1987 Haber B�lteni

G�KHAN G�NAYDIN

Yay�n No:46

Yay�n Yeri: ANKARA

Sayfa Say�s�:98

Giri�

Bu kitab�n okuyucular�, insano�lunun zamana koydu�u yapay b�l�mlemelerden en b�y�� olan "y�zy�l" �n de�i�imine tan�k oldular.
Elbette " D�nyada de�i�meyen tek �ey de�i�imin kendisidir". Uygarl��n ge�irdi�i bunca a�amadan sonra, de�i�imin geli�imi do�urmas� beklenir. T�rkiye h�zl� bir de�i�im s�reci ya��yor, ancak de�i�imin kalk�nma, sosyal adalet, sosyal g�venlik, hukukun �st�nl�� gibi olumlu s�re�leri bar�nd�rmad�� ortada. �nsanlar her ge�en g�n yoksulla�t�klarm�, ya�am alanlar�n�n darald��n�, kendi �znel ya�amlar�nda ve a��k�a hisseder konumdalar...
Buna kar��n, bas�n�n "inkar edilemez katk�lar�" ile y�llard�r s�regiden bilin� kayd�rmas�, ulusun bizzat kendisinin, ulusal ��kar� tan�mlamas�n� giderek zorla�t�r�r konuma soktu. Bug�nlerde tarihin kay�t cihaz�, "T�rkiye`nin stratejik konumu" nedeniyle "yabanc� dostlar�m�zdan gelen kaynaklar"�n t�m �lkeyi sevince bo�mas�n� kaydetme tela��nda... Kimse al�nan paralar�n t�rl� bedellerle �denece�ini, ya�anan krizlerde bor� ana para ve �zellikle faiz �demelerinin ne denli anahtar bir role sahip oldu�unu sorgulam�yor. Borcu �evirmek i�in �lkenin y�llard�r yat�r�m yapmad��, i�sizli�in dayan�lmaz boyutlara ula�t��, deval�asyonlar�n kimleri vars�lla�t�r�rken kimleri yoksulla�t�rd�� tart��ma konular� d��nda...
Ba�ka bir bilin� kayd�rma alan� da, �lkenin ortak akl�n�n "�tekiler" kavramsalla�t�r-mas�nda ortaya ��k�yor. Hemen herkesin bir �znel "�teki" alan� yan�nda, giderek or-takla�t�r�lmaya �al��lan "�tekiler" de var. Ayn� yoksullu�u payla�an milyonlarca insan, yoksullu�unun nedeni olarak kendilerine sunulan di�er yoksullar� su�luyorlar: " verimsiz - tembel ve vermeden almaya al��m�� k�yl�leri" ...
Bu �al��man�n yaln�z ve yaln�z bir tek amac�, �u ger�e�in alt�n� �izmektir : �lkenin ve ulusun giderek i�ine d��t�� yoksullu�un nedeni, eski ad� emperyalizm, yeni ad� k�reselle�me olan s�re�lerle ilintilidir. Buna ko�ut olarak, ��k�� s�recinden ��kar sa�layan kesimler bir tarafa b�rak�ld��nda, eme�iyle ge�inen herhangi bir s�n�f�n �lkeye y�k oldu�unu savunmak, a��k bir bilin� teslimiyetinin g�stergesidir.
K�yl�n�n bu �lkenin temeline neler katt��n� g�rmek i�in tarih okumak yeterli... Onca yoksullu�u i�inde, "O" n�n kat��n� bizlere sunmak i�in nas�l ��rp�nd��n� g�rmek i�in, daha ne kadar arac�m�z�n bir k�y yak�n�nda kara saplanmas�n� bekleyece�iz ?
Bu �al��may�, y�zy�llard�r s�m�r�len - cepheden cepheye s�r�len - �lkenin ortak nimetlerinden en az yararlanabilen - ko�ullar� nedeniyle geli�emeyen - hor g�r�len ; ama yinede g�nl�n� bu �lkeden ay�rmayan milyonlarca k�yl�ye arma�an ediyorum.
K�z�lay, 04 Ocak 2002
G�khan G�NAYDIN

Sunu�

2002 y�l�n�n Ocak Ay� i�erisinde bulundu umuz �u g�nlerde, T�rkiye`de tar�m ��retimine ba�laman�n 156. y�ld�n�m�n� kutluyoruz. Ancak hemen belirtmeliyiz ki, sekt�r�n i�inde bulundu�u durum nedeniyle, kutlamalar epey bir s�redir co�ku havas�n� ta��maktan uzak...
T�rkiye, �eyrek y�zy�la yak�n bir s�redir neoliberal politikalarla y�netiliyor. Bu s�renin son dilimi, sermaye hareketlerinin serbest oldu�u bir ortamda ge�irildi. Son �� y�lda ise, IMF politikalar� ko�ulsuz uygulan�yor...
�lkede ya�anan bu temel politika de�i�imleri, asl�nda k�resel s�recin taleplerine yan�t verme niteli�ini ta��yor. Bu ba�lamda da ulusal olmaktan uzak ve k�reselle�me - �zelle�tirme - yerelle�me ayaklar� ile birlikte y�r�yor..
�eyrek y�zy�ll�k uygulaman�n sonu�lar�, �lkede her alanda d��a ba��ml� bir yap�n�n do�mas�na yol a�t�. Ancak �zellikle sermaye hareketlerinin neredeyse s�n�rs�z serbestle�tirilmesi ve IMF politikalar�n�n ko�ulsuz uygulanmas�, y�k�c� sonu�lar ortaya ��kard�. Son 14 ayda ya�an�lan iki b�y�k kriz, ya�am�n her alan�n� derinden sarst�. Toplumun hemen t�m kesimleri, politikalar�n bedelini �d�yor...
T�rkiye`nin d�nyada a�l�k ger�e�ini ya�ayan �lkelerden birisi oldu�u, art�k gizlenemez bir �ekilde ortaya ��kt�. 8. Be� Y�ll�k Kalk�nma Plan� verilerine g�re, "sa�l�kl� bir hayat s�rd�rebilmek i�in gerekli olan minimum g�da harcama d�zeyine sahip bulu-namama durumu" olarak tan�mlanabilen mutlak yoksulluk oran�, 1994 itibariyle yakla��k % 8`dir. Mutlak yoksulluk oran� k�rsal ve kentsel yerler i�in s�ras�yla % 11.8 ve % 4.6`d�r. G�da ve di�er t�ketim ihtiya�lar�n� bir b�t�n olarak dikkate alan temel gereksinimler yakla��m�na g�re yoksulluk riski alt�nda bulunan n�fusun oran� % 24 civar�ndad�r. Bu oran�n, ya�anan krizler ve y�kselen i�sizlik olgusu ile �ok daha yukar�larda oldu�unu s�ylemek olanakl�.
Ya�anan s�re�ten, tar�m sekt�r� ve �al��anlar� derin yaralar ald�. Geli�im sa�lamak bir yana T�rkiye, geleneksel tar�mc� niteli�ini de yitirir bir konuma geldi. Bir�ok �r�nde �retim d��me e�ilimine girdi, d��al�m miktarlar� artt�. Tar�msal KiT`ler �zelle�tirildi, k�yl� e�itsiz ko�ullarda "piyasa" ile kar�� kar��ya b�rak�ld�. Bu co�rafyan�n y�zy�llard�r her alanda y�k�n� �eken Anadolu k�yl�s�ne, "�lke �zerine y�k" su�lamas� y�klenildi, uygulanan s�m�r� tahamm�l edilemez boyutlara ula�t�.
TMMOB Ziraat M�hendisleri ODASI, "Tar�m Politikalar� Yay�n Dizisi" nin ��nc� kitab� olan "K�reselle�me ve Tar�m" ile s�reci de�ifre etmeyi ama�l�yor. Kitab�n yazar� ve ayn� zamanda ODA`m�z�n Y�netim Kurulu �yesi olan G�khan G�NAYDIN, tar�mc� - hukuk�u ve iktisat�� yetkinli�i ile sorunsal� ele al�yor, k�reselin belirleyici g�c�n� ve T�rkiye iktisat politikalar�n�n s�rece ko�ut d�n��m�n�, belgeleriyle birlikte g�zler �n�ne seriyor. Say�n G�NAYDIN`a bu nitelikli ve titiz �al��mas� i�in te�ekk�r ediyorum.
Prof. Dr. G�rol ERG�N TMMOB Ziraat M�hendisleri ODASI
Y�netim Kurulu Ba�kan�
T�rkiye tar�m�na yararl� olmas� dile�iyle, sayg�lar�mla

�cindekiler

I. G�R�� l
II. BRETTON WOODS KURUMLARININ D�N��M� (S.2)

Uluslararas� Para Fonu (IMF) (S.3)

D�nya Bankas� (S.4)
1. B�y�me Y�llan : 1946 - 1960 (S.4)
2. B�y�meyle Birlikte Yeniden B�l��m : 1960 - 1980 (S.5)
3. Yap�sal uyum Y�llan : 1980 - 2000 (S.7)
4. �yi Y�neti�im 2000 ve sonras� (S.8)

III. T�RK�YE`DE UYGULANAN S�YASALAR (S.9)

1923-1946 (S.9)
1946 - 1960 (S.10)
1960 - 1980 (S.12)
1980 - 2000 (S.15)
2000 ve sonras� (S.18)

IV. �ST�KRAR PROGRAMLARI MET�NLER� (S.20)

ULUSLARARASI PARA FONU (IMF) NiYET MEKTUPLARI (S.20)
1. 19 Aral�k 1999 Tarihli Niyet Mektubu (S.21)
2. 10 Mart 2000 Tarihli Niyet Mektubu (S.23)
3. 22 Haziran 2000 Tarihli Niyet Mektubu (S.24)
4. 18 Aral�k 2000 Tarihli Niyet Mektubu (S.25)
5. 30 Ocak 2001 Tarihli Niyet Mektubu (S.26)
6. 3 May�s 2001 Tarihli Niyet Mektubu (S.26)
G��L� EKONOM�YE GE�� PROGRAMI (S.28)
D�NYA BANKASI PROJE ANLA�MALARI (S.36)

V. T�RK�YE TARIMININ KR�ZLERE DUYARLI SOSYO - EKONOM�K YAPISI (S.38)

Genel Ekonomik Yap� i�inde Tanm�n Yeri (S.38)
K�rsal N�fusun De�i�imi (S.39)
Sivil istihdam�n De�i�imi (S.39)
Toprak - M�lkiyet �li�kileri (S.40)
�retici �rg�tlenmesi (S.41)
Tar�msal �r�nlerin Pazarlar�ma S�re�leri (S.42)

VI. �ST�KRAR PROGRAMLARININ TARIM SEKT�R�N� ETK�LEME B��MLER� (S.43)

TARIM KAMU Y�NET�M�N�N DE��M� (S.44)
DESTEKLEME S�YASALARININ DE��M� (S.47)
1. D�nya Ticaret �rg�t� ve Tar�msal Destekleme Ara�lar� (S.47)
2. D�nyada Uygulanan Destekleme Siyasalan (S.49)
  1. ABD`de Uygulanan Destekleme Siyasalan (S.49)
  2. AB`de Uygulanan Destekleme Siyasalan (S.50)
  3. Di�er �lkelerde Uygulanan Destekleme Siyasalan (S.51)
  4. �T�rkiye`de Uygulanan Destekleme Siyasalan (S.52)
3. Do�rudan Gelir Deste�i uygulamalar� (S.54)
  1. ABD DGD Uygulamalar� (S.55)
  2. AB DGD Uygulamalar� (S.55)
  3. Meksika DGD Uygulamalar� (S.55)
  4. 6.2.3.4 T�rkiye DGD uygulamalar� (S.58)
�ZELLE�T�RMELER (S.64)
1. TSKB Tasfiyesi (S.66)
2. TCZB �zelle�tirmesi ve G�rev Zarar� (S.69)
3. G�bre`de �zelle�tirme (S.72)
4. �eker`de �zelle�tirme (S.73)
5. T�t�n`de �zelle�tirme (S.80)
�RET�M VE DI� T�CARET YAPISINA ETK�LER� (S.84)
M�LK�YET �L��K�LER�NE ETK�LER� (S.85)
EMEK P�YASASI �ZER�NE ETK�LER� (S.89)

VII. SONU� VE GENEL DE�ERLEND�RME (S.92)

Ekler

791 KB

Giri�

Sunu�

�cindekiler

G�KHAN G�NAYDIN

�ubeler

H�zl� Ula��m

Sosyal Medya

E-Liste