YENİ DÖNEM: BİLİMDEN UZAK ‘DOLU SAVAR’ MESELESİ! - 25 EKİM 2025

YENİ DÖNEM: BİLİMDEN UZAK ‘DOLU SAVAR’ MESELESİ! - 25 EKİM 2025
BURSA
25.10.2025
 

Bilimden uzak ‘dolu savar’ meselesi!

Kuraklık tüm meseleleri unutturdu!
İnsan zaruri ihtiyaçlarını karşılayamaz hâle gelince, normal şartlarda ‘sıradan’ diye değerlendirdiği şeylerin kıymetini anlıyor.

Sular kesildiğinden beri uzmanların yıllardır üstüne basa basa tekrar ettiği gerçekle yüzleşmeye başladık.

Ve yağmur yağsın diye bulutların gelişini gözler olduk…

Barajların dolması, kuruyan nehirlerin, göllerin yeniden can bulabilmesi için başka çaremiz kalmadı.

-Elbette sanayinin ve vahşi tarımsal sulamanın önüne geçilmesi gerek!-

Tam dileğimiz gerçekleşti derken, Bursa’yı teğet geçen yağış moralimizi bozdu.

***

Sosyal medyada yayılan ‘Gürsu’daki dolu topları’ videosu da işin tuzu biberi oldu.

İlçede yaşayanların sesten uyuyamadığı belirtilirken, yaz başında tartışılan ‘dolu topları’nın yağmur bulutlarını dağıttığı iddiası yeniden gündeme geldi.

Gazeteci arkadaşımız Süleyman Turunç, 16 Ekim’de Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Bozbey’in konu hakkında yaptığı açıklamayı yayınlamıştı:

“Gürsu bölgesinde 16 tane olduğu belirtilen dolu toplarının daha fazla olduğu söyleniyor. O bölgede dolu toplarının herhangi bir bulutlanma olduğunda hemen faaliyete geçtiği ve bulutları dağıttığı bildiriliyor.

Ben bunu meteorolojiyle ilgili bir müdürümüze sordum!
‘Bilimsel anlamda çok da doğru bulmadığını’ ifade ediyor ama neticeye baktığımızda o bölgeye gelen bulutların bir süre sonra dağıldığını ve kentin üzerinden gittiğini görüyoruz.

Demek ki etkiliyor!

Özellikle iklim krizinin de yaşandığı ve yaşanacağı önümüzdeki süreçte bu tip konuların ciddi şekilde ele alınması lazım.

Vali Bey'le de ben bir toplantıda görüştüm, bir karar oluşmadı ama bu konunun araştırılması lazım.”

***

Peki, bu araştırmanın başlaması için daha ne kadar susuz kalmamız gerek!
Vatandaş yağışa engel olunma ihtimaline bile tepkiliyken; Gürsu halkı buna ilave gürültüden de bezmiş durumda.

Konunun peşine düştük ve şehirdeki tüm yetkili mercilere ulaşmayı denedik.

Tıpkı Başkan Bozbey’in belirttiği gibi aldığımız yanıt net:

“Bilimsel veri yok!”

Anlaşılan bunun için adım atmaya da niyeti olan yok!

***

Bursa’da bu bahanenin arkasına saklanılırken Adana’dan kıymetli bir haber geldi.

Ulusal basında geniş yer alan ve ana haberlerde bölgeden anons geçilen bilgiye göre:

“Adana’da son yıllarda tarım alanlarında sıkça kullanılmaya başlanan ‘dolu savar’ cihazlarının kullanımı, Adana Valiliği ve İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından yasaklandı.

Bölgede yağışların düzensizleşmesi üzerine üreticiler arasında, bu durumun dolu savar cihazlarından kaynaklanabileceği yönünde artan şikâyet ve taleplerin ardından karar alındı.”

Şikâyetler nedeniyle yasağın geldiğini tekrarlayalım.

Herhangi bir araştırma verisi beklenmemiş!

Zaten buna vaktimiz yok çünkü suyumuz kalmadı…

*****************************************************************

Bursa için tek ayrıntılı bilgi alabildiğim kişi ise TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Bursa Şube Başkanı Dr. Fevzi Çakmak oldu.

İSPATLANMIŞ ETKİ YOK!

Öncelikle ‘dolu topunun’ ne olduğuna ve nasıl çalıştığına değinmekte fayda var.

Başkan Çakmak; “Dolu topları özellikle meyvecilik yapılan alanlarda doludan kaçınmak için kullanılıyor. Çiftçinin ortaya koyduğu bir cihaz, ispatlanmış bir etkisi yok. Diyorlar ki; ‘Bu cihazlar meteorolojiden gelen verilerle entegre çalışıyor. Dolu ihtimalinin olduğu dönemlerde patlatılıyor ve oluşan titreşimle bulutları alandan uzaklaştırıyor.’ Gürsu’da, Orhangazi’de kullanımı yaygın.

ÇİFTÇİ MEMNUN

Çiftçi, cihazın faydasından emin mi?

Cihaz kendi kendisine devreye giriyor ve çiftçi bunun yararlı olduğuna inanıyor.

Denemişler ve bu patlamalar sonrası dolu yağışı yaşamadıklarını belirtiyorlar. Ancak yağışı engelleyip engellemediği kısmıyla ya da Gürsu’da yaşayanların gürültünde duydukları rahatsızlıktan bihaberler.

***

Not düşeyim duyumuma göre, bazı çiftçiler yağmurun engellendiği iddialarına karşı şu yanıtı veriyor:

“Biz bunu patlatmazsak, dolu yağar ve tarlalarımız zarar görürse, bu zararı kim karşılayacak? Telafi edeceklerse patlatmayalım.”

***

RUHSATSIZ ÜRETİM

Peki, işin uzmanı olarak siz cihazları nasıl değerlendiriyorsunuz?

Dolu toplarının, doluyu engellediğine dair bilimsel bir çalışma yok.

Bugüne kadar cihazların tescilli üretildiğine dair bir bilgi de gelmedi.

Merdiven altı üretim -illegal- dediğimiz şekilde yapılıyorlar. İmalatını yapanların amacı araştırılmalı; ruhsatsız yapanlar da tespit edilmeli.

Yağmuru engelleyip, engellemediği henüz bilinmiyor ancak patlama ile başka bir tehlike daha oluşuyor.

Bulut kümeleri patlamayla başka alana sürüklenebiliyor.

Belki o an kişinin tarlası kurtuluyor ama başka bir tarlaya denk gelerek orayı mahvediyor.

Kendi tarlasında o doluyu uzaklaştırdığını zanneden çiftçi başkasına zarar veriyor.

MAĞDURİYET OLUŞUR

Kime danıştıysak aynı yanıtı aldık: ‘Bilimsel veri yok!’ Peki, bu araştırmayı yapması gereken kurumlar hangileri?

Bu araştırmayı yapması gerekenler; Tarım ve Orman Bakanlığı, Meteoroloji Genel Müdürlüğü, yerel yönetimler, ilgili branşlardan bilim insanları vb.

Veri ortaya konmazsa çiftçi de mağdur olur, vatandaş da!

*****************************************************************

İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Meteoroloji Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu’nun, “Akıl dışı, bize yakışmıyor. Bu tamamen umut tacirliği” diye nitelendirdiği dolu savarlar için siz, “Bizi ilgilendirmiyor, Gürsu’yu bağlar” diyorsanız, yanılıyorsunuz!

Kuraklık artık hepimizin asıl meselesi!

Ne yazık ki ülkemizde pek çok konuda bilinçsiz, bilgisiz hareket ediliyor.

Haberin kaynağına ulaşmak için lütfen : TIKLAYINIZ

Okunma Sayısı: 6
Fotoğraf Galerisi