Melisa KAYA ve Yıldız Dide KARSAVUNOĞLU seçildi. Ayrıca Sonuç Bildirgesi Komisyonu ve Önergeler Komisyonu oluşturuldu.

Birinci oturum, Bilgisayar Mühendisi Ayşe AKDAĞ’ın “Dijital Çağda Kadınlar: Teknoloji, Yapay Zekâ, Dijital Şiddet ve Yeni Tehditler” başlıklı çerçeve sunumuyla başladı. Ardından İzmir İl Koordinasyon Kurulu (İKK) adına Ayşe AKDAĞ ile Eskişehir İKK adına Duygu KARACA ve Raziye BEKAR sunumlarını gerçekleştirdi.

Kurultay kapsamında TMMOB’li kadınlar, “Eşitlik için Örgütlen, Diren, Değiştir” sloganıyla MMO Eğitim ve Kültür Merkezi girişinde kitlesel bir basın açıklaması düzenledi. Açıklamayı TMMOB Kadın Çalışma Grubu II. Başkanı Dilruba Duygu SÖYLEMEZ okudu. (Basın açıklaması haber metninin altında yer almaktadır.)

TMMOB 9. Kadın Kurultayı’nın ikinci oturumunda ise “TMMOB’de Kadın Örgütlülüğü” başlıklı ilk forum gerçekleştirildi. İstanbul İKK adına Özlem KİZİR, Mardin İKK adına Rojin YILDIRIM sunumlarını yaptı.

İkinci forumda ise “TMMOB’li Kadınların Laiklik, Eğitim, Özgürlük ve Eşitlik Mücadelesi” başlığı ele alındı. Trabzon İKK adına Asiye SIRTKAYA UZUN ile Kocaeli İKK adına Merve DÜZELTEN sunumlarını paylaştı.

Kurultayın ikinci günü, ODA’mız tarafından hazırlanan “Kadın Emeği – Malıköy Mevsimlik Kadın Tarım İşçileri” başlıklı video gösterimiyle başladı. Gösterimde, ZMO Kadın Çalışma Grubumuzun çalışmaları kapsamında 8 Ekim 2023 ve 11 Ekim 2025 tarihlerinde Ankara ili Sincan ilçesine bağlı Malıköy Mahallesi’nde gerçekleştirilen ziyaretler kapsamında elde edilen görüntülere yer verildi.

Söz konusu video, mevsimlik gezici tarım işçisi kadınların çalışma ve yaşam koşullarını ortaya koymakta; saha gözlemleri, kadınların günlük yaşam pratikleri ve tarımsal üretim süreçlerindeki rollerine ilişkin kapsamlı bir değerlendirme sundu. Ayrıca, kadın emekçilerle yapılan görüşmeler aracılığıyla karşılaşılan temel sorun alanları ve çözüm ihtiyaçları da kayıt altına alındı.

Gösterim sonrasında katılımcılar tarafından yapılan değerlendirmelerde, çalışmanın kadın emeğinin görünürlüğüne katkı sağladığı, tarımsal üretim süreçlerinde kadınların karşı karşıya kaldığı güçlükleri somut biçimde ortaya koyduğu ve Kurultay’ın tematik bütünlüğüne önemli düzeyde katkı sunduğu ifade edildi.

Üçüncü oturumda Önergeler Komisyonu’na sunulan öneriler, lehte ve aleyhte yapılan konuşmaların ardından oylamaya sunularak karara bağlandı. Sonrasında serbest kürsüde mühendis, mimar ve şehir plancısı kadınlar ile kadın öğrenci üyeler söz aldı.

Sonuç bildirgesinin okunmasıyla TMMOB 9. Kadın Kurultayı sona erdi.

TMMOB 9. Kadın Kurultayı’na; ODA II. Başkanımız Mehtap ERCAN BİLGEN, Yönetim Kurulu Yazman Üyemiz Özgür Cemile GÖKTAŞ KÜÇÜK, Yönetim Kurulu Üyemiz Aslı İLGEN, Denetleme Kurulu Üyemiz Neriman Okşan ERGİN, Yedek Yönetim Kurulu Üyemiz Fatma Meltem BÜYÜKYAVUZ, Kadın Çalışma Grubu Başkanımız; Vuslat BEKTAŞ, Kadın Çalışma Grubu Üyelerimiz;  Ayfer ULUSOY, Selda YEŞİLYURT,  Funda CENGİZ, Ayşe ÖZDEMİR ve Nazime YÜKSEKKAYA ile Adana Şubemizden; Berna ÜNSAL ve Pınar Ezgi TURANBAYBURT, İstanbul Şubemizden; Elif ÇINAR ve Gaye İLKUŞ, Mardin Şubemizden; Fatma IRMAK ve Elif CAN İLİŞ, Eskişehir Şubemizden; Ayşe Aydan BARUT, Betül BİLGİN, Sude ÖLÇERSOY ve Melisa ÇOKLAR, Mersin Şubemizden; Betül CESUR ve Fatma HOROZ ile ZMO- Genç Ankara Temsilcimiz Melike Cemile ŞAHİN ve Yardımcısı Nisan ÇAĞAN katıldı.


Basın açıklaması: 

EŞİTLİK İÇİN ÖRGÜTLEN, DİREN, DEĞİŞTİR

Değerli Basın Emekçileri, Değerli Arkadaşlar,

TMMOB Kadın Çalışma Grubu olarak hepinizi içtenlikle selamlıyoruz.

TMMOB olarak kadınların eşitlik ve özgürlük mücadelesini büyütmek amacıyla gerçekleştirdiğimiz 9. Kadın Kurultayımızdan kamuoyuna sesleniyoruz:

Bu ülkede kadınlar her gün artan bir şiddetin, yoksulluğun, güvencesizliğin ve ayrımcılığın hedefi haline gelmektedir. Siyasal iktidarın yıllardır sürdürdüğü cinsiyetçi politikalar; kadınları aile içine hapseden, emeğini görünmez kılan, özgürlüklerini yok sayan bir düzeni tahkim etmektedir.

Kadına yönelik şiddet, münferit olaylar değil; bu politik çizginin sistematik sonucudur.

Kadına yönelik her türlü hak gaspının olağanlaştırılmaya çalışıldığı, Medeni Kanun’un hedef alındığı, nafaka ve boşanma haklarının tartışmaya açıldığı bu dönemde iktidara sesleniyoruz: Artık yeter!

Şiddeti görmezden gelen, cezasızlığı büyüten, kadın düşmanı politikaları gerici bir toplumsal düzen kurmak için araçsallaştıran, laikliği yok eden tek adam rejiminin karşısında sesimiz bir, mücadelemiz ortaktır.

Kadınların yaşam hakkını koruyan İstanbul Sözleşmesi’nden çıkılması kadınları daha kırılgan hale getirmiş; şiddet failleri için cezasızlık adeta bir kural haline gelmiştir.

Bu yıl yalnızca ilk altı ayda dahi 300’den fazla kadın erkek şiddeti sonucu hayatını kaybetmiş, yüzlercesi kayıp ya da “şüpheli ölüm” olarak kayıtlara geçmiştir.

Medyada geniş yer bulan Rojin Kabaiş’in ölümü, tıpkı daha önce Rabia Naz’da, Güleda Cankel’de, Şule Çet ve sayısız kadın cinayetinde olduğu gibi, gerçeği gizleyen, failleri koruyan, adaleti geciktiren bu çürümüş düzeni bir kez daha gözler önüne sermiştir.

Kayıplarımızın isimleri bir istatistik değil; her biri bir yaşam, bir umut, bir gelecekti. Hiçbir kadın ölümü kader değildir. Faillerden, sorumlulardan, bu düzeni sürdürenlerden mutlaka hesap soracağız.

Tüm bu karanlık tablo, kadınların yaşam hakkını koruması gereken siyasi iktidarın sorumluluklarını yerine getirmediğinin en açık göstergesidir.

Bu nedenle yasal süreçlerde yapılan her değişiklik kadınlar açısından hayati önem taşımaktadır.

Son dönemde gündeme gelen 11. Yargı Paketi, kadınların ve LGBTİ+ bireylerin haklarını hedef alan maddeler içerdiği için toplumdan büyük tepki görmüş; bunun sonucunda bazı ayrımcı düzenlemeler geri çekilmiştir.

Ancak biliyoruz ki haklarımıza ve yaşamlarımıza yönelik tehdit ortadan kalkmış değildir.

Kadına yönelik şiddet özel bir mesele değil, toplumsal ve politik bir sorundur.
Kadınların medeni haklarına, nafaka hakkına, özgürlüklerine yönelik hiçbir meşrulaştırılamaz.
Gerici politika ve uygulamalar kadınların hayatını daraltmakta; laik ve eşit yurttaşlık ilkesini hedef almaktadır.
Toplumu kutuplaştıran ve nefret siyasetine alan açan söylemler bu ülkenin kadınlarına yönelmiş doğrudan bir tehdittir.

Değerli Arkadaşlar,

Rakamlar ortadadır.

ILO verileri, kadınların iş yaşamında çok yönlü eşitsizliklere maruz kaldığını açık biçimde ortaya koymaktadır.
Kadınların ve LGBTİ+ bireylerin güvenceli ve eşit çalışma koşullarına ulaşabilmesi için Türkiye’nin ILO’nun 190 sayılı “İşyerinde Şiddet ve Taciz Sözleşmesi”ni derhal onaylaması gerekmektedir.
Eşit işe eşit ücret, kreş hakkı, toplumsal cinsiyet temelli ücret farklarının ortadan kaldırılması ve sendikal örgütlenme özgürlüğünün güvence altına alınması; kadınların hem istihdamda hem de kamusal yaşamda eşit temsil edilebilmesinin temel koşullarıdır.

Bu saldırıların bir diğer ayağı iktidarın “Aile Yılı” adı altında yürüttüğü politik çerçevedir.
Aile Yılı kapsamı genişletilerek kadınların bireysel haklarını, özgürlüklerini ve toplumsal varlığını aile kurumu içinde yeniden tanımlamayı hedefleyen uygulamalar devreye sokulmaktadır.
Kadınları bakım emeğine mahkûm eden, istihdamdan uzaklaştıran, boşanmayı zorlaştıran, şiddeti yok sayan bu yaklaşım; ataerkil aile yapısının ve onu düzenli üreten neoliberal düzenin ihtiyaçlarına göre şekillendirmektedir.

Aile adı altında haklarımızın daraltılmasına, özgürlüklerimizin kısıtlanmasına ve yaşamlarımızın denetlenmesine izin vermeyeceğiz!

Biz mühendis, mimar ve şehir plancısı kadınlar da ne yazık ki bu düzenin yarattığı eşitsizlikten payımızı fazlasıyla almaktayız.
Meslek alanlarımızda türlü ayrımcılıklarla karşı karşıyayız:
İşyerlerinde mobbing, taciz, ücret eşitsizliği, esnek ve güvencesiz çalışma, yönetim kademelerinden dışlanma; kadınların karşılaştığı yapısal sorunların başında gelmektedir.

Bakım yükünün kadınların sırtına bırakılması ise hem çalışma yaşamını hem toplumsal eşitliği derinden zedelemektedir.

Bu tablo, kadınların iş yaşamında ve kamusal alanda maruz kaldığı eşitsizliklerin yalnızca ekonomik ve sosyal koşullardan ibaret olmadığını; aynı zamanda ideolojik ve siyasal saldırılarla pekiştirildiğini göstermektedir.

Kadın emeğini ucuzlaştıran, özgürlüğünü daraltan, eşit yurttaşlık hakkını yok sayan bu saldırılar; ülkeyi adım adım gerici bir karanlığa sürüklemektedir.

İşte bu nedenle, her türlü gerici saldırı ve faşizan politika karşısında yaşamlarımızın en temel güvencesi olan laikliği ısrarla savunacağız.

Ve bir kere daha haykırıyoruz:
Kadına yönelik şiddetin her türlüsüne karşı sıfır tolerans istiyoruz.

• İstanbul Sözleşmesi’ne geri dönülmesini ve etkin uygulanmasını talep ediyoruz.
• 6284 sayılı yasanın budanmasına yönelik her girişimin karşısında olacağız.
• Medeni Kanun’u zayıflatmaya yönelik her türlü müdahaleyi reddediyoruz.
• Gerici saldırılara karşı laikliği, eşit yurttaşlık ilkesini ve kadınların özgürlüğünü savunuyoruz.
• Meslek alanlarımızda eşit temsil, güvenceli çalışma ve tacizden arındırılmış işyerleri istiyoruz.
• ILO 190’ın onaylanması, eşit işe eşit ücret ve kreş hakkının güvence altına alınması kadınların temel talebidir.

Bilinmelidir ki:
Yaşamlarımıza, emeğimize, geleceğimize sahip çıkmaktan vazgeçmeyeceğiz.

Eşitlikten, özgürlükten, kazanılmış haklarımızdan vazgeçmiyoruz.

Gerici karanlığı kabul etmiyoruz; laik, eşitlikçi, özgür bir ülke istiyoruz.

Birlikte, omuz omuza direniyoruz. Kadınların korkmadan yaşadığı bir ülke istiyoruz.

Yaşamak istiyoruz: adil, eşit, özgür ve korkusuz.

Kadınların özgürlüğü olmadan toplumun özgürleşmesi mümkün değildir.

Emeğin özgürleşmediği yerde hiçbir yurttaşın geleceği güvende değildir.

KADIN DAYANIŞMASI YAŞATIR!
YAŞASIN KADIN DAYANIŞMASI!
YAŞASIN TMMOB KADIN ÖRGÜTLÜLÜĞÜ!
YAŞASIN TMMOB!