En azından ben öyle sandım!

22 Ağustos 2024 tarihli düzenleme şu şekildeydi:

“Tarım ve Orman Bakanlığı ekilmeyen tarımsal arazileri tespit edip, üst üste 2 yıl ekilmediğini tespit ettiği arazileri kiraya verecek.

Kiralanan tarlaların ücretlerini alıp tarla sahiplerine ödemesini yapacak.

Öncelik aynı mahallede köyde yaşayanlarda olacak.”

Arazi sahiplerini memnun etmemiş olabilir ancak ‘kıtlık’ ve ‘gıda enflasyonu’yla mücadele için iyi bir yöntem olarak karşımıza çıkan bu uygulamanın yürürlüğe girdiği belirtildi ve sosyal medyada da bir kez daha paylaşıldı.

Ayrıntısını öğrenebilmek adına TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Bursa Şube Başkanı Dr. Fevzi Çakmak’la görüştüm.

Türkiye’de her kesim dertli muhakkak ama çiftçinin derdi hepimiz için öncelikli.

Unutmayalım!
Onlar topraktan koptuğu an hepimiz aç kalacağız.

Söz Fevzi Başkan’da…

İKİ YIL KURALI

Uygulama hakkında bilgi verir misiniz?

İki yıl üst üste ekilmeyen araziler kiraya verilecek. Uygulama çerçevesinde bu araziler tarım il-ilçe müdürlüklerince tespit edilecek ve ilan edilecek. İlan sonucunda kiralamak isteyenlere sunulacak. Öncelik köylüler olacak.

YASADA BOŞLUK VAR!

Olumlu görünen bu uygulama sizce tarımsal sürdürülebilirliği sağlayabilecek mi?

Yasada boşluk var. Şöyle ki; ‘2 yıl’ ibaresi kullanılıyor. Örneğin ben çiftçiyim. İki yıl ekmedim, askıda ismim çıktı. Gidip ekim yapacağımı beyan ettim ama ekmedim. İsmim askıdan düştü. Kimse gelip de beyanı yerine getirip getirmediğimi kontrol etmiyor. Herhangi bir yaptırımı yok. Bu döngüyle her yıl araziler boş kalıyor çünkü yasada boşluk var.

Türkiye’de uygulamalar gerekli denetimlerle ve cezai yaptırımlarla desteklenmediği için hep havada kalıyor. Buna alışkınız. Buna ilave olarak kiraya verilecek arazilerde bir şart daha bulunuyor, bunu da Fevzi Başkan’dan öğrendim:

Yasa 10 dekar üzerindeki arazileri kapsıyor!

Bir sorun da burada karşımıza çıkıyor.

İşte ayrıntılar…

Çakmak: “Tespitler 10 dekar üzerindeki arazilerde yapılıyor. Ülkemizde çoğu arazi 10 dekar altında zaten. Bunlar gene boş kalıyor. 10 dekar altı için bir çalışma yok, burada düğüm oluyoruz.”

Ve ekledi:

“Arazilerin boş bırakılma sebebini ortadan kaldırmak gerek!

‘Sen boş bırakıyorsun, onu kiraya vereceğim’ demek ne kadar mantıklı. Maliyetleri düşürsene!”

MİRAS, ARAZİLERİ BÖLÜYOR

O halde yatırım amaçlı alınan ve bölünen araziler tarım için ciddi sıkıntı. Nasıl bir çözüm öneriniz var?

10 dekar altı alanlar küçük küçük parseller yatırım amaçlı alınıyor ya da hobi bahçesi yapılıyor. Önce çiftçiye yönelik çalışılmalı. Bursa’da tarım arazilerinin dörtte biri boş bırakılıyor. Çiftçiyi kazanır hâle getirsek sorunlar azalacak. Ayrıca diğer bir dert; arazilerin çok ortaklı yapıda olması.

Miras nedeniyle toprak, jenerasyon ilerledikçe 15’e, 20’ye bölünüyor. Durum böyleyken kim tarlayı işlemek ister?

Önce bunu çözmeliyiz.

Gerçekten işi tarım olup, o köyde yaşayan mirasçıya devir gerekiyor.

Böylece toprak atıl kalmaktan kurtulacak. Ehil mirasçının diğer payları ödeme gücü yok tabii. Buna çözüm de bankaların bu tip araziler için sunacağı ucuz ve uzun vadeli kredileriyle mümkün.

‘ÇİFTÇİ BELGESİ’ İSTENMELİ!

Arsa fiyatları çok yüksek. Haliyle yatırımcı arazi alma konusunda hevesli. Tarım arazilerinin yatırım amaçlı satışı nasıl engellenebilir?

Evet, araziler yatırım amaçlı alınıyor ve yatırım amaçlı olduğu için arazi fiyatları çok yükseliyor. Biri arazisinin satıyorsa eskiden komşusu alırdı. Şimdi fiyatlar o kadar yükseldi ki komşusu alamıyor.

Ama ‘Çiftçi Belgesi olmayan tarım arazisi alamaz!’ ibaresi getirilirse işler çözülür. Böylece gerçekten o işi yapacak kişinin alabileceği fiyatta satış gerçekleşmiş olur böylece. Rant ekonomisi bunu bu hâle getirdi.

Satışta kısıt gelirse tarım yapabilecek kişilere devrin önü açılabilir.

ÖLÇEMEDİĞİNİ YÖNETEMEZSİN

Bu ‘rant ekonomisi’ ifadesine tepki olarak tarım dışına çıkarılan alanlarda ‘toprağın verimli olmadığı’ ifade ediliyor. Doğruluğu var mı, açıklar mısınız?

Bu zihniyetle Bursa’da yalnızca 2023 yılında tam 4750 futbol sahası büyüklüğünde arazi tarım dışına çıkarılmış. Büyük bölümü verimliydi!

Karacabey’de Muratlı’ya bakın; hepsi bölünmüş, satılmış, küçük küçük evler yapılmış ve parsellenmiş.

Mutlaka tarım yapılamayacak arazilerde vardır.

Bunların da tespit edilip, tarım dışına çıkarılmalı ki; tarım yapılabilir alanı görüp ona göre plan yapalım.

En son tarım sayımı 2001 yılında yapıldı. 24 yıl geçmiş.

Ölçülemeyen şey yönetilemez. Tarım sayımı ile bunu ortaya koyabiliriz. Elimizde ne var görmemiz lazım.

Bilinçlenmemiz lazım!

Kentlerin sorunlarının katlanmasının önüne ancak bu şekilde geçilebilir.

İyi olduğunu düşündüğüm bir uygulama daha bu aksaklıklara takılıp, düştü.

Tabii sorunlar da bitmedi.

Bir başka yazıda devam edeceğiz…

Haberin kaynağına ulaşmak için lütfen TIKLAYINIZ